INTERNET (SANAL DUNYA)
Transkript
INTERNET (SANAL DUNYA)
8 . UNITE INTERNET (SANAL DUNYA) KAZANIMLAR 1. ‹nternet’in özelliklerini tan›yarak iletiflime getirdi¤i yenilikleri keflfeder. 2. ‹nternet’te bilgiye eriflim, haber okuma, sohbet, e-posta, uzaktan e¤itim, oyun gibi etkinlikleri uygulamal› olarak gerçeklefltirir. 3. ‹nternet’in olumlu özelliklerinin yan› s›ra olumsuz etki ve özelliklerini tan›yarak hayata geçirir. HAZIRLIK SORULARI 1. ‹nternet’ten hangi konularda yararlan›yorsunuz? 138 INTERNET DERS SINIF YAKLAfiIK SÜRE ÜN‹TE TEMEL BECER‹LER KAZANIMLAR MATERYALLER : MEDYA OKURYAZARLI⁄I : 6, 7, 8 : 40' (1 ders saati) : ‹nternet (Sanal Dünya) (8. ünite) : Araflt›rma, gözlem, iletiflim, Türkçeyi do¤ru, güzel ve etkili kullanma : ‹nternet’in özelliklerini tan›yarak iletiflime getirdi¤i yenilikleri keflfeder (1. kazan›m). : ‹nternet ba¤lant›l› bilgisayar laboratuvar›, projeksiyon cihaz›/tepegöz. ÜZER‹NDEN B‹LG‹ ALIfi VER‹fi‹” etkinli¤ini da¤›t›n›z. ‹nternet’te bilgiye eriflimin nas›l oldu¤unu bu etkinlik üzerinde aç›klay›n›z. Daha sonra 141. sayfadaki “DÜNYA B‹R TIK UZA⁄IMIZDA” etkinli¤ine geçiniz. Bu etkinlik için on dakika süre veriniz. Son zamanlarda ‹nternet’in di¤er medya araçlar›ndan daha fazla ilgi görmesinin nedenlerini ö¤rencilerinize sorunuz. Verdikleri cevaplar› ‹nternet’in ifllevleri ile iliflkilendirmelerini sa¤lay›n›z. DERSE HAZIRLIK Dersin bafl›nda ö¤rencilerinize ‹nternet’in kelime anlam›n› sorunuz. ‹nternet’in ortaya ç›k›fl›n›n temel nedeni ile bu kadar k›sa sürede yayg›nlaflmas› hakk›ndaki görüfllerini al›n›z. DERS‹N ‹fiLEN‹fi‹ Ö¤rencilerinizin verdikleri cevaplardan sonra sayfadaki bilgi notlar›ndan yararlanarak onlar›n bu konudaki eksikliklerini tamamlay›n›z. Ö¤rencilerinize daha önceden ço¤altt›¤›n›z 140. sayfadaki “‹K‹ B‹LG‹SAYARIN ‹NTERNET ‹nternet’in K›sa Tarihi Dünyada ‹nternet iletiflimi 1969 y›l›nda ABD Savunma Bakanl›¤›n›n askerî bilgisayarlar›n iletiflimi için özel bir a¤ kurmas›yla bafllam›flt›r. ‹flte bu a¤ paket bilgisayar iletifliminin dolay›s›yla da ‹nternetin bafllang›c›n› oluflturmufltur. ‹nternet ba¤lant›s›, ABD'de 1980'lerin bafllar›na kadar, askerî laboratuvarlar ile üniversitelerin bilgisayar bölümlerindeki 500 bilgisayarda bulunmaktayd›. 1983 y›l›nda ise bu a¤a üniversiteler de kat›lm›flt›r. ‹nternet 1987 y›l›nda, birçok üniversite ile araflt›rma laboratuvarlar›nda bulunan 28 bin kullan›c› bilgisayara kadar genifllemifltir. ‹nternet’in as›l geliflimi 1994’ten itibaren “www” (World Wide Web; dünya çap›nda a¤) arac›n›n yayg›n kullan›lmas›yla üniversitelerin yan›nda ticari kurulufllar›n da ‹nternet’ten yararlanmaya bafllamas›yla ak›l almaz bir h›zda, tüm dünyay› saracak flekilde genifllemifltir. Öte yandan 2000'li y›llardaki geliflmeler kurumsal ve ticari sitelerin yan› s›ra bireysel sitelerin de kurulmas›na yol açm›flt›r. ‹nternet’in Özellikleri ‹nternet, birçok bilgisayar sisteminin birbirine ba¤l› oldu¤u, dünya çap›nda yayg›n olan ve sürekli büyüyen bir iletiflim a¤›d›r. ‹nternet, insanlar›n her geçen gün artan "üretilen bilgiyi saklama/paylaflma ve ona kolayca ulaflma" istekleri sonras›nda ortaya ç›km›fl bir teknolojidir. Bu teknoloji yard›m›yla pek çok alandaki bilgilere insanlar kolay, ucuz, h›zl› ve güvenli bir flekilde eriflebilmektedir. Onu bu hâliyle bir bilgi denizine ya da büyükçe bir kütüphaneye benzetebiliriz. 139 ‹K‹ B‹LG‹SAYARIN ‹NTERNET ÜZER‹NDEN B‹LG‹ ALIfi VER‹fi‹ Afla¤›daki flekli dikkate alarak ‹nternet iletiflimini yorumlay›n›z. Yaptı¤ınız yorumları afla¤ıdaki bofl alana yazınız. Yorumum: 140 141 • ‹nsanlar birbirleriyle iletiflim kurar. • Bankalar ve di¤er ticari flirketler ürünlerinin ve hizmetlerinin reklam›n› yapar. • Hay›r kurulufllar› insanlar›n nas›l yard›mlarda bulunabilece¤ini anlat›r. • Oyun ve müzik programlar› üreten flirketler, ürünlerinin tan›t›m›n› yapar. • Müzeler ve galeriler sergiledikleri eserlerle ilgili bilgi verir. • Okullar ve üniversiteler bilgi ve fikirleri paylafl›r. 1 2 3 6 DÜNYA B‹R TIK UZA⁄IMIZDA Afla¤›daki çizim web sayfalar› olan baz› kurulufllar›n ‹nternet’i ne amaçla kulland›klar›n› göstermektedir. fiemadaki bilgisayar ekranlar›nda gördü¤ünüz sembolleri inceleyerek cümlelerle sembollerin yanındaki rakamları sembolleri açıklayan cümlelerin baflına yazınız. 4 5 INTERNET KULLANMAYI OGRENIYORUM DERS SINIF YAKLAfiIK SÜRE ÜN‹TE TEMEL BECER‹LER KAZANIMLAR MATERYALLER : MEDYA OKURYAZARLI⁄I : 6, 7, 8 : 40'+40'+40' (3 ders saati) : ‹nternet (Sanal Dünya) (8. ünite) : Araflt›rma, gözlem, problem çözme, bilgi teknolojilerini kullanma, Türkçeyi do¤ru, güzel ve etkili kullanma : ‹nternet’te bilgiye eriflim, haber okuma, sohbet, e-posta, uzaktan e¤itim, oyun gibi etkinlikleri uygulamal› olarak gerçeklefltirir (2. kazan›m). : ‹nternet ba¤lant›s› olan bilgisayar laboratuvar› DERSE HAZIRLIK Ö¤rencilerinize “arama motoru” kavramının ne anlama geldi¤ini sorunuz. Verdikleri cevaplara göre ‹nternet kullanımı konusunda ne kadar bilgi sahibi olduklarını de¤erlendiriniz. keflfetmeyi, • Arama ve aramay› h›zland›r›c› bilgiyi, • Site yaz›l›mlar›n› ve uzant›lar›n›n ne anlama geldi¤ini, • Haber okuma becerisini ve istedi¤i habere k›sa yoldan ulaflabilmeyi, • Seviyeye uygun sohbet etmeyi, • Bir elektronik posta adresine sahip olmay›, • Elektronik posta yöntemiyle haberleflme becerisi kazanmay›, • Uzaktan e¤itim yöntemini kullanabilmeyi, • Oyun ve e¤lence türü alanlarda istedi¤i oyun ya da e¤lenceye ulaflabilmeyi ö¤renmelerini bekleyiniz. Ö¤rencilerinize afla¤ıdaki haberden yararlanarak ‹nternet’in kullan›m alanlar›n›n her geçen gün artt›¤›ndan ve geliflti¤inden k›saca söz ediniz. Ö¤rencilerinizin e-devlet uygulamas› ile ilgili neler bildiklerini, bu uygulamadan yararlan›p yararlanmad›klar›n› ve bu uygulamalar›n sa¤ladı¤ı yararlar hakk›ndaki görüfllerini al›n›z. DERS‹N ‹fiLEN‹fi‹ Ö¤rencilerinizden 143. sayfadaki “‹NTERNET SAYES‹NDE” adlı etkinli¤i yapmalarını isteyiniz. Bu etkinli¤i yaparken ‹nternet sayesinde haber okuma, sohbet, uzaktan e¤itim ve oyun gibi etkinlikleri yapabileceklerini keflfetmelerini sa¤layınız. ‹nternet ba¤lant›s› kurma imkân›n›z olmad›¤› durumlarda; ö¤rencilerinizin elektronik posta göndermeyi, arama motorunu kullanmay› ve gelen iletiyi alabilmeleri için haz›rlanan etkinlik sayfalar›n› ço¤altarak ö¤rencilerinize da¤›t›n›z. 144, 145 ve 146. sayfalarda yer alan “ELEKTRON‹K ADRES”, “B‹LG‹YE ULAfiMAK ÇOK KOLAY”, ““ELEKTRON‹K POSTA”, “ELEKTRON‹K POSTA GÖNDER‹YORUM” ve “ELEKTRON‹K POSTA ALIYORUM” etkinliklerini duvara yansıtma imkânınız varsa yansıtınız. Bu etkinlikler üzerinde Türkiye'de e-devlet Uygulamalar› ö¤rencilerinize ‹nternet kullanımı konue-Türkiye'ye do¤ru... sunda bilgiler veriniz. Ö¤rencilerinizin e-sigortal› olun. elektronik posta adresi almalarına yardımcı SSK'n›n yürüttü¤ü e-sigorta olunuz. Onlara elektronik posta adresprojesiyle tüm sigorta müdürlükleri lerinde yer alan sembolleri açıklayınız. Bir prim toplamaya yönelik online kaç ö¤renciye arama motoru kullandırınız. merkeze ba¤lan›yor. Di¤er bir projeye göre ise vatandafl sigorta 147. sayfadaki “‹NTERNET E⁄‹T‹M‹N müdürlüklerine gitmeden sigorta H‹ZMET‹NDE” etkinli¤ini yapt›r›n›z. Bu dökümü alabiliyor. Primini, paras›n›n çal›flmalar› yapt›r›rken ö¤rencilerinizin yat›p yatmad›¤›n› hatta ne zaman ‹nternet sayesinde; emekli olabilece¤ini de ö¤reniyor. • Bilgiye erifltirecek arama motorlar›n› http://www.ssk.gov.tr 142 ‹NTERNET SAYES‹NDE Afla¤›da ‹nternet sayesinde yapabilece¤iniz bir etkinli¤e yer verilmifltir. Etkinlik ile ilgili görseli inceleyip görselin altındaki soruyu cevaplay›n›z. Sosyal Bilimler ‹nternet’te uzaktan e¤itim veren www.meb.egitek.gov.tr'nin sayfas›n› inceleyerek uzaktan e¤itim ile ilgili görüfllerinizi yaz›n›z? …………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ‹nternet sayesinde haber okuma, sohbet ve oyun gibi etkinlikler de yapılmaktadır. Bu üç etkinlikle ilgili ‹nternet’ten ne kadar faydalandı¤ınızı afla¤ıya maddeler hâlinde yazınız. •……………………………………………………………………………………………………………… •……………………………………………………………………………………………………………… •……………………………………………………………………………………………………………… 143 ELEKTRON‹K ADRES Afla¤ıda örnek bir web safası adresi verilmifltir. Örne¤i inceleyerek web sayfası adreslerinin yapısını anlamaya çalıflıyınız. Kurum Ad› Web sayfas›n›n hangi kuruma, kurulufla ya da kifliye ait oldu¤unu belirtir. Ülke Kodu Web sayfas›n›n hangi ülkede haz›rland›¤›n› belirtir. www.tubitak. gov. tr Kurum Kodu Web sayfas›n›n bir kamu kurulufluna m›, silahl› kuvvetlere mi, sivil toplum kurulufluna m› ya da bir üniversiteye mi ait oldu¤unu belirtir. ‹nternet’in Adı Dünya Çapında A¤’ın (World Wide Web) kısaltılmıfl hâlini belirtir. Afla¤›da web sayfas› adresleri görmektesiniz. Adreslerin uzant›lar›ndaki bofl b›rak›lan yerlerle verilen k›saltmalar› yerlefltiriniz. www.meb.......tr www.gazi.......tr www.google....... www.tsk.......tr www.trt.......tr www.hasanoglan.......tr www.rtuk.......tr org. mil. k12 com. net. edu. gov. B‹LG‹YE ULAfiMAK ÇOK KOLAY Afla¤ıdaki ‹nternet sayfasını inceleyerek bilgiye nasıl ulaflaca¤ınızı keflfediniz. 1 Kullanaca¤›n›z arama motorunun adresini buraya yaz›n›z. 3 “Ara” dü¤mesinin üzerine t›klay›n›z. 2 Aramak istedi¤iniz konuyla ilgili anahtar kelimeleri buraya yaz›n›z. Arad›¤›n›z konuyla ilgili 4 say›sal sonuçlar. 5 Ç›kan sonuçlar›n bafll›¤›n›n üzerine t›klayarak ilgili sayfalara ulaflabilirsiniz. 144 ELEKTRON‹K POSTA Afla¤ıda bir e-posta adresi almanız için doldurmanız gereken baflvuru formu yer almaktadır. Form üzerinde yer alan alanları doldurup daha sonra herhangi bir e-posta adresinde kayıt için gerekli ifllemleri gerçeklefltiriniz. 145 ELEKTRON‹K POSTA GÖNDER‹YORUM Afla¤›daki aç›k pencereyi inceleyerek siz de bir arkadafl›n›za elektronik posta gönderebilirsiniz. 4 Haz›rlanan e-posta “Gönder” dü¤mesine bas›larak gönderilir. 1 Al›c›n›n e-posta adresi buraya yaz›l›r. 2 Gönderece¤iniz e-postan›n konusu “Konu” alan›na yaz›l›r. Gönderece¤iniz e-posta metni “Gövde” alan›na yaz›l›r. 3 ELEKTRON‹K POSTA ALIYORUM Afla¤›daki pencereyi inceleyerek size gönderilen e-postalar› nas›l alaca¤›n›z› ö¤renebilirsiniz. 1 Size gönderilen e-postalar›n›za ulaflmak için “Adres” alan›na posta adresinizi yaz›n›z. Postalar›n›za 2 ulaflabilece¤iniz “Posta” klasörü Elektronik posta 4 adreslerinizi burada saklayabilirsiniz. ‹letinizin 5 bilgisayar›n›zda kaplad›¤› yeri gösterir. Posta 3 kutunuzda bulunan ileti say›s› 7 6 Silmek istedi¤iniz iletiler için yanlar›ndaki kutucuklar› iflaretleyip buraya t›klay›n›z. ‹letilerinizi okumak için buraya t›klay›n›z. 146 8 ‹letilerinizin elektronik posta adresinize geldi¤i tarihi gösterir. ‹NTERNET E⁄‹T‹M‹N H‹ZMET‹NDE uretim.meb.gov.tr Ö¤retmenlere Ücretsiz Bilgisayar E¤itimi Microsoft Türkiye ve Millî E¤itim Bakanl›¤›n›n birlikte yürüttükleri “E¤itimde ‹fl Birli¤i” projesi çerçevesinde ö¤retmenlerin e¤itimde bilgisayar teknolojilerini etkin kullanabilmeleri için “Microsoft Ö¤retmen E¤itim Akademisi” program› bafllad›. Program›n tan›t›m› nedeniyle 5 Ocak 2005 tarihinde ‹stanbul’da düzenlenen toplant›ya Millî E¤itim Bakan› da kat›ld›. 5 y›l içinde 600 bin ö¤retmene uzaktan e¤itim yoluyla ulaflmas› planlanan programa, ilk duyurudan sonra 3 bin okulun baflvurdu¤u kaydedildi. Program›n ilk aflamas›nda uzaktan e¤itim yoluyla ö¤retmenlere ücretsiz bilgisayar e¤itimi verilmesi planlanmaktad›r. ‹lk y›l için 3 bin okul ve 100 bin ö¤retmene ulaflmay› hedefleyen Microsoft Ö¤retmen Akademisinin ilk aflamas›nda, bilgisayar›n e¤itimde bir araç olarak kullan›lmas›na yönelik Microsoft Windows, Microsoft Office ve ‹nternet kullan›m› bafll›klar› yer al›yor. E¤itim sonunda program› baflar›yla tamamlayan ö¤retmenlere e¤itim kat›l›m sertifikas› verilecek. Millî E¤itim Bakanl›¤› taraf›ndan gerçeklefltirilecek s›navlar› baflar›yla tamamlayanlara verilecek MEB onayl› baflar› belgesi ise ö¤retmenlerin kariyer basamakland›rma sistemi ve yükseltmelerinde geçerli olacak. Bir ‹nternet Haberi, 10.01.2005 Yukar›daki ‹nternet haberini okudunuz. Afla¤›daki sorular› hem ‹nternet’in ifllevlerini hem de bu haberi göz önünde bulundurarak cevaplay›n›z. 1. Yukar›daki haberde ‹nternet’in hangi ifllevi ön plana ç›kmaktad›r? .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... 2. Ülkemizde hangi alanlarda ‹nternet üzerinden e¤itim verilebilir? Afla¤›ya s›ralay›n›z. a. Annelere çocuk yetifltirme ve çocuk bak›m› konusunda e¤itim verilebilir. b. .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... c. .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... ç. .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... d. .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... e. .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... 147 INTERNET’TE NELERE DIKKAT ETMELIYIM? DERS SINIF YAKLAfiIK SÜRE ÜN‹TE TEMEL BECER‹LER KAZANIMLAR MATERYALLER : MEDYA OKURYAZARLI⁄I :7 : 40'+40' (2 ders saati) : ‹nternet (Sanal Dünya) (8. ünite) : Problem çözme, yarat›c› düflünme, giriflimcilik, iletiflim, Türkçeyi do¤ru, güzel ve etkili kullanma : ‹nternet’in olumlu özelliklerinin yan› s›ra olumsuz etki ve özelliklerini tan›yarak hayata geçirir (3. kazan›m). : ‹nternet ba¤lant›l› bilgisayar laboratuvar›, projeksiyon cihaz›/tepegöz. DERSE HAZIRLIK Ö¤rencilerinizden ‹nternet’in olumlu ve olumsuz yanlar› ile ilgili tespitler yapmalar›n› ve bunlar› k›saca tahtaya yazmalar›n› isteyiniz. DERS‹N ‹fiLEN‹fi‹ Ö¤rencilerinizin birinden herhangi bir gazetenin ‹nternet sitesine girerek bir haber aramasını isteyiniz. Daha sonra ö¤rencilerinize ‹nternet’te baz› sitelerde “Yorum eklemek için t›klay›n.” ifadesinin yer ald›¤›n› ve ifadenin alt›nda bofl b›rak›lan alana yorumlar yap›ld›¤›n› söyleyerek haberle ilgili yorum yazmalar›n› isteyiniz. Ö¤rencilerinizin ‹nternet’i bilinçli kullanmalarını sa¤lamak için bilgi notundan yararlanabilirsiniz. ‹NTERNET’‹N B‹L‹NÇL‹ KULLANIMI Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), resmî ‹nternet sitesinde çocuklar› ‹nternet’in olumsuz etkilerinden korumay› amaçlayan bilgiler veriyor. Üst Kurulun www.rtuk.org.tr adresindeki resmî ‹nternet sitesinde “Çocuklar›n Güvenli ‹nternet Kullan›m›” bafll›¤› alt›nda oluflturulan sayfalarda hem ebeveynler hem de çocuklar için öneriler yer al›yor. Sitede güvenli ‹nternet kullan›m›na iliflkin bilgi al›nabilecek baflka ‹nternet adresleri ile bu konuda gerçeklefltirilmifl araflt›rmalara ulaflma olana¤› da sa¤lan›yor. Çocuklar›n ve ailelerin bilinçli birer ‹nternet kullan›c›s› olmalar›n› sa¤lamak, küçükleri ‹nternet arac›l›¤›yla u¤rayabilecekleri zararlardan korumak amac›n› tafl›yan sayfalarda, öneriler çocuklar ve ebeveynler için ayr› ayr› haz›rlanan bölümlerde sunuluyor. Ebeveynler için haz›rlanan ve “‹letiflim özgürlü¤ü içinde yer alan ‹nternet kullan›m›nda da dikkat etmemiz gereken kurallar, çocuklar›n ‹nternet’ten güvenli bir flekilde yararlanmalar›n› sa¤lamak aç›s›ndan önem tafl›maktad›r.” denilen bölümde yer verilen önerilerden baz›lar› flöyle: -“Her fleyden önce çocu¤unuzla iyi bir iletiflim içinde olunuz. Çocu¤unuzun arkadafllar›, zevkleri, korkular›, sevdikleri ve sevmedikleri konular hakk›nda bilgi sahibi olunuz. Çocu¤unuza, her konuyu sizinle paylaflabilece¤i güvenini veriniz. Sizin yetersiz kald›¤›n›z konularda uzmanlardan yard›m al›n›z. -Çocu¤unuzun ‹nternet’e girdi¤i bilgisayar›n onun odas›nda olmamas›na, evinizin ortak kullan›m alan› içinde olmas›na dikkat ediniz. -Çocu¤unuzun ‹nternet’te kalma süresine ve bilgisayar kullanma süresine mutlaka k›s›tlama getiriniz. -Her konuda oldu¤u gibi bu konuda da ebeveyn olarak çocuklar›n›za iyi birer örnek olunuz. Bilinçli ve güvenli ‹nternet kullan›m kurallar›n› ö¤reniniz ve uygulay›n›z. -Çocu¤unuzla ve ö¤retmenleriyle birlikte çocu¤unuzun yafl›na uygun ve güvenli olan ‹nternet sitelerinin adreslerini belirleyiniz. Belirledi¤iniz sitelerin adreslerini bilgisayar›n›z›n 's›k kullan›lanlar' bölümüne kaydediniz. Böylece bu sitelere girifl ifllemi daha kolay olacakt›r. -‹nternet’te mümkünse çocu¤unuzla birlikte gezininiz. -Çocu¤unuzun ‹nternet kullan›m›n› s›k s›k denetleyiniz. Hangi sitelere girdi¤i, hangi sohbet 148 ortamlar›nda bulundu¤u konusunda fikir sahibi olunuz. Mümkünse sohbet ortamlar›ndaki arkadafllar›n› tan›maya çal›fl›n›z. -Gerekli güvenlik ve filtreleme programlar›n› edininiz. -Çocu¤unuza sizin izniniz olmaks›z›n kendi adresini, okulunun ad›n›, telefon numaran›z›, ebeveyninin ifl adresleri ve ifl yeri telefon numaralar› gibi kiflisel bilgileri ‹nternet sohbet ortam›nda kimseye vermemesi gerekti¤ini ö¤retiniz. -Çocu¤unuza, ‹nternet ortam›nda yeni tan›fl›lan kiflilerin her zaman kendileri ile ilgili do¤ru bilgiler vermeyebilece¤i, kimlikleri ve yafllar›yla ilgili yan›lt›c› bilgiler verebilece¤i gerçe¤ini anlat›n›z. -Çocu¤unuza, size sormadan ‹nternet ortam›nda al›flverifl yapmamas› gerekti¤ini, istenilen kredi kart numaralar› bilgilerini vermemesini ö¤retiniz. -‹nternet sohbetlerinde onlardan yapmamalar› gereken ya da onlar› rahats›z eden bir davran›flta bulunmalar›n› isteyenler oldu¤u takdirde, sohbeti b›rakarak hemen size haber vermesini ve olay› anlatmas›n› isteyiniz. Çocu¤unuzun size güvenmesini sa¤lay›n›z. Çocu¤unuza k›zmay›n›z, korkutmay›n›z. -Kelimeleri büyük harflerle ve uzatarak yazmak, düflüncelerimizi iletiflimde bulundu¤umuz kifliye ›srarc› bir flekilde kabul ettirmeye çal›flarak ifade etmenin sald›rgan bir ifade tarz› olarak anlafl›labilece¤ini, bu tür iletiflimden uzak durulmas› gerekti¤ini ö¤retiniz.” ÇOCUKLARA ÖNER‹LER RTÜK’ün sitesinde güvenli ‹nternet kullan›m›na yönelik olarak çocuklara verilen önerilerden baz›lar› ise flunlar: • Bilgisayar›n önünde uzun süreli hareketsiz kalmay›n, kambur oturmay›n; s›rt›n›z› destekleyecek bir sandalye veya oturma alan› seçiniz. Ifl›ks›z ortamda bilgisayar kullanmay›n. • ‹nternet’te mümkünse ailenizle birlikte gezinin. E¤er aileniz müsait de¤ilse sadece ailenizin ve ö¤retmenlerinizin onaylad›¤› siteleri ziyaret ediniz. • Ziyaret etti¤iniz sitenin “güvenlikle ilgili sorular›n›” dikkatlice okuyun, sitenin sizden istenilen bilgileri ne amaçla istedi¤ini ö¤renin ve ailenize dan›flarak sizden istenilen bilgileri veriniz. Ailenizin onay› olmaks›z›n resminizi, adresinizi, telefon numaran›z›, okulunuzun ad›n› vermeyiniz. • ‹nternet kullan›c› ad›n›z› ve flifrenizi ailenizin d›fl›nda hiç kimseye vermeyiniz. • ‹nternet ortam›nda, sohbetlerde sizi rahats›z eden görüntü, ses ve yaz›lar yer al›rsa hemen bulundu¤unuz ‹nternet ortam›ndan ç›k›p ailenize haber veriniz. • ‹nternet ortam›nda yeni tan›flt›¤›n›z kifliler her zaman sizin yafl›n›zda olmayabilir. Kimlikleri ve yafllar›yla ilgili sizi yan›ltabilirler. ‹lk defa karfl›laflt›¤›n›z yeni mesaj ve kiflileri mutlaka ailenize gösteriniz. • ‹nternet sohbetlerinde biri sizden yapmaman›z gereken ya da sizi rahats›z eden bir davran›flta bulunman›z› isterse sohbeti b›rak›p hemen ailenize haber veriniz ve olay› anlat›nız. Ailenize güveniniz ve k›zacaklar›n› düflünerek korkmay›nız. Onlar size destek olacakt›r. • ‹nternet sitelerinden bilgisayar›n›za yükleyece¤iniz veya indirece¤iniz programlar ve içerikler hakk›nda ailenize haber veriniz. Lütfen onlar›n izni olmaks›z›n bu ifllemleri yapmay›nız. • ‹nternet ve bilgisayar evinizde ya da okulunuzda yoksa ve ‹nternet’i baflka bir yerde kullan›yorsan›z bu yerin neresi oldu¤u hakk›nda ailenizi bilgilendiriniz. Onlar›n izni olmaks›z›n bu yerlere gitmeyiniz. Sizin için uygun olmayan (sigara içilen, filtreleme kullanmayan iflletmelerde) ortamlarda bulunmay›n›z. Bir ‹nternet haberi, 06.02.2007 150 ve 151. sayfalardaki “SANAL ARKADAfi” ve “‹NTERNET SAYES‹NDE BULUfiTULAR” etkinliklerini yapt›rarak ö¤rencilerinizin ‹nternet kullan›m›n›n olumlu ve olumsuz yönlerini kavramlar›n› sa¤lay›n›z. 149 SANAL ARKADAfi e . Böylec e al›flt›m ic iy m e u y rtuld . etme ekten ku sohbet rm a e d v ›n e m n a ort ahalleden ontörü ‹nternet deniyle m lefonu k e la n te › m s p r› a e m›fl la c m fl n ünü a ata an›mday Arkada bir bölüm n sanki y ›n Bursa'y k e ›n ü . s rk y a e ü b d b a e rd t b ›n fl›yo uk at'›n ohbe harçl›¤›m lar› payla dafl›m Su y dafl›mla s a a la n rk rk o e a a d ›z r' m im a e i¤ üm akfl d›¤›m Çok sevd zdü. Her oldu¤u T rak yafla eni çok ü arkadafl nlük ola b ü › ›p g s e benimle ›fl a d la n m r t' ta e ›n a tafl m. Su rnet’te ifl. Tüm u te m rd im ‹n le o y a iy ö n s d a e am›n ben uat b ¤umu gibi hiss la tan›flm as›nda S ben oldu n ›r u s ›n i? n t k ›n o e fl b u a z h n d e m i arka ldu¤u Bir so k im is te n sevdi¤ k bilgili o › e o a fl ç a d a d ›z d in a a r’ n ›m e k fl r O ya Tüm ir a söz etti. ufl. Suat, ard›. Bizim B ö y le b . v rm i m o i. is u y g d ti il rd is le b o y › sö onuda i alam›y k ›n r tan›flmak ¤ im e a d H c n . e la u k ten t›yord d a l› o üflünmek ralar anla iç in fa y ilir diye d güzel f›k b e k il o b ç rtt›kça y r i. e e d Tüm l›¤›m›z a u söyle ar çok fl ›n n d k u a a ¤ k Y u u . d b k u ufltu banka nas›l ile ok eder olm lopedi b . Babas› bir çocuk t u ik e s rd b n o h a o ›y e s fl a ya › vard›. kflam itlerind Bart›n'd de ablas se her a Bofl vak ir r, y b e e n d m a ü re y T e u . n an biri ifltik de ok Tümer'le emurund ersitesin er edinm m iv il n g s il li Ü b o s i p a il i etiflkin le ilg aki ik araelm . Evde y birbirimiz ld›. Kap›d flireydi. K im a m d ç e › e h p d i a s k t” e kap›ya , ann “ Eve erken memuru le babam yemek y e sordu. e m iy c e d e n il ” n a a r? ruyo uyan ” dediler. Bir akflam erekiyor. da m› otu flmalar› d g u ra n iz u o b m K e lu r. Us uflal›m.” rdula götürm “Mustafa olda kon la kadar d›¤›n› so k o a k ra lm a ra o k a k p u › olu fa'y Bun dedim “ birilerinin r› “ Musta s m var?” memurla u s ç li u o s P nim nüfu e r. n ç›kt›la enim ¤unu be B u “ ld ›. u rd y o ra s ka n yumcunu Gözlerim n de bir ku 'n li e a eydi. Be c r. i. o e d il ded an›m evd miser K nu söyle o d u z k ¤ i ü k u c a d s n ld üfu ulu Karako erinde b bakt›k. N . da olay y irbirimize ›n b döndük. ›m la e n k v uramad›m l› a e d ›n cüz sonra a¤lant› k n iz flaflk b te , im ik ik im rd d e la e de v im d Babam bet edey edim. ‹fa er'le soh li'ne gitm m e ü a T c o i. K d hiç rgin . mıfl a çok ge k üzüldü bir adam Evde hav latt›m ço n a r› la n yafl›nda la 2 o 3 en n n ›m a e y d ›kt›. ifl. B d oyna Suat'› ara y a盤a ç e de¤ilm ocuk rolü d la Ç o r çu . e u n ifl s ü m m g ü a il i d› T de¤ nu d Ertes gerçek a er çocuk nlemifl, o e e m z v ü ü T d ›fl e k m li rs ›y afl kim Me¤e e ad›ma inin de b l›k çetes ifl, çete d ›z s tm e ›r il h e ir y B . çete Uslu kullanm›fl i bilgileri ›m? ygunda ustafa d o ö¤rendi¤ y M s a ls in o iç ›fl m y›kmak atlayama üzerime ¤umu isp lu z u s ç u Ya s Yukar›da Mustafa'n›n bafl›ndan geçmifl bir olay› okudunuz. Afla¤›daki sorular› olayı göz önünde bulundurarak cevaplay›n›z. 1. Sizce Mustafa'n›n bu durumla karfl›laflmas›ndaki sebepler nelerdir? ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ 2. Siz Mustafa'n›n yerinde olsayd›n›z nas›l davran›rd›n›z? ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ 3. Mustafa suçsuzlu¤unu ispatlayamasayd› bafl›na neler gelebilirdi? ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ 150 ‹NTERNET SAYES‹NDE BULUfiTULAR ‹nternet’in faydalar› bitmek bilmiyor. fiimdi de ‹ngiliz Doris Coughtrey (Doris Kautri) (79), 76 y›ld›r görmedi¤i ablas› Irene (‹ren)’i ‹nternet sayesinde buldu. Londra’n›n kuzeyindeki Islington’da (Ayzlingt›n) do¤an Doris ve Irene, annelerinin ölümünden sonra farkl› ailelere evlatl›k verilmiflti. Birbirini son kez 1929`da gördüklerinde Doris 3, Irene 9 yafl›ndayd›. Petersborough’da (Petersburg) yaflamaya bafllayan Doris, 2005 sonunda, ablas›ndan, sadece komflusu Gordon Low’a (Gord›n Lov) bahsetti. Low, Doris’in hikâyesini dinledikten sonra bu s›r perdesini aralamaya karar verdi ve flans›n› bir ‹nternet sitesinde denedi. Dört günün sonunda mesajlar›na cevap ald›. Irene’nin bulunmas›n›n ard›ndan Doris, 1929’dan bu yana ilk kez Irene ile telefonda konufltu. Her zaman k›z kardeflinin nas›l oldu¤unu merak etti¤ini belirten Doris, “Onu tekrar görece¤imi söyleselerdi inanmazd›m. Bu hayallerimden de öte bir fley, bu olay›n, 10 ya da 15 y›l önce yak›nlar›n› kaybetmifl kiflilere umut olmas›n› isterim. Biz 76 y›l sonra bile birbirimizi bulabildik. Herkes için ümit var.” dedi. Bir ‹nternet haberi, 01.02.2006 Yukar›daki ‹nternet haberini de göz önünde bulundurdu¤unuzda ‹nternet’in iletiflime getirdi¤i yenilikler hakk›nda neler söyleyebilirsiniz? 1. ......................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ 2...................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................. ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ 3. ........................................................................................................................................ ...................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................ Afla¤›daki sat›rlara ‹nternet’in di¤er medya araçlarından farkl› özellikleri yaz›n›z. 1. ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ 2. ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................ 3. ........................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................ 151 ÜN‹TE DE⁄ERLEND‹RMES‹ Afla¤ıdaki cümlelerden do¤ru olanların baflına “D”, yanlıfl olanların baflına “Y” harfi yazınız. Yanlıfl oldu¤unu düflündü¤ünüz cümlelerin do¤rularını verilen bofllu¤a yazınız. ( ) 1. ‹nternet’te iletiflim kurabilmek için her iki kullanıcının da bilgisayara ihtiyacı vardır. ........................................................................................................................................................ ( ) 2. ‹nternet üzerinden e¤itim yapılamaz. ........................................................................................................................................................ ( ) 3. ‹nternet üzerinden tanımadı¤ımız kiflilerle bilgilerimizi paylaflmalıyız. ........................................................................................................................................................ Afla¤ıda I. satırda yer alan ifadelerden herbiri II. satırdaki ifadelerle anlam bakımından iliflkilidir. Birbirleriyle anlam bakımından iliflkili ifadeleri efllefltiriniz. I II e-posta sanal dünya “gov.tr” e¤itim ile ilgili site uzantısı “edu.tr.” resmî site uzantısı ‹nternet haberleflme Afla¤ıdaki soruların cevaplarını iflaretleyiniz. 1. Afla¤ıdakilerden hangisi ‹nternet’in yaflamımıza girmesi ile birlikte görülen geliflmelerdendir. A. Kitap satıflları arttı. B. Aile içi iletiflim güçlendi. C. Telefon kullanımı yaygınlafltı. D. Alıflverifl alıflkanlıkları de¤iflti. 2. ‹nternet ile afla¤ıdaki ifllemlerden hangisi gerçeklefltirilemez? A) Bilgiye hızlı eriflim B) Elektronik posta gönderme C) Haberleri takip etme D) Uygulamalı e¤itim “...Sınırların ve mesafelerin ortadan kalkması büyük bir ilerleme, büyük bir de¤iflim. Bütün bunlar günlük yaflantımıza çeflitli flekillerde de¤er katıyor. Artık aynı anda birden fazla insanla iletiflim kurabiliyoruz. Ancak, böyle bir ortamda, dikkatimiz çok çabuk da¤ılabiliyor, hayat yorucu ve ezici olabiliyor. Zaman zaman sessizce oturup okuyabilece¤imiz, düflünebilece¤imiz ve dikkatimizin da¤ılmayaca¤ı, telefonlar ve insanlar tarafından bölünmeyece¤imiz bir yer arıyoruz. Sedef Seçkin Büyük, E-Kültür Devrimi, 1 Haziran 2001 3. Yukarıdaki paragrafa göre hangi seçenek ‹nternet’in olumsuz yanıyla ilgilidir? A. Sınırların ve mesafelerin ortadan kalkması B. ‹letiflim kurdu¤umuz insan sayısının artması C. ‹nternet’in insan yaflamın› yo¤un hâle getirmesi D. Teknolojinin insan hayatını tekdüze yapması 152 ÜN‹TE DE⁄ERLEND‹RMES‹ 4. Aynı proje ödevini ayrı ayrı hazırlayan befl ö¤renci, ö¤retmen tarafından baflarısız bulunur. Ö¤retmen befl ödevin de birbirinin tıpatıp aynı oldu¤unu söyler. Bu durum afla¤ıdaki ifadelerden hangisiyle açıklanabilir? A. Ö¤renciler birbirlerinin ödevinden fotokopi çekmifllerdir. B. Ö¤renciler ‹nternet’ten hazır ödev indirmifllerdir. C. Ö¤renciler grup hâlinde çalıflmıfllard›r. D. Ö¤renciler aynı kaynaklardan yararlanmıfllard›r. 5. Afla¤ıdaki soruyu okuyunuz. Cevabını bofl bırakılan yere yazınız. ‹nternet’in olumlu yanlarının yanında olumsuz yanlarının da oldu¤u bilinmektedir. ‹nternet’in zararlarından bireylerin etkilenmemesi için hangi tedbirler alınabilir? Bu konuda bireye ve topluma düflen sorumluklar nelerdir? ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ 153 ÖZ DE⁄ERLEND‹RME “‹NTERNET (SANAL DÜNYA)” ünitesinde neleri ne kadar ö¤rendi¤inizi anlamak için kendinizi de¤erlendirebilirsiniz. Afla¤›daki ifadeleri okuyarak size uygun olan seçene¤i “x” ile iflaretleyiniz. “Bunu çok iyi yapabiliyorum.” için “Bunu k›smen yapabiliyorum.” için “Bunu yapam›yorum.” için kutucu¤unu iflaretleyiniz. ÖLÇÜTLER 1. ‹nternet’in hayatımızdaki ifllevlerine iliflkin örnekler verebilirim. 2. Elektronik posta alabilirim ve gönderebilirim. 3. Arama motorları kullanarak bilgiye ulaflabilirim. 4. ‹nternet’in olumlu yönlerine örnekler verebilirim. 5. ‹nternet’in olumsuz yönlerine örnekler verebilirim. 6. ‹nternet’te beni bekleyen tehlikelerin farkındayım, gerekli önlemleri alabilirim. 7. ‹letiflimdeki hızın artmasında ‹nternet’in etkisine örnekler verebilirim. 8. Bu konuda ö¤rendiklerimi günlük hayatımda kullanabilirim. Ö⁄RETMEN‹N YORUMU: ........................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... De¤erlendirme sonunda iki kez gözden geçirmeniz yararl› olacakt›r. ya da bir kez 154 iflaretlediyseniz bu üniteyi yeniden SÖZLÜK adres: A¤ üzerinde herhangi bir bilginin nerede bulunabilece¤ine dair tanım. a¤: Bilgi ve donanımını paylaflacak flekilde birbirlerine ba¤lanmıfl bilgisayarlar ve çeflitli aygıtlar. ajans: fiirket veya kurulufl adına birtakım etkinlikler yapmakla görevlendirilen kurum veya kurulufl. ana sayfa: Bir web sitesinde di¤er sayfalara olan ba¤ları taflıyan tanıtıcı sayfa. Bir tarayıcıyı kullanmaya baflladı¤ımızda açılan sayfaya da ana sayfa denir. basın: Gazete, dergi gibi belirli zamanlarda çıkan yazılı yayınların bütünü. basın bildirisi: Basın yayın organlarına bilgi vermek amacıyla yetkili kurum veya kifliler tarafından hazırlanmıfl yazılı açıklama. basın kartı: Mesle¤i basın iflleri olan kimselerin taflıdı¤ı kimlik belgesi. basın özgürlü¤ü: Görüfl ve düflünceleri basın ve yayın yoluyla açıklayabilme ve yayabilme hakkı. basın toplantısı: Yetkili bir kimsenin, bir veya birden fazla konu üzerinde açıklamada bulunmak için kitle iletiflim araçlarında görevli kimselerle yaptı¤ı toplantı. basın yasa¤ı: Basın yayın organlarının bir konu hakkında yayın yapmasını kısıtlayıp engelleme. beden dili: Mesajların jest, durufl biçimi gibi bedenin hareketleri ve bedensel de¤iflikliklerle iletildi¤i sözsüz iletiflim biçimidir. bilgisayar: Çok sayıda aritmetiksel veya mantıksal ifllemlerden oluflan bir ifli, önceden verilmifl bir programa göre yapıp sonuçlandıran elektronik araç, elektronik beyin. boyalı basın: Okuyucunun ilgisini çekmek için renkli foto¤rafa yazı ve haberden çok yer veren, kupon veya çekilifllerle arma¤an da¤ıtan basın, renkli basın. dil: Sözlü ve yazılı göstergelerden oluflan ve insanları di¤er canlı türlerinden ayırt etti¤i öne sürülen simgesel bir iletiflim sistemi. elektronik posta: Geleneksel posta taflıyıcısı yerine bilgisayar ya da uydu aracılı¤ıyla gönderilen mesajlar. elefltiri: De¤erlendirme süreci. Özellikle hâl ve hareket tarzlarıyla yazınla veya genelde kültürel ürünlerle ilgili olumsuz de¤erlendirme anlamına gelir. empoze: Kendi istedi¤ini yaptırmakta direnmek. estetik: Güzellik duygusuna uygun olan. etkileflim: Verimli bir durumda davranıfl ve eylemlerini karflılıklı olarak birbirlerine uyarlayan iki ya da daha fazla sayıda insan arasındaki iliflkidir. Bu yöntemle aktarılarak ço¤altılan resim, foto. etkin dinleme: Bir dinleyicinin, konuflmacının meramının ne oldu¤una iliflkin düflüncesini konuflmacıya geri gönderme süreci. fıkra: Genel bir konuyu örneklemekte kullanılan, ço¤u kez kiflisel nitelikte olan kısa bir anlatı biçimi. foto¤raf: Görüntüyü, ıflı¤a karflı duyarlıklı cam, kâ¤ıt vb. bir yüzey üzerinde özel makine ile tespit etme yöntemi. gazete: Politika, ekonomi, kültür ve daha baflka konularda haber ve bilgi vermek için yorumlu veya yorumsuz, her gün veya belirli zaman aralıklarıyla çıkarılan yayın. Bu yayının yönetildi¤i, hazırlandı¤ı, basıldı¤ı yer. gözlem: Bir nesnenin, olayın veya bir gerçe¤in, niteliklerinin bilinmesi amacıyla dikkatli ve planlı olarak ele alınıp incelenmesi. haber: Bir olay, bir olgu üzerine edinilen bilgi, salık. ‹letiflim veya yayın organlarıyla verilen bilgi. haber atlamak: Gazetecilikte bir haberi vaktinde yayımlayamamak. haber geçmek: Teleks, telefon vb. ile bilgi iletmek. iletiflim: Bilginin, fikirlerin, duyguların, becerilerin vb.nin simgeler kullanılarak iletilmesidir. jest: El, ayak, yüz veya bedenin di¤er parçalarının hareketleridir. Bazıları belli mesajlar vermek amacıyla yapılır, bazıları ise alıcıların do¤ru olarak yorumlayabildikleri veya yorumlayamadıkları istem dıflı toplumsal iflaretlerdir. kamuoyu: Halkın kamuyu ilgilendiren konulara iliflkin kanılarının toplamı. kanal: Bir sinyal taflıyan herhangi bir fiziksel araç. 155 kaynak: Mesajları yaratan kifli, küme, örgüt ya da aygıt. kifliler arası iletiflim: ‹ki kifli arasında, genellikle yüz yüze iliflki fleklinde gerçekleflen iletiflim. kitle iletiflim: Da¤ınık insan topluluklarının aynı zamanda, örgütlenmifl bir kaynaktan iletilen haberlere veya uyarılara maruz kalması, birtakım kaynaklardan elde edilen bilgi ve haberlerin de¤iflik araçlarla genifl halk topluluklarına yaygın olarak duyurulması, kitle haberleflmesi. kültür floku: ‹nsanın yabancı bir kültüre; farklı töreleri, de¤erleri olan bir kültüre girdi¤inde yafladı¤ı flaflkınlık ya da yönsüzlük duygusu. küreselleflme: Co¤rafi, siyasal ve kültürel sınırları aflan sosyal örgütlenmelerin oluflması. Dünya ölçe¤inde ve temelinde iflleyen ve kültürel flebekelerin geliflmesi ve hız kazanması. manflet: Gazetelerin ilk sayfasına iri puntolarla konulan bafllık. medya: ‹letiflim ortamı, iletiflim araçları, kitle iletiflim araçlarının tümü. mesaj: Bir alıcı için bir uyaran olarak ifllev gören bir sinyal ya da sinyaller birleflimi. ‹letiflim sürecinde iletilen fley. mizanpaj: Gazete, dergi vb. yayınlarda sayfa düzeni. okunurluk: Okuma kolaylı¤ının ya da yazılı bir metni anlama kolaylı¤ının bir ölçüsü. okur: Metin gözlemcisi; metnin alımlayıcısı; metindeki anlamı üreten kifli. oligopol: Artan sayıda medya flirketinin birkaç büyük firmanın elinde toplanması. Bir avuç küçük flirketin rekabeti bırakması, piyasayı ve kârlarını flekillendirmeyi büyük flirketlere emanet etmeyi kabul etmesi. ön yargı: Özgül bir insan kümesine örne¤in ırksal, etnik ya da dinsel bir kümeye karflı olumsuz tutum. popüler kültür: Bir toplumda yaygın biçimde paylaflılan inançlar, pratikler ve nesneler. propaganda: Örgütlü inandırma etkinli¤i; çeflitli inandırıcı ya da ikna edici araçlarla fikirlerin ve de¤erlerin yayılması. radyo: Elektrik dalgalarıyla düzenli olarak yayın yapan istasyon ve bu istasyonun programlarını düzenlemekle görevli kurulufl. Bu istasyonun yayınlarını alan araç. reklam: Bir ürün veya hizmet satmak üzere tasarımlanan ikna edici mesajlar. sansür: Özgün bir mesajın tümünü veya bir kısmı bloke etmeyi, yeniden düzenlemeyi ve manipülasyonu içeren bir süreç. sansürcü: Hangi mesajların halka ulaflmasına ya da topluma açıklanmasına izin verilebilece¤ini, hangilerinin kamuya sunulmasına izin verilmemesi gerekti¤ini belirleyen kifli ya da kurulufl. simge: Bir fleyi temsil eden ama onunla do¤rudan ya da do¤al bir iliflkisi olmayan sinyal. Örne¤in siyah rengin yas simgesi olması gibi. sinema: Güzel sanatların dalı olarak yansıtılmaya uygun olan filmleri gerçeklefltirme ve yaratma sanatı, beyaz perde. site: Kifli veya kuruluflların Genel A¤’da oluflturdu¤u de¤iflik konulardaki bilgilendirici sayfalar. slogan: Özellikle reklamcıların genifl biçimde kullandıkları dikkat çekici deyifl ya da sözler. Sloganlar ideal olarak kolay anımsanan ve ço¤unlukla bir ürün ya da kifliyle özdefl hâle gelen bir yapıya sahiptirler. söylenti: Genellikle kulaktan kula¤a resmî olmayan kanallarla iletilen dolaylı ve aslı olmayan bilgi. spot: Dar bir alana çok güçlü ıflık yöneltebilen stüdyo lambası, ıflıntı lambası, reklam ıflıntısı. sürmanflet: Gazetelerin birinci sayfasındaki logonun üzerinde kullanılan bafllık. teganni: fiarkı söylemek. televizyon: Vericiden iletilen dalgaların görüntü ve ses olarak görünmesini ve duyulmasını sa¤layan aygıt, televizyon alıcısı. yerel televizyon: Belirli bir bölgeye yayın yapan televizyon. tüketim: Üretilen veya yapılan fleylerin kullanılıp harcanması, yo¤altım, istihlak, üretim karflıtı. veri: Bir arafltırma ya da çözümleme sonucunda elde edilen bilgi. yazar: Özellikle gazete ve dergilerde herhangi bir konuda yazı yazan kimse, muharrir. 156 KAYNAKÇA AÇIKGÖZ, Ü. Kamile, Etkili Ö¤renme ve Ö¤retme, ‹zmir, Kany›lmaz Matbaas›, 2. Bask›, 1998. AÇIKGÖZ, Ü. Kamile, Aktif Ö¤renme, ‹zmir, E¤itim Dünyas› Yay›nlar›, 5. Bask›, 2003. AIRASIAN, P. W. Classroom Assessment, New York, McGraw Hill., 1994. ALLEN, Deborah, E., Duch, Barbara, J., Thinking Toward Solutions: Problem-Based Learning Activities for General Biology, Philadelphia, PA: Harcourt Brace, 1998. ALVARADO, M., GUTCH, R., ve WOLLEN, T., Learning The Media: An Introduction to Media Teaching, London, 1987. ANDERSON, Carol ve Di¤erleri, Teacher Metarials For Media LiteracyThrough Critical Thinking, Washington, 2000. ANN Arbor Schools, Alternatif assessment, USA, Dale Seymour Publications, 1993. ASLAN, Kemal, Haber Nasıl Okunur, Anahtar Kitaplar Yayınevi, ‹stanbul, 2004 AZ‹Z, Aysel, Türkiye'de Televizyon Yayıncılı¤ının Otuz Yılı, TRT, Ankara, 1999. BACANLI, H., Geliflim ve Ö¤renme, 11. Bask›. Ankara, Nobel Yay›n Da¤›t›m, 2005. BA⁄LI, Melike., Medya Okuryazarlı¤ı Hareketinde Yedi Büyük Tartıflma, Ankara Üniversitesi E¤itim Bilimleri Dergisi, Cilt 37, Sayı 1, Ankara, 2004. BAYKUL, Yaflar, E¤itimde Ve Psikolojide Ölçme, Klasik Test Teorisi, ÖSYM Yayınları, Ankara, 2000. BAZALGETTE, C., Key Aspects of Media Education, London, 1992. BAZALGETTE, C., Bevurt, E., Savino, J., New Directions: Media Education World Wide, London, 1991. BELSEY, Andrew, CHADWICK, Ruth, Medya ve Gazetecilik Etik Sorunlar, Ayr›nt› Yay›nlar›, ‹stanbul, 1998. BRIDGE, Berna, Etik De¤erler E¤itimi, Beyaz Yayınları, ‹stanbul, 2003. BÜMEN, N. T., Çoklu Zekâ Kuram›. E¤itimde Yeni Yönelimler, (Editör: Ö. Demirel). Birinci Bask›, Ankara, Pegem A Yay›nc›l›k, 2005. CORNES, T. , The News Link: How My Students Build Media Literacy Skills by Companing Television News to Newspaper Coble in the Classroom (Page 10-11), 1996. ÇAPLI, Bülent, Medya ve Etik, ‹mge Kitapevi Yay›nlar›, Ankara, 2002. CORNELIA Brunner, Phd. E. William TALLY, The New media Literachy Handbook, ABD, 2000. DEM‹R, Vedat, Medya Eti¤i, Beta Bas›m, ‹stanbul, 2006. DEM‹REL, Ö., Ö¤retimde Planlama ve De¤erlendirme, Ankara, Pegem A Yay›nc›l›k, 2004. DEM‹REL, Özcan, E¤itimde Program Gelifltirme, Pegem Yayıncılık, Ankara, 1999. DUCH, Barbara, J., GROH, Susan, E., ALLEN, Deborah, E., The Power of Problem-Based Learning, A Practical “How To” for Teaching Undergraduate Courses in Any Discipline, Sterling, VA: Stylus Publications, 2001. ERÇET‹N, fi., Örgütsel Zeka, Ankara, Nobel Yay›n Da¤›t›m, 2001. ERDEN, Münire, E¤itimde Program De¤erlendirme, Anı yayıncılık, Ankara,1998. EREN-YAVUZ, K., E¤itim ve Ö¤retimde Çoklu Zeka Teorisi ve Uygulamalar, Ankara, Özel Ceceli Okullar› Yay›nlar›, (2004), EROL, Mutlu, Televizyon ve Toplum, TRT, 1999. F‹L‹Z, S., Çoklu Zeka Kuram›, E¤itim ve Denetim Dergisi, 2003. GODMAN, S. , Media, Tecnology and Education Reform: Searching for Redemption in the Dijital Age. Video and Learning (page 1), 1996. GÖMLEKS‹Z, Müfit, Kubafl›k Ö¤renme Yöntemi ‹le Geleneksel Yöntemin Demokratik Tutumlar ve Erifliye Etkisi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yay›nlanmam›fl Doktora Tezi, 1993. GÜLTEK‹N, M., Ö¤retme-Ö¤renme Sürecinde Yeni Yaklafl›mlar, Anadolu Üniversitesi E¤itim Fakültesi Dergisi, 14(1), 25-51, 2004. HALADYNA, T. M., Writing Test Items to Evaluate Higher Order Thinking. Allyn and Bacon, Boston, 1997. HOBBS, Renee, çev.: Melike Türkan BA⁄LI, 'Medya Okuryazarlı¤ı Hareketinde Yedi Büyük Tartıflma', AÜ E¤itim Fakültesi Dergisi. 37(1), 2004. ‘lkö¤retim Medya Okuryazarlı¤ı Dersi Ö¤retim Programı ve Kılavuzu, MEB-RTÜK, Ankara, 2006. IfiIK, Metin, Medyada Yeni Yaklaflımlar, E¤itim Kitapevi, ‹letiflim Sözlü¤ü, Konya, 2004. KOLZASKA, Tiffany, A., GRABOWSK‹, Barbara., K‹M, Younghoon, Designing Web Based Science Lesson Plans That Use Problem-Based Learning To Inspire Middle School Kids: KAMS (Kids as Airborne Mission Scientists), Annual Meeting of the American Educational Research Association, April 1-5, New Orleans, LA, 2002. 157 KOVACH, Bill-ROSENSTIEL, Gazetecili¤in Esasları, ODTÜ, Ankara, 2007. KÖKNEL, Özcan, ‹nsanı Anlamak, Altın Kitapları Yayınevi, ‹stanbul, 1987. MACBET, Emmanuel, BOBILLORD, Serge, Televizyon ve Kültür TRT, Ankara. Medyada fiiddete Duyarlılık, RTÜK, Ankara, 2004. MERTLER, Craig A.,“Designing scoring rubrics for your classroom”, Practical Assesment, 7(25), 2001. MOSKAL, Barbara M. 'Scoring rubricks: What, When and How?', Practical Assessment, Research & Education 7(3), 2000. ÖZDEM‹R, S.; Yal›n, H. ‹. ve Sezgin, F. (2004), Ö¤retmenlik Mesle¤ine Girifl, Yenilenmifl Beflinci Bask›. Ankara, Nobel Yay›n Da¤›t›m. ÖZDEN, Y., Ö¤renme ve Ö¤retme, Gelifltirilmifl 5. Bask›, Ankara, Pegem A Yay›nc›l›k, 2003. RADFORD, Benjamin, Medya Nasıl Yanıltıyor?, Güncel Yayıncılık, ‹stanbul, 2004. RENNE, Hobbs, Medya Okuryazarlı¤ı Hareketinde Yedi Büyük Tartıflma (Çev. Melika Türkan Ba¤lı), Ankara Üniversitesi E¤itim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Ankara, 2004. SABAN, A., Çoklu Zeka Teorisi ve E¤itimi, Ankara, Nobel Yay›n Da¤›t›m, 2001. SAGE, Sara, M., A Qualitative Examination of Problem-Based Learning at The K- Level, Preliminary Findings, Annual Meeting of the American Educational Research Association, April 8-12, Newyork, 1996. SELÇUK, Z., Geliflim ve Ö¤renme, 12. Bask›, Ankara, Nobel Yay›n Da¤›t›m, 2005. SELÇUK, Z., Kay›l›, H. ve Okut, L., Çoklu Zekâ Uygulamalar›, 4. Bas›m, Nobel Yay›n Da¤›t›m, 2004. SELÇUK, Z., Kay›l›, H. ve Okut, L., (a.g.e.) fiiddetsiz Yayınlar fiiddetsiz Yarınlar, RTÜK, Ankara, 2006. SHENK, David, çev.: BÜYÜK, Sedef Seçkin, E-Kültür Devrimi, Capital Aylık ‹fl ve Ekonomi Dergisi, ‹stanbul, 01.06.2001. fi‹R‹N, Mustafa Ruhi, Televizyon Çocuk ve Aile, ‹z yayıncılık, ‹stanbul, 1999. TARHAN, Nevzat, Çocuklarda Televizyon ‹zleme Alıflkanlı¤ı, Memory Center Nöropsikiyatri Merkezi ‹nternet Sitesi, 22.05.2006 TEK‹N, Halil, E¤itimde Ölçme ve De¤erlendirme, Ankara, Yargı Kitap Yayınevi, 1996. Televizyon Programlarındaki fiiddet ‹çeri¤inin, Müstehcenli¤in ve Mahremiyet ‹hlallerinin ‹zleyicilerin Ruh Sa¤lı¤ı Üzerindeki Etkileri, RTÜK , Ankara, 2006. THOMAN, Elizabeth, Five Key Quastions (Clasroom Activities For Media Literacy), Cebter For Media Literacy, 2005. TURGUT, Fuat, E¤itimde Ölçme ve De¤erlendirme Metotları, Saydam Matbaacılık, Ankara, 1968. TUTAR, Hasan, Genel ‹letiflim, Nobel Yay›nlar›, Ankara, 2003 VAROL, Ahmet, ‹nsan ‹liflkileri, MEB, Ankara, 2004. Washington Student 'Assesment Sytem Review Comitte, Media Literacy Through Critical Thinking, Washington, 2000. YAZICI, Ali Nihat, Kamu Yayın Kurumları ve Yeniden Yapılanma, TRT Yayınları Ankara, 1999. YILDIZ, Vesile, ‹flbirlikli Ö¤renme ve Geleneksel Ö¤retimin Okulöncesi Çocuklar›n Temel Matematik Baflar›lar› Üzerindeki Etkileri ve Mevcut Uygulamalarla ‹lgili Ö¤retmen Görüflleri, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yay›nlanmam›fl Doktora Tezi, 1998. YILMAZ, Kemal, Genel ‹letiflim, Nobel Yay›nlar›, Ankara, 2003. YÜKSEL, Erkan, GÜRCAN, Halil ‹brahim, Haber Toplama ve Yazma, Tablet Yayıncılık, Konya, 2005. RTÜK ‹LET‹fi‹M, Mayıs-Haziran, 1999, sayı: 11 “.................“...... Temmuz-Agustos, 200, sayı:18 “.................“...... Ocak-fiubat, 1999, sayı:9 “.................“...... Temmuz-A¤ustos, 1999, sayı:12 “.................“...... Temmuz-A¤ustos, 2001, sayı:24 TRT Radyo Televizyon, Nisan, 2006, sayı:203 “.................“...... Mart, 2006, sayı: 202 RTV Radyo Televizyon Dergisi, Ekim, 2004, s.185 Sabah Gazetesi 07.09.2007, 13.02.2004 Milliyet Gazetesi 20.02.2007, 19.08.2007, 31.07.2007 ‹nternet haber sitesi 01.02.2006 www.meb.gov.tr 10.01.2005 Zaman Gazetesi 20.10.2005, 25.06.2005, 15.05.2006 158 Posta Gazetesi 15.05.2006 Bugün Gazetesi 26.07.2006 Alanya Gazetesi 01.09.2005 Hürriyet Gazetesi ‹nternet Sitesi 27.01.2006 www.ssk.gov.tr Gurbetport ‹nternet Sitesi 06.02.2007 Anketmatik ‹nternet sitesi) Anadolu Ajans› 29.12.2006 Radikal 14.12.1998 Do¤al Hayatı Koruma Derne¤i ‹nternet Sitesi Hayatımız Sınav ‹nternet Sitesi