bilim - ÇYDD Ankara Şubesi
Transkript
bilim - ÇYDD Ankara Şubesi
BİLİMİN KILAVUZLUĞUNDA Karanlıktan Aydınlığa Hülya Küçükaras ÇYDD Adana Şubesi Ankara, 14 Aralık 2013 1 Anılarına saygıyla… Ben, manevi miras olarak hiçbir ayet, hiçbir Eldeki saldırı silahları, Dünya’nın her yerini dogma, hiçbir kalıplaşmış kural bırakmıyorum. ani ve toptan yok edecek ölçüde güçlüdür. Benim manevi mirasım bilim ve akıldır… Bundan korunmak için umut edebileceğimiz Benden sonra beni benimsemek isteyenler, … tek şey, kurulacak uluslar üstü mahkemelerin akıl ve bilimin kılavuzluğunu kabul ederlerse barışı sağlamasıdır. Ulusların arasındaki manevi mirasçım olurlar. çatışmaları, hukuku temel alan kararlarla çözebilecek bir “dünya hükümeti”nin kurulması gerekmektedir. Albert Einstein 2 BİLİMİN KILAVUZLUĞUNDA Karanlıktan Aydınlığa Madem karartıyorlar, aydınlatalım! FAZIL SAY 1. Niçin Buradayım? 2. Bir Tanım, Sonsuz Bağlantı 3. Bu Toprakta Bilim: • Eskiçağ • Osmanlı (1453-1920) • Cumhuriyet (1923-1935) 4. Güncel Durum 5. Bilimle Yürümek 6. Eylem Çağrısı 3 1. NİÇİN BURADAYIM? (Kişisel) HAYIR !!!!! 4 1. NİÇİN BURADAYIM? (Evrensel) YETER !!!!! 5 1. NİÇİN BURADAYIM? (Toplumsal) DUR !!!!! CEHALET Bilgisizlik, insanlığın başına çöken bütün belaların kök tutmasını sağlayan … tohumları atanlara en acı meyveleri yetiştiren o bilgisizlik, her şeyi yıktı, yok etti!.. PLATON 6 1. NİÇİN BURADAYIM? (Özet) 7 2. BİR TANIM, SONSUZ BAĞLANTI ULUS BAĞIMSIZLIK YURTTAŞ, DEMOKRASİ Özgüven – ÖZGÜRLÜK - Özsaygı Düşünce Mühendislik DİL BİLİM Yaratıcılık Buluş Sanat BİLSEME Uygulayım 8 2. BİR TANIM, SONSUZ BAĞLANTI ULUS BAĞIMSIZLIK YURTTAŞ, DEMOKRASİ Özgüven – ÖZGÜRLÜK - Özsaygı Düşünce Mühendislik DİL BİLİM Yaratıcılık Buluş Sanat BİLSEME Uygulayım Kulluk, Kölelik 9 2. BİR TANIM, SONSUZ BAĞLANTI ULUS BAĞIMSIZLIK YURTTAŞ, DEMOKRASİ Özgüven – ÖZGÜRLÜK - Özsaygı Düşünce Mühendislik DİL BİLİM Yaratıcılık Buluş Uygulayım Sanat Kulluk, Kölelik 10 2. BİR TANIM, SONSUZ BAĞLANTI BİLİM: İnsanın, doğayı ve kendini tanıyıp anlama, gerçeğin doğru bilgisine ulaşma çabası. Olgusal dünyayı açıklamaya yönelik bilişsel arayış. BİLİMİN ALANLARI: 1- Doğadan kaynaklanan karmaşıklık: Doğabilimleri. 2- İnsandan kaynaklanan karmaşıklık: İnsanbilimleri. 3- İnsan yaratısı sistemden kaynaklanan karmaşıklık: Sistem bilimleri (matematik). BİLİMİN AMACI: Nedenleri saptamak; nedenleri etkileyip sonucu dönüştürmek/değiştirmek uğraşı. YÖNTEM: Olgu Gözlem Deney Kuram Bu logos ki vardır, insanlar her zaman uslarıyla yabancıdır ona; duymadan önce de duyduktan sonra da. Her şey bu logos’a göre olup biter oysa; ama onlar ne yaptıklarını bilmez görünürler, benim her birini doğasına göre ayırarak ve nasıl olduğunu göstererek ortaya koyduğum türden sözler ya da eylemlerde. Yöntem Türleri: Başka insanlar uyanıkken ne 1- Deneysel (Faraday, M. Curie, Rutherford) yaptıklarını bilmezler; tıpkı uykuda 2- Kuramsal (Newton, Darwin, Einstein, Maxwell) yaptıklarını unuttukları gibi. 3- Uygulamalı - Çözümcü (Arşimet, Pasteur, Tesla) HERAKLEİTOS 11 3. BU TOPRAKTA BİLİM: Eskiçağ THALES (Milet, İÖ 624 – 546): Maddenin ilk öğesi sudur. Madde ile güç doğal bir bütündür. ANAKSİMANDROS (Milet, İÖ 610 – 546): Yaşam suda başlar. Küçük canlılar başkalaşım geçirerek insana dek tüm canlıları oluşturur. ANAKSİMENES (Milet, İÖ 585 – 525): Ay, ışığını Güneş’ten alır. KSENOPHANES (Menemen, İÖ 570 – 480): Doğa Üzerine: Tanrı, evrenle özdeştir. Yer/evren küre biçimindedir. Thales PİSAGOR (Sisam, İÖ 569 – 475): Temel ilke, zihinde tasarlanan soyut sayılardır. Evrenin temelindeki karşıtlıklardan uyum doğar. HERAKLEİTOS (Efes, İÖ 540 – 480): Evrenin kaynağı ateştir. “Her şey akar.” ANAKSAGORAS (Urla, İÖ 500 – 428): Doğa Üzerine: Hiçbir şey yoktan var olmaz; varken yok olmaz. Evrenin başlangıcında “kaos” vardır. DEMOKRITOS (Batı Trakya-Abdera/İskeçe, İÖ 460 – 370): Büyük Evren Düzeni: Nedensellik. Her şey bölünemez parçalardan, atomdan oluşur. HİPOKRAT (İstanköy/Kos, İÖ 460 – 370): Tıbbın babası. Demokritos EPİKÜR (Sisam, İÖ 341 – 270): Bilgi, duyularla elde edilir. Ruh, maddi niteliktedir. Gördüklerimiz, görelidir. ARİSTARKHOS (Sisam, İÖ 310 – 230): Güneş’in ve Ay’ın Boyutları ve Uzaklıkları Üzerine: Yer, hem Güneş’in çevresinde hem de kendi ekseni çevresinde döner. 12 3. BU TOPRAKTA BİLİM: Osmanlı (1453-1920) FATİH SULTAN MEHMET (1453, İstanbul’un Fethi) N. KOPERNİK (Polonya, 1473 – 1543): Göksel Kürelerin Dönüşleri Üzerine ALİ KUŞÇU (Semerkant, 1410 – 1474): Fethiyye (gökbilim), Muhammediye (matematik). YAVUZ SULTAN SELİM (y: 1512 – 1520) KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN (y: 1520 – 1566) PİRİ REİS (1465 – 1553): İlk Dünya haritası (1517). (İdam) J. KEPLER (Almanya, 1571 – 1630): Evrenin Gizleri (1596) II. SELİM (y: 1566 – 1574) III. MURAT (y: 1574 – 1595) TAKİYUDDİN EFENDİ (1521 – 1585): Tophane’deki gözlemevi. (1578’de Kaptan-ı Derya Kılıç Ali Paşa yıktı.) F. BACON (İngiltere, 1561 – 1626): Bilimsel yöntemin temelleri (1620). W. HARVEY (İngiltere, 1578 – 1657): Hayvanlarda Kalp ve Kan Devinimi (1628) 13 3. BU TOPRAKTA BİLİM: Osmanlı (1453-1920) G. GALİLE (İtalya, 1564 – 1642): İki Büyük Dünya Sistemi Üzerine Diyalog (1632) R. DESCARTES (Fransa, 1596 – 1650): B. PASCAL (Fransa, 1623 – 1662) Hesap makinesi, analitik geometri. IV. MURAT (y: 1623 – 1640) IV. MEHMET (y: 1648 – 1687) HEZÂRFEN AHMET ÇELEBİ (1609 – 1640): İnsanın ilk uçuş denemesi. (Cezayir’e sürgün.) LAGÂRİ HASAN ÇELEBİ: 1633’te roketle dikey uçuş. (Kırım’a sürgün.) KÂTİP ÇELEBİ (1609 – 1657): Cihannüma (1654). R. BOYLE (İrlanda, 1627 – 1691): Modern kimya, gaz yasaları. • Kraliyet Akademisinin kurulması (1660). • Fransız Bilim Akademisinin kurulması (1666). C. HUYGENS (Hollanda, 1629 – 1695): Işık Üzerine İnceleme (1663). I. NEWTON (İngiltere, 1642 – 1727): Doğa Felsefesinin Matematiksel İlkeleri (1687). B. FRANKLIN (ABD, 1706 – 1790): Elektrik, yıldırımsavar (1752). J. WATT (İskoçya, 1736 – 1819): Modern buhar makinesinin yapılması (1765). • ANSİKLOPEDİ (28 Cilt, 1772). (Diderot, L’Ambert) III. AHMET (y: 1703 – 1730) -İBRAHİM MÜTEFERRİKA’nın İLK TÜRK BASIMEVİ’ni (matbaayı) kurması (1727). (1745’te kapandı; 17 kitap.) I. ABDÜLHAMİT (y: 1768 – 1789) - MÜHENDİSHANE-İ BAHRİ-İ HÜMAYUN’un kurulması (1773). (Deniz Mühendishanesi) 14 3. BU TOPRAKTA BİLİM: Osmanlı (1453-1920) III. SELİM (y: 1789 – 1807) A. LAVOISIER (Fransa, 1743 – 1794): Kütlenin korunumu. Kimyasal Değişimler (1789). P. LAPLACE (Fransa, 1749 – 1827): Gezegen hareketleri, çekim yasasına uygun. • AYDINLANMA: NAPOLYON’a Yanıt M. FARADAY (İngiltere, 1791 – 1867): Elektromanyetik alan (1831). C. DARWIN (İngiltere, 1809 – 1882): Türlerin Kökeni (1859). G. MENDEL (Çekoslovakya, 1822 – 1884): Kalıtım ve gen kuramı (1865). L. PASTEUR (Fransa, 1822 – 1895): Mikrop kuramı ve kuduz aşısı (1870). J. MAXWELL (İngiltere, 1831 – 1879): Elektrik ve Manyetizma Üzerine (1873). -MÜHENDİSHANE-İ BERR-İ HÜMAYUN’un açılması (1795). (Kara Mühendishanesi.) -TERSANE TIBBİYESİ’nin açılması (1806). II. MAHMUT (y: 1808 – 1839) - TIBBIYE’nin açılması. (1827) - NÜFUS SAYIMI. KONSERVATUAR’ın açılması. (1831) ABDÜLMECİT (y: 1839 – 1861) - ASKERİ BAYTAR MEKTEBİ’nin açılması. (1842) - DARÜ’L FÜNUN kurma çalışmaları. (1846) - TELGRAF’ın hizmete girmesi (1855). ABDÜLAZİZ (y: 1861 – 1876) - MECMUA-İ FÜNUN dergisi. (1862) (İlk bilim dergisi) - SANAYİ MEKTEBİ’nin kurulması. (1865) - Paris’e öğrenci gönderilmesi. (1864-1876) Matematiğin geliştirilip kusursuzlaştırılması, ulusun gönenciyle yakından ilintilidir. NAPOLYON BONAPART 15 3. BU TOPRAKTA BİLİM: Osmanlı (1453-1920) H. HERTZ (Almanya, 1857 – 1894): Radyo dalgaları (1888). W. RÖNTGEN (Almanya, 1845 – 1923), H. BECQUEREL (Fransa, 1852 – 1908), M. CURIE (Polonya, 1867 – 1934): X ışınları (1895), radyoaktivite (1896), uranyum, polonyum (1898), radyum (1911). • İlk NOBEL Ödülü (1901). M. PLANCK (Almanya, 1858 – 1947): Kuantum Fiziği (1900) II. ABDÜLHAMİT(y: 1876 – 1909) - TELEFON hattının kurulması (1881). - BAKTERİYOLOJİHANE-İ ŞAHANE-İ OSMANİ’nin kurulması (1894). (İlk araştırma kurumu.) - EVRİM Kuramının incelenmesi (1879-1882). AHMET MİDHAT EFENDİ, ŞEMSETTİN SAMİ BEY, ALİ SEDAD BEY. - DARÜLFÜNUN’un açılması (1900). (İÜ’nün temeli.) Müdür TAHSİN EFENDİ’nin halka açık söyleşileri. - İlk ELEKTRİK derslerinin verilmesi (1910-1912). SALİH ZEKİ BEY ile MEHMET REFİK BEY. E. RUTHERFORD (Y. Zelanda, 1871 – 1937): Radyoaktivite, atomun yapısı (1908). A. EINSTEIN (Almanya, 1879 – 1955): Fotoelektrik etki; Özel Görelilik Kuramı (1905); Genel Görelilik Kuramı (1915). A. WEGENER (Almanya, 1880 – 1930): Kıtaların kayması; Levha Tektoniği Kuramı (1912) V. MEHMET REŞAD(y: 1909 – 1918) - ELEKTRİK ŞEBEKESİ’nin açılması (1914). • 1. Dünya Savaşı (1914 – 1918) N. BOHR (Danimarka, 1885 – 1962): Atomun kuantum kuramı (1913). G. LEMAITRE (Belçika, 1894 – 1966), E. HUBBLE (ABD, 1889 – 1953): Büyük Patlama Kuramı (1920). 16 3. BU TOPRAKTA BİLİM: Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Aklını kullanan bir adama akıllıca olmayan şey kadar katlanamayacak dert yoktur… EPİKTETOS Eğitilmişlerin umutları, hiçbir şey öğrenmemişlerin varsıllığından daha güçlüdür. DEMOKRİTOS Bakmakla usta olunsa kediler kasap olurdu. Türk Atasözü 17 3. BU TOPRAKTA BİLİM: Cumhuriyet Devrimleri (1923-1935) Türkiye’nin Avrupa’ya öğrenci gönderme planı hükümet programına girdi. (18 Ağustos 1923) Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Edirne Müzesi, Antalya Müzesi kuruldu. (1923); Topkapı Sarayı Müzesi, Adana Müzesi, Bergama Müzesi kuruldu. (1924) Türk Mühendisler Ocağı kuruldu. (1923) Eğitim Birliği Yasası yürürlüğe girdi. (3 Mart 1924) Karacabey Harası, Gölcük Tersanesi kuruldu. (1924) Temel bilimler laboratuvarlarının kurulması için 50.000 lira ayrıldı. (1924) Türk Radyoloji Cemiyeti, Türk Kimyagerler Cemiyeti kuruldu. (1924) Zonguldak Yüksek Maden ve Sanayi Mühendis Mektebi açıldı. (1924) Adana Bölge Pamuk Araştırma Enstitüsü, Rize Çay Araştırma Enstitüsü, Bilecik Deneme ve Üretme İstasyonu kuruldu. (1924) Telif ve Tercüme Heyeti kuruldu. (1924) Türk Hava Kurumu kuruldu. (1925) Atatürk Orman Çiftliği’nin kurulmasına başlandı. (1925) İlk Ulusal Tıp Kongresi toplandı. (1925) Darülfünun’a bilimsel ve yönetsel özerklik verildi. (1925) Dünyada her şey için, uygarlık için, yaşam için, başarmak için en gerçek yol gösterici bilimdir. Bilim dışında kılavuz aramak aymazlıktır, cehalettir, sapkınlıktır. KEMAL ATATÜRK (1924, Samsun) 18 3. BU TOPRAKTA BİLİM: Cumhuriyet Devrimleri (1923-1935) THK planör fabrikası kuruldu. (1925) Türk Antropoloji Enstitüsü çalışmaya başladı. (1925). Ömer Şevket Öncel, idrar tahlilinde ürik asit miktarının yarım saat içinde saptanmasını sağlayan yeni bir yöntem geliştirdi. Öncel’in keşfi, Almanya’da bilim dergisinde yayımlandı. (1925) Vecihi Hürkuş bireysel çabalarıyla ilk Türk uçağını yapıp uçurdu. (1925) Ankara Etlik’te ilk meteoroloji istasyonu çalışmaya başladı. (1925) Türk Yüksek Mühendisleri Birliği kuruldu. (1926) Türkiye’de ilk ışın tedavisi uygulandı. (1926) Türkiye’nin ilk otomatik telefon santralı, Ankara’da 2.000 hatla hizmete girdi. (1926) Adapazarı ve Eskişehir’de Zirai Araştırma Enstitüsü kuruldu; Tohum Islah İstasyonları açıldı. (1926) İlk nüfus sayımı: 13.650.000 kişiyiz! (1927) Bu söylevimle, ulusal varlığı sona ermiş Türk bilim adamları yurtdışında bildiriler sunmaya başladı. (1927) sayılan bir ulusun bağımsızlığını nasıl Yazı (Harf) Devrimi. (1 Kasım 1928) ilkelerine dayanan ulusal ve çağdaş Ankara Ziraat Mektebi açıldı. (1930) bir devleti nasıl kurduğunu anlatmaya Baltalimanı Hayvanat İstasyonu kuruldu. (1930) çalıştım… (1927, Söylev) kazandığını, bilim ve tekniğin en son KEMAL ATATÜRK 19 3. BU TOPRAKTA BİLİM: Cumhuriyet Devrimleri (1923-1935) Türk Tarih Kurumu kuruldu. (1931) Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti kuruldu. (1931) Tiyatro Meslek Okulu kuruldu. (1931) Ölçüler Yasası kabul edildi. (1931) İlk Dil Kurultayı toplandı. Dil Devrimi. (26 Eylül 1932) Şeker Araştırma Enstitüsü kuruldu. (1932) Hasankeyf’te ilk sistematik yüzey araştırması yapıldı. (1932) Ankara-İstanbul arasında uçakla ilk gidişdönüş uçuş denemesi yapıldı. (1932) Âkil Muhtar Özden, karaciğer fonksiyon testini oluşturan yöntemi buldu, aygıtı geliştirdi. Bu yöntem 1950’ye dek Avrupa ülkelerinde kullanıldı. (1932) Üniversite Reformu. (1933) Birinci beş yıllık kalkınma programı yürürlüğe girdi. (1934) Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi kuruldu. (1935) Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü (MTA), Elektrik İşleri Etüd İadresi (EİE) kuruldu. (1935) Genetik öğretimi ve genetik araştırmaları başladı. (1935) 20 4. GÜNCEL DURUM Danışman okur tutmaz Derviş yolun gözetmez Bu halk öğüt işitmez Ne sarp zaman olısar! YUNUS EMRE 21 4. GÜNCEL DURUM: ABD’den Araştırma Sonuçları 22 4. GÜNCEL DURUM: ABD’den Araştırma Sonuçları 23 4. GÜNCEL DURUM: ABD’den Araştırma Sonuçları TÜRKİYE’DE POPÜLER BİLİM DERGİLERİ: Bilim dergisi sayısı (eklerle): 6 Toplam sürdürümcü sayısı: (yaklaşık) 2,500 TÜRKİYE’DE MÜZE, GÖZLEMEVİ SAYILARI: Doğa Tarihi Müzesi: 2 Bilim Müzesi: 4 Gözlemevi/Gezegenevi: 3 24 4. GÜNCEL DURUM: Araştırma Sonuçları Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) tarafından 2009 – 2013 arasında yapılan araştırmalarda ortaya çıkan sonuçlar. Gösterge Ülke Sayısı Sıra İnsani Gelişmişlik (UNDP) 187 90 Eğitimde Eşitlik (UNDP) 169 102 34 / 65 32 / 45 (MF: 44) Kamusal Eğitim Harcamaları (OECD) 34 33 Ortalama Eğitim Süresi (OECD) [6,5 yıl] 34 33 Yaşam Memnuniyeti (OECD) 36 34 Akıl Sağlığı (OECD) 34 34 Birbirine Güven (OECD) 34 33 Topluma Gönüllü Katkı (OECD) 34 33 Hoşgörü (OECD) 34 34 Okuma Becerisi, Matematik, Fen Bil. (OECD / PISA) 25 5. BİLİMLE YÜRÜMEK: Tarihsel Olgu 26 5. BİLİMLE YÜRÜMEK: Geleceği Anlamak İçin... UYGULAYIMIN SÜRÜKLEDİĞİ / ZORLADIĞI TOPLUMSAL DÖNÜŞÜM Küreselleşme Karmaşıklık Değişimin Hızı Biyoteknoloji Toplumu 25 yıl “Füzyon” Toplumu ?? yıl Bilişim Toplumu 50 yıl Sanayi Toplumu 250 yıl BURADA BİR YERLERDEYİZ! Tarım Toplumu 6.000 – 7.000 yıl 27 5. BİLİMLE YÜRÜMEK: Geleceği Anlamak İçin... 21. Yüzyılda Öğrenim Ağları Doğa üzerinde teknik kullanımının bilimle sağlanan gücü, bugün doğrudan toplum üzerine de yayılmıştır. Teknik ilerleme ile sosyal yaşama evreni arasındaki ilişki ve bilimsel bilgilerin uygulama bilincine yerleştirilmeleri bir kişisel öğrenim konusu değildir. 28 JÜRGEN HABERMAS 5. BİLİMLE YÜRÜMEK: Yaşamı Anlamak İçin 3 Temel Kuram EVRİM Doğal seçilim. Kalıtım, genetik. DNA çözümleri (patent). Türlerin ortaya çıkışı. Dirimsel yapımız. Beynin işlevleri. “Irk” bilimsel değil. Ortak yaşam. Virüsler, bakteriler. BÜYÜK PATLAMA Enerji-madde dönüşümü. Evrendeki komşularımız. Evrenin genişlemesi. Işık ve ışıma. Görelilik kuramları. Kuantum fiziği. Maddenin yapısı. Yaşamın ortaya çıkışı. Canlıların tarihi. Yeryüzünün ömrü. LEVHA TEKTONİĞİ Yeryüzü katmanları. Tabaka devinimleri. Yeryüzü şekillerinin oluşumu. Jeolojik ve dirimsel evrim ilişkisi. Taşıllar (fosiller). Yaşamın tarihi. Deprem. Çevre. 29 5. BİLİMLE YÜRÜMEK: Toplumsal Tasarı (Proje) SSCB – TOPLUMSAL YAPILANMA MODELİ (1920) 4 Bilim Kültürü Almış Yetkin Siyasetçiler, Yöneticiler 3 İş Alanlarında Doğabilimleri ve Uygulama (Mühendislik/Teknoloji) Konularında Orta Düzeyde Eğitilmiş Çalışanlar 2 İş Alanlarında İyi Eğitilmiş, Üstün Nitelikli İşletmeciler, Yöneticiler 1 Çok Sayıda Bilimci 30 6. EYLEM ÇAĞRISI: Bilimcilerimize Sahip Çıkalım! BİLİMCİLERE BORCUMUZ VAR! Tutuklu rektörlerimiz ve soruşturması süren öğretim üyelerimiz için “Bilimcilerimiz Ulusal Değerimizdir” başlıklı dayanışma eylemleri başlatalım. Üniversitelerimizdeki bilimcilerimizden araştırma konularındaki çalışmalarını dinleyelim. Araştırma kuruluşlarını ziyaret edelim; araştırmacıları dinleyelim. Pisagor Öldürüldü. Hypatia Linç edildi. G. Bruno Yakıldı. Uluğ Bey Öldürüldü. Araştırma konuları için öneriler üretip Piri Reis İdam edildi. bilimcilerimize iletelim. Takiyuddin Gözlemevi topa tutuldu. Örnek gözlem, deney, kuram oluşturma Hezârfen Ahmet Çelebi Sürgün. çalışmalarını birlikte yapalım. Lagari Hasan Çelebi Sürgün. 31 6. EYLEM ÇAĞRISI: Geleceğimize Sahip Çıkalım! GELECEĞİN EĞİTİMİNİ YASALAŞTIRMALIYIZ! Bilimcilerimizin, eğitimcilerimizin, üniversitelerin sorunları ülkemizin var olma sorunudur! Onların sorunlarını çözmek için kamuoyu baskısı oluşturalım. (YÖK yasası, temel bilimler fak.) Eğitim yasaları geleceğimizi karartıyor. Öğrencileri, velileri yanıma alarak sesimizi yükseltelim! İş çevrelerine çağrı yapalım: “2023 hedefleri boşuna konuşuluyor! 10 yıl sonra yatırımlarınızı koruyacak, işletmelerinizi yönetecek, ekonomiyi büyütecek çalışanlarınız olmayacak...” Sayısal içerik oluşturalım: Bilgisunar ortamında, etkileşimli, nitelikli içeriği üretelim. 32 6. EYLEM ÇAĞRISI: Bilimle Buluşalım! BİLİMSEL DÜŞÜNCENİN TEMELLERİNİ ATALIM: Çocuklarla, gençlerle müzelere, bilim merkezlerine, gözlemevlerine gidelim. Çocuklarımızla bilimi konu alacağımız, olguların bilimsel açıklamalarını dillendireceğimiz, bilseme dürtüsünü kışkırtacağımız söyleşiler, tartışmalar yapalım. Çevremizdeki olumsuzlukları (kaldırımlar, borular, yapılar, arabalar…) çocuklarımızın gözüne sokalım! “Bilimle Çözelim” başlıklı işlik çalışmaları yapalım. Çocukların, gençlerin yaratıcılıklarını sergileyeceğimiz, gelenekselleştireceğimiz BİLİM ŞENLİĞİ düzenleyelim. BİLİM MERKEZİ kuralım. İnsanlık, kendi yazgısı ile bilimlerdeki gelişmeyi birbirinden ayrı olarak göremez artık! SERVER TANİLLİ 33 6. EYLEM ÇAĞRISI: Bilimle Buluşalım, Yoksa: IşıYORUM Tutmayın arkadaşlar, Işıyorum, ışıyorum, Nükleer enerji sevinciyle, Taşıyorum, taşıyorum Buna kim karşı çıkar, Şaşıyorum, şaşıyorum Kör topal da olsa, Yaşıyorum, yaşıyorum Bu yanan umut ışığı, Uranyumlu çekirdek mi? Şu yaklaşan yedi bacaklı, Babam mı yoksa örümcek mi? Kaynak: www.zaytung.com 34 PAYLAŞMAK ve ÇOĞALMAK İÇİN Bilimin Öncüleri, Bilim Tarihi, Bilim Felsefesi – Cemal Yıldırım Son İmparatora Öğütler “Bilim Toplumu” – Prof. Dr. Ali Demirsoy Bilimsel Devrim ve Stratejik Anlamı – Prof. Dr. Erdal İnönü Bilim Konuşmaları – TÜBİTAK Yayını Felsefenin Beşiği Anadolu – Derman Bayladı Osmanlılardan Cumhuriyete Bilim – Osman Bahadır Tantalos’un Çocukları – R. Demir, İ. Kalaycıoğulları “İdeoloji” Olarak Teknik ve Bilim – J. Habermas Bilim, Toplum ve İnsana Bakış – Orhan Bursalı Yanlış Yönde Kuantum Sıçramalar – Wynn, Wiggins Özerk Benlik, Kul Benlik – Prof. Dr. Orhan Öztürk Yaşamın Çarklarını Çevirenler – Prof. Dr. Ömer Kuleli Hoca’nın “İlmi” (F-Tipi Bilim) – Bilim ve Gelecek Kitaplığı İnsan Ne Yerse Odur – Tınaz Titiz Daha İyi Bir Dünya Arayışı – Karl Popper Dünyanın En Güzel Tarihi – İş Bankası KY Yeryüzünün En Güzel Tarihi – İş Bankası KY Yaşamın Sırrı DNA – Bahri Karaçay Broca’nın Beyni – Carl Sagan Meraklı Zihinler – TÜBİTAK Yayını Yutmadan kusamazsın! NIETZSCHE 35