Rapor - Teknolojik Kazalar Bilgi Sistemi
Transkript
Rapor - Teknolojik Kazalar Bilgi Sistemi
TÜRK‹YE’N‹N ENERJ‹S‹... Faaliyet Raporu 2005 ‹çindekiler Kurum Profili 01 K›saca TÜPRAfi 04 Yat›r›mlar 40 Devam Eden Projeler Finansal Göstergeler 06 Motorin ‹yilefltirme ve Benzin Verimlili¤i 42 Yönetim Kurulu Baflkan›’n›n Mesaj› 08 Benzin ‹yilefltirme 43 Yönetim Kurulu 10 Di¤er Modernizasyon ve Yenileme Yat›r›mlar› 44 Genel Müdür’ün Mesaj› 12 ‹nsan, Toplum ve Çevre Sa¤l›¤› 48 Üst Yönetim 14 Kalite 50 2005 Y›l› Faaliyetleri Personel ve E¤itim 51 Rafinaj 18 Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Beyan› 54 Petrokimya 32 TÜPRAfi’›n ‹MKB Performans› 60 Deniz Tafl›mac›l›¤› (D‹TAfi) 35 Kâr Da¤›t›m Önerisi 61 Denetim Kurulu Raporu 62 Ba¤›ms›z Denetim Raporu, Finansal Tablolar ve Dipnotlar› 63 Amac›m›z De¤erlerimiz Petrol sektöründe performans›na ve insan kayna¤›na özenilen, güvenilir ve etkin bir küresel oyuncu olmakt›r. Ülkemizin petrol ürünleri ihtiyac›n› karfl›larken, sektörel geliflimde öncü ve etkin rol oynayarak, hissedarlar›m›z, ifl ortaklar›m›z ve toplum için de¤er yaratmakt›r. Dürüst, fleffaf ve etik; insana sayg›l›; çevreye duyarl›; yarat›c› ve yenilikçi; müflteri odakl›; çal›flanlar›n›n geliflimini destekleyen; tak›m çal›flmas›na önem veren. 01 Faaliyet alanlar›m›z Rafinaj Petrokimya Deniz ‹flletmecili¤i 27,6 milyon ton/y›l hampetrol iflleme kapasitesiyle, Türkiye’nin petrol ürünleri ihtiyac›n›n büyük bir k›sm›n› karfl›layan TÜPRAfi, 2005 y›l›nda %92,4 kapasite kullan›m›yla 23,9 milyon ton ürün üretmifltir. 1970 y›l›nda faaliyete geçen Körfez Petrokimya Kompleksi, 3 proses ünitesi ile altyap› tesislerinden oluflmaktad›r. Üretim kapasitesi y›lda 93 bin ton olan kompleks, 2005 y›l›nda yaklafl›k 55 bin ton petrokimya ürünü üretmifltir. Bir TÜPRAfi ortakl›¤› olan Deniz ‹flletmecili¤i ve Tankercili¤i A.fi., hampetrol ve petrol ürünlerinin yurtiçi ve d›fl›nda deniz yolu ile tafl›nmas›n›n yan› s›ra, sektörde faaliyet gösteren firmalara arac›l›k ve liman hizmetleri vermektedir. Kurum Profili fiirket Unvan› Türkiye Petrol Rafinerileri Anonim fiirketi Kurulufl Tarihi 16.11.1983 fiirket Merkezi Körfez / Kocaeli Kay›tl› Sermaye 500 milyon YTL Ç›kart›lm›fl Sermaye 250,4 milyon YTL 2005 Kâr› (Vergi Sonras›) 658,4 milyon YTL Halka Aç›kl›k Oran› %49 Hampetrol ‹flleme Kapasitesi 27,6 milyon ton/y›l Petrokimya Üretim Kapasitesi 93 bin ton/y›l Hampetrol Depolama Kapasitesi 2,0 milyon m3 (Brüt) Ürün ve Ara Ürün Depolama Kapasitesi 2,7 milyon m3 (Brüt) Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Hedefimiz TÜRK‹YE’N‹N GÜVEN‹L‹R ENERJ‹S‹ TÜPRAfi Rafinaj kapasitesi itibariyle Avrupa'n›n en büyük 7. flirketi olan TÜPRAfi, Türk Silahl› Kuvvetleri'nin tek yak›t ikmalcisi, Türk sanayisinin tek madeni ya¤ tedarikçisi ve ülkenin tek asfalt üreticisi konumundad›r. TÜPRAfi, yüksek hampetrol ve petrol ürünleri stoklama kapasitesi ve altyap›s› ile ülkenin enerji kayna¤› güvencesidir. K›saca TÜPRAfi Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Ülkemizin toplam rafinaj kapasitesinin tamam›na sahip olan TÜPRAfi’›n %51’lik hissesi, 1990 y›l›nda bafllayan özellefltirme serüveninin ard›ndan, 26 Ocak 2006 tarihinde Koç-Shell Ortak Giriflim Grubu’na devredilmifltir. Tüm enerjisiyle Türkiye için çal›flan bir kurulufl... 04 TÜPRAfi, ‹ktisadi Devlet Teflekkülü ve Kamu ‹ktisadi Kurulufllar› hakk›ndaki 19 Ekim 1983 tarih ve 2929 say›l› kanun uyar›nca 16 Kas›m 1983 tarihinde kurulmufltur. Ülkemizdeki Kamu ‹ktisadi Teflekkülleri’nin daha verimli çal›flmalar›n› sa¤lamak amac›yla yap›lan bu düzenlemeler kapsam›nda, kamuya ait rafinerilerin bir çat› alt›nda toplanmas› kararlaflt›r›lm›flt›r. Bu amaçla, 1961 y›l›ndan beri faaliyet gösteren ‹PRAfi’›n (‹stanbul Petrol Rafinerisi A.fi.) Ana Sözleflmesi, 25 Ekim 1983 tarihinde yap›lan Ola¤anüstü Genel Kurul Toplant›s›’nda TÜPRAfi (Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi.) Ana Sözleflmesi’ne dönüfltürülmüfltür. ‹PRAfi’›n ‹zmit Körfezi’nin Tütünçiftlik bölgesinde yapt›rm›fl oldu¤u ‹zmit Rafinerisi’nin yan› s›ra o tarihe kadar Türkiye Petrolleri A.O.’ya ba¤l› olarak faaliyet gösteren ‹zmir ve Batman Rafinerileri ile yap›m› devam eden K›r›kkale Rafinerisi de yeni kurulan TÜPRAfi’a devredilmifl, böylelikle dört petrol rafinerisine sahip büyük bir kurulufl meydana gelmifltir. Özellefltirme Yüksek Kurulu’nun 5 Ekim 2001 tarih, 2001/54 say›l› karar› ile Petkim Petrokimya Holding A.fi.’nin kurdu¤u ilk kompleks olan Yar›mca Tesisleri TÜPRAfi’a devredilmifl ve Körfez Petrokimya ve Rafineri Müdürlü¤ü ad›n› alm›flt›r. Halen komplekste Emülsiyon Stiren Butadien Kauçuk (SBR), Solüsyon Butadien Kauçuk (CBR) ve Karbon Siyah› (KS) Fabrikalar› üretime devam etmektedir. Kuruldu¤u günden bu yana ülkemizin en büyük sanayi flirketi olan TÜPRAfi’›n ana faaliyetleri; ülkemizin petrol ürünleri ihtiyac›n› karfl›lamak için gerekli hampetrolü tedarik etmek, rafine etmek, gerekti¤inde petrol ürünleri ithal ve ihraç etmek, bu maksatla yurtiçinde ve yurtd›fl›nda petrol rafinerileri ve yeni üniteler kurmak, sat›n almak ve iflletmektir. Güçlü bir altyap› ve lojistikle desteklenen kapasite TÜPRAfi’›n kuruluflunda 17,2 milyon ton/y›l olan hampetrol iflleme kapasitesi, ‹zmir Rafinerisi Darbo¤az Giderme Projesi’nin son bölümünün 1984 y›l›nda tamamlanmas› sonucunda 17,6 milyon ton/y›la yükselmifltir. Ayr›ca yap›m› tamamlanan 5 milyon ton/y›l kapasiteli K›r›kkale Rafinerisi’nin 1986 y›l›nda, yine 5 milyon ton/y›l kapasiteli ‹zmir Rafinerisi Tevsii Projesi’nin 1987 y›l›nda devreye al›nmas›ndan sonra TÜPRAfi’›n hampetrol iflleme kapasitesi 27,6 milyon ton/y›la ulafl›rken, Türkiye’nin toplam hampetrol iflleme kapasitesi 32,0 milyon ton/y›l olmufl, ancak ATAfi Rafinerisi’nin 2004 Eylül ay›nda üretime son vermesiyle Türkiye toplam rafinaj kapasitesi, tamam› TÜPRAfi’a ait olmak üzere 27,6 milyon ton/y›la düflmüfltür. TÜPRAfi hampetrol, LPG ve di¤er petrol ürünleri d›flal›m› için mükemmel altyap›s› ve güçlü bir lojistik deste¤iyle öne ç›kmaktad›r. Kuruma ve sektöre de¤er katan ortakl›k 10 Temmuz 1990 tarihinde özellefltirilmesine karar verilen TÜPRAfi’›n sermayesi T.C. Baflbakanl›k Özellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤›’na devredilmifltir. 1991 y›l›nda TÜPRAfi’›n birinci halka arz› gerçeklefltirilerek sermayesinin %2,5’i oran›nda A grubu hisse senedi halka arz edilmifltir. 1999 y›l› sonu itibariyle TÜPRAfi hisselerinin yaklafl›k %3,58’i ‹stanbul Mevcut Sermaye Yap›s› (YTL) Hissedarlar Grup Türü Ç›kar›lm›fl % Enerji Yat›r›mlar› A.fi. A grubu Hamiline 127.713.792,221 51 Ö.‹.B. C grubu Nama 0,001 Di¤er Ortaklar (Halka Aç›k) A grubu Hamiline 122.705.407,778 49 250.419.200,000 100 TOPLAM TÜPRAfi’›n kamuya ait %51 oran›na tekabül eden hisselerinin blok sat›fl› için Ö‹B taraf›ndan 12 Eylül 2005 tarihinde yap›lan ihaleyi 4 milyar 140 milyon ABD dolar› ile Koç-Shell Ortak Giriflim Grubu kazanm›flt›r. ‹hale sonucu, 7 Kas›m 2005 tarih ve 2005/1128 say›l› Özellefltirme Yüksek Kurulu karar› ile onaylanm›flt›r. Bu do¤rultuda 26 Ocak 2006 tarihinde Hisse Sat›fl Sözleflmesi imzalanarak hisse devri gerçekleflmifltir. ‹hale flartnamesi gere¤i, TÜPRAfi hisselerini devralmak üzere söz konusu Ortak Giriflim Grubu taraf›ndan Enerji Yat›r›mlar› A.fi. ad›nda bir anonim flirket kurulmufltur. fiirketin hisseleri, Koç Holding A.fi. %75, Aygaz A.fi. %20, OPET Petrolcülük A.fi. %3, Shell Overseas Investment B.V. %1,9 ve The Shell Company of Turkey Ltd. %0,1 oran›nda da¤›lm›flt›r. 05 Güçlü Sermaye Yap›s› 22 Kas›m 1990 tarihinde Kay›tl› Sermaye Sistemi’ne geçen TÜPRAfi’›n 15 Ekim 2001 tarihinde yap›lan Ola¤anüstü Genel Kurul Toplant›s›’nda kay›tl› sermayesi 100 milyon YTL’den 500 milyon YTL’ye yükseltilmifl olup, 24 Ekim 2001 tarih, 5410 say›l› Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilmifltir. 20 Haziran 2001 tarihinde TÜPRAfi’›n ç›kar›lm›fl sermayesi, bedelsiz olarak %235 art›flla 250,4 milyon YTL’ye yükseltilmifltir. Yönetim Kurulu Karar›, 3 Eylül 2001 tarih, 5373 say›l› Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde yay›mlanm›flt›r. Ba¤l› Ortakl›¤›m›z TÜPRAfi’›n %79,98’ine sahip oldu¤u D‹TAfi, bir hampetrol, bir ürün tankeri ve petrol tafl›mac›l›¤›ndaki deneyimi ile TÜPRAfi’a operasyon ve maliyet avantaj› sa¤lamaktad›r. Kilometre Tafllar› 1955 Güneydo¤u Anadolu Bölgesi’nde “Türkiye’nin ilk modern petrol rafinerisi” s›fat›n› tafl›yan Batman Rafinerisi devreye al›nd›. 1961 ‹zmit Körfezi’nde 1,0 milyon ton/y›l rafinaj kapasiteli ‹zmit Rafinerisi devreye al›nd›. Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Menkul K›ymetler Borsas›’nda ifllem görmekte, hisselerin kalan %96,42’lik bölümü ise Özellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤›’n›n elinde bulunmaktayd›. 2000 y›l› Nisan ay›nda TÜPRAfi hisselerinin ikinci halka arz›n›n tamamlanmas›yla ‹stanbul ve Londra Menkul K›ymetler Borsalar›nda ifllem gören A grubu hisselerin toplam sermayeye oran› %34,24’e yükselmifltir. ‹MKB Toptan Sat›fllar Pazar›’nda, 4 Mart 2005 tarihinde TÜPRAfi hisselerinin %14,76’s› uluslararas› fonlara sat›larak, halka aç›kl›k oran› %49’a yükselmifltir. Finansal Göstergeler Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Finansal Veriler 06 Brüt Sat›fllar (milyon $) Net Sat›fllar (milyon $) Esas Faaliyet Kâr› (milyon $) Vergi Öncesi Kâr (milyon $) Vergi Sonras› Kâr (milyon $) Net Çal›flma Sermayesi (milyon $) Finansal Borçlar (milyon $) Net Borç (milyon $) Yat›r›m Harcamas› (milyon $) Ç›kar›lm›fl Sermaye (bin YTL) Hisse Bafl›na Kâr (YTL) Hisse Bafl›na Temettü Brüt (YTL) Hisse Bafl›na Temettü Net (YTL) 2001 2002 2003* 2004* 2005** 8.997 5.196 194 232 154 219 267 29 142 250.419 0,740 10.318 5.157 91 171 116 480 353 (11) 57 250.419 0,694 16.393 7.853 314 547 350 821 290 (405) 84 250.419 1,880 16.104 8.559 557 695 491 808 268 (565) 186 250.419 2,630 20.014 11.071 605 657 491 957 357 (376) 254 250.419 2,629 0,556 0,533 0,599 0,575 1,423 1,280 2,125 1,912 1,936 1,750 * Enflasyona Göre Düzeltilmifl Konsolide Mali De¤erlerdir. ** SPK 11/25 Tebli¤i Uyar›nca Enflasyona Endekslenmemifl Konsolide Mali De¤erlerdir. Bilanço Özeti Dönen Varl›klar Duran Varl›klar Aktif Toplam› K›sa Vadeli Borçlar Uzun Vadeli Borçlar Ana Ortakl›k D›fl› Paylar Özkaynaklar Pasif Toplam› 2001 2002* 2003* 934 577 1.511 715 290 506 1.511 1.717 1.502 3.219 1.237 346 8 1.628 3.219 2.035 1.678 3.713 1.214 335 13 2.151 3.713 2004 (yeniden düzenlenmifl)** 1.990 1.876 3.865 1.182 343 14 2.327 3.865 2005** 2.304 1.972 4.275 1.347 490 14 2.424 4.275 07 * Enflasyona Göre Düzeltilmifl Konsolide Mali De¤erlerdir. ** SPK 11/25 Tebli¤i Uyar›nca Enflasyona Endekslenmemifl Konsolide Mali De¤erlerdir. TÜPRAfi'›n Son Befl Y›lda ‹flletme ve Ticari Faaliyetleri (bin ton) 2001 2002 2003 2004 2005 ‹fllenen Hampetrol 22.784 23.322 23.937 24.508 25.495 Üretim 21.183 21.572 22.200 22.701 23.889 Kilometre Tafllar› Toplam Sat›fllar 24.760 24.046 23.749 23.805 24.965 Ürün D›flsat›m› 1.989 2.829 3.002 3.376 4.609 Ürün D›flal›m› 3.071 2.423 1.638 986 1.052 1971 ‹zmit Rafinerisi 1. Tevsii Projesi tamamlanarak hampetrol iflleme kapasitesi 5,5 milyon ton/y›la yükseltildi. 1972 Ege Denizi k›y›s›nda 3,0 milyon ton/y›l rafinaj kapasiteli ‹zmir Rafinerisi devreye al›nd›. Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 (milyon $) Yönetim Kurulu Baflkan›’n›n Mesaj› Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Hedefimiz, kapasite art›r›mlar› ve modernizasyon çal›flmalar›na a¤›rl›k vererek, TÜPRAfi'›n baflar› grafi¤ini yükseltmek ve sadece Türkiye’nin de¤il dünyan›n önemli oyuncular›ndan biri yapmakt›r. 08 TÜPRAfi Ailesinin De¤erli Üyeleri, Say›n Hissedarlar›m›z ve ‹fl Ortaklar›m›z, Dünyada ve Türkiye'de son derece önemli geliflmelerin yafland›¤› bir y›l› daha geride b›rak›rken, geçti¤imiz y›la damgas›n› vuran ekonomik geliflmeleri de¤erlendirmekte fayda görüyorum. 2004 y›l›nda rekor bir büyüme seviyesine ulaflan dünya ekonomisindeki geliflme trendi, 2005 y›l›nda sürmeye devam etmifltir. 2005’i %4,3 oran›nda bir büyümeyle kapad›¤› öngörülen dünya ekonomisinde öncülü¤ü, baflta Çin ve Hindistan olmak üzere geliflmekte olan Asya ekonomileri yapm›flt›r. Yabanc› sermaye yat›r›mlar› ve artan ihracat› ile %9,5’e ulaflan rekor bir büyüme oran› yakalayan Çin ve %7,1’e ulaflan büyüme oran›yla Hindistan’›n yan›nda, Türkiye de %7,6 büyüme h›z›yla ön s›ralarda yer alm›flt›r. ABD’de %3,6 Japonya’da ise %2,2 oran›nda gerçekleflen büyüme h›z›, 2005 y›l›nda referandum krizleri, iflsizlik ve birçok sosyal sorunla karfl› karfl›ya kalan Avrupa Birli¤i ülkelerinde ise %1,1 seviyesinde kalm›flt›r. ABD’nin rekor düzeydeki cari ifllemler a盤›, bu a盤›n Asya ülkelerince fonlanmas›n›n sürdürülmesi, dünyan›n farkl› bölgelerine ait ekonomilerin büyüme h›zlar› aras›ndaki büyük de¤ifliklikler, dünya para politikas›n› flekillendiren temel unsurlar›n bafl›nda gelmektedir. 2005 y›l›nda FED'in k›sa vadeli dolar faizini yükseltmeye devam etmesi ve Euro'ya duyulan güvenin azalmas›, ABD dolar›na di¤er para birimleri karfl›s›nda de¤er kazand›rm›flt›r. De¤iflen para yönetimlerince de vurgulanan enflasyon ve büyümeye iliflkin veriler faiz art›r›mlar›na ve buna ba¤l› olarak global düzeyde dalgalanmalara sebep olabilece¤i için, 2006 y›l›nda bu göstergelerin seyri dikkatle izlenmesi gereken faktörler olarak karfl›m›za ç›kmaktad›r. Globalleflen dünya ekonomisinde özellikle Çin ve Hindistan baflta olmak üzere Asya piyasas›ndan düflük fiyattan sa¤lanan ara ve nihai tüketim mallar›, geliflmifl ekonomilerde maliyetlerin kontrol edilebilmesine olanak sa¤lamaktad›r. Dünyada mevcut likidite bollu¤u, merkez bankalar›n›n faiz hadlerini daha düflük oranlarda tayin edebilmelerine imkân sa¤lamakta, böylelikle hampetrol ve di¤er hammadde fiyatlar›ndaki art›fl ile enflasyon aras›ndaki iliflki geçmifl y›llara nazaran daha zay›f hale gelmektedir. Yükselen petrol fiyatlar›, enflasyonu yukar› çekmekten ziyade flirketlerde öncelikle verimlilik art›fl›yla karfl›lanmaya çal›fl›lmakta, rekabetin yo¤unlu¤u da düflünüldü¤ünde, enerji maliyetleri sineye çekilerek nihai fiyatlara ayn› oranda yans›t›lmamakta ve enflasyonist bask›n›n oluflumu engellenmektedir. Dolay›s›yla, hampetrol fiyatlar›ndaki art›fl›n dünya ekonomik büyümesine olan negatif etkisi geçmifl dönemlerdeki kadar büyük olmay›p, sürdürülebilir global büyümeye paralel olarak rafinaj sektörünün kârl› konumunu önümüzdeki y›llarda da devam ettirmesi beklenmektedir. 2005 y›l›, Türkiye ekonomisi için de hedeflerin tutturuldu¤u, baflar›l› bir y›l olmufltur. 2002-2005 y›llar›n› kapsayan son 4 y›ll›k dönemde yakalanan yüksek büyüme oranlar›n›n yan›nda, enflasyonun tek haneli rakamlara inmesi ile yakalanan ekonomik istikrar ortam›nda geçti¤imiz y›l yeni para birimi Yeni Türk Liras›’na geçilmifltir. 3 Ekim’de Avrupa Birli¤i ile tam üyelik müzakerelerinin resmen bafllamas› da, 2005’i ülkemiz için bir milat yapmaktad›r. Kavuflulan istikrarl› büyüme ortam› ile h›z kazanan do¤rudan yabanc› sermaye yat›r›mlar›, baflar›l› özellefltirmeler ve bir önceki y›la gore %14,7 oran›nda artan d›fl ticaret hacmi ile son derece baflar›l› bir tablo çizen Türkiye’nin gelece¤ine umutla bak›yoruz. Ülkemizde bu olumlu ekonomik geliflmeler yaflan›rken, Toplulu¤umuz da 2005 y›l›nda baflar›l› hamleler yapmaya devam etmifltir. 2005 y›l›nda Yap› Kredi ve Tansafl'›n ço¤unluk hisselerini sat›n alan Koç Toplulu¤u, TÜPRAfi'›n özellefltirilmesi ihalesini kazanarak özel sektördeki lider konumunu pekifltirmifl ve dünyan›n en büyük flirketleri s›ralamas›nda da üst basamaklarda yerini alm›flt›r. TÜPRAfi'›n Koç Ailesine kat›lmas›, Toplulu¤umuzu enerji sektörünün en önemli oyuncusu yapm›flt›r. Ülkemizin tek rafinaj kuruluflu olan TÜPRAfi, 4 rafinerisi, Petrokimya tesisi, deniz tafl›mac›l›¤› flirketi, y›ll›k 27,6 milyon ton hampetrol iflleme kapasitesi, 20,0 milyar dolar brüt ve 11,1 milyar dolar net cirosu ile Cumhuriyet Türkiye'sinin meydana getirdi¤i. en büyük sanayi kurulufludur. ‹thalat›n ve ürün fiyatlamas›n›n tamamen serbest b›rak›ld›¤› 2005 y›l›nda yurtiçi ana akaryak›t ürünleri tüketiminde yaflanan daralmaya ra¤men, akaryak›t da¤›t›m flirketlerine olan sat›fllar›n artmas›, TÜPRAfi’a olan arz güvenini teyit etmifltir. TÜPRAfi akaryak›t da¤›t›m sektörüyle olan ba¤lar›n› daha da güçlendirmeyi hedeflemektedir. TÜPRAfi’›n faaliyet gösterdi¤i rafinaj sektöründe sahip oldu¤u deneyim ve yarataca¤›m›z sinerji ile uygulayaca¤›m›z yeni stratejiler sayesinde, fiirketimizi gelmifl oldu¤u noktadan daha ileri seviyelere tafl›yaca¤›m›za inan›yoruz. Hedefimiz, kapasite art›r›mlar› ve modernizasyon çal›flmalar›na a¤›rl›k vererek, TÜPRAfi'›n baflar› grafi¤ini yükseltmek ve sadece Türkiye’nin de¤il dünyan›n önemli oyuncular›ndan biri yapmakt›r. fiirketimiz stratejik hedeflerine ulaflmas›n› sa¤layacak devam eden yat›r›mlar› süratle tamamlamay› hedeflemektedir. Bu amaçla ‹zmit ve K›r›kkale Reformer ve Dizel Kükürt Giderme Üniteleri, ‹zmit Rafinerisi Benzin Kükürt ve Benzen Giderimi Üniteleri ile ‹zmir Rafinerisi Benzin Kükürt Giderme Ünitesi yat›r›mlar›n tamamlanmas› için gerekli olan 455 milyon Amerikan dolar› tutar›nda yat›r›m harcamas›n›n 309 milyon dolarl›k k›sm›, 2006 y›l›nda gerçeklefltirilecektir. Bu harcama tutar›na çevre mevzuat›na uyum için harcanmas› planlanan 25 milyon dolar dahil de¤ildir. Bunlar›n yan› s›ra, fiirketin ileriye yönelik yat›r›m ihtiyac›n›n belirlenmesi amac›yla, Batman Rafinerisi’nin ürün kalitesinin iyilefltirilmesi ve kapasite kullan›m›n›n art›r›lmas›; Körfez Petrokimya Tesisleri’nin mevcut çal›flma imkânlar›n›n de¤erlendirilmesi konular›nda çal›flmalara bafllanm›flt›r. Bunlar›n yan›nda, yönetimimizce TÜPRAfi’›n insan kaynaklar› politikas› da de¤erlendirilerek, hem yeni kurulacak ünitelerde istihdam edilecek hem de ‹zmit ve ‹zmir Rafinerilerinde kalifiye eleman a盤›n› kapatmak üzere yeterli say›da kapsam içi ve kapsam d›fl› personelin istihdam› kararlaflt›rm›flt›r. TÜPRAfi mevcut temettü verimi bak›m›ndan ‹MKB’de ifllem gören sanayi kurulufllar› aras›nda ilk s›ralarda yer almaktad›r. Rakip Do¤u Avrupa ve Karadeniz ülkeleri petrol sektörü flirketleri aras›nda da en yüksek temettü da¤›tan flirket olan TÜPRAfi, yerli ve yabanc› pay sahiplerine kâr pay› ödemesine iliflkin olarak genel politikas›n› net bir flekilde çizmifltir. Kâr pay› da¤›t›m stratejileri belirlenirken, flirketin faaliyet performans›, finansal durumu, nakit pozisyonu ve Türkiye'de uygulanmakta olan ilgili Sermaye Piyasas› Kurulu Mevzuat› hükümleri göz önüne al›nm›flt›r. Geçmifl y›llarda oldu¤u gibi 2006 y›l›nda da fiirketimizin güçlü finansal yap›s›n› yans›tan düzenli ve yüksek kâr pay› da¤›t›m politikas› sürdürülecektir. TÜPRAfi tüm faaliyetlerinde kalite, çevre, toplum ve çal›flan sa¤l›¤›na olan duyarl›l›¤›n›n göstergesi olarak, ISO 9001:2000 Kalite, ISO 14001 Çevre ve OHSAS 18001 ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Yönetim Sistemleri’ne uygunluk için gerekli çal›flmalar› tüm tesislerinde tamamlam›fl ve yetkinlik belgelerini alm›flt›r. Toplam Kalite Yönetimi konusundaki uygulamalar›m›z, fiirket baflar›s›n› ve müflteri memnuniyetini art›rarak rekabet gücümüzü yükseltecek ve iyilefltirmelerin devaml›l›¤›n› sa¤layacakt›r. Bu anlay›fl›n bir yans›mas› olarak Toplulu¤umuz, Birleflmifl Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan taraf›ndan önerilen “Küresel ‹lkeler Sözleflmesi”ni imzalam›flt›r. Sözleflme, flirketlerin sadece kâr hedefi ile çal›flmalar›n›n d›fl›nda, toplumsal ve sosyal alanlarda da sorumluluk üstlenmelerine davet niteli¤indedir. 80 y›lda oluflturdu¤umuz güçlü kurumsal kimli¤imiz, ortak kültürümüz ve sahip oldu¤umuz de¤erler ile sürekli geliflerek sektörümüzde ulusal liderli¤imizi korurken, di¤er taraftan da uluslararas› piyasada h›zla geliflen bir dünya flirketi olma yolundaki çal›flmalar›m›z› kararl›l›kla sürdürece¤iz. Baflar›lar›m›zda en önemli etken flüphesiz ki nitelikli insan kayna¤›m›zd›r. Bu vesile ile tüm TÜPRAfi çal›flanlar›na teflekkür etmek istiyorum. Ülkemiz için daha müreffeh bir gelecek kurma hedefimizde desteklerini her zaman yan›m›zda hissetti¤imiz siz de¤erli hissedarlar›m›za, ifl ortaklar›m›za ve müflterilerimize flükranlar›m› sunuyorum. Mustafa Vehbi Koç Yönetim Kurulu Baflkan› Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Yönetim Kurulu 10 26 Ocak 2006 tarihinden itibaren seçilmifl Yönetim Kurulu’dur. 01 Mustafa Vehbi Koç Yönetim Kurulu Baflkan› 02 Mehmet Ömer Koç Yönetim Kurulu Baflkan› Vekili 03 Temel Kamil Atay Yönetim Kurulu Üyesi 04 Fevzi Bülend Özayd›nl› Yönetim Kurulu Üyesi 05 Erol Memio¤lu Yönetim Kurulu Üyesi 06 Cüneyt A¤ca Yönetim Kurulu Üyesi 07 Hasan Köktafl Ö‹B C Grubu Temsilcisi Denetim Kurulu* 08 Ali Tar›k Uzun Denetçi 09 ‹brahim Murat Ça¤lar Denetçi 10 fiükrü Dilaver Denetçi * Denetim Kurulu Üyeleri foto¤rafta yer almamaktalard›r. 04 07 02 01 03 05 06 1960 do¤umlu Mustafa Vehbi Koç, 1984 y›l›nda George Washington Üniversitesi ‹fl ‹daresi Bölümü’nden mezun oldu. Profesyonel ifl yaflam›na ayn› y›l Tofafl Oto A.fi.’de Sat›fl Eleman› olarak bafllad›. 1986-1989 y›llar›nda ‹sviçre’deki Kofisa Trading Company’de Sat›fl Müdürü, 19891992 aras›nda Ram D›fl Ticaret A.fi. Genel Müdür Yard›mc›s›, 1992-1994 y›llar›nda Koç Holding A.fi. Sanayi-Enerji-Ticaret fiirketleri Baflkan Yard›mc›s›, 1994-1996 y›llar›nda Koç Holding A.fi. ‹nflaat ve Maden Grubu Baflkan Yard›mc›s›, 1996-2003 y›llar›nda Koç Holding A.fi. ‹nflaat ve Maden Grubu Baflkan› olarak çal›flt›. Nisan 2003’ten bu yana Koç Holding A.fi. Yönetim Kurulu Baflkan› olarak görev yapan Mustafa Vehbi Koç, çok iyi seviyede ‹ngilizce ve Almanca bilmektedir. Mustafa Vehbi Koç, ‹stanbul Sanayi Odas› üyesi, Türk Sanayicileri ve ‹fladamlar› Derne¤i Yönetim Kurulu Baflkan Yard›mc›s›, D›fl Ekonomik ‹liflkiler Kurulu üyesi ve Young Presidents’ Organization üyesidir. Türk-Amerikan ‹fl Konseyi’nin eski Baflkan› olan Koç, 2005 y›l›ndan itibaren de Baflkan Vekili olarak görevini sürdürmektedir. Ayr›ca, Vehbi Koç Vakf› Yönetim Kurulu ile E¤itim Gönüllüleri Vakf› Mütevelli Heyeti üyesidir. Haziran 2004 tarihinde JP Morgan International Council’a kat›lm›flt›r. Koç, evli ve iki çocuk babas›d›r. Mehmet Ömer Koç Yönetim Kurulu Baflkan Vekili 1962 do¤umlu Mehmet Ömer Koç, lisans e¤itimini Columbia Üniversitesi Ancient Greek Bölümü’nde tamamlam›fl ve ayn› üniversiteden ‹fl Yönetimi Yüksek Lisans derecesi ile mezun olmufltur. ‹fl yaflam›na 1985 y›l›nda, ‹sviçre’deki Kofisa Trading Company’de Sat›fl Memuru olarak bafllayan Mehmet Ömer Koç, 1989-1990 y›llar› aras›nda New York’ta Ramerica Int. Inc.’dae Sat›fl Memuru olarak görev yapm›flt›r. 19911992’de Gazal A.fi.’de Müdür olarak görev alan Koç, daha sonra s›ras›yla 1992-1996 y›llar›nda Koç Holding A.fi. Finansman Koordinatörü, 1996-2000 y›llar›nda Koç Holding A.fi. Enerji Grubu Baflkan Yard›mc›s›, 2000-2004 y›llar›nda Koç Holding A.fi. Enerji Grubu Baflkan› görevlerinde bulundu. 2004 Nisan’›ndan bu yana Koç Holding A.fi. Yönetim Kurulu Üyesi olan Koç, ‹ngilizce ve Frans›zca bilmektedir. Temel Kamil Atay Yönetim Kurulu Üyesi 1940 do¤umlu Temel Kamil Atay, ‹TÜ Makina Mühendisli¤i ve Wayne Eyalet Üniversitesi ‹flletme Bölümü mezunudur. ‹fl yaflam›na 1965 y›l›nda Chrysler Sanayi’de Ürün Gelifltirme Mühendisi olarak bafllayan Atay, 1966-1969 y›llar›nda Otosan A.fi. Mamul Gelifltirme Müdürü, 1969-1972 y›llar›nda Ford Motor Co. U.S.A. Mamul Gelifltirme Mühendisi, 1972-1974 y›llar›nda Koç Holding A.fi. Otomotiv Koordinatör Yard›mc›s›, 1974-1981 y›llar›nda Otoyol Sanayi A.fi. Genel Müdürü, 1981-1994 y›llar›nda Tofafl Türk Otomobil Fab. A.fi. Genel Müdürü olarak görev çal›flm›flt›r. 1992 y›l›ndan itibaren ayn› zamanda Koç Holding A.fi. Teknik Projeler Baflkan Yard›mc›s› görevini de üstlenen Atay, 1994-1996 y›llar› aras›nda Koç Holding A.fi. Tofafl Grubu Baflkanl›¤› yapm›fl ve 1996 y›l›nda Koç Holding A.fi. Yönetim Kurulu Üyesi olmufltur. 1996-1998 y›llar›nda Topluluk Yürütme Kurulu Baflkan Vekili ve Di¤er Otomotiv Grubu fiirketleri Baflkan› görevlerini üstlenen Atay, 1998-2000 y›llar›nda Koç Holding A.fi. Yönetim Kurulu Baflkan Vekili ve Uygulamadan Sorumlu Yönetim Komitesi Üyesi, 2000-2001 y›llar› aras›nda ise bu görevlerine ek olarak Koç Holding A.fi. CEO’lu¤unu üstlenmifltir. Atay, 2003 y›l›ndan bu yana Koç Holding A.fi. Yönetim Kurulu Baflkan Vekili ve Koç Holding A.fi. Aile Ofisi Sorumlusu olarak görev yapmaktad›r. Atay ‹ngilizce bilmektedir. Fevzi Bülend Özayd›nl› Yönetim Kurulu Üyesi 1949 do¤umlu Fevzi Bülent Özayd›nl›, 1971 y›l›nda Beyrut Amerikan Üniversitesi’nden mezun olmufltur. Profesyonel ifl hayat›na 1972 y›l›nda Oyak ‹fltirakler Müdür Yard›mc›s› olarak bafllayan Özayd›nl›, kariyerine 1976-1979 y›llar› aras›nda Motorlu Araçlar Tic. A.fi. (Oyak) Bölge Müdürü, 1979-1987 y›llar›nda Oyak ‹fltirakler ve Yat›r›mlardan Sorumlu Genel Müdür Yard›mc›s› olarak devam etmifltir. 1987 y›l›nda Migros Türk T.A.fi. Yat›r›mlar Koordinatörü olarak sorumluluk üstlenen Özayd›nl›, 1988-1990 y›llar›nda Maret A.fi.’de Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yard›mc›s›, 1990-2000 y›llar›nda Migros Türk T.A.fi. Genel Müdürü, 2000-2001 y›llar›nda Koç Holding A.fi. CEO Vekili ve Fiat Grubu Baflkan› olarak görev yapm›flt›r. 2002 y›l›ndan bu yana Koç Holding A.fi. Yönetim Kurulu Üyesi ve CEO’su olan Özayd›nl›, ‹ngilizce bilmektedir. Erol Memio¤lu Yönetim Kurulu Üyesi 1954 do¤umlu Erol Memio¤lu, Orta Do¤u Teknik Üniversitesi Petrol Mühendisli¤i mezunudur. ‹fl yaflam›na 1979 y›l›nda TPAO’da Uzman-Baflmühendis olarak bafllayan Memio¤lu, 1990 y›l›na kadar sürdürdü¤ü bu görevinin ard›ndan ayn› kurumda Üretim Müdürü olmufl ve 1994-1999 y›llar› aras›nda Yurtd›fl› Projeler Grup Baflkan› ve Turkish Petroleum Overseas Co. Baflkan› olarak görev yapm›flt›r. Kariyerine 1999-2003 y›llar›nda Koç Holding A.fi. Enerji Grubu Baflkan Yard›mc›s›, 2003-2004 y›llar›nda Koç Holding A.fi. Enerji Grubu ‹cradan Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi olarak devam eden Memio¤lu, 2004 May›s’›ndan bu yana Koç Holding A.fi. Enerji Grubu Baflkan›’d›r. Memio¤lu ‹ngilizce bilmektedir. Cüneyt A¤ca Yönetim Kurulu Üyesi 1962 do¤umlu Cüneyt A¤ca, lisans ve yüksek lisans e¤itimini Texas Üniversitesi Petrol Mühendisli¤i Bölümü’nde tamamlam›fl ve 19851987 y›llar› aras›nda bu üniversitede Araflt›rma Asistan› olarak çal›flm›flt›r. Profesyonel ifl yaflam›na 1987 y›l›nda TPAO Üretim Grubu Baflkanl›¤›’nda K›demli Mühendis olarak bafllayan A¤ca, 1995 y›l›nda bu kurumda Yurtd›fl› Projeler Grup Baflkanl›¤› Proje Müdürü olarak göreve getirilmifl ve 1997’de Yurtd›fl› Projeler Grup Baflkan Yard›mc›s› olmufltur. 2000 y›l›na kadar sürdürdü¤ü bu görevin ard›ndan Koç Holding A.fi. Enerji Grubu Koordinatör Yard›mc›s› görevine gelen A¤ca, 2002 y›l›ndan bu yana Koç Holding A.fi. Enerji Grubu Koordinatörü’dür. A¤ca ‹ngilizce bilmektedir. Hasan Köktafl Ö‹B C Grubu Temsilcisi 1963 do¤umlu Hasan Köktafl, 1988 y›l›nda ODTÜ Kamu Yönetimi Bölümü’nden mezun olmufltur. Hasan Köktafl, çal›flma hayat›na Türkiye ‹fl Bankas› Kambiyo Bölümü’nde bafllad›. Daha sonra s›ras›yla Family Finans Fon Yönetim Bölümü’nde fief, Belko’da Genel Müdür, Vak›fbank’ta Yönetim Kurulu Üyesi, Anadolu Finans’ta Müdür ve Bel Plas A.fi.’de Yönetim Kurulu Baflkanl›¤› görevlerinde bulundu. Hasan Köktafl halen T.C. Baflbakanl›k Özellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤›’nda Baflkan Yard›mc›s›’d›r. Köktafl ‹ngilizce bilmektedir. Ali Tar›k Uzun Denetim Kurulu Üyesi 1964 do¤umlu Ali Tar›k Uzun, lisans e¤itimini Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi ‹ktisat Bölümü’nde tamamlam›fl ve Koç Üniversitesi’nde ‹fl Yönetimi Yüksek Lisans› yapm›flt›r. 1985-1992 y›llar›nda Maliye Bakanl›¤› Hesap Uzmanlar› Kurulu Baflkanl›¤›’nda Hesap Uzman› olarak görev yapan Uzun, 1992-1996 y›llar›nda Koç Holding A.fi. Denetim ve Mali Grup Baflkanl›¤› Mali ‹fller Koordinatör Yard›mc›s›, 1996-2003 y›llar›nda Koç Holding A.fi. Denetim ve Mali Grup Baflkanl›¤› Mali ‹fller Koordinatörü olarak çal›flm›flt›r. 2004 y›l›ndan bu yana Koç Holding A.fi. Denetim Grubu Baflkan› olan Uzun, çok iyi seviyede ‹ngilizce bilmektedir. Uzun, evli ve iki çocuk babas›d›r. ‹brahim Murat Ça¤lar Denetim Kurulu Üyesi 1973 do¤umlu ‹brahim Murat Ça¤lar, Bilkent Üniversitesi, ‹ktisadi ‹dari Bilimler Fakültesi ‹ktisat Bölümü mezunudur. ‹fl yaflam›na 1997 y›l›nda Pricewaterhouse Coopers’da Denetim ve Dan›flmanl›k Hizmetleri Müdürü olarak bafllayan Ça¤lar, 2005 y›l›ndan bu yana Koç Holding A.fi. Denetim Grubu Baflkanl›¤› Koordinatör Yard›mc›s› olarak görev yapmaktad›r. fiükrü Dilaver Denetim Kurulu Üyesi 1965 do¤umlu Karadeniz Üniversitesi ‹ktisadi ve ‹dari Bilimler Fakültesi mezunu olan Dilaver, ‹stanbul Bilgi Üniversitesi’nde ‹fl Yönetimi Yüksek Lisans› yapm›flt›r. Profesyonel ifl yaflam›na 1989’da Hesap Uzman Yard›mc›s› olarak bafllad›. 1991 Hesap Uzman›, 2000’de Baflhesap Uzman› oldu. 2000 Mart ay›nda Bo¤aziçi Kurumlar Vergi Dairesi’ne geçti. 2001 Mart ay›nda ‹stanbul Defterdar Yard›mc›s›, 2004 Ocak ay›nda Kocaeli Defterdar›, 2005 y›l›nda ‹stanbul Defterdar› oldu. 11 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Mustafa Vehbi Koç Yönetim Kurulu Baflkan› Genel Müdür’ün Mesaj› Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Türk sanayisinin en köklü ve en güçlü grubu olan Koç Toplulu¤u’nun hedefi TÜPRAfi’› petrol sektöründe performans›na ve insan kayna¤›na özenilen, güvenilir ve etkin bir küresel oyuncu yapmakt›r. De¤erli Hissedarlar›m›z ve ‹fl Ortaklar›m›z, 12 Türkiye'nin lider sanayi kuruluflu TÜPRAfi'›n %51 hissesi, Özellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤›'n›n aç›k art›rma usulü yapt›¤› baflar›l› bir özellefltirme ihalesinin ard›ndan, 26 Ocak 2006 tarihinde Koç-Shell Ortak Giriflim Grubu'na devredilmifltir. Dokuz uluslararas› ve yerli grubun kat›ld›¤› ve rekabetçi bir ortamda gerçekleflen ihalede, Koç Holding, Aygaz, Opet, Shell Ortakl›¤› 4,14 milyar ABD dolar› ile en yüksek teklifi vererek ihaleyi kazanm›flt›r. ‹hale bedelinin tamam› Ö‹B'ye nakden ve defaten ödenmifl, hisse devir ifllemlerinin ard›ndan yeni Yönetim Kurulu oluflturulmufltur. Yeni Yönetim Kurulu, 6 fiubat tarihinde gerçeklefltirdi¤i ilk toplant›s›nda, TÜPRAfi'›n mevcut yat›r›m program›na devam etmesine ve ek olarak rafinerilerde 2006 y›l›nda yaklafl›k 70 milyon dolar tutar›nda ilave yat›r›m yap›lmas›na karar vermifltir. Türk sanayisinin en köklü ve en güçlü grubu olan Koç Toplulu¤u’nun hedefi, TÜPRAfi’› petrol sektöründe performans›na ve insan kayna¤›na özenilen, güvenilir ve etkin bir küresel oyuncu yapmakt›r. Dünya ekonomik büyümesinin ivmesini korumas› ve hampetrol fiyatlar›n›n yüksek seyretmesine ra¤men, petrol ve ürünlerine olan talep 2005 y›l›nda da artmaya devam etmifltir. Son y›llarda yetersiz kalan yat›r›mlarla dünya rafinaj kapasitesinde sa¤lanan s›n›rl› art›fl, dünya petrol ürünleri tüketim art›fl›n›n sadece üçte birini karfl›layacak düzeyde kalm›flt›r. Bu nedenle ekonomik büyümeye paralel artan petrol ürünü talebi, daha çok mevcut rafinerilerin zaten yüksek olan kapasite kullan›mlar›n› art›rma çabalar›yla karfl›lanmaya çal›fl›lm›flt›r. Do¤al afet, politik kaos, terörist sald›r›lar ve uzun süreli durufllara neden olan operasyonel kazalardan kaynaklanan kapasite kay›plar›, dünya rafinaj kapasitesindeki mevcut hassas dengenin bozulmas›na ve fiyat dalgalanmalar›na yol açmaktad›r. Petrol ürünlerine olan talebin yüksekli¤inin yan›nda yat›r›mlar›n dünya rafinaj a盤›n› kapayacak düzeyde olmamas› ve yeni rafineri yat›r›mlar›n›n yar›s›n›n Uzakdo¤u piyasas›nda olmas› nedeniyle, bölgemizdeki pazar konumunda önemli bir de¤ifliklik beklenmemektedir. Bir yandan ülkemizin AB standard›nda ürün gereksinimi ve net ithalatç› konumu, di¤er yandan Do¤u Avrupa ülkelerinde önümüzdeki 10 y›ll›k dönemde çevre standartlar›na uygun benzin ve motorin talebinde beklenen art›fllar›n bu ülkelerden ithalat› zorlaflt›racak olmas› nedeniyle, fiirketimizin stratejik önemi daha da artmaktad›r. 2002 y›l›ndan bu yana dünya ekonomisinde devam eden pozitif görünüme paralel olarak petrol ve rafinaj sektörünün büyümesini sürdürmesi, Avrupa’daki rakipleri gibi TÜPRAfi’›n performans›n› olumlu yönde etkilemifltir. 2005 y›l›nda TÜPRAfi %92 kapasite ile çal›flarak 25,5 milyon ton hampetrol ifllemifltir. Toplam üretim miktar› %4,6 oran›nda (1,1 milyon ton) artarak 23,9 milyon ton’a ulaflm›flt›r. Yurtiçi sat›fllar %0,4 gerilerken, ihracattaki %94 oran›nda art›fla ba¤l› olarak toplam sat›fllar bir önceki y›la göre %5 oran›nda artm›flt›r. Ulafl›lan operasyonel hedefler do¤rultusunda 2005 y›l› esas faaliyet kar› bir önceki y›la göre %8,4 oran›nda artarak 810,6 milyon YTL seviyesinde gerçekleflmifltir. TÜPRAfi olarak operasyonel hedeflerin flirket kârl›l›¤›na tam olarak yans›t›lmas› amac›yla, 2006 y›l›nda sat›fllar›m›z› ihracata göre daha kârl› ve avantajl› olan iç piyasaya yönlendirmeyi hedeflemekteyiz. Kuruluflundan bu yana Türkiye’nin en önde gelen petrol ürünü tedarikçisi olan TÜPRAfi’›n 2005 y›l›nda Türkiye akaryak›t (araç yak›tlar›) ve fuel oil pazar›ndaki pay› yaklafl›k %73,7’dir. Ürünler baz›nda ise motorinde %63,3 olan pay›, benzinlerde %75,2 jet yak›t› ve asfaltta ise %100 düzeyindedir. TÜPRAfi motorin üretiminin tümünü iç piyasaya satmas› durumunda dahi tüketimin ancak %70’ini karfl›layabilirken, artan otogaz kullan›m› nedeniyle tüketimi azalan benzinde ise 2005 y›l› üretim rakamlar›na göre Türkiye tüketiminin %30 fazlas›n› karfl›layabilmektedir. Artan ithalat nedeniyle TÜPRAfi’›n LPG pazar›ndaki pay› bir önceki y›la göre %7,8 düflerek %37,8 oran›na gerilemifltir. TÜPRAfi, Türkiye petrol ürünleri pazar›ndaki lider konumunu, güçlü üretim kapasitesi ve rafine ürün ithalat› alan›nda yerleflik bir altyap›ya sahip olmas›na borçludur. Nitekim 50 ppm motorin fiyatland›rmas› için gerekli vergi (ÖTV) düzenlemelerin henüz tamamlanmamas› nedeniyle, Eylül 2005’te devreye al›nan ‹zmir Rafinerisi Dizel Kükürt Giderme Ünitesi’nde Avrupa Birli¤i standardlar›nda (10/50 ppm) üretilen motorinin yurtd›fl›na ihraç edilmesiyle, 2004 y›l›na göre 462 bin ton artan motorin ihracat› ve yüksek kükürtlü motorin ithalat›ndan yurtiçine yap›lan sat›fllar›n 200 bin ton art›r›lmas›n›n da toplam sat›fllar›m›z›n yükselmesinde etkisi büyüktür. Da¤›t›m flirketlerine yap›lan sat›fllar 2004 y›l›nda 13,7 milyon ton iken, tam liberasyon ortam›ndaki 2005 y›l›nda %6,7 oran›nda bir art›fl göstererek 14,6 milyon tonu aflm›fl ve TÜPRAfi rekabet üstünlü¤ünü kan›tlam›flt›r. 2006 y›l›nda ise 25,0 milyon ton hampetrol ifllenmek suretiyle, ihracat dahil toplam 24,7 milyon ton ürün ve 21,3 milyar ABD dolar›n›n üzerinde bir ciro elde edilmesi hedeflenmifltir. devam eden yat›r›mlar›n da tamamlanmas›yla motorin, kurflunsuz benzin, jet yak›t› ve LPG üretim miktar ve/veya kalitesindeki art›fllardan ilave iflletme kâr› elde edilecektir. TÜPRAfi, 2,14 milyar dolarl›k Yat›r›m Master Plan› çerçevesinde, 2005 y›l›nda toplam 340 milyon YTL (253,6 milyon ABD dolar›) yat›r›m harcamas› gerçeklefltirmifltir. Y›lda 3 milyon ton, Avrupa Birli¤i standartlar›nda düflük kükürtlü (10/50 ppm) motorin üretecek olan ve 139 milyon dolara malolan ‹zmir Rafinerisi Dizel Kükürt Giderme Ünitesi, 1 Eylül 2005 tarihinde devreye al›nm›flt›r. ‹zmit, ‹zmir ve K›r›kkale Rafinerilerinde devam eden toplam 735 milyon dolar bedelli yat›r›mlarda, finansman ve di¤er giderler dahil kalan harcama tutar› 2005 sonu itibariyle 455 milyon dolar olup, bunun 309 milyon dolarl›k k›sm›n›n 2006 y›l› içerisinde harcanmas› programlanm›flt›r. 72 milyon dolarl›k sigorta de¤erine sahip tankerleriyle, edinme de¤erinin çok üzerinde bir bilanço de¤erine sahip olan D‹TAfi’›n, TÜPRAfi’›n tafl›ma maliyetlerini kontrol alt›nda tutmas›n› sa¤layan önemli bir stratejik güç oldu¤unu düflünmekteyiz. Bu düflünce çerçevesinde TÜPRAfi, denizcilik alan›ndaki yat›r›mlar›n› gelecekte art›rmay› ve tafl›ma maliyetlerini daha da düflürmeyi hedeflemektedir. TÜPRAfi, 2006 y›l›nda, mevcut Yat›r›m Master Plan›’na ilave olarak Hampetrol Blending Sistemi, LPG ve ürün sat›fl sistemlerinin modernizasyonu ve operasyonel verimlili¤i art›racak birçok projeden oluflan 70 milyon dolar tutar›nda yeni yat›r›m projeleri gerçeklefltirecektir. Bu kapsamda AB Çevre Mevzuatlar›na tam uyumu sa¤layacak projelerin bulundu¤u 23 milyon dolarl›k çevre uyum yat›r›mlar› da programa eklenmifltir. Bu yat›r›mlar›n tamamlanmas› ile birlikte rekabet gücünü art›racak ve çevre ile ilgili yükümlülüklerini eksiksiz biçimde yerine getirecek olan TÜPRAfi, en son teknolojilerin kullan›ld›¤› ve Avrupa Birli¤i'nin 2009 normlar›nda üretim yapan bir rafineri flirketi konumuna gelecektir. ‹zmir Dizel Kükürt Giderme Ünitesi’nin devreye al›nmas›n›n yan› s›ra, ‹zmit ve K›r›kkale Rafinerilerinde TÜPRAfi rafinerilerinde ortak kalite, çevre ve çal›flan sa¤l›¤› bilinci oluflturulmas› amac›yla çal›flmalar›m›z da tüm h›z›yla devam etmektedir. TÜPRAfi rafinerilerinde 2005 y›l›nda ISO 14001:1996 Çevre Yönetim Sistemi’nin yeni versiyonu olan ISO 14001:2004 Çevre Yönetim Sistemi’nin gereklilikleri yerine getirilmifl, BSI Eurasia Yönetim Sistemleri Belgelendirme Ltd. fiti. taraf›ndan yap›lan ilk takip denetimleri sonucunda belgeler yenilenmifltir. Batman Rafinerisi'nde de entegre yönetim sisteminin kurulmas› ve belgelendirilmesi çal›flmalar› tamamlanm›flt›r. 6 fiubat 2006 tarihinde Yönetim Kurulumuzun ald›¤› karar do¤rultusunda, çevreye ve topluma sayg›n›n bir göstergesi olarak Batman Rafineri Müdürlü¤ü’nde çevre yat›r›mlar› ve iyilefltirmeleri de h›zla bafllat›lm›flt›r. BSI Eurasia Yönetim Sistemleri Belgelendirme Ltd. fiti. taraf›ndan yap›lan denetimler baflar›yla sonuçlanm›fl olup, Batman Rafineri Müdürlü¤ü’nün ISO 9001:2000 Kalite, ISO 14001 Çevre, OHSAS 18001 ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Yönetim Sistemleri belgelendirilmifltir. AB ile tam üyelik müzakereleri sürecinde, Türk kurulufllar›n›n uyum sürecini h›zland›rmalar› ve kurum ve kurulufllar›m›z›n Avrupa baz›nda veya küresel düzeydeki rekabet ortam›nda ayakta kalabilmeleri ve ileriye gidebilmeleri için, yönetim kalitelerini daha üst seviyelere ç›karmalar› gerekmektedir. Bu amaç do¤rultusunda, Kalder’in organizasyonuyla, 103 flirketin kat›ld›¤› Ulusal Kalite Hareketi ‹yiniyet Bildirgesi’ni fiirketimiz de imzalayarak Ulusal Kalite Hareketi’ne kat›lm›flt›r. Yetkinlik ve özverileri ile fiirketimizin bugünlere ulaflmas›nda en büyük paya sahip olan ve gelecekte de bugün oldu¤u gibi TÜPRAfi'› ilerilere tafl›yacaklar›ndan emin oldu¤um tüm mesai arkadafllar›ma, desteklerini her zaman arkam›zda hissetti¤imiz Yönetim Kurulumuza ve de¤erli hissedarlar›m›za bir kez daha teflekkür ve sayg›lar›m› sunar›m. Yavuz Erkut Genel Müdür Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Üst Yönetim 14 01 Yavuz Erkut Genel Müdür 02 Gürol Acar Genel Müdür Yard›mc›s› 03 Y›lmaz Bayraktar Genel Müdür Yard›mc›s› 04 Hasan Tan Genel Müdür Yard›mc›s› 05 ‹brahim Yelmeno¤lu Genel Müdür Yard›mc›s› 5 4 2 1 3 Y›lmaz Bayraktar Genel Müdür Yard›mc›s› ‹brahim Yelmeno¤lu Genel Müdür Yard›mc›s› 1955 do¤umlu Yavuz Erkut, Bo¤aziçi Üniversitesi Kimya Mühendisli¤i Bölümü’nü 1976 y›l›nda, yüksek lisans e¤itimini ise Wales Üniversitesi Makine Mühendisli¤i Bölümü’nde, 1978 y›l›nda tamamlam›flt›r. ‹fl yaflam›na 1979 y›l›nda ‹prafl Rafinerisi’nde Proses Mühendisi olarak bafllam›flt›r. 1979-1990 y›llar› aras›nda Ünite fiefi, Baflmühendis, ‹flletme Müdür Yard›mc›s› görevlerinde bulunmufltur. 1990 y›l›nda TÜPRAfi Genel Müdürlü¤ü’ne D›fl Ticaret Müdürü olarak atanm›flt›r. 1994-1997 y›llar› aras›nda Petrol ‹kmal ve Ticaret Daire Baflkanl›¤› göreviyle Hampetrol ‹kmal, Akaryak›t Sat›fl, Fiyatland›rma, D›fl Ticaret, ve LPG ‹kmal ve Sat›fl Müdürlüklerini yönetmifltir. 1998-2000 döneminde ise ayn› bölümlerden sorumlu Daire Baflkanl›¤› ve Genel Müdür Yard›mc›l›¤› görevlerinde bulunmufltur. 2000 y›l›nda Opet Petrolcülük A.fi.’ye transfer olmufltur. 2000-2006 y›llar› aras›nda çeflitli dönemlerde Opet Petrolcülük A.fi’de Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdürlük görevinden sonra 27 Ocak 2006 tarihi itibari ile TÜPRAfi Genel Müdürlü¤ü’ne atanm›flt›r. Erkut, evli ve iki çocuk babas›d›r. ‹ngilizce bilmektedir. 1954 do¤umlu Y›lmaz Bayraktar, Bo¤aziçi Üniversitesi Kimya Mühendisli¤i Bölümü’nde 1976 y›l›nda, yüksek lisans›n› ise Wales Üniversitesi Makine Mühendisli¤i Bölümü’nde “Endüstri ‹çin Dizayn ve ‹fl ‹daresi” bafll›kl› programda tamamlam›flt›r. ‹fl yaflam›na 1979 y›l›nda ‹prafl Rafinerisi’nde Enerji ve Ekoloji Mühendisi olarak bafllam›flt›r. 20 y›ll›k rafineri çal›flmas› süresince, s›ras›yla Kuvvet Santral›, Buhar Üretim, Elektrik Üretim, Pompa Transfer ve At›k Su Ar›tma Üniteleri fieflik ve Baflmühendisliklerinde, ve daha sonra s›ras›yla Yard›mc› Tesisler ‹flletme Müdür Yard›mc›l›¤›, Üretim Üniteleri ‹flletme Müdürlü¤ü ve 1997 y›l›ndan itibaren Rafineri Müdür Yard›mc›l›¤› görevlerinde bulunmufltur. 1999-2006 döneminde SIEMENS Power Generation “‹flletme ve Bak›m” anlaflmas› alt›ndaki BOSEN Enerji Elektrik Üretim A.fi. kombine çevrim santral›nda SIEMENS ad›na Tesis Müdürü olarak görev yapt›ktan sonra 27 Ocak 2006 itibari ile TÜPRAfi Genel Müdür Yard›mc›s› olarak atanm›flt›r. Evli ve bir çocuk babas› olan Bayraktar ‹ngilizce bilmektedir. 1971 do¤umlu ‹brahim Yelmeno¤lu, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni 1991 y›l›nda, Illinois Üniversitesi Yüksek Lisans program›n› 2003 y›l›nda tamamlam›flt›r. ‹fl yaflam›na 1987 y›l›nda Maliye Bakanl›¤›’nda bafllam›flt›r. 1992 y›l›nda Hesap Uzmanlar› Kurulu’nda görev alm›flt›r. 2004 y›l›nda Koç Holding Denetim Grup Baflkanl›¤›na transfer olan Yelmeno¤lu 2004-2006 döneminde Koç Holding A.fi. Denetim Grubu Koordinatörü olarak görev yapm›flt›r. TÜPRAfi’›n Koç Holding’e %51 hisse devrinden sonra 27 Ocak 2006 tarihi itibariyle Mali ‹fllerden Sorumlu Genel Müdür Yard›mc›l›¤› görevine atanm›flt›r. Evli ve iki çocuk babas› olan Yelmeno¤lu ‹ngilizce bilmektedir. Gürol Acar Genel Müdür Yard›mc›s› 1953 do¤umlu Gürol Acar, Ortado¤u Teknik Üniversitesi Kimya Mühendisli¤i Bölümü’nü 1976 y›l›nda bitirmifltir. ‹fl yaflam›na 1977 y›l›nda ‹prafl Rafinerisi’nde Proses Mühendisi olarak bafllam›fl, çeflitli mühendislik pozisyonlar›nda görev alm›flt›r. TÜPRAfi ‹zmit Rafinerisi ve Genel Müdürlük yönetim kademelerinde çeflitli görevlerde bulunmufltur. TÜPRAfi’ta çal›fl›rken Devlet Planlama Teflkilat›’n›n haz›rlad›¤› 7. ve 8. dönem befl y›ll›k kalk›nma planlar›nda Petrol Ürünlerinden Sorumlu Komisyonun Baflkanl›¤›n› yürütmüfltür. K›r›kkale Rafineri Müdürü olarak çal›fl›rken Ekim 2000 tarihinde Opet Petrolcülük A.fi.’de Terminal ve Teknik Servisler Müdürü olarak ifle bafllam›flt›r. Aral›k 2004 tarihinden itibaren Opet Petrolcülük A.fi. Terminal ve Teknik Servisler Genel Müdür Yard›mc›s› olarak görev yapan Acar, 27 Ocak 2006 tarihi itibari ile TÜPRAfi Teknik ‹fllerden Sorumlu Genel Müdür Yard›mc›s› olarak atanm›flt›r. Evli ve bir çocuk babas› olan Acar ‹ngilizce bilmektedir. Hasan Tan Genel Müdür Yard›mc›s› 1964 Ankara do¤umlu Hasan Tan, Ortado¤u Teknik Üniversitesi Kimya Mühendisli¤i Bölümü’nü 1986 y›l›nda, Pennsylvania Üniversitesi ‹fl Yönetimi Yüksek Lisans program›n› 1990 y›l›nda tamamlam›flt›r. ‹fl yaflam›na 1990 y›l›nda TÜPRAfi’ta D›fl Ticaret departman›nda Mühendis olarak bafllam›fl ve Motorin ve LPG ‹thalat›ndan Sorumlu ‹thalat fiefi olarak devam etmifltir. 1995 y›l›nda Hampetrol ‹kmal Departman›na hampetrol anlaflmalar› ve kârl›l›k analizlerinden sorumlu Koordinatör olarak atanm›flt›r. 1999-2004 y›llar› aras›nda LPG ‹kmal ve Sat›fl Müdürü olarak görev yapm›flt›r. Ocak 2005’ten bu yana Opet Petrolcülük A.fi. ‹kmal Genel Müdür Yard›mc›s› olarak görev yapan Tan, 27 Ocak 2006 tarihi itibariyle TÜPRAfi’›n özellefltirilmesinden sonra Ticari ‹fllerden Sorumlu Genel Müdür Yard›mc›s› olarak atanm›flt›r. Evli ve bir çocuk babas› olan Tan ‹ngilizce bilmektedir. 15 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Yavuz Erkut Genel Müdür TÜRK‹YE’N‹N YAfiAM ENERJ‹S‹ TÜPRAfi TÜPRAfi’›n uzun dönem stratejilerinin ana unsuru enerji sektöründeki lider konumunu güçlendirmektir. Hedef, sadece petrol rafinaj alan›nda de¤il, petrokimya ve enerji üretimi, do¤al gaz ve gerekti¤inde akaryak›t da¤›t›m› gibi alanlarda da güçlü bir biçimde yer almakt›r. 2005 Y›l› Faaliyetleri Rafinaj Petrokimya Hampetrol Temini Hampetrol Temini (milyon ton) olup, 2005 y›l›nda rafinerilerinin 8,6 23,5 22,3 21,5 anlaflmalar yoluyla gerçeklefltirmekte 22,2 hampetrol flirketleriyle yapt›¤› y›ll›k 20,2 870 hampetrol ihtiyac› ‹ran, Rusya, Libya, 5,6 Suudi Arabistan, Irak, Suriye gibi ülkelerden, spot piyasadan ve 3,3 3,8 4,2 719 yurtiçinden karfl›lanm›flt›r. ‹kmal edilen hampetrollerin çeflitlili¤i ile arz 2,2 1,9 2,3 503 güvenli¤i art›r›lm›flt›r. 1,8 18 Hampetrol Temini TÜPRAfi hampetrol al›mlar›n› ulusal 2,3 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 D‹TAfi fiirketimiz 2005 y›l›nda 8,6 milyar ABD dolar› karfl›l›¤›, 23,5 milyon ton 2001 hampetrol ithalat› gerçeklefltirmifltir. 2005 y›l›nda ithal edilen hampetrolün 2002 2003 2004 2005 424 434 2000 2001 2002 ‹thal ‹thal (milyar $) Yerli Yerli (milyon YTL) 2003 2005 ortalama FOB birim fiyat› 50,0 ABD dolar›/varil olmufltur. 2005 y›l› ithalat› bir önceki y›l ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda miktar olarak %5,5, tutar olarak ise hampetrol fiyatlar›nda dünya çap›nda yaflanan yükselmeden dolay› %52,9 referans hampetrol (brent) ile yüksek kükürtlü ve a¤›r hampetroller aras›ndaki fiyat makas› nedeniyle ilave marj avantaj› sa¤lamaktad›r. 2005 y›l›nda bu de¤er referans hampetrole oran›nda artm›flt›r. göre yerli hampetrol dahil olmak 2005 y›l›nda yurt içinden temin edilen üzere 4,98 dolar/varil olarak 2,2 milyon ton yerli hampetrole 42,2 gerçekleflmifltir. ABD dolar›/varil birim maliyet olmak üzere 870 milyon YTL (643,3 milyon 2005 y›l›nda yüksek kükürtlü a¤›r hampetrol temin oran› tabloda ABD dolar›) ödeme yap›lm›flt›r. görüldü¤ü üzere %30, orta TÜPRAfi, yüksek kükürtlü ve a¤›r kükürtlü a¤›r hampetrolün oran› hampetrol iflleyebilme kabiliyeti ve ise %50’dir. Rafineri Marjlar› ve Ürün Fiyatland›rmas› Petrol ürünlerinin yurtiçi sat›fl fiyatlar› belirlenirken Akdeniz piyasas› ürün fiyatlar› baz al›nd›¤›ndan, TÜPRAfi’›n rafineri marjlar› Akdeniz piyasas› ile do¤rudan iliflkilidir. 2005 y›l› ortalama Akdeniz Ural Kompleks rafineri marj› 5,31 ABD dolar› düzeyinde gerçekleflmifltir. TÜPRAfi’›n 2005 y›l› brüt rafineri marj› ortalamas› 2004 y›l›na göre %15,3 art›flla 5,70 dolar/varil düzeyine yükselmifl ve Akdeniz Ural Kompleks Rafineri marjlar›n›n 39 cent/varil üzerinde gerçekleflmifltir. Hampetrol Temini Yüksek Kükürtlü Orta Kükürtlü Düflük Kükürtlü A¤›r Hampetrol A¤›r Hampetrol Hafif Hampetrol ton % brent ile fark› % brent ile fark› ton % Brent ile fark› 2004 7.003.492 28,6 -6,58 11.816.271 48,2 ton -4,09 5.704.648 23,3 -0,83 2005 7.785.490 30,3 -8,19 12.838.216 50,0 -4,16 5.057.217 19,7 -2,30 TÜPRAfi, yüksek rafineri marj›na ulaflabilmesini sa¤layan afla¤›daki avantajlara sahiptir. • Hampetrol ikmal kaynaklar›na yak›nl›¤› sayesinde elde etti¤i tafl›ma maliyet avantaj›, • Yüksek rafinaj kapasitesine ba¤l› olarak hacimli al›m›n getirdi¤i fiyat avantaj›, Brüt Rafineri Marj› 19 TÜPRAfi & Akdeniz Rafineri Marj› Karfl›laflt›rmas› $ / Varil 12 11 10 9 8 7 6 • Daha yüksek kükürtlü ve a¤›r hampetrolleri iflleyebilme esnekli¤i, 5 4 3 • TÜPRAfi’›n yüksek kapasitede çal›flabilmesine olanak sa¤layan altyap›. Petrol Piyasas› Kanunu’nun 1.1.2005 tarihinde yürürlü¤e giren ilgili maddesine göre (geçici madde 1), akaryak›t ürün fiyatlar›n›n hesaplanmas›nda kullan›lan 98/10745 say›l› Bakanlar Kurulu Karar› yürürlükten kald›r›larak rafineriler, da¤›t›m flirketleri ve bayilerin ürün fiyat› tespitleri serbest b›rak›lm›flt›r. TÜPRAfi, serbest piyasa döneminde de rafineri ç›k›fl fiyatlar›n›n belirlenmesinde 1998 y›l›ndan bu yana uygulanan ve o dönemde Otomatik Fiyat Mekanizmas› (OFM) olarak an›lmakta olan sistemi devam ettirmektedir. Bu fiyatland›rma mekanizmas›, tüm Akdeniz ülkelerinin baz ald›¤› Platt’s European Marketscan bülteninde yay›mlanan CIF Akdeniz (Genova/Lavera) ürün fiyatlar›n›n Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankas› USD döviz sat›fl kuru ile çarp›m›ndan elde edilen parite fiyatlar›n 7 gün süre ile takibi, 7 günlük parite fiyat (TL/Ton) ortalamas›n›n bir önceki fiyat 2 1 0 -1 1Ç -2 2Ç 3Ç 4Ç 1Ç 2Ç 2002 3Ç 4Ç 1Ç 2003 2Ç 3Ç 4Ç 1Ç 2Ç 2004 TÜPRAfi Brüt Rafineri Marj› Akdeniz Kompleks 3Ç 4Ç 2005 Akdeniz Basit Kaynak: IEA, REUTERS, TÜPRAfi 2005 y›l› ikinci yar›s›nda motorin fiyat oluflumu grafi¤inde görüldü¤ü üzere motorin fiyat› bir ay› aflk›n süre sabit kalabilmekte veya FOB fiyat›n alt›nda oluflabilmektedir. ayarlamas›na baz al›nan befl günlük ortalama fiyat›n %3’ün alt›na inmesi veya üstüne ç›kmas› durumunda, son 5 günlük ortalama CIF fiyat ile USD döviz sat›fl kurunun çarp›m›ndan elde edilen rakam›n %3 fazlas›n›n al›nmas› ile yeni fiyat›n hesaplanmas›ndan ibarettir. TÜPRAfi’›n geçmifl ve yürürlükte olan döneme ait petrol ürünleri rafineri ç›k›fl fiyatlar›, TÜPRAfi web sitesinde mevcuttur. Motorin Fiyat Oluflum Mekanizmas› (2005 Y›l› 2. Dönem) YTL / ton 920 880 840 800 760 720 680 640 2-Tem-05 2-A¤u-05 Rafineri Ç›k›fl Fiyat› 1-Eyl-05 1-Eki-05 CIF Fiyat (+%3) 1-Kas-05 FOB Fiyat 1-Ara-05 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 2005 y›l›nda TÜPRAfi rafinerilerinde 23,4 milyon tonu ithal (%92), 2,1 milyon tonu yerli (%8) olmak üzere toplam 25,5 milyon ton hampetrol ifllenmifltir. 2005 Y›l› Faaliyetleri Rafinaj Petrokimya Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 D‹TAfi ‹fllenen Hampetrol 20 2005 y›l›nda TÜPRAfi rafinerilerinde 23,4 milyon tonu ithal (%92), 2,1 milyon tonu yerli (%8) olmak üzere toplam 25,5 milyon ton hampetrol ifllenmifltir. ‹fllenen Hampetrol (milyon ton) 10,9 9,7 ‹fllenen 25,5 milyon ton hampetrolün 10,3 milyon tonu ‹zmit, 10,7 milyon tonu ‹zmir, 3,6 milyon tonu K›r›kkale, 0,9 milyon tonu Batman Rafinerisi’nde ifllenmifl olup, kapasite kullan›m› %92,4 olarak gerçekleflmifltir. TÜPRAfi’›n beyaz - siyah ürün verimlili¤ini inceledi¤imizde, 2004 y›l›nda %67 olan beyaz ürün verimlili¤i 2005 y›l›nda %65,9’a düflmüfltür. Beyaz ürün verimlili¤inde meydana gelen düflmenin ana nedenlerini plans›z ünite durufllar›, ifllenen hampetrolün API’s›nda 2004 y›l›na göre 0,30 API’l›k düflüfl ve hedeflenen flarja ulafl›lmas› için dönüflüm ünitelerinin kullan›m›n›n düflük gerçekleflmesidir. 9,7 10,3 9,3 3,7 3,6 3,3 0,9 0,9 2003 ‹zmit 10,7 0,9 2004 ‹zmir K›r›kkale 2005 Batman TÜPRAfi Rafinerilerinde Kapasite Kullan›m› (%) 84 97 73 95 84 93 67 84 89 107 72 81 Üretim 2005 y›l›nda ifllenen hampetrolden 9,8 milyon tonu ‹zmit, 10,1 milyon tonu ‹zmir, 3,3 milyon tonu K›r›kkale, 0,8 milyon tonu Batman Rafinerisi’nde olmak üzere toplam 23,9 milyon ton sat›labilir ürün üretilmifltir. 2003 ‹zmit ‹zmir 2004 K›r›kkale 2005 Batman TÜPRAfi Rafinerileri Üretimleri (bin ton) Ürünler 2004 2005 De¤iflim % LPG 719,3 764,1 6,2 Nafta 1.545,5 1.387,7 (10,2) Benzinler 3.206,8 3.547,8 10,6 Jet Yak›t› / Gazya¤› 1.809,0 2.012,8 11,3 Motorin 7.193,0 7.566,2 5,2 Fuel Oil'ler 6.034,2 6.310,9 4,6 Asfaltlar 1.390,6 1.761,6 26,7 Makine Ya¤lar› 291,6 341,5 17,1 Di¤er 511,3 196,2 (61,6) 22.701,3 23.888,8 5,2 Toplam Nafta Makine Ya¤› (bin ton) (milyon ton) (bin ton) 623 654 686 719 764 341,5 1,5 1,4 2001 2002 2003 2004 2005 Jet Yak›t› - Motorin (Orta Distilat) 2001 2002 1,3 2003 6,8 298,3 1,4 279,7 291,6 2003 2004 248,0 2004 2005 Benzinler 2001 2002 2005 Fuel Oil’ler - Asfalt (Siyah Ürünler) (milyon ton) (milyon ton) (milyon ton) 6,6 21 2,0 1,8 7,2 7,2 7,6 2,5 2,3 3,2 1,1 2,6 1,1 1,2 4,8 1,2 1,1 4,5 1,4 1,1 1,4 0,9 5,2 0,8 5,5 4,7 1,3 1,6 1,6 1,8 1,8 1,0 2,0 0,9 0,6 0,3 2001 2002 2003 2004 2005 2001 2002 2003 2004 2005 2001 2002 2003 Motorin Kurflunsuz Süper Benzin Asfaltlar Jet Yak›t›/Gazya¤› Süper Benzin Kalorifer Yak›t› Fuel Oil’ler 2004 2005 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 LPG 2005 Y›l› Faaliyetleri Rafinaj Petrokimya Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 D‹TAfi Sat›fllar 22 2005 y›l›nda yurtiçi sat›fllar› 20,4 milyon ton olarak gerçekleflmifl olup, 4,6 milyon ton d›flsat›m›n ilavesi ile toplam sat›fllar geçen y›la göre %4,9 oran›nda art›flla 25,0 milyon ton olarak gerçekleflmifltir. TÜPRAfi Rafinerileri Sat›fllar› (bin ton) Ürünler 2004 2005 De¤iflim % LPG 1.605,7 1.397,3 (13,0) Nafta 1.088,3 822,3 (24,4) Pazar Pay› Benzinler 2.111,9 2.010,0 (4,8) Jet Yak›t› / Gazya¤› 1.809,1 2.003,8 10,8 TÜPRAfi, 2005 y›l›nda 20,4 milyon ton ürünü yurtiçinde pazarlayarak, ülke tüketiminin %70’ini aflk›n bir k›sm›n› karfl›lam›flt›r. Motorin 6.847,0 7.044,8 2,9 Fuel Oil'ler 5.145,8 4.820,1 (6,3) Asfaltlar 1.389,3 1.753,0 26,2 Makine Ya¤lar› 309,4 339,1 9,6 TÜPRAfi’›n benzinlerdeki pazar pay› %0,25 artarak %75,2, motorindeki pazar pay› da %0,13 artarak %63,3 olmufltur. (Kaynak: PETDER) Di¤er 127,5 164,4 29,0 20.433,9 20.354,9 (0,4) 3.370,7 4.609,7 36,8 23.804,6 24.964,7 4,9 Toplam Yurtiçi Sat›fllar D›fl Sat›m Toplam Sat›fl Toplam Sat›fl (milyon ton) 24,8 2,0 22,8 2001 24,0 2,8 23,7 23,8 25,0 3,0 3,4 4,6 21,2 20,7 20,4 20,4 2002 2003 2004 2005 Yurtiçi Sat›fl ‹hracat Ürün D›flsat›m› TÜPRAfi, gelifltirdi¤i teknolojik yap› ile üretti¤i nitelikli ürünleri rekabetçi dünya pazar›na da sunarak son y›llarda giderek artan oranda ihracat ve müflteri potansiyeline kavuflmufltur. Yurtiçi piyasan›n ekonomik ve pazar koflullar›na ba¤l› olarak darald›¤› dönemlerde ortaya ç›kan tüketim fazlas› ürünlerin alternatif piyasalara sunulmas›, üretim ve stok maliyetlerinin ciddi flekilde afla¤› çekilmesine yard›mc› olmaktad›r. fiirketimiz 2005 y›l›nda yurtiçi ürün taleplerinin tamamen karfl›lanmas›ndan sonra, üretim/tüketim fazlas› ürünleri ihraç etmifltir. Petrol ürünlerinin yurtd›fl› piyasaya sat›lmas›n›n ana nedenlerinden biri ise k›fl koflullar›n›n getirdi¤i mevsimsel talep daralmas›ndan kaynaklanmaktad›r. Bunun en iyi örne¤i motorin ve fuel oil ihracatlar›nda görülmektedir. ‹zmir Rafinerisi Dizel Kükürt Giderme Ünitesi’nin Eylül 2005’te devreye girmesinden sonra, Türkiye’de henüz pazar imkan› bulamayan 319,9 bin ton 50 ppm motorinin ihracat› gerçekleflmifltir. TÜPRAfi 2005 y›l›nda 608,6 bin ton nafta, 1.298,2 bin ton kurflunsuz benzin, 1.412,4 bin ton foil, 241,7 bin ton izomerat, 319,9 bin ton düflük kükürtlü motorin, 371 bin ton yüksek kükürtlü motorin, 97,8 bin ton HVGO, 18,1 bin ton jet A-1 olmak üzere toplam 4.367,8 bin ton petrol ürün ihracat› yaparak 1,8 milyar ABD dolar› döviz geliri elde etmifltir. Ayr›ca Kuzey K›br›s Türk Cumhuriyeti’ne 120,1 milyon dolar tutar›nda 241,9 bin ton petrol ürünü sat›lm›flt›r. TÜPRAfi’›n 2005 y›l› petrol ürünleri ihracat›, 2004 y›l›na göre miktar olarak %35,1, de¤er olarak %92,3 art›fl göstermifltir. Ürün D›flsat›m› Ürün D›flal›m› TÜPRAfi iç piyasadaki ürün aç›klar›n› ve mevsimsel talep de¤iflikliklerini karfl›layabilmek için ürün d›flal›m› yapmaktad›r. TÜPRAfi 2005 y›l›nda 659,9 bin ton LPG, 293,6 bin ton yüksek kükürtlü motorin, 6,0 bin ton makine ya¤›, 23,2 bin ton bütadiene 1.3, 20,9 bin ton aromatik ya¤, 2,2 bin ton stiren olmak üzere toplam 510,9 milyon ABD dolar› de¤erinde 1,0 milyon ton petrol ve petrokimya ürün ithalat› yapm›flt›r. Yap›lan ihracat dolay›s›yla yurtiçi yüksek kükürtlü motorin ihtiyac›n› karfl›lamak üzere 293,6 bin ton 0.2 kükürtlü motorin ithal edilmifltir. Ürün D›flal›m› 4,6 1.907 3,1 3,4 2,8 3,0 2,4 981 2,0 735 1,6 771 583 1,0 327 558 466 368 2001 2002 2003 2004 2005 2001 2002 2003 Miktar (milyon ton) Miktar (milyon ton) De¤er (milyon $) De¤er (milyon $) 2004 1,0 511 2005 23 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 TÜPRAfi’›n 2005 y›l› petrol ürünleri ihracat›, 2004 y›l›na göre miktar olarak %35,1 de¤er olarak ise %92,3 art›fl göstermifltir. ‹zmit Rafinerisi 1961 y›l›nda 1,0 milyon ton/y›l hampetrol iflleme kapasitesi ile üretime bafllam›fl ve zaman içinde gerçekleflen önemli kapasite art›r›mlar› ve modernizasyon çal›flmalar› neticesinde, kapasitesi 1982’de 11,5 milyon ton/y›l’a ulaflm›fl böylece Akdeniz co¤rafyas›ndaki en büyük ve kompleks rafinerilerden biri haline gelmifltir. 31 Aral›k 2005 itibariyle 205'i geçici iflçi olmak üzere Rafineri’de toplam 1.324 personel çal›flmaktad›r. 2005 y›l›nda Rafineri, yaklafl›k 10,3 milyon ton hampetrol ifllemifl ve a¤›rl›kl› olarak LPG, nafta, kurflunsuz benzin, jet yak›t›, gaz ya¤›, motorin, HVGO, kalorifer yak›t›, fuel oil ve asfalttan oluflan yaklafl›k 9,8 milyon ton petrol ürünü üretmifltir. Rafineri’nin Nelson Kompleksite Endeksine göre 31 Aral›k 2005 itibariyle kompleksitesi tasar›m kapasitesine göre 6,17'dir. Planlanan yat›r›mlar›n 2006’da tamamlanmas›ndan sonra ‹zmit Rafinerisi’nin Nelson kompleksite endeksinin, 7,78’e ç›kmas› beklenmektedir. LPG MEROX LPG %2.8 BENZ‹N+NAFTA %22,1 ‹ZOMER‹ZASYON (1 ÜN‹TE) H A M P E T R O L NAFTA SPLITTER UNIFINER REFORMER 1+1 (2006) HAMPETROL D‹ST‹LASYON (3 ÜN‹TE) BENZEN G‹DER‹M‹ 1/ (2008) JET YAKITI +GAZYA⁄I %9,0 KERO / D‹ZEL KÜKÜRT G‹DERME 2+1 (2006) MOTOR‹N %28,7 FCC (1 ÜN‹TE) FCC BENZ‹N‹ KÜKÜRT G‹DERME 1 / (2008) VAKUM D‹ST‹LASYON (3 ÜN‹TE) Mevcut HYDROCRACKER (1 ÜN‹TE) Devam Eden Ürünler ve 2005 y›l› Ort. Üretim Yüzdeleri ASFALT + FUEL OIL %31,9 Hampetrol ve Ara Ürün ‹flleme Kapasiteleri Kapasite Hampetrol Üniteleri 39.200 m3/gün Vakum Üniteleri 14.000 m3/gün FCC Ünitesi 2.200 m3/gün 3 Lisansör UOP Hydrocracker Ünitesi 3.650 m /gün UOP Reformer Üniteleri 3.225 m3/gün UOP ‹zomerizasyon Ünitesi 2.628 m3/gün UOP Desulfurizer Üniteleri 8.250 m3/gün UOP Kükürt Üretim Üniteleri 137 ton/gün Yard›mc› Tesisler Endüstriyel At›k Su Ar›tma Ünitesi 1.000 m3/saat Balast Su Ar›tma Ünitesi 750 m3/saat Evsel At›k Su Ar›tma Ünitesi 550 m3/gün Elektrik Üretim Ünitesi 45 MW (4) Hampetrol ve Ürün Depolama Kapasiteleri Hampetrol Depolama Brüt 875.490 m3 (14 tank) Ürün ve Ara Ürün Depolama Brüt 841.283 m3 (85 tank) 25 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 ‹zmit Rafinerisi ‹zmir Rafinerisi 2005'de Rafineri, yaklafl›k 10,7 milyon ton hampetrol ifllemifl ve a¤›rl›kl› olarak LPG, nafta, kurflunsuz benzin, jet yak›t›, motorin, kalorifer yak›t›, fuel oil ve asfalttan oluflan yaklafl›k 10,1 milyon ton petrol ürünü üretmifltir. Rafineri ayr›ca, petrokimya sanayi hammaddesi de üretmekte olup, Türkiye'de makine ya¤lar› üretim kompleksi bulunan tek rafineridir. Rafineri’nin y›ll›k tasar›m kapasitesi 330 Kt'dur. ‹zmir Rafinerisi’nin spindle oil, hafif neutral, a¤›r neutral ve bright stok ürünlerinden oluflan makine ya¤lar› üretimi, 2005 y›l›nda Türkiye tüketiminin %48'ini karfl›lam›flt›r. ‹zmir Rafinerisi master plan çerçevesinde Eylül ay›nda tamamlanan yat›r›mlar sonras› Nelson kompleksitesi 6,44’ten 7,66’ya yükselmifltir. 27 LPG %3,4 ‹ZOMER‹ZASYON (1 ÜN‹TE) BENZ‹N+NAFTA %19,6 NAFTA SPLITTER H A M P E T R O L UNIFINER / REFORMER (2 ÜN‹TE) JET YAKITI+GAZYA⁄I %8,4 KERO / D‹ZEL KÜKÜRT G‹DERME (3 ÜN‹TE) HAMPETROL D‹ST‹LASYON (2 ÜN‹TE) MOTOR‹N %30,2 FCC BENZ‹N‹ KÜKÜRT G‹DERME 1 / (2008) FCC (1 ÜN‹TE) VAKUM D‹ST‹LASYON (2 ÜN‹TE) HYDROCRACKER (1 ÜN‹TE) MADEN‹ YA⁄LAR %3,2 MADEN‹ YA⁄ ÜN‹TELER‹ VISBREAKER (1 ÜN‹TE) MEVCUT ASFALT + FUEL OIL %27,1 DEVAM EDEN ÜRÜNLER VE 2005 YILI ORT. ÜRET‹M YÜZDELER‹ Hampetrol ve Ara Ürün ‹flleme Kapasiteleri Hampetrol Üniteleri Vakum Üniteleri FCC Ünitesi Hydrocracker Ünitesi Reformer Üniteleri ‹zomerizasyon Ünitesi Desulfurizer Üniteleri Visbreaker Ünitesi Madeni Ya¤ Üniteleri Kükürt Üretim Üniteleri Kapasite Lisansör 36.000 m3/gün 12.672 m3/gün UOP 2.200 m3/gün UOP 2.616 m3/gün UOP 4.668 m3/gün 1.908 m3/gün UOP 12.480 m3/gün 3.100 m3/gün Lummus 330 bin ton/y›l Texaco/BP 292 ton/gün Yard›mc› Tesisler Endüstriyel At›k Su Ar›tma Ünitesi Balast Su Ar›tma Ünitesi Evsel At›k Su Ar›tma Ünitesi Elektrik Üretim Ünitesi 2x600 m3/saat 2x260 m3/gün 150 m3/saat 44 MW (4) Hampetrol ve Ürün Depolama Kapasiteleri Hampetrol Depolama Brüt 595.843 m3 (10 tank) Ürün ve Ara Ürün Depolama Brüt 1.085.636 m3 (146 tank) Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Türkiye’de artan petrol ürünleri talebini karfl›lamak amac›yla ‹zmir Alia¤a yöresinde 3,0 milyon ton/y›l hampetrol iflleme kapasitesi ile 1972 y›l›nda üretime bafllam›flt›r. ‹zmir Rafinerisi, o tarihten bu yana, önemli kapasite art›r›mlar› ve modernizasyonlar ile Türkiye'nin en büyük ikinci rafinerisi olmufl ve mevcut tasar›m kapasitesi 10,0 milyon ton/y›l’a ulaflm›flt›r. Rafineri’de, 31 Aral›k 2005 tarihi itibariyle 207 geçici iflçi dahil olmak üzere toplam 1.199 personel çal›flmaktad›r. K›r›kkale Rafinerisi Y›lda 5 milyon ton hampetrol iflleme kapasitesine sahip olan Rafineri’nin hampetrol ikmali, BOTAfi’›n Ceyhan Terminali’nden, Ceylan-K›r›kkale boru hatt› ile yap›lmaktad›r. 2005 y›l›nda, Rafineri’de, yaklafl›k 3,6 milyon ton hampetrol ifllenmifl ve a¤›rl›kl› olarak LPG, benzin, jet yak›t›, gaz ya¤›, motorin, fuel oil ve asfalttan oluflan yaklafl›k 3,3 milyon ton petrol ürünü üretilmifltir. Rafineri’nin Nelson kompleksite endeksine göre mevcut kompleksitesi 31 Aral›k 2005 tarihi itibariyle tasar›m kapasitesine göre 5,32 olup, planlanan yat›r›mlar›n 2008'de tamamlanmas›ndan sonra 6,32’ye ç›kmas› beklenmektedir. 29 LPG %3,0 LPG THIOLEX BENZ‹N+NAFTA %13,6 ‹ZOMER‹ZASYON İzomerizasyon (1 ÜNITE) (1 Ünite) NAFTA SPLITTER H A M P E T R O L UNIFINER / REFORMER 1 (2008) HAMPETROL D‹ST‹LASYON (1 ÜN‹TE) KERO / D‹ZEL KÜKÜRT G‹DERME 1+1 (2008) BENZEN G‹DER‹M‹ 1 / (2008) JET YAKITI + GAZYA⁄I %5,3 MOTOR‹N %34,6 Vakum VAKUM D‹ST‹LASYON Distilasyon (1 ÜN‹TE) (1 Ünite) HYDROCRACKER (1 ÜN‹TE) ASFALT+FUEL OIL %35,4 MEVCUT DEVAM EDEN ÜRÜNLER VE 2005 YILI ORT. ÜRET‹M YÜZDELER‹ Hampetrol ve Ara Ürün ‹flleme Kapasiteleri Hampetrol Ünitesi Kapasite Lisansör 18.000 m3/gün Vakum Üniteleri 4.800 m3/gün Reformer Üniteleri 3.200 m3/gün 3 IFP ‹zomerizasyon Ünitesi 1.435 m /gün Desulfurizer Üniteleri 2.700 m3/gün IFP Hydrocracker Ünitesi 2.305 m3/gün UOP 60 ton/gün Parsons Kükürt Üretim Üniteleri Yard›mc› Tesisler At›k Su Ar›tma Ünitesi 630 m3/saat Elektrik Üretim Ünitesi 24 MW (2) Hampetrol ve Ürün Depolama Kapasiteleri Hampetrol Depolama Ürün ve Ara Ürün Depolama Brüt 489.845 m3 (5 tank) Brüt 631.070 m3 (82 tank) UOP Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Baflta Ankara olmak üzere Orta Anadolu ve Do¤u Karadeniz Bölgesi’ndeki birçok ilin petrol talebini karfl›lamak amac›yla kurulan K›r›kkale Rafinerisi, 1986’da faaliyete geçmifltir. Rafineri o tarihten bu yana Hydrocracker ve ‹zomerizasyon ünite ilaveleri ile gelifltirilmifl olup, Akdeniz standartlar›na göre orta ölçekli bir rafineridir. Rafineri’de 31 Aral›k 2005 itibariyle 119'u geçici iflçi olmak üzere toplam 1.041 personel çal›flmaktad›r. Batman Rafinerisi Yönetim Kurulu’nun ald›¤› karar çerçevesinde, Batman Rafinerisi’nde Avrupa Birli¤i normlar›nda ürün üretmek için gerekli yat›r›mlara yönelik fizibilite çal›flmalar› yap›lmaktad›r. Rafineri 2005'te, yaklafl›k 888 bin ton hampetrol ifllenmifl ve a¤›rl›kl› olarak motorin, fuel oil ve asfalttan oluflan 825 bin ton ürün üretilmifltir. Rafineri’nin Nelson kompleksite endeksine göre 31 Aral›k 2005 tarihi itibariyle mevcut kompleksitesi tasanm kapasitesine göre 1,83'tür. LPG %0,5 31 CAUSTIC TREATMENT BENZIN+NAFTA %8,3 NAFTA SPLITTER H A M P E T R O L UN‹F‹NER / REFORMER HAMPETROL D‹ST‹LASYON (2 ADET) CHEMICAL TREATMENT GAZYA⁄I %0,04 MOTOR‹N %14,7 ASFALT+FUEL OIL %69,4 MEVCUT ÜRÜNLER VE 2005 YILI ORT. ÜRET‹M YÜZDELER‹ Hampetrol ve Ara Ürün ‹flleme Kapasiteleri Hampetrol Üniteleri Kapasite Vakum Üniteleri 340 m3/gün Reformer Üniteleri 215 m3/gün Yard›mc› Tesisler At›k Su Ar›tma Ünitesi 290 m3/saat Elektrik Üretim Ünitesi 19 MW (4) Hampetrol ve Ürün Depolama Kapasiteleri Hampetrol Depolama Ürün ve Ara Ürün Depolama Lisansör 3.500 m3/gün Brüt 31.500 m3 (4 tank) Brüt 122.500 m3 (71 tank) UOP Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Türkiye’nin ilk rafinerisi olan Batman Rafinerisi, y›lda 330 bin ton kapasiteyle, 1955 y›l›nda iflletmeye aç›lm›flt›r. 1960'ta bir darbo¤az giderme projesi uygulanm›fl ve 1972'de yeni bir hampetrol iflleme ünitesi iflletmeye al›nm›flt›r. Akdeniz standartlar›na göre küçük ölçekli, kompleksitesi düflük bir rafineri olup, y›ll›k hampetrol iflleme kapasitesi 1,1 milyon ton/y›l’d›r. 31 Aral›k 2005 itibariyle rafineride 125'i geçici iflçi olmak üzere toplam 552 personel çal›flmaktad›r. Rafinaj Petrokimya Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 D‹TAfi Körfez Petrokimya Kompleksi 32 TÜPRAfi, ‹zmit-Yar›mca’da yer alan ve petrokimya sanayisinde faaliyet gösteren bir kamu kuruluflu olan PETK‹M’e ait Yar›mca Petrokimya Kompleksi’ni Kas›m 2001’de devralarak, petrokimya alan›nda faaliyetlerine bafllam›flt›r. Körfez Petrokimya Kompleksi, ‹zmit Rafinerisi’nin yan›nda, 1,36 milyon m 2 arazi üzerine kuruludur. Kompleksin arazisi rafineri ve petrokimya Petrokimya Kompleksinin Proses Üniteleri ve Tasar›m Kapasiteleri genifllemesinde liman›, iskelesi, ambar› ve atölye imkanlar›, do¤algaz ve su eriflimi ile uygun bir altyap›ya sahiptir. Körfez Petrokimya Kompleksi, faaliyetine 1970’de bafllam›flt›r. Polistiren ve BDX Fabrikalar› ekonomik nedenlerle, Yönetim Kurulu kararlar›na istinaden 2005 y›l› içinde kapat›lm›flt›r. Mevcut durumda bu kompleks 3 proses ünitesi ile altyap› tesislerinden oluflmakta olup, üretim kapasitesi 93 bin ton/y›l’d›r. 31 Aral›k 2005 itibariyle Üniteler Kurulufl Y›l› Kapasite Orijinal Proses Lisansörleri Proses Üniteleri Stiren Bütadien Kauçuk Ünitesi 1975 33.000 ton/y›l Polysar CIS Polibütadien Kauçuk Ünitesi 1975 20.000 ton/y›l Polysar Karbon Siyah› Ünitesi 1974 40.000 ton/y›l Phillips Buhar Üretim Ünitesi 1969 500 mt/saat BW.CE At›k Giderme Ünitesi 1992 Yard›mc› Tesisler Lurgi Ya¤l› At›k Su 500 m3/saat Kimyasal At›k Su 700 m3/saat Evsel At›k Su Körfez Petrokimya Kompleksi faaliyetine 1970’de bafllam›flt›r. Mevcut durumda bu kompleks 3 proses ünitesi ile altyap› tesislerinden oluflmakta olup, üretim kapasitesi 93 bin ton/y›l’d›r. 75 m3/saat Komplekste 157 geçici personel dahil toplam 841 personel çal›flmaktad›r. ‹zmit-Yar›mca’da kurulu bulunan Kompleks, ‹zmit Rafinerisi’ne bitiflik olup, ço¤unlukla yurtiçi piyasaya ürün sa¤lamaktad›r. Petrokimya Kompleksi 2005 y›l›nda yaklafl›k 81 bin ton hammadde iflleyerek, Polistiren, Stiren Bütadien Kauçuk, CIS PoliBütadien Kauçuk, Bütadien 1,3 ve Karbon Siyah› ihtiva eden yaklafl›k 55 bin ton petrokimya ürünü üretmifltir. Petrokimya Kompleksi Üretim Miktarlar› (2002-2005) Bafll›ca Üniteler ve Kapasiteler Körfez Petrokimya Kompleksi Proses Üniteleri ve Yard›mc› Tesisler olmak üzere iki k›s›mdan oluflmaktad›r. Proses Üniteleri; Stiren Bütadien Kauçuk, CIS Polibütadien Kauçuk ve Karbon Siyah›’ndan oluflmaktad›r. Yard›mc› Tesislerde ise, Buhar Üretim Ünitesi yer almaktad›r. 33 Proses ve Sat›fllar Körfez Petrokimya Kompleksi’nin kapasite kullan›m oran›, 2005 y›l›nda yaklafl›k %36,2 olarak gerçekleflmifltir. Ürünler (ton) Polistiren 2002 2003 2004 2005 4.229 6.881 2.208 373 Stiren Bütadien Kauçuk 21.065 21.118 30.345 14.686 CIS Polibütadien Kauçuk 14.455 13.739 14.206 9.665 Karbon Siyah› 37.174 39.642 32.686 26.820 Butadien 1.3 Toplam Kilometre Tafllar› 25.392 23.698 25.421 3.903 102.315 105.078 104.866 55.447 1974 Türkiye’nin tek madeni ya¤ üretim kompleksi ‹zmir Rafinerisi’nde devreye al›nd›. 1982 ‹zmit Rafinerisi 2. Tevsii Projesi tamamlanarak hampetrol iflleme kapasitesi 11,5 milyon ton/y›la yükseltildi. Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 ‹zmit-Yar›mca’da kurulu Petrokimya Kompleksi, 2005 y›l›nda 55 bin ton petrokimya ürünü üretmifltir. Rafinaj Petrokimya Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 D‹TAfi 34 Tipik hammadde al›mlar› aras›nda C4, Aromatik Ya¤, Geniflletici Ya¤, Bütadien 1.3 ve Stiren yer almaktad›r. Körfez Petrokimya Kompleksi’nde, 2005 senesinde ifllenen hammaddenin yaklafl›k %53,7’si Türkiye’de üretilmifl olup, bunun %4’ü (geniflletici ya¤) ‹zmir Rafinerisi’nde üretilmifltir. Karbon Siyah›, SBR ve CBR Fabrikalar›nda, pazar durumu ve hammadde fiyatlar›n›n artmas› ve temininde yaflanan güçlükler nedeniyle yap›lan durufllar üretimi k›s›tlam›flt›r. Petrokimya Kompleksi Sat›fl Miktarlar› (2002-2005) Bu nedenle, 2005 ve 2004 y›llar› karfl›laflt›r›ld›¤›nda, 2005 y›l›nda üretimler %52,8 oran›nda azalm›flt›r. 2005 y›l›nda, Körfez Petrokimya Kompleksi’nin miktar baz›nda toplam sat›fllar›n›n %99,98’i yurtiçine gerçeklefltirilmifltir. Uzakdo¤udan yap›lan lastik ithalat›ndaki art›fl sektörde rekabetin artmas›na sebep olmufl, bunun sonucunda 2005 y›l›nda toplam sat›fllar› miktar olarak %42, de¤er olarak ise %41 düflmüfltür. Ürünler (ton) 2002 2003 2004 Polistiren 4.912 7.879 2.461 537 Stiren Bütadien Kauçuk 19.433 22.870 29.584 11.930 Polibütadien Kauçuk 11.936 12.821 13.513 7.896 Karbon Siyah› 36.604 37.878 32.885 28.507 Di¤er ‹ç Sat›fl Toplam› ‹hraç Kay›tl› Sat›fl Toplam› Genel Toplam 2005 637 0 45 42 73.522 81.448 78.488 48.912 2.398 207 125 0 75.920 81.655 78.613 48.912 Rafinaj Petrokimya Deniz ‹flletmecili¤i ve Tankercili¤i A.fi. (D‹TAfi) Türkiye’nin önde gelen tanker ve denizcilik flirketidir. D‹TAfi Mart 1974’te, hampetrol ve petrol ürünlerinin yurtiçi ve uluslararas› deniz tafl›mac›l›¤›nda kullan›lmak üzere çeflitli deniz tafl›tlar› almak, kiralamak ve çal›flt›rmak amac› ile kurulmufltur. ‹PRAfi’›n D‹TAfi’taki %29,0 hissesi 1983 senesinde, tüm kamu rafinerileri TÜPRAfi alt›nda yeniden organize edilip grupland›¤› zaman TÜPRAfi’a devredilmifltir. TÜPRAfi, Ö‹B’nin elinde bulunan %50,98 oran›nda D‹TAfi hissesini Ekim 2002’de 16,5 milyon ABD dolar›na sat›n alarak D‹TAfi hisselerinin toplam %79,98’ine sahip olmufltur. D‹TAfi’›n Sermaye Yap›s› (*) Operasyon ve Hizmetler D‹TAfi, tafl›mac›l›k, denizcilik ifllemleri ile arac›l›k, liman ve dan›flmanl›k hizmetleri vermektedir. Tafl›mac›l›k ‹fllemleri D‹TAfi, TÜPRAfi’a, PETK‹M’e ve Türkiye’de petrol sektöründeki di¤er flirketlere, sahip oldu¤u iki tanker ve kiralad›¤› di¤er tankerlerle hizmet sa¤lamaktad›r. D‹TAfi 5015 say›l› Petrol Piyasas› Yasas› uyar›nca Enerji Piyasas› Düzenleme Kurumu’na yapt›¤› baflvuru neticesinde 6 Aral›k 2004 tarihinden itibaren 30 y›l süre ile tafl›ma faaliyeti Hissedar yapmak üzere Tafl›ma Lisans› (Deniz yolu) ve 24 Mart 2005 tarihinden itibaren 1 y›l süre ile Serbest Kullan›c› Lisans› alm›flt›r. fiirket, D‹TAfi ve Cumhuriyet tankerleri ile merkez ofisi için ISO 9001-2000 Kalite Yönetimi, ISO 14001 Çevre Yönetimi ve ISPS Code (Uluslararas› gemi ve liman güvenlik kurallar›) sertifikalar›na sahiptir. 2005 y›l›nda hampetrol tafl›malar› TÜPRAfi rafinerilerinin ihtiyac› do¤rultusunda yap›larak 24,9 milyon tona ulaflm›flt›r. Petrol ürünleri tafl›malar› ise 650,3 bin ton olmufltur. Hisse Say›s› % TÜPRAfi 7.998.000.000 %79,98 Türk Silahl› Kuvvetlerini Güçlendirme Vakf› 2.000.000.000 %20,00 2.000.000 %0,02 10.000.000.000 %100,00 ‹stanbul Gübre Sanayi A.fi. Toplam * 31.12.2005 tarihli sermaye yap›s›d›r. Kilometre Tafllar› 1983 Kamuya ait rafinerilerin tek bir çat› alt›nda yeniden yap›lanmas› amac›yla TÜPRAfi kuruldu. 35 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 D‹TAfi Rafinaj Petrokimya Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 D‹TAfi D‹TAfi Taraf›ndan Tafl›nan Hampetrol ve Petrol 36 Ürünleri (2001-2005) (milyon ton) 27,2 25,0 25,5 25,6 22,6 Arac›l›k Hizmetleri Römorkör ve Palamar ‹flletmecili¤i D‹TAfi yerli ve yabanc› tankerleri kiralayarak, gemi sahipleri ile hampetrol veya petrol ürünlerinin ithalat veya ihracatç›lar› aras›nda arac›l›k görevi yapmaktad›r. D‹TAfi, 2005 y›l›nda TÜPRAfi rafinerilerinde hizmet veren römorkör ve palamar botlar›n›n iflletmesini üstlenmifltir. Bu sayede terminallerin ve yanaflan tankerlerin teknik emniyetlerini sa¤lamaktad›r. Liman Hizmetleri D‹TAfi k›lavuzluk, acentelik ve di¤er r›ht›m hizmetlerini verme hakk›na sahiptir. 2001 2002 2003 2004 2005 Hampetrol Petrol Ürünleri D‹TAfi’›n Tankerlerine Genel Bak›fl Tanker Tipi M/T Cumhuriyet M/T D‹TAfi Hampetrol Petrol Ürünleri 2001 1982 Yap›m Y›l› Kargo Kapasitesi (Slop Dahil) 177.380 m 3 18.420 m3 DWT 164.859 ton 14.805 ton Brüt Tonaj 84.476 ton 8.763 ton Net Tonaj 53.710 ton 5.366 ton 274,2 m 143,1 m Uzunluk 2005 y›l›nda hampetrol tafl›malar› TÜPRAfi rafinerilerinin ihtiyac› do¤rultusunda yap›larak 24,9 milyon tona ulaflm›flt›r. Cumhuriyet Tankeri Kilometre Tafllar› 1986 Orta Anadolu Bölgesi’nde 5,0 milyon ton/y›l kapasiteli K›r›kkale Rafinerisi devreye al›nd›. 1987 ‹zmir Rafinerisi Tevsii Projesi tamamlanarak, rafinaj kapasitesi 10 milyon ton/y›la yükseltildi. Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 37 ÜRETEN TÜRK‹YE’N‹N ENERJ‹S‹ TÜPRAfi TÜPRAfi, Cumhuriyet Türkiye'sinin meydana getirdi¤i en önemli ekonomik varl›klardan birisidir. Ülkemizin en büyük sanayi kuruluflu olan TÜPRAfi, daha müreffeh bir Türkiye için yat›r›mlar›na kararl›l›kla devam etmekte ve üreten Türkiye’nin bir numaral› enerji kayna¤› olarak baflar› grafi¤ini sürekli yükseltmektedir. Yat›r›mlar TÜPRAfi’›n özellikle K›r›kkale Dizel Kükürt Giderme ve Reformer Ünitesi Modernizasyonu ve ‹zmir ve ‹zmit Benzin Spesifikasyonlar› ‹yilefltirme Projelerinin temel mühendislik, proje ve kredi onay safhalar›nda, blok sat›fl yöntemiyle özellefltirme sürecinde yaflanan belirsizlikler nedeniyle gecikmeler olmufltur. TÜPRAfi’›n Master Yat›r›m Plan› kapsam›nda 2.135 milyon ABD dolar›n› bulan toplam yat›r›mlar›n›n 2005 y›l› sonu itibariyle 1.400 milyon dolarl›k bölümü tamamlanm›fl olup, 735 milyon dolarl›k bölümü devam etmektedir. Yat›r›mlar 340,3 (milyon YTL) 2001 238,5 2005 y›l› içinde TÜPRAfi, 323.814 bin YTL’si Master Plan› kapsam›ndaki yat›r›mlar için olmak üzere, toplam 340.315 bin YTL (253,6 milyon ABD dolar›) nakdi yat›r›m harcamas› gerçeklefltirmifltir. Benzinde, Avrupa Birli¤i’ne üye ülkelerde yeni standartlara göre 2005 y›l›ndan itibaren aromatik içeri¤i 288,8 TÜPRAfi’›n Master Yat›r›m Plan› kapsam›nda 2.135 milyon ABD dolar›n› bulan toplam yat›r›mlar›n›n 2005 y›l› sonu itibariyle 1.400 milyon dolarl›k bölümü tamamlanm›fl olup, ‹zmit ve K›r›kkale Rafinerilerinde devam eden 735 milyon ABD dolar› bedelli yat›r›mlar›nda ise finansal ve operasyonel giderler dahil kalan harcama tutar› 455 milyon ABD dolar›d›r. Avrupa Birli¤i’ne üye ülkelerde yeni standartlara göre 2005 y›l›ndan itibaren motorinde kükürt içeri¤i a¤›rl›kça maksimum 50 ppm’dir. 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren a¤›rl›kça maksimum 10 ppm kükürt içeren motorinin yeterli miktarlarda piyasada bulunmas› ve 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren üye ülkelerde yaln›z a¤›rl›kça maksimum 10 ppm kükürt içeren motorinin sat›labilmesi hükümleri yer almaktad›r. Avrupa Birli¤i uyum çal›flmalar› kapsam›nda Enerji Piyasas› Düzenleme Kurulu taraf›ndan 30 Aral›k 2005 tarihinde Resmi Gazete’de yay›mlanan TS 3082 EN 590 Otomotiv Yak›tlar› Dizel Standard› uyar›nca bu spesifikasyonlar›n, 1 Ocak 2007 y›l›ndan itibaren Türkiye’de uygulanmas› planlanm›flt›r. Bunun yan› s›ra K›r›kkale Dizel Kükürt Giderme ve Reformer Ünitesi Modernizasyonu ve Benzin ‹yilefltirme Projelerinin gecikmesine ba¤l› olarak, K›r›kkale Rafinerisi’ne 1 Temmuz 2008 tarihine kadar azami kükürt içeri¤i 5000 ppm kükürt de¤erini aflmayacak flekilde motorin üreterek sat›fl›na izin verilmesi fiirketimizce talep edilmifltir. 249,9 • Çevre kirlili¤inin önlenmesi ve insan sa¤l›¤›n›n korunmas›d›r. 138,3 • Enerji tasarrufu sa¤lanmas›, 125,6 • Ürün kalitesinin iyilefltirilmesi ve Avrupa Birli¤i spesifikasyonlar›na ulafl›lmas›, 120,0 40 86,0 • Düflük de¤erli siyah ürünlerin yüksek de¤erli beyaz ürünlere dönüfltürülmesi, Master Yat›r›m Plan› kapsam›ndaki Dizel Kükürt Giderme Ünitesi Projelerinin en önemli hedefi, Avrupa Birli¤i 10 ppm kükürt içeren motorin standartlar›na uygun üretim yapmakt›r. 2005 y›l› Eylül ay›nda ‹zmir Rafinerisi Dizel Kükürt Giderme Ünitesi’nin devreye al›nmas›yla 3,1 milyon ton düflük kükürtlü motorin üretim kapasitesi elde edilmifltir. S›ras›yla Kas›m 2006 tarihinde ‹zmit Rafinerisi’nde ve 1 Temmuz 2008 tarihinde K›r›kkale Rafinerisi’nde Dizel Kükürt Giderme Ünitelerinin tamamlanmas›yla da Avrupa Birli¤i’nde 2009 y›l›ndan itibaren zorunlu olacak olan 10 ppm (a¤›rl›kça %0,001) kükürt oran› önceden yakalanm›fl olacakt›r. 173,6 Master Yat›r›m Plan›’n›n temel amaçlar›: TÜPRAfi’›n yeni yönetimi gecikmeleri telafi etmek için kalan harcama tutar›n›n %70’inin 2006 y›l›nda gerçeklefltirilmesini planlam›flt›r. Bu amaçla devam eden yat›r›mlar›n 309,2 milyon ABD dolarl›k k›sm› 2006 y›l›nda harcanarak, Temmuz 2008 tarihine kadar tamamlanmas› planlanm›flt›r. Bu yat›r›mlar›n tamamlanmas›yla TÜPRAfi motorin ve benzin speklerine iliflkin iyilefltirmeleri yerine getirerek rekabet gücünü daha da art›rm›fl olacak ve en son teknolojilerin kullan›lmas› sonucunda da üretilen yüksek kaliteli ürünler sayesinde Avrupa Birli¤i’nin önümüzdeki y›llar için hedefledi¤i ürün standartlar›na ulafl›lm›fl olacakt›r. 152,8 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 TÜPRAfi, rafinerilerini modernize etmek, Avrupa Birli¤i çevre standartlar›nda ürün üretmek ve böylece flirketin kârl›l›¤›n› ve rekabet gücünü art›rmak için uygulad›¤›, 1989-2008 dönemini kapsayan Master Yat›r›m Plan›’n›n son aflamas›na gelmifltir. 2002 2003 Yat›r›m Ödenekleri Yat›r›m Harcamalar› 2004 2005 hacimce maksimum %35, benzen içeri¤i hacimce maksimum %1, kükürt içeri¤i ise a¤›rl›kça maksimum 50 ppm’dir. 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren a¤›rl›kça maksimum 10 ppm kükürt içeren benzinin yeterli miktarlarda piyasada bulunmas› ve Ocak 2009 tarihinden itibaren üye ülkelerde yaln›z a¤›rl›kça maksimum 10 ppm kükürt içeren benzinin sat›labilmesi hükümleri yer almaktad›r. Avrupa Birli¤i uyum çal›flmalar› kapsam›nda Enerji Piyasas› Düzenleme Kurulu taraf›ndan 5 Ocak 2006 tarihinde Resmi Gazete’de yay›mlanan TS EN 228 Kurflunsuz Benzin Standard› uyar›nca, bu spesifikasyonlar›n, 1 Ocak 2007 y›l›ndan itibaren Türkiye’de de aynen uygulanmas› planlanm›flt›r. Blok sat›fl yöntemiyle özellefltirme sürecinde yaflanan belirsizlikler, benzin spesifikasyonlar›na iliflkin yat›r›mlar›n gecikmesine neden olmufltur. TÜPRAfi rafinerilerinde planlanan takvimden önce, 1 Ocak 2006 tarihinde tamamen kurflunsuz benzin üretimine geçilmesinin yan›nda kükürt, benzen ve aromatik içeriklerinde geçerli Avrupa Birli¤i spesifikasyonlar›nda üretim yap›labilmesi için gerekli yat›r›m projeleri 1 Temmuz 2008 tarihinde tamamlanacakt›r. Bu nedenle 1 Ocak 2007 olan uygulama tarihinin, flirketimiz taraf›ndan 1 Temmuz 2008 olarak de¤ifltirilmesi, Enerji Piyasas› Düzenleme Kurulu’ndan talep edilmifltir. 41 Kilometre Tafllar› 1993 ‹zmir ve K›r›kkale Rafinerilerinde modern Hydrocracker kompleksleri devreye al›nd›. 1997 ‹zmit Rafinerisi Hydrocracker & CCR Kompleksi devreye al›nd›. Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 TÜPRAfi rafinerilerini modernize etmek, standartlar›n› ve kârl›l›¤›n› art›rmak amac›yla kapsaml› bir yat›r›m program› bafllatm›flt›r. Devam Eden Projeler Motorin ‹yilefltirme ve Benzin Verimlili¤i Benzin ‹yilefltirme Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Di¤er Modernizasyon ve Yenileme Yat›r›mlar› 42 ‹zmit Rafinerisi Yeni Reformer ve Dizel Kükürt Giderme Ünitesi Tesisi Projesi Projenin amac› motorinde istenilen kükürt de¤erlerinin sa¤lanmas› olup, proje kapsam›nda Rafineri benzin paçal›n›n oktan›n› art›rmak için yeni bir CCR Reformer Ünitesi de kurulacakt›r. Proje kurflunsuz benzin üretimini art›r›rken, kurulan Reformer Ünitesi’nden elde edilen hidrojen Dizel Kükürt Giderme Ünitesi’nin ihtiyac›n› da karfl›layacakt›r. Dizel iflleme kapasitesi 8.500 m3/gün, CCR reformer flarj kapasitesi ise 4.500 m 3/gün olarak belirlenen tesislerin Kas›m 2006 y›l›nda tamamlanmas› planlanm›fl olup, toplam yat›r›m tutar› 327,6 milyon ABD dolar›d›r. K›r›kkale Rafinerisi Dizel Kükürt Giderme ve CCR Reformer Ünitesi Modernizasyonu Projesi Projenin Yeni Reformer ve Dizel Kükürt Giderme Ünitelerine ait temel mühendislik ve garanti anlaflmas› UOP firmas› ile yap›lm›flt›r. Detay mühendislik, sat›n alma ve inflaat/montaj iflleri ihalesi sonuçland›r›larak Tecnicas Reunidas (‹spanya), Alarko (Türkiye)/Akfen (Türkiye) konsorsiyumu ile 13 Kas›m 2002 tarihinde sözleflme imzalanm›flt›r. Projenin amac› motorinde istenilen kükürt de¤erlerinin sa¤lanmas› olup, ayr›ca proje kapsam›nda mevcut semiregen Reformer Ünitesi yerine Rafineri benzin paçal›n›n oktan›n› art›rmaya yönelik yeni bir CCR Ünitesi’nin kurulmas› planlanmaktad›r. Proje kurflunsuz benzin üretimini art›r›rken, AB 2009 kurflunsuz benzindeki benzen standartlar›n› sa¤layan proses yat›r›m›n› da içermektedir. Kurulan CCR Reformer Ünitesi’nden elde edilen hidrojen, Dizel Kükürt Giderme Ünitesi’nin ihtiyac›n› karfl›layacakt›r. Kreditör HSBC ve BNP Paribas Bankalar› ile 29 Temmuz 2003’te kredi anlaflmalar› imzaland›ktan sonra, inflaat ve montaj iflleri 05 Kas›m 2003’te bafllam›flt›r. Dizel iflleme kapasitesi 4.500 m 3/gün olarak belirlenen, Dizel Kükürt Giderme Ünitesi’nin lisans ve temel mühendislik paketi ABB firmas›ndan temin edilmifltir. Projenin toplam yat›r›m tutar› 332,4 milyon ABD dolar› olup, Temmuz 2008’de tamamlanmas› planlanm›flt›r. Proje kapsam›ndaki CCR Reformer Ünitesi’nin kapasitesi 3.600 m3/gün olup, 101 RONC oktan kalitesine ulaflacak flekilde yüksek oktanl› reformate üreterek Rafinerinin kurflunsuz benzin üretimi art›r›lacakt›r. CCR ünitesi lisans ve temel mühendislik paketi AXENS firmas›ndan temin edilmifl olup, proje kapsam›nda ayr›ca 20 MW kapasiteli bir adet buhar türbini de tesis edilecektir. Projenin detay mühendislik, sat›n alma ve inflaat/montaj iflleri ihalesi sonuçland›r›larak LG Engineering (Güney Kore), Tecnicas Reunidas (‹spanya)/Gama (Türkiye)/Alarko (Türkiye) konsorsiyumu ile 07 Temmuz 2004 tarihinde sözleflme imzalanm›flt›r. Kreditör HSBC ve BNP Paribas Bankalar› ile 19 Ekim 2004’te kredi anlaflmalar› imzalanm›fl olup, projenin protokolü 20 Ocak 2005 tarihinde imzalanarak bafllat›lm›flt›r. Motorin ‹yilefltirme ve Benzin Verimlili¤i Benzin ‹yilefltirme Benzin Verimlili¤inde Art›fl ‹zmit ve K›r›kkale Rafinerilerindeki CCR reformer yat›r›mlar›n›n tamamlanmas›yla TÜPRAfi’›n kurflunsuz benzin verimlili¤i Akdeniz kompleks rafinerileri düzeyine yükselecektir. 2001 y›l›ndan itibaren ard› ard›na devreye al›nan ‹zmir Rafinerisi CCR-Reformer ve ‹zomerizasyon Üniteleri ile ‹zmit Rafinerisi ‹zomerizasyon Ünitesi sayesinde, TÜPRAfi’›n kurflunsuz benzin üretim kapasitesi 2002 y›l›nda 1,6 milyon ton artm›fl ve toplam benzin üretim kapasitesi 4,7 milyon tona yükselmifltir. Devam eden yat›r›mlar›n tamamlanmas›yla da 2008 y›l›nda kurflunsuz benzin üretim potansiyeli 5,8 milyon tona yükselecektir. ‹zmir Rafinerisi Benzin Spesifikasyonlar› ‹yilefltirme Çal›flmalar› Bu projenin amac› üretilen kurflunsuz benzinde, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren Avrupa Birli¤inde geçerli olacak kükürt içeri¤inin maksimum 10 ppm olmas› ve aromatik de¤erinin maksimum %35 oran›na indirgenmesidir. Bu özelliklerde benzin üretiminin gerçeklefltirilebilmesi için, kükürt içeri¤i yüksek olan FCC benzininde kükürt giderme tesisinin kurulmas› ve benzin paçal›nda oxygenate kullan›lmas› planlanm›flt›r. 1 Temmuz 2008’de tamamlanmas› planlanan projenin toplam yat›r›m tutar› 22,8 milyon ABD dolar›d›r. giderme tesislerinin kurulmas› ve benzin paçal›nda oxygenate ilavesi planlanm›flt›r. Projenin lisans ve temel mühendislik paketi temini için 11 Ocak 2005 tarihinde Axens firmas› ile anlaflma imzalanm›flt›r. Lisans ve temel mühendislik ile ilgili koordinasyon çal›flmalar› tamamlanm›fl olup, temel mühendislik dizayn paketleri Temmuz ay›nda firma taraf›ndan gönderilmifltir. Aromatik spesifikasyonu ise benzine oxygenate kat›lmas› ile sa¤lanabilecektir. Oxygenate olarak da MTBE kullan›m› planmaktad›r. Konu ile ilgili olarak 30.000 m3 nominal kapasiteli 2 adet tank, boflaltma, enjeksiyon, transfer ve paçallama sistemleri tesisi projelendirme çal›flmalar› devam etmektedir. Aromatik spesifikasyonu ise benzine oxygenate kat›l›m› ile sa¤lanabilecektir. Oxygenate olarak da MTBE kullan›m› planlanmaktad›r. Konu ile ilgili olarak 30.000 m 3 nominal kapasiteli 2 adet tank, boflaltma, enjeksiyon, transfer ve paçallama sistemleri tesisi projelendirme çal›flmalar› devam etmektedir. ‹zmit Rafinerisi Benzin Spesifikasyonlar› ‹yilefltirme Çal›flmalar› Bu projenin amac›, üretilen kurflunsuz benzinde 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren Avrupa Birli¤inde geçerli olacak kükürt içeri¤inin maksimum 10 ppm olmas› ve aromatik de¤erinin maksimum %35, benzen içeri¤inin de maksimum %1 oran›na indirgenmesidir. Hedeflenen özelliklerde benzin üretiminin gerçeklefltirilebilmesi için, kükürt içeri¤i yüksek olan FCC benzininde kükürt giderme, benzen içeri¤i yüksek olan reformatta benzen Kilometre Tafllar› 2004 y›l›nda DPT’ye teklif edilen ancak yat›r›m program›na al›nmayan ‹zmit Rafinerisi yat›r›mlar›ndan “Plt.-7 FCC Benzininin (WCN) Kükürt Giderimi” ve “Benzen Giderimi Ünitesi Tesisi” adl› iki ayr› proje ile ilgili lisans ve temel mühendislik anlaflmalar› Axens firmas›yla 17 May›s 2005 tarihinde imzalanm›flt›r. Bu iki proje ‹zmit Rafinerisi “Benzin ‹yilefltirme Projeleri“ ad›yla birlefltirilmifltir. Lisans ve temel mühendislik ile ilgili koordinasyon çal›flmalar› tamamlanm›fl olup, temel mühendislik dizayn paketleri Aral›k ay›nda firma taraf›ndan gönderilmifltir. Ancak projenin 2005 y›l› yat›r›m program›na dahil edilmesi için DPT’ye yap›lan baflvurular, flirketimizin özellefltirme sürecinin tamamlanmak üzere olmas› göz önüne al›narak uygun görülmemifltir. Bu durum projenin takviminde aksamalara neden olmufl ve 1 Temmuz 2008 tarihinde tamamlanmas› planlanm›flt›r. Projenin yat›r›m tutar› 57 milyon ABD dolar›d›r. 2000 ‹kinci halka arz›n›n tamamlanmas›yla TÜPRAfi hisseleri, ‹stanbul ve Londra Menkul K›ymetler Borsalar›’nda ifllem görmeye bafllad›. 43 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Di¤er Modernizasyon ve Yenileme Yat›r›mlar› Devam Eden Projeler Motorin ‹yilefltirme ve Benzin Verimlili¤i Benzin ‹yilefltirme Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Di¤er Modernizasyon ve Yenileme Yat›r›mlar› 44 ‹zmir Rafinerisi Enstrüman ve Elektrik Sistemlerinin Modernizasyonu Projesi Proje kapsam›nda Makine Ya¤lar› Kompleksi, 7000-7500 Hampetrol Ünitesi, FCC Ünitesi ve kazanlar›n DCS’e geçirilmesi ifli ile 6,3 kV elektrik sisteminin rehabilitasyonu gerçeklefltirilecektir. 6,3 kV sistem analizi planlama ve projelendirme ifli Siemens firmas› taraf›ndan tamamlanm›fl ve elektrik sisteminin rehabilitasyonu ile ilgili anlaflma ayn› firma ile imzalanm›flt›r. 7000-7500 Hampetrol Ünitesi, FCC Ünitesi ve Makine Ya¤lar› Kompleksi’nin enstrüman sistemlerinin modernizasyonu tamamlanm›fl, DCS devreye al›nm›fl ve kesin kabuller yap›lm›flt›r. Elektrik Da¤›t›m Sistemi Modernizasyonu için 14 Mart 2002 tarihinde sözleflme imzalanm›flt›r. TE‹Afi ile TÜPRAfi aras›nda 18 fiubat 2004 tarihinde Sistem Kullan›m ve 2 Mart 2004 tarihinde Ba¤lant› Anlaflmalar› imzalanm›flt›r. Ba¤lant› Anlaflmas› eki Özel Tip Tesis Sözleflmesi ise 12 A¤ustos 2004 tarihinde imzalanarak yürürlü¤e girmifltir. TE‹Afi ile yap›lan anlaflmalar ve EPDK’n›n enerji temini hakk›ndaki görüfl ve kararlar› do¤rultusunda 28 Eylül 2005 tarihinde Gediz Elektrik Da¤›t›m A.fi. ile perakende enerji temin anlaflmas› yap›lm›fl, 28 Ekim 2005 tarihinde Rafineride gerekli test ve kontroller yap›ld›ktan sonra Rafineri Elektrik Da¤›t›m Merkezi 34,5 kV ile enerjilendirilmifltir. Mevcut turbo jeneratörlere ait AVR (Otomatik Voltaj Regülatörleri) sistemlerinin yenilenmesi iflinde ihaleye ç›k›lm›fl ve yeterli teklif olmad›¤› için ihalenin yenilenmesine karar verilmifltir. 2005 y›l›nda 3.600 bin YTL ödene¤e karfl›l›k 1.041 bin YTL harcama yap›lm›fl ve %29 nakdi gerçekleflme sa¤lanm›flt›r. Projenin 2007 y›l›nda tamamlanmas› planlanmaktad›r. ‹zmit Rafinerisi Enstrüman Sistemlerinin Modernizasyonu Projesi Bu projenin amac› 1972 ve 1982 y›llar›nda devreye al›nan ünitelerin mevcut anolog kontrol sistemlerinin dijital kontrol sistemlerine (DCS) dönüfltürülmesidir. Proseslerin daha hassas kontrol edilerek ürün kalitelerinin iyilefltirilmesi ile ünitelerin verim ve kârl›l›klar›n›n art›r›lmas› amaçlanm›flt›r. Proje kapsam›nda Plt-7/8, Plt-25/36, Plt-47/48 ve Plt-26 Ünitelerine DCS tesisi tamamlanm›fl ve devreye al›nm›flt›r. Ayr›ca, ünitelerde günümüz teknolojisinin gerektirdi¤i enstrüman sistemleri modernizasyonu gerçeklefltirilmifltir. 2005 y›l›nda 1.683 bin YTL harcama yap›lm›fl ve %91 nakdi gerçekleflme sa¤lanm›flt›r. Projenin 2007 y›l› ilk yar›s›nda tamamlanmas› planlanmaktad›r. 45 Kilometre Tafllar› 2001 Petkim Yar›mca Kompleksi devral›nd› ve unvan› Körfez Petrokimya ve Rafineri Müdürlü¤ü olarak de¤ifltirildi. TÜPRAfi’›n kay›tl› sermayesi 100 trilyon TL’den 500 trilyon TL’ye yükseltildi. ‹zmir Rafinerisi CCR Reformer ve ‹zomerizasyon Üniteleri devreye al›nd›. Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 TÜPRAfi, üretim faaliyetlerini yürüttü¤ü tüm tesislerde sürekli yenileme ve modernizasyon çal›flmalar› yapmaktad›r. Devam Eden Projeler Motorin ‹yilefltirme ve Benzin Verimlili¤i Benzin ‹yilefltirme Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Di¤er Modernizasyon ve Yenileme Yat›r›mlar› ‹zmit Rafinerisi Ambar Sahalar›n›n Islah› 46 Bu proje mevcut ambarlarda daha iyi koflullarda yeterli stoklama kapasitesine ulafl›lmas› ve malzemelerin hava flartlar›ndan olumsuz etkilenerek korozyona u¤ramas›n›n önlenmesini amaçlamaktad›r. Proje 2007 y›l›nda tamamland›¤›nda, Rafineri’deki kapal› ambar sahalar›n›n malzeme stoklama kapasitesi yeterli düzeye ç›kar›lm›fl olacakt›r. 2005 y›l›nda 480 bin YTL ödene¤e karfl›l›k 476 bin YTL harcama yap›lm›fl ve %99 nakdi gerçekleflme sa¤lanm›flt›r. ‹zmir Rafinerisi Ürün Haz›rlama ve Sat›fl Sistemi Modernizasyonu Rafineride üretilen petrol ürünlerinin sat›fl›n›n daha sa¤l›kl› uygulanabilmesi için, deniz dolum, kara dolum ve boru hatlar› ile sat›fl hatlar› üzerine sayaç sistemleri planlamas› kapsam›nda, tanklara katk› maddesi ve ürün kar›flt›rma sistemi tesisi, üçü yüzer tavanl› olmak üzere 5 adet (3x1000 m3 ve 2x3000 m3) tank tesisi ve ürün sat›fl hatlar›na sayaç sistemi tesisi düflünülmektedir. Rafinerinin güncel ihtiyaçlar› da göz önüne al›narak, proje de¤erlendirme çal›flmalar› sonuçland›¤›nda ihale aflamas›na geçilecektir. 2005 y›l›nda 2.847 bin YTL ödene¤e karfl›l›k 1.486 bin YTL harcama yap›lm›fl ve %52 nakdi gerçekleflme sa¤lanm›flt›r. ‹zmir Rafinerisi Kazan ve F›r›nlarda Burner Modernizasyonu ‹zmir Rafinerisi’nde do¤al gaz kullan›m› ile temel olarak, Hava Kalitesinin Korunmas› Yönetmeli¤i’nde yer alan emisyon limitlerinin tutturulmas› amaçlanmaktad›r. Ayr›ca bu yak›t›n kullan›lmas›yla f›r›n ve kazanlarda yüksek kükürtlü a¤›r yak›tlar›n kullan›lmas›ndan kaynaklanan, so¤uk uç korozyonu, tüp cidarlar›nda k›fl›r (V 2O 5 vb) oluflmas› gibi problemlerin ortadan kald›r›lmas›yla, Rafineri yakma tesislerinin verimlerinde ve kesintisiz çal›flma sürelerinde art›fl ve Rafineri bak›m giderlerinde azalma olacakt›r. Bu proje ile Rafineride yak›t tüketimi fazla ve bak›m onar›m masraflar› nispeten yüksek olan burner’lar›n de¤ifltirilerek, yanma veriminin art›r›lmas›, baca emisyonlar›n›n azalt›lmas›, sistemin bütünüyle modernize edilmesi planlanmaktad›r. 47 Kilometre Tafllar› 2003 TÜPRAfi’›n Blok Sat›fl Yöntemiyle Özellefltirilmesi için gerekli çal›flmalar bafllat›lm›flt›r. Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 TÜPRAfi, mevcut yat›r›m projelerinin tamamlanmas›yla 2008 y›l›nda her anlamda Avrupa Birli¤i normlar›nda üretim yapan bir rafineri flirketi konumuna gelecektir. Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 ‹nsan, Toplum ve Çevre Sa¤l›¤› 48 TÜPRAfi, önleyici emniyet önlemlerini almak ve sürekli e¤itim sa¤lamak suretiyle, iflyeri kazalar› ve meslek hastal›klar›n›, uluslararas› çapta kabul edilir seviyelerde muhafaza etmeyi hedeflemektedir. Bu nedenle, personelin, iflçi sa¤l›¤› ve iflyeri emniyetine iliflkin standart, tüzük ve talimatlara uygun olarak çal›flmas›n› temin etmektedir. Personeline, ilkyard›m konusunda yetkili kurulufllardan ve yetkili flirket doktorlar›ndan teorik ve pratik ilkyard›m e¤itimleri ald›rmakta, y›ll›k periyodik sa¤l›k kontrolleri yap›lmaktad›r. Özel muayene ve tetkik gerektiren ünitelerde çal›flanlar›n kontrolleri ile portör muayeneleri yap›lmakta, radyasyon riski olan yerlerde çal›flanlar›n dozimetreleri periyodik olarak kontrol edilmektedir. TÜPRAfi rafinerileri her y›l emniyet, çevre ve sa¤l›k standartlar› çerçevesinde denetlenmektedir. TÜPRAfi rafinerilerinde ifl güvenli¤i ve iflçi sa¤l›¤›, standart, tüzük ve yönetmeliklerle sürekli kontrol alt›nda tutulmaktad›r. Teknik Emniyet TÜPRAfi, faaliyetlerini “Önce Emniyet” yaklafl›m› ile gerçeklefltirmektedir. Personelin sa¤l›k ve emniyeti, yöneticilerin en önemli görevleri aras›ndad›r. fiirket en yüksek sa¤l›k ve emniyet standartlar›na riayet etmeyi amaçlamaktad›r. Bu amaç do¤rultusunda Genel Müdürlük, ‹zmit, ‹zmir, K›r›kkale, Batman ve Körfez Petrokimya ve Rafinerileri için OHSAS 18001 belgesini alm›flt›r. TÜPRAfi’ta, tüm personelin yang›n ve ifl güvenli¤i konular›nda e¤itilmesini ve bilinçlenmesini sa¤lamak amac›yla Emniyet Haftas› düzenlenmektedir. Bu süreçte bir resim yar›flmas› organize edilerek personelin etkinliklere kat›l›m› sa¤lanmakta ve dereceye giren resimler sergilenmektedir. Ayr›ca, ünitelerin temizlik ve düzen kontrollerinin yan› s›ra bir y›l içinde yapm›fl olduklar› ifl kazalar› de¤erlendirilerek, ilk üç dereceye giren üniteler ödüllendirilmektedir. Sürekli verilen e¤itimler ve düzenli olarak uygulanan önleyici planlarla ifl kazalar›n›n ve meslek hastal›klar›n›n TÜPRAfi rafinerileri her y›l emniyet, çevre ve sa¤l›k standartlar› çerçevesinde denetlenmektedir. en alt seviyede tutulmas› amaçlanmaktad›r. Teknik emniyet ve yang›nla mücadele sistemleri, en son teknoloji ürünü yang›n arazözleri, yang›n pompas› (seyyar, dizel) ve di¤er ekipmanlarla modernize edilmifl, böylelikle yang›n ve do¤al afetlerin do¤urabilece¤i riskler en aza indirgenmifltir. Yang›n e¤itimleri her ay tekrarlanmakta, de¤iflik senaryolara göre düzenli olarak yang›n tatbikatlar› yap›lmaktad›r. TÜPRAfi ‹zmit, ‹zmir ve Körfez Petrokimya ve Rafinerilerinde, denizde meydana gelebilecek mahsul kaçaklar›na etkin bir flekilde müdahale edilebilmek için ‹ngiltere’de bulunan Oil Spill Response Ltd. (OSRL) fiirketi’nin Mart 2000’den bu yana üyesidir. Çevrenin Korunmas› Çevre koruma konusuna büyük önem veren TÜPRAfi’ta at›k sular fiziksel, kimyasal ve biyolojik ar›tmalardan geçirilerek, yönetmeliklerde belirtilen limitlerin alt›nda deflarj edilmektedir. Deflarj izinleri periyodik olarak al›nmaktad›r. TÜPRAfi’ta, iskelelerde ve gemilerde meydana gelebilecek yang›n ve mahsul kaçaklar›na müdahale edebilecek su ve köpük püskürtme sistemleri ile donan›ml› römorkörler mevcuttur. Akaryak›t dökülmelerini kontrol alt›na almak ve toplamak için yüzer bariyerler ve s›y›r›c› pompalar her an kullan›ma haz›rd›r. "TÜPRAfi Rafinerilerinin Çevresel Yükümlülüklerinin De¤erlendirilmesi ‹fli" 4 Mart 2005 tarihinde sözleflme imzalanarak ICC Golder EEIG-ENSR Konsorsiyumu’na yapt›r›lm›flt›r. Rafinerilerde bacalar›n birlefltirilmesi, yükseltilmesi ve kükürt oran› %1,5’in alt›nda olan düflük kükürtlü yak›tlar›n kullan›lmas› sayesinde, hava kirlili¤i ile mücadele çal›flmalar›nda ve baca gaz› emisyon izinlerinin al›nmas› konusunda önemli geliflmeler kaydedilmifltir. ‹zmit Rafinerisi’nde Benzen Giderimi ve Kükürt Giderimi projeleri ile ilgili ”ÇED gerekli de¤ildir” belgesi al›nm›flt›r. Rafineri yeni üniteleri için (Plt-33, Plt-47/48, ‹nsineratör ve yeni tanklar) ek iflletme belgesi al›nm›flt›r. Kocaeli Çevre ve ‹mar Koruma Birli¤i ile 2005 y›l› T›bbi At›k Protokolü imzalanm›flt›r. Rafineri için ‹zmit Büyükflehir Belediye’sinden ‹fl Yeri Açma ve Çal›flma Ruhsat› al›nm›flt›r. Emisyon ölçümleri tamamlanm›fl olup, emisyon izni için haz›rlanan dosya Valili¤e gönderilmifltir. Çamur Yakma ‹nsineratörüne lisans al›m› için deneme yakmas› yap›lm›fl, haz›rlanan dosya Valili¤e gönderilmifltir. Üç y›ll›k tahmini At›k Yönetim Plan› yap›lm›fl olup, ‹l Çevre ve Orman Müdürlü¤ü’ne gönderilmifltir. ‹ZAYDAfi’a 812.849 kg at›k gönderilmifl ve 483.102 YTL bertaraf ücreti ödenmifltir. Tüm yüzer tavanl› tanklara seal yang›nlar›n› alg›layarak kontrol odas›na sinyal gönderen lineer ›s› dedektörü montaj› yap›lm›flt›r. ‹zmir Rafinerisinden ‹ZAYDAfi’a 552.025 kg tehlikeli at›k gönderilmifl ve 250.254 YTL bertaraf ücreti ödenmifltir. 14 Eylül 2005 tarihinde ‹zmir Büyükflehir Belediyesi’nden rafineri için ‹fl Yeri Açma ve Çal›flma Ruhsat› al›nm›flt›r. Baca gaz› emisyon ölçümleri ve ortam hava kalitesi ölçümleri Dokuz Eylül Üniversitesi Çevre Mühendisli¤i Bölümü’ne yapt›r›lm›fl, Endüstriyel Kaynakl› Hava Kalitesinin Korunmas› Yönetmeli¤i Kilometre Tafllar› emisyon limitlerine uygun de¤erlerin elde edildi¤i görülmüfl ve haz›rlanan rapor ve aksiyon planlar› Valili¤e gönderilmifltir. ‹l Çevre ve Orman Müdürlü¤ü’nden Geçici At›k Depolama ‹zin Belgesi; 18 A¤ustos 2005 tarihinde ise ‹zmir Büyükflehir Belediyesi’nden ‹tfaiye Uygunluk Belgesi al›nm›flt›r. Emisyon izinlerinin al›nabilmesi için K›r›kkale Rafinerisi’nde do¤al gaza geçme ifllemleri tamamlanm›flt›r. Emisyon izni için haz›rlanan dosya Valili¤e gönderilmifltir. Rafineri için ‹fl Yeri Açma ve Çal›flma Ruhsat› al›nm›flt›r. ‹ZAYDAfi’a 377.364 kg tehlikeli at›k bertaraf edilmek üzere gönderilmifltir. Körfez Petrokimya ve Rafinerisi KB (Karbon Siyah›) Fabrikas›’n›n baca gaz› emisyonlar›n› azaltmak için CO kazan yap›lmas› 2006 Yat›r›m Program›na al›nm›flt›r. Fabrika sahalar›nda geçmifl y›llardan kalan tehlikeli at›klar bertaraf edilmek üzere ‹ZAYDAfi’a gönderilmifltir. 26 Temmuz 2005 tarihinde ‹zmit Büyükflehir Belediyesi’nden Körfez Petrokimya tesisleri için Çal›flma Ruhsat› al›nm›flt›r. 2004 ISO 9001:2000 Kalite, ISO 14001 Çevre ve OHSAS 18001 ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Yönetim Sistemleri belgeleri eflzamanl› al›nd›, böylece TÜPRAfi’›n toplam kalite anlay›fl› resmi olarak da kan›tland›. Mart ay›nda 98 oktan (RON) kurflunsuz benzin üretimine geçildi. Aral›k ay›nda 50 ppm motorin üretimi için haz›rl›klar tamamland›. 49 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 TÜPRAfi, çevre, sa¤l›k ve emniyet standartlar›n› her zaman için ticari kayg›lar›n önünde tutmufltur. Kalite Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 TÜPRAfi, uluslararas› standartlarda üretim yaparken, toplum ve çevre sa¤l›¤›na da ayn› duyarl›l›k çerçevesinde yaklaflmaktad›r. 50 TÜPRAfi tüm aktivitelerinde kalite, çevre, toplum ve çal›flan sa¤l›¤›na olan duyarl›l›¤› çerçevesinde ISO 9001:2000 Kalite, ISO 14001 Çevre, OHSAS 18001 ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Yönetim Sistemleri belgelerini eflzamanl› olarak almay› baflarm›flt›r. TÜPRAfi Genel Müdürlü¤ü, ‹zmit, Körfez Petrokimya ve Rafineri Müdürlü¤ü’nde ISO 9001:2000 Kalite, ISO 14001 Çevre, OHSAS 18001 ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Yönetim Sistemleri belgelendirme denetimleri, BSI Eurasia Yönetim Sistemleri Belgelendirme Ltd. fiti. taraf›ndan yap›lan de¤erlendirme sonucunda her üç belgenin de 3 fiubat 2004 tarihinde verilmesi uygun görülmüfltür. ‹zmir ve K›r›kkale Rafineri Müdürlü¤ü’nde entegre yönetim sistemleri kapsam›nda yap›lan çal›flmalar› neticesinde ise ayn› flirket taraf›ndan Ekim 2004 tarihinde K›r›kkale, Aral›k 2004 tarihinde ise ‹zmir Rafineri Müdürlü¤ü belgelendirilmifltir. TÜPRAfi Rafinerilerinde ortak kalite, çevre ve çal›flan sa¤l›¤› bilinci oluflturulmas› amac›yla Batman Rafinerisi’nde de entegre yönetim sisteminin kurulmas› ve belgelendirilme çal›flmalar› da tamamlanm›flt›r. 6 fiubat 2006 tarihinde Yönetim Kurulumuzun ald›¤› karar do¤rultusunda çevreye ve topluma sayg›n›n bir göstergesi olarak Batman Rafineri Müdürlü¤ü’nde çevre yat›r›mlar› ve iyilefltirmeleri h›zla bafllat›lm›flt›r. BSI Eurasia Yönetim Sistemleri Belgelendirme Ltd. fiti. taraf›ndan yap›lan denetimler baflar›yla sonuçlanm›fl olup, Batman Rafineri Müdürlü¤ü’nün ISO 9001:2000 Kalite, ISO 14001 Çevre, OHSAS 18001 ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Yönetim Sistemleri belgelendirilmifltir. Ege Bölgesi Sanayi Odas› Çevre Dan›flma Konseyi taraf›ndan TÜPRAfi ‹zmir Rafineri Müdürlü¤ü’ne ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi belgesi alm›fl olmas›ndan dolay› "2005 Y›l› Ahmet Pirifltina Çevre Ödülü" verilmifltir. TÜPRAfi mükemmelli¤in temel kavramlar›n› benimseme ve yaflama geçirme konusundaki kararl›l›¤›n›n göstergesi olarak KalDer’in (Türkiye Kalite Derne¤i) Ulusal Kalite Hareketi’ne kat›lma karar› vermifltir. Bu do¤rultuda KalDer ile karfl›l›kl› olarak Ulusal Kalite Hareketi ‹yiniyet Bildirgesi, Genel Müdür Yavuz Erkut ve KalDer ad›na Yönetim Kurulu Baflkan› Hasan Subafl› taraf›ndan 4 Nisan 2006 tarihinde imzalanm›flt›r. TÜPRAfi Genel Müdürlü¤ü ve Rafinerilerinde 2005 y›l›nda ISO 14001:1996 Çevre Yönetim Sisteminin yeni versiyonu olan ISO 14001:2004 Çevre Yönetim Sistemi’nin gereklilikleri yerine getirilmifl, BSI Eurasia Yönetim Sistemleri Belgelendirme Ltd. fiti. taraf›ndan yap›lan ilk takip denetimleri sonucunda belgeler yenilenmifltir. TÜPRAfi mükemmelli¤in temel kavramlar›n› benimseme ve yaflama geçirme konusundaki kararl›l›¤›n›n göstergesi olarak, 4 Nisan 2006 tarihinde KalDer ile Ulusal Kalite Hareketi ‹yiniyet Bildirgesi’ni imzalanm›flt›r. 2005 y›l› için öngörülen, 4.593 kiflilik kadroya karfl›l›k, y›l sonu itibariyle personel say›s› 4.302 olmufltur. Buna göre fiili personel say›s›n›n onaylanm›fl kadroya göre oran› %93,7 olmufltur. Y›l içinde 30 personel ifle al›nm›fl, 57 personel iflten kendi istekleri ile ayr›lm›flt›r. TÜPRAfi kuruldu¤undan itibaren çal›flanlar›n›n e¤itimine büyük önem vermektedir. fiirket, mevkii gözetmeksizin tüm çal›flanlar›na mesleki anlamda geliflimlerine katk›da bulunmak amac›yla her türlü e¤itim imkân›n› sunmaktad›r. 2005 y›l›nda 644 personel yurtiçinde, 167 personel ise yurtd›fl›nda sempozyum, inceleme, araflt›rma, kurs ve konferanslara kat›lm›flt›r. Toplam 8.096 personele teknik emniyet, sivil savunma, operatör oryantasyonu konular›nda flirket içi e¤itim sa¤lanm›flt›r. Bunlara ilaveten, flirket d›fl› çeflitli kurulufllardan gelen 7.721 kifliye e¤itim verilmifltir. Kilometre Tafllar› 51 2005 ‹zmir Rafinerisi’nde 139 milyon ABD dolar›na mal olan Motorin Kükürt Giderme Ünitesi tamamlanarak devreye girdi ve 50 ve 10 ppm kükürtlü motorin üretimine baflland›. Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Personel ve E¤itim TÜRK‹YE’N‹N ÇEVREC‹ ENERJ‹S‹ TÜPRAfi Türkiye’nin en köklü sanayi kurulufllar›ndan olan TÜPRAfi, sahip oldu¤u kurumsal de¤erleri ve kurum kültürünü yaz›l› hale getirerek, bugün ve gelecekte kendisine yol gösterecek olan ilkelerini belirlemifltir. TÜPRAfi, hesap verebilen, fleffaf, adil, ifl eti¤i çerçevesinde faaliyet gösteren, çevresel ve sosyal sorumluluklar›n›n bilincinde bir kurum olman›n gereklerini, her zaman en üst düzeyde yerine getirmifltir. Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Beyan› 1. Kurumsal Yönetim ‹lkeleri'ne Uyum TÜPRAfi Yönetim Kurulu, Kurumsal Yönetim ‹lkeleri'ne tam uyumun sa¤lanmas› amac›yla çal›flmalar›n› sürdürmektedir. Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 BÖLÜM I: PAY SAH‹PLER‹ 2. Pay Sahipleri ile ‹liflkiler Birimi 54 ‹kinci global halka arz ile halka aç›kl›k oran›n›n %34,24'e ç›kmas› dolay›s›yla yerli ve yabanc› hissedarlar›n tek kaynaktan düzenli bir flekilde bilgilendirilmesi amac›yla 2000 y›l› Haziran ay›nda Yat›r›mc› iliflkileri Müdürlü¤ü oluflturulmufltur. Mali ‹fller Müdürlü¤ü bünyesinde kurulu Sermaye Hareketleri bölümü ile koordineli olarak pay sahiplerine ve yerli ve yabanc› kurumsal yat›r›mc›lara hizmet verilmektedir. Ticari s›r niteli¤inde olmayan tüm sorulara eflitlik ilkesi gözetilerek Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Bilgi Yönetimi Müdürlü¤ü (YBY) taraf›ndan cevap verilmekte ve bu sayede pay sahiplerinin yönetim ile aktif iletiflimi gerçeklefltirilmekte, do¤ru ve güncel bilgiyi kayna¤›ndan elde etmeleri sa¤lanmaktad›r. YBY, Mali ‹fllerden Sorumlu Genel Müdür Yard›mc›s›’na ba¤l› olarak faaliyetlerini sürdürmektedir. YBY ve Sermaye Hareketleri Koordinatörlü¤ü’nün Bafll›ca Faaliyetleri Sermaye Hareketleri Koordinatörlü¤ü: a) Sermaye piyasas› faaliyetlerini yürütmek (SPK ve ‹MKB iliflkileri, sermaye art›r›m›, temettü ödemeleri vb.), b) Genel Kurul toplant›lar›n›n yürürlükteki mevzuata, esas sözleflmeye uygun yap›lmas›n› sa¤lamak, c) Kamuoyunu ayd›nlatma ile ilgili her türlü hususu gözetmek ve izlemek. Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Bilgi Yönetimi Müdürlü¤ü: a) TÜPRAfi hisse senetlerinin kote oldu¤u ‹stanbul ve Londra Menkul K›ymetler Borsalar›'na yasal yükümlülüklerden do¤an, düzenli, zaman›nda ve eksiksiz bilgi ak›fl›n›n yerine getirilmesi için fiirket'in finansal, operasyonel ve yönetsel boyutlardaki önemli de¤iflikliklerini, yerli/yabanc› yat›r›mc›lara tek kaynaktan ve zaman›nda ulaflt›r›lmas› hususunda gerekli dokümanlar› haz›rlamak ve yat›r›mc›lar›n bilgilendirilmelerini sa¤lamak, b) fiirket'in uluslararas› yat›r›m alan›nda tan›n›rl›l›¤›n› ve tercih edilebilirli¤ini art›rmak, eflde¤er konumdaki rafinaj kurulufllar› ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda avantajl› yönlerini ön plana ç›karmak ve geliflmekte olan piyasalarda yat›r›m yapan kurulufllar için TÜPRAfi'› di¤er flirketlere göre daha tercih edilebilir konuma getirme hususunda gerekli roadshow, telekonferans, e-mail, faks, analist sunumlar›, direkt bilgilendirme ve aç›klama/duyuru gibi çeflitli enstrümanlar› kullanmak veya kullan›lmas›n› sa¤lamak, c) fiirket'in sermaye art›r›m›, kâr pay› da¤›t›m› ve Genel Kurul toplant›lar› gibi direkt olarak hisse senedini ilgilendiren konularda, Londra Borsas›'nda ifllem gören hisse senetleri için takas ifllemlerini gerçeklefltiren yabanc› bankaya söz konusu operasyonlarla ilgili prosedürleri bildirmek, bu ifllemlerin eksiksiz ve tam olarak yap›lmas› ve takibi hususunda gerekli çal›flmalar› yapmak, d) Petrol sektöründe yer alan analistlerin raporlama ve modellemelerinde ihtiyaç duyduklar› finansal ve operasyonel verileri temin etmek ve raporlar›n yay›mlanmas›ndan önce kontrol edilmesini sa¤lamak, e) TÜPRAfi'›n mevcut hissedarlar›n›n da¤›l›m›n› ç›karmak, yat›r›mc›lar›n detay bilgilerinden oluflan bir veri taban› haz›rlamak, söz konusu veri taban›n›n belirli sürelerde revizyonunu gerçeklefltirmek ve potansiyel yat›r›mc›lar›n ortaya ç›kar›lmas› için flirket d›fl› imkanlar da dahil her türlü enstrüman›n kullan›lmas›n› sa¤lamak ve ‹MKB'de ifllem gören TÜPRAfi hisselerindeki yabanc›/yerli kompozisyonunu, ifllem hacmindeki önemli de¤ifliklikleri takip ederek, gerekti¤inde üst makama bilgi ve öneri sunmak, f) fiirket'in yurtiçi/yurtd›fl› tan›t›m ve bilgilendirme toplant›lar› için gerekli sunumlar›n haz›rlanmas› ve güncellenmesini sa¤lamak, ilgili toplant›larda yat›r›mc›lardan gelebilecek muhtemel sorulara yan›t oluflturabilecek belgeleri ilgili birimlerle birlikte koordinasyon içinde haz›rlamak. 3. Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Haklar›n›n Kullan›m› 2005 y›l›nda Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Bilgi Yönetim Müdürlü¤ü’nü ziyaret eden veya Müdürlü¤ün yurtd›fl› toplant›lar›nda ulafl›lan 11 yerli yat›r›m kuruluflundan 14, bunun yan›nda 55 yabanc› yat›r›m kuruluflundan 88 olmak üzere toplam 66 yat›r›m kuruluflu ve fondan 102 fon yöneticisi ve analist ile bire bir toplant›lar yap›lm›flt›r. Bu toplant›larda ilgili kifli ve kurumlar›n TÜPRAfi hakk›nda bilgilenmeleri ve de¤iflikliklerden haberdar olmalar› sa¤lanarak, TÜPRAfi hisse senedine yat›r›mlar›n›n sürdürülmesi konusunda çaba gösterilmifltir. Pay sahiplerinin "Bilgi Edinme Haklar›n› Kullanmalar›" ilkesi do¤rultusunda yap›lan toplant›lar›n yan› s›ra 2005 y›l› içinde fiirket'e genellikle kâr pay› tutar›, ödeme yeri ve zaman›, sermaye art›r›m›na yönelik sorular› kapsayan çok say›da e-mail ve telefonla yap›lan baflvurular ve bilgi ‹S‹MLER VE DETAYLAR Ad› ve Soyad› Unvan› Tel. No. T. Tuncay Önbilgin Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Bilgi Yönetim Müdürü 0 (262) 316 32 16 E-mail Adresi tonbilgin@tupras.com.tr Pay sahipleri, Genel Kurul Toplant›s› hakk›nda gerek bas›n, gerekse fiirket taraf›ndan düzenlenen davet mektuplar› ile bilgilendirilmifllerdir. Ayr›ca Sermaye Piyasas› Kurulu (SPK) tebli¤i uyar›nca, ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›'na (‹MKB) ve Londra Borsas›'na yap›lan Özel Durum Aç›klamalar› (ODA) ile hak sahiplerinin fiirket hakk›nda bilgilenmesi sa¤lanm›flt›r. Tüm bu ifllemler fiirket'in web sayfas›nda kamuoyunun de¤erlendirmelerine aç›kt›r. al›nabilece¤i belirtilmifltir. Bu ba¤lamda, Türk Silahl› Kuvvetleri'nin akaryak›t ihtiyac›n›n karfl›lanmas›n› k›s›tlayacak ve/veya karfl›lanmas›na engel olacak nitelikte, rafinerilerden herhangi birinin kapat›lmas›, sat›lmas›, herhangi bir takyidat ile s›n›rland›r›lmas› veya kapasitesinin %10'dan fazla azalt›lmas›na, ya da fiirket'in bölünmesi veya baflka bir flirket ile birleflmesi ve/veya fiirket'in tasfiyesi gibi konularda karar al›nabilmesi için Özellefltirme ‹daresi'nin temsil etti¤i C Grubu hissenin Yönetim Kurulu'nda olumlu oy kullanmas› gerekmektedir. Yukar›da say›lan hususlar›n d›fl›nda kalan konularda karar al›nmas›, ilgili konunun Yönetim Kurulu'nda görüflülmesini takiben Genel Kurul'da görüflülüp karara ba¤lanmas› ile mümkün olmaktad›r. fiirket'in Genel Kurul toplant›lar› medyaya aç›kt›r. Yap›lmakta olan çal›flmayla Genel Kurul toplant›lar›n›n, söz hakk› ve oy hakk› olmaks›z›n menfaat sahipleri ve medya dahil kamuya aç›k olarak yap›labilece¤i hususunda esas sözleflmeye yeni bir hüküm konulmas› planlanmaktad›r. Ayr›ca Ana Sözleflme’nin yeniden düzenlenmesi ile Ana Sözleflme’de özel denetçi atanmas› talebi bireysel bir hak olarak düzenlenecektir. TÜPRAfi web sitesinde Genel Kurul tutanaklar›, hazirun cetveli, gündemler ve ilanlar tüm yat›r›mc›lar›n de¤erlendirmelerine sunulmufltur. 4. Genel Kurul Bilgileri 5. Oy Haklar› ve Az›nl›k Haklar› 2005 y›l› içinde fiirket'in Ola¤an Genel Kurul Toplant›s› yap›lm›fl ve bu toplant›da kat›l›m oran› %72,67 olarak gerçekleflerek gerekli toplant› nisab› temin edilmifltir. Toplant›n›n pay sahiplerine ve kurumsal yat›r›mc›lara duyurulmas›n› teminen ‹MKB'ye yap›lan özel durum aç›klamas›n› takiben Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi (TTSG) ve ayr›ca iki yüksek tirajl› gazete ile Genel Kurul toplant›lar›na davet tekrarlanm›flt›r. Genel Kurullarda fiirket'in y›ll›k performans›n› ve finansal tablolar›n› içeren kitapç›klar da¤›t›lm›flt›r. Pay sahipleri soru sorma haklar›n› kullanm›fl olup, gerekli de¤erlendirmeler yap›lm›flt›r. Ana Sözleflme'de de tan›mlanan Özellefltirme ‹daresi'nin temsil etti¤i C Grubu imtiyazl› hissenin (Alt›n Hisse'nin), Genel Kurul Bilgileri bafll›¤› alt›nda belirtilen hususlar ve fiirket'in tasfiyesine iliflkin kararlar d›fl›nda oy hakk› üzerinde imtiyaz› bulunmamaktad›r. fiirket'in Ana Sözleflmesi’nde fiirket'in bölünme, önemli tutarda mal varl›¤› sat›m›, al›m› veya kiralanmas› gibi önemli nitelikteki kararlar›n, C Grubu (imtiyazl›) hissenin olumlu oy kullanmas›yla Az›nl›k pay sahiplerinin Yönetim Kurulu’na temsilci göndermelerini teminen, Ana Sözleflme’de birikimli oy kullanma yöntemine yer verilmesinin fiirket'in ahenkli yönetim yap›s›n›n bozaca¤› düflüncesiyle bir düzenleme yap›lmam›flt›r. Bu konu ilgili yasalarla düzenlenip az›nl›¤›n birikimli oy hakk›n› kötüye kullan›m› engellendi¤inde konu Genel Kurul taraf›ndan de¤erlendirmeye al›nacakt›r. 6. Kâr Da¤›t›m Politikas› ve Kâr Da¤›t›m Zaman› Kâr da¤›t›m›nda, Kurumsal Yönetim ‹lkelerine uygun olarak pay sahipleri ve flirket menfaatleri aras›nda dengeli ve tutarl› bir politika izlenmektedir. ‹gili mevzuat ve yat›r›m ihtiyaçlar›m›z ile finansal imkanlar›m›z olanak verdi¤i sürece, Yönetim Kurulu taraf›ndan fiirketimiz da¤›t›labilir kâr›n›n tamam›n›n da¤›t›lmas› Genel Kurul onay›na sunulacakt›r. fiirketimiz kâr da¤›t›m›, TTK'ya ve SPK'ya uygun flekilde ve yasal süreler içerisinde gerçeklefltirilmektedir. fiirket kâr›na kat›l›m konusunda Ana Sözleflmemizde imtiyaz bulunmamaktad›r. 7. Paylar›n Devri Enerji Yat›r›mlar› A.fi.’ne ait A Grubu hamiline yaz›l› hisselerin devri 26 Ocak 2009 tarihine kadar Özellefltirme ‹daresi’nin onay›na tabidir. Di¤er A Grubu hamiline yaz›l› hisselerin devri ile Enerji Yat›r›mlar› A.fi.’ne ait A Grubu hamiline yaz›l› hisselerin 26 Ocak 2009 tarihinden sonra devri herhangi bir k›s›tlamaya tabi de¤ildir. Nama yaz›l› C Grubu hisse senedi, 4046 say›l› Kanunun T.C. Baflbakanl›k Özellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤›'na verdi¤i yetkilerle esas itibariyle ayn› yetkileri haiz bir baflka Türk kamu kurulufluna devredilebilir. Bu durumda devir Yönetim Kurulu karar›n› gerektirmeksizin derhal pay defterine ifllenir. 55 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 istekleri karfl›lanm›flt›r. S›kça sorulan sorulara cevap niteli¤inde olacak flekilde çeflitli belge ve dokümanlar haz›rlanarak TÜPRAfi web sitesi Yat›r›mc› ‹liflkileri sayfas›na konulmufltur. Ayr›ca 2005 y›l› içinde fiirket'e, yeni pay alma kuponu, kâr pay› kuponu haklar›n› ve hisse senedi de¤iflimi için baflvurmufl olan pay sahiplerine 761 adet kâr pay› kuponu ifllemi, 193 adet yeni pay alma kuponu ifllemi ve 98 adet hisse senedi de¤iflim ifllemi olmak üzere toplam 1.052 adet ifllem yap›larak haklar› tam olarak teslim edilmifltir. Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Beyan› BÖLÜM II: KAMUYU AYDINLATMA VE fiEFFAFLIK Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 8. fiirket Bilgilendirme Politikas› 56 fiirket’te SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri’nde belirtildi¤i flekli ile bilgilendirme politikas› yer almaktad›r. Bu politika gere¤i, SPK Seri: VIII, No. 39 Tebli¤i uyar›nca kamuya yap›lan aç›klamalar›n d›fl›nda afla¤›da gerekli görülen konularda da, gerekti¤inde kamunun bilgilendirilmesi gerçeklefltirilmektedir. a) Kurul’ca kabul edilen uluslararas› derecelendirme kurulufllar›na yapt›r›lan derecelendirmenin sonuçlar› ve gerekçe raporu. b) Rafinaj sektörüne iliflkin mevzuat de¤ifliklikleri nedeniyle ortakl›¤›n faaliyetlerinin ve/veya mali durumunun önemli ölçüde de¤iflece¤inin ortaya ç›kt›¤› durumlar. c) Ortakl›¤›n hisse fiyat›n› etkileyebilecek di¤er de¤ifliklikler. Özel durum aç›klamalar›n›n yan› s›ra fiirket'in Yat›r›mc› ‹liflkileri Müdürlü¤ü taraf›ndan "Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Haklar›n›n Kullan›m›" ana bafll›¤› alt›nda gerçeklefltirilen faaliyetlere ek olarak, her çeyrek dönem faaliyetlerine ve mali sonuçlar›na iliflkin analiz ve aç›klamalar yay›mlanmaya çal›fl›lmaktad›r. fiirket'in web sitesinde yat›r›mc› üye kay›t sayfas› yoluyla üye olanlar da dahil olmak üzere fiirket'in yat›r›mc› veri taban›nda kay›tl› bütün üyelere söz konusu raporlar gönderilmektedir. Ayr›ca fiirket'in web sitesinde fiirket kârl›l›¤›n›n en temel göstergesi olan "Brüt Rafineri Marjlar›" ve "Akdeniz Bölgeleri Marjlar›" ile karfl›laflt›rmal› veriler ayl›k olarak yay›mlanmaktad›r. 9. Özel Durum Aç›klamalar› 2005 y›l›nda SPK Seri: VIII, No. 39 Tebli¤i uyar›nca 35 adet özel durum aç›klamas› yap›lm›flt›r. Bu özel durum aç›klamalar›yla ilgili SPK ve ‹MKB taraf›ndan ek aç›klama istenmemifltir. fiirket, Nisan 2000 tarihinden beri Londra Menkul K›ymetler Borsas›'nda ifllem gören GDR hisselerine iliflkin özel durum aç›klamalar› yükümlülü¤ünü ‹MKB ile paralel yürütmektedir. Londra Borsas›'na gönderilip de yurtiçine yap›lmayan hiçbir aç›klama bulunmamaktad›r. fiirket yükümlülüklerinin s›n›rlar› çerçevesinde özel durum aç›klamalar›n›n, eflzamanl› olarak her iki borsada yer almas›na ve duyurulmas›na dikkat sarf edilmektedir. 2005 y›l› içinde, özel durum aç›klamalar›n›n zaman›nda yap›lmamas› nedeniyle SPK fiirket'e herhangi bir yapt›r›m uygulamam›flt›r. Web sitesinde s›kça sorulan sorular bölümü bulunmamakla beraber Tan›t›m Dokümanlar› bölümüne konulan belgeler fiirket'e s›kça sorulan sorular›n cevab› niteli¤indedir. Sermaye piyasas› araçlar›n›n de¤erine etki edebilecek Yönetim Kurulu toplant› tutanaklar›n›n web sitesinde yay›mlanmas› çal›flmalar› devam etmektedir. 11. Gerçek Kifli Nihai Hakim Pay Sahibi/Sahiplerinin Aç›klanmas› 10. fiirket Web Sitesi ve ‹çeri¤i fiirket'in web sitesi www.tupras.com.tr adresinde bulunmaktad›r. SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri'nde bahsedilen bilgilerin büyük k›sm› web sitesinde yay›mlanmaktad›r. Web sitesi, 2002 y›l›nda kuruldu¤u tarihten beri SPK yönetmeliklerinde yeni tan›mlanan bilgi veya dokümanlar› farkl› isimler alt›nda da olsa bulundurmaktad›r. Web sitesinde bulunmas› istenen bilgiler afla¤›daki web sitesi haritas› üzerinde gösterilmifltir: Kurumsal Yönetim ‹lkeleri’nde yer almas› gereken bütün bilgiler TÜPRAfi web sitesinde Genel Tan›t›m, Yat›r›mc› ‹liflkileri, Medya ‹liflkileri bölümlerinin alt›nda derlenmifltir. fiirket'in ve ifltiraklerinin sermayesinde %5 ve üzerinde paya sahip olan gerçek kifliler bulunmamaktad›r. Bunun yan›nda kurumsal olarak fiirket sermayesinin da¤›l›m›na iliflkin bilgiler web sitesinin "Sermaye Yap›s›" bölümünde yer almaktad›r. 12. ‹çeriden Ö¤renebilecek Durumda Olan Kiflilerin Kamuya Duyurulmas› fieffafl›k ile fiirket ç›karlar›n›n korunmas› aras›ndaki dengeyi sa¤lamada tüm fiirket çal›flanlar›n›n içeriden ö¤renilen bilgilerin kullan›m›yla ilgili kurallara dikkat etmesine çok önem verilmektedir. Mustafa Vehbi KOÇ Yönetim Kurulu Baflkan› Mehmet Ömer KOÇ Yönetim Kurulu Baflkan Vekili Temel Kamil ATAY Yönetim Kurulu Üyesi F. Bülend ÖZAYDINLI Yönetim Kurulu Üyesi Erol MEM‹O⁄LU Yönetim Kurulu Üyesi Cüneyt A⁄CA Yönetim Kurulu Üyesi Hasan KÖKTAfi Ö‹B C Grubu Temsilcisi Ali Tar›k UZUN Denetçi ‹brahim Murat ÇA⁄LAR Denetçi fiükrü D‹LAVER Denetçi Yavuz ERKUT Gürol ACAR Y›lmaz BAYRAKTAR Hasan TAN ‹brahim YELMENO⁄LU Cengiz DEM‹RTÜRK Suphi ERGEÇ Tuncay ÖNB‹LG‹N Genel Müdür Genel Müdür Yard›mc›s› (Üretim) Genel Müdür Yard›mc›s› (‹nsan Kaynaklar›) Genel Müdür Yard›mc›s› (Ticaret) Genel Müdür Yard›mc›s› (Mali) Muhasebe Müdürü Mali ‹fller Müdürü Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Bilgi Yönetimi Müdürü ‹çeriden ö¤renebilecek durumda olan kiflilerin listesi kamuya duyurulmufltur. BÖLÜM III: MENFAAT SAH‹PLER‹ 13. Menfaat Sahiplerinin Bilgilendirilmesi fiirket'in menfaat sahipleri Genel Kurul toplant›lar›ndan, toplant› davetiyesi gönderilmek suretiyle, gazetelerden ve ‹MKB'ye yap›lan aç›klamalarla haberdar edilmektedir. fiirket'in web sitesinde yer alan bilgiler, menfaat sahiplerinin de bilgilenece¤i düflünülerek, konferans, bas›n ve yay›n organlar›na yap›lan aç›klamalar ve sunumlarla genifl tutulmaya çal›fl›lmaktad›r. Çal›flanlar, bir yandan her vesileyle yönetim taraf›ndan elektronik posta ve bas›l› belge olarak yay›mlanan duyurularla bilgilendirilirler. 14. Menfaat Sahiplerinin Yönetime Kat›l›m› Menfaat sahiplerinin yönetime kat›l›m› konusunda bir model oluflturulmam›flt›r. 15. ‹nsan Kaynaklar› Politikas› Koç Toplulu¤u’nun di¤er flirketlerinde oldu¤u gibi Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi.’de de, " en de¤erli sermayemiz insan kayna¤›m›zd›r" felsefesi ‹nsan Kaynaklar› Politikas›n›n özünü oluflturmaktad›r. fiirketimizce benimsenen insan kaynaklar› politikas›n›n esaslar› afla¤›da belirtilmifltir: a) Görev tan›mlar› ve da¤›l›mlar› ile performans kriterleri fiirket yönetimi taraf›ndan belirlenmifl olup, çal›flanlara duyurulmufltur. b) ‹fle al›m kriterleri yaz›l› olarak belirlenmekte, duyurulmakta ve ifle al›mlarda bu kriterlere uyulmaktad›r. c) E¤itim, tayin ve terfi kararlar›nda, objektif verilerin kullan›lmas›na ve fiirket menfaatlerinin göz önünde bulundurulmas›na özen gösterilmektedir. d) Çal›flanlar›m›z›n gerek mesleki bilgi ve becerilerinin, gerekse kiflisel yeteneklerinin gelifltirilmesine yönelik e¤itimlerin gerçeklefltirilmesine büyük önem verilmektedir. e) Çal›flanlar›m›z için güvenli çal›flma ortam›, koflullar› sa¤lanmakta ve sürekli iyilefltirilmesine yönelik çal›flmalar yap›lmaktad›r. f) Çal›flanlar›m›z ile ilgili olarak al›nan kararlar veya onlar› ilgilendiren geliflmeler, çal›flanlar›m›za duyurulmaktad›r. g) fiirketimizde befl ve kat› hizmet y›l›n› dolduran çal›flanlar›m›z ödüllendirilmekte, nitelikli, e¤itimli ve deneyimli personelin hizmete devam› teflvik edilmektedir. h) fiirketimiz çal›flanlar› aras›nda hiçbir konuda ayr›mc›l›k yoktur. TÜPRAfi çal›flanlar› taraf›ndan üst yönetime ayr›mc›l›k konusunda herhangi bir flikayet gelmemifltir. i) Çal›flanlar›m›z ile iliflkileri yürütmek üzere temsilci atanmas› uygulamas› bulunmamaktad›r. 16. Müflteri ve Tedarikçilerle ‹liflkiler Hakk›nda Bilgiler Müflteri ‹liflkileri: TÜPRAfi, Kalite, Çevre, ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Yönetim Sistemleri Politikas›'nda müflteri memnuniyetini en üst düzeyde tutmay› taahhüt etmektedir. TÜPRAfi Genel Müdürlü¤ü, yönetim sistemleri performans› ölçme kriterlerinden biri olan müflteri flartlar›n› ne dereceye kadar karfl›lay›p karfl›lamad›¤› hakk›ndaki müflteri alg›lamas› ile ilgili bilgiyi izlemekte olup, bu bilgiyi elde etmek ve gelecekteki hedeflerinde kullanmak için metotlar belirlemifltir. Bu amaçla müflteri anketleri düzenlenmekte, anketler de¤erlendirilmekte ve sonuçlar›na göre hedefler belirlenmektedir. Tedarikçi ‹liflkileri: TÜPRAfi Genel Müdürlü¤ü, ürün veya hizmet tedarikçilerine ve sat›n al›nan ürünlere uygulanan kontrolün tip ve içeri¤i do¤rultusunda, sat›n ald›¤› ürünlerin veya hizmetlerin sat›n alma flartlar›na uygunlu¤unu saptamakta, ayr›ca sat›n al›nan ürün ve hizmetlerin bir sonraki ürün gerçeklefltirmesine olan etkisini veya nihai ürüne olan ba¤›ml›l›¤›n› araflt›rmaktad›r. TÜPRAfi Genel Müdürlü¤ü, tedarikçilerini TÜPRAfi'›n flartlar›n› karfl›layan ürün sa¤lama yetene¤i temelinde de¤erlendirmekte ve seçmektedir. Seçme, de¤erlendirme ve tekrar de¤erlendirme için kriterler oluflturmufltur. TÜPRAfi, de¤erlendirme sonuçlar›n› ve bu sonuçlar do¤rultusunda yap›lmas› gereken faaliyetlerin kay›tlar›n› muhafaza etmektedir. 17. Sosyal Sorumluluk TÜPRAfi sosyal ve çevresel sorumluluklar›n› yerine getirerek petrol sektöründeki lider konumunu sürdürmeyi hedeflemektedir. E¤itimin, uluslar›n geliflimi için büyük önem tafl›d›¤› yads›namaz bir gerçektir. Bu noktadan hareketle TÜPRAfi, bulundu¤u illerde "E¤itime Katk› Projesi" çerçevesinde okullar yapt›rm›fl ve e¤itim donan›m›n› sa¤lam›flt›r. TÜPRAfi'›n dört ilde yap›m›n› tamamlayarak e¤itime açt›¤› toplam derslik say›s› 92 olup, bu okullarda yaklafl›k 3.300 ö¤renci e¤itim görmektedir. Bunun yan› s›ra TÜPRAfi, Rize'de bir kütüphane ve ‹zmir'de bir Halk E¤itim Merkezi yapt›rm›flt›r. Kullan›m fazlas› olan bilgisayar ve yaz›c›lar yine TÜPRAfi'›n bulundu¤u illerdeki okullara ba¤›fllanmaktad›r. 57 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Bu do¤rultuda, TÜPRAfi Yönetim Kurulu Baflkan› ve Üyeleri, Denetçileri, Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Mali ‹fller Müdürlü¤ü tüm personeli ve bunlar›n d›fl›nda mesleklerinden dolay› görevleri süresi içinde bilgi sahibi olabilecek durumda olanlar›n bu bilgileri kendilerine veya üçüncü kiflilere menfaat sa¤lamak amac›yla kullanmalar› yasakt›r. Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Beyan› TÜPRAfi üniversite ve devlet hastanelerine araç ve teçhizat yard›m› yapmas›n›n yan› s›ra, yo¤un bak›m üniteleri kurulmas› için gerekli deste¤i sa¤lamakta, ayr›ca bölgedeki büyük yang›nlar›n söndürülmesinde her türlü araç, gereç ve personel deste¤ini esirgememekte, böylece sosyal ve çevresel sorumlulu¤unun gere¤ini en üst düzeyde yerine getirmektedir. 58 BÖLÜM IV : YÖNET‹M KURULU 18. Yönetim Kurulu'nun Yap›s›, Oluflumu ve Ba¤›ms›z Üyeler Yönetim Kurulu, Genel Kurul taraf›ndan seçilen yedi üyeden oluflmaktad›r. Yönetim Kurulu'nun yedi üyesinden alt› üyesinin A Grubu hissedarlar›n Genel Kurul'da kendi aralar›nda yapt›klar› seçimde en çok oy alan adaylardan ve bir üyesinin de C Grubu hissedar›n gösterece¤i adaydan seçilmesi zorunludur. Yönetim Kurulu'nun bir üyenin ölüm, istifa veya üyeli¤in düflmesi gibi nedenlerle boflalmas› halinde, boflalan üyelik Yönetim Kurulu'nun Türk Ticaret Kanunu'nun 315. Maddesi uyar›nca yapaca¤› seçimle doldurulur. Yönetim Kurulu, A Grubu hisseleri temsilen seçilmifl bir üyeli¤in boflalmas› halinde, yine A Grubu hisseleri temsilen Yönetim Kurulu'nda bulunan üyelerin gösterece¤i adaylar aras›nda yapaca¤› seçimle boflalan üyeli¤i doldurur. C Grubunca belirlenen üyeli¤in yukar›da say›lan nedenlerle boflalmas› halinde, boflalan üyelik C Grubu hissedar›n gösterdi¤i aday ve adaylar aras›ndan Yönetim Kurulu'nca seçim yap›larak doldurulur. 19. Yönetim Kurulu Üyelerinin Nitelikleri fiirket'in Yönetim Kurulu üyesi seçiminde arad›¤› asgari nitelikler, SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri IV. Bölümü'nün 3.1.2. ve 3.1.5. Maddelerinde yer alan niteliklerle örtüflmektedir. Ana Sözleflme'nin 11. Maddesinde de yer ald›¤› gibi Yönetim Kurulu üyeli¤ine seçilebilmek için hacir alt›na al›nmam›fl olmak, kendisinin veya yönetiminde bulundu¤u flirketin iflas etmemifl olmas›, aciz haline düflmemifl olmak, fiirket'te pay sahibi olmak ve yüz k›zart›c› suçlardan mahkum olmamak gerekmektedir. Pay sahibi olmayan kimseler üye seçildikleri takdirde, pay sahibi s›fat›n› kazand›ktan sonra ifle bafllayabilirler. Türk Ticaret Kanunu'nun 334. ve 335. Maddelerinde öngörülen durumlar için Genel Kurul izin verebilir. fiirket'in Yönetim Kurulu üyesi seçiminde arad›¤› asgari nitelikler, SPK Kurumsal Yönetim ilkeleri IV. Bölüm 3.1.1 Maddesi kapsam›nda fiirket Ana Sözleflmesi'nde belirtilmemifltir. 20. fiirket'in Hedef, Amaç ve De¤erleri Hedefimiz Petrol sektöründe performans›na ve insan kayna¤›na özenilen, güvenilir ve etkin bir küresel oyuncu olmakt›r. Amac›m›z Ülkemizin petrol ürünleri ihtiyac›n› karfl›larken, sektörel geliflimde öncü ve etkin rol oynayarak, hissedarlar›m›z, ifl ortaklar›m›z ve topluma de¤er yaratmakt›r. De¤erlerimiz • Dürüst, fleffaf ve etik, • ‹nsana sayg›l›, • Çevreye duyarl›, • Yarat›c› ve yenilikçi, • Müflteri odakl›, • Çal›flanlar›n›n geliflimini destekleyen, • Tak›m çal›flmas›na önem veren. 21. ‹ç Kontrol Mekanizmas› Yönetim Kurulu, iç kontrol ve denetime iliflkin faaliyetleri, esas itibariyle denetimden sorumlu komite vas›tas›yla gözetir. Denetim Komitesi, bu fonksiyonu yerine getirirken, ‹ç Denetim Müdürlü¤ü’nden gelen raporlar› ayr›nt›lar›yla inceler, de¤erlendirir, fiirket yönetimine gereken talimatlar› verir ve gerekti¤i durumlarda Yönetim Kurulu’nun bilgi ve onay›na sunar. ‹ç Denetim Müdürlü¤ü 2006 y›l›nda kurulmufl olup, Yönetim Kurulu Denetim Komitesi bünyesinde ve koordinasyonunda faaliyet göstermektedir. ‹ç Denetim Müdürlü¤ü, fiirket’in bütün ifl süreçlerini gözden geçirir, bunlara iliflkin denetim mekanizmalar›n›n yerindeli¤i, etkinli¤i ve uygulama düzeylerini test eder, varsa eksiklerin giderilmesi için al›nacak önlemleri operasyonel birimlerle birlikte belirler ve çal›flma sonuçlar›n› Denetim Komitesi’ne raporlar. 22. Yönetim Kurulu Üyeleri ile Yöneticilerin Yetki ve Sorumluluklar› Yönetim Kurulu, fiirket'in temsil ve idare organ›d›r. Yönetim Kurulu, Kanun ve Ana Sözleflme ile Genel Kurul'a verilmifl olanlar d›fl›ndaki tüm görevler ile yükümlü olup, bu görevlerin gerektirdi¤i bütün yetkilere sahiptir. Yönetim Kurulu, Türk Ticaret Kanunu'nun 319. Maddesi hükmünce idare ve temsil yetkilerinin bir bölümü veya tamam›n› üyelerden birine veya birkaç›na, bir Yönetim Kurulu üyesi ile birlikte Yönetim Kurulu üyesi olmayan genel müdür, müdür veya müdürlere b›rakabilece¤i gibi, bu görev ve yetkileri kullanmak üzere kendi içinden veya d›fl›ndan icra komiteleri oluflturabilir. 23. Yönetim Kurulu'nun Faaliyet Esaslar› Yönetim Kurulu toplant›lar›nda konulara iliflkin tüm görüfller, toplant› tutanaklar› fleklinde karar zapt›na geçirilmektedir. SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri'nin IV. Bölümü'nün 2.17.4. Maddesinde yer alan konularda Yönetim Kurulu üyelerinin toplant›lara fiilen kat›l›m› sa¤lanmaktad›r. Bununla birlikte, yasal zorunluluklar nedeniyle aciliyet gerektiren konularda bu kurala uyulmamaktad›r. Bu konular›n d›fl›nda Yönetim Kurulu, en az befl üyenin kat›l›m› ile toplanmakta ve kararlar befl üyenin olumlu oyu ile al›nmaktad›r. Yönetim Kurulu'nca izinli say›lmaks›z›n veya hakl› bir sebebe dayanmaks›z›n arka arkaya dört toplant›ya kat›lmayan üye istifa etmifl say›l›r. Ana Sözleflme de¤iflikli¤i yap›lana kadar, Yönetim Kurulu fiirket'in iflleri gerektirdikçe ve her halde en az ayda bir defa toplanmaktad›r. Toplant› yeri fiirket Yönetim Kurulu, y›lda en az dört kez bütün üyelerin kat›l›m›yla düzenli toplant› yapmaktad›r. Bu toplant›larda fiirket’in bütün faaliyetleri gözden geçirilmekte ve önemli konularda karar al›nmaktad›r. Söz konusu düzenli toplant›lara ilave olarak, gerekli görülen hallerde özel konulara iliflkin karar almak üzere, Yönetim Kurulu salt ço¤unlu¤u sa¤layacak üye say›s› ile toplanmakta veya Türk Ticaret Kanunu’nun 330/2 Maddesi uyar›nca fiilen toplant› yapmadan karar alabilmektedir. Düzenli toplant›lar›n gündemi Yönetim Kurulu sekreteryas› taraf›ndan daha önce al›nan kararlar ve karar al›nmas›n› gerektiren konular göz önünde tutularak ve üyelere dan›fl›larak haz›rlanmaktad›r. Di¤er toplant›lar›n gündemini ise, yasal zorunluluklar nedeniyle karar al›nmas›n› gerektiren hususlar belirlemektedir. Yönetim Kurulu’nun sekreterya görevi Mali ‹fllerden Sorumlu Genel Müdür Yard›mc›s› (Mali) taraf›ndan yürütülmektedir. Ana Sözleflme’de, Yönetim Kurulu üyelerine a¤›rl›kl› oy veya veto hakk› tan›nmam›flt›r. 24. fiirket'te Muamele Yapma ve Rekabet Yasa¤› Türk Ticaret Kanunu'nun 334. ve 335. Maddelerinde öngörülen durumlar için Genel Kurul izin verebilir. 25. Etik Kurallar fiirket'in ifl ahlaki kurallar› mevcuttur. a) Tüm fiirket içi ve d›fl› iliflkilerde dürüst ve samimi davran›r›z. b) fiirket Anayasa, yasa ve tüzüklere uygun hareket eder. c) TÜPRAfi'›n bulundu¤u sektör veya ticaret yapt›¤› ülkelerdeki veya ülkeler birli¤indeki geliflim çal›flmalar›na aktif olarak kat›l›r›z. d) Sat›c›, müteahhit ve müflterilerle ilgili faaliyetlerde TÜPRAfi'›n kurumsal kimli¤ine yak›flacak flekilde hareket ederiz. e) En son geliflmeleri takip ederek yönlendirici ve giriflimci oluruz. f) TÜPRAfi çal›flanlar› olarak fiirket'in kârl›l›k hedeflerine ulaflmas›n› sa¤lar›z. g) Müflteri ve tedarikçilerden elde edilen bilgilerle geliflerek, entelektüel sermayeyi art›r›r›z. h) ‹çinde bulunulan süreç veya süreçlerle ilgili karar al›rken tecrübelerimizi kullanarak, zaman, yetkinlik, çevre koflullar› aç›s›ndan en uygun alternatifi seçeriz. i) Müflteri flikayet ve beklentilerine duyarl› olarak, h›zl› ve kal›c› çözümlerle yüksek seviyede müflteri memnuniyeti olufltururuz. j) Ba¤l› bulundu¤umuz kurulufllar›n, içinde bulundu¤u toplumun de¤er yarg›lar›yla ters düflmesine sebep olabilecek davran›fllardan kaç›n›r›z. k) Kiflisel beklenti ve tercihler sebebiyle kurumun yarar›na olan hizmetleri reddetmekten, fiirket'e kazanç sa¤layacak kararlar› yavafllatmak veya almamaktan kaç›n›r›z. l) Irk, din, dil, cinsiyet ve ayr›mc› di¤er unsurlar› karar mekanizmalar›na sokmay›z. m) TÜPRAfi'›n paydafllar› üzerindeki etkisini ve imaj›n› art›r›c› faaliyetlere destek veririz. 26. Yönetim Kurulu'nda Oluflturulan Komitelerin Say›, Yap› ve Ba¤›ms›zl›¤› Yönetim Kurulu'nun görev ve sorumluluklar›n› sa¤l›kl› olarak yerine getirmek amac›yla Denetim Komitesi kurulmufltur. Denetim Komitesi’nin d›fl›nda baflka komite oluflturulmam›flt›r. Kurumsal Yönetim Komitesi’nin kurulmas› hususu yak›n gelecekte de¤erlendirilecektir. 27. Yönetim Kurulu'na Sa¤lanan Mali Haklar Yönetim Kurulu üyeleri'ne sa¤lanan her türlü hak, menfaat ve ücret fiirket Genel Kurulu'nda belirlenmektedir. Yönetim Kurulu üyelerine ve yöneticilerine herhangi bir flekilde borç veya kredi verilmemifltir. 59 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 merkezidir. Yönetim Kurulu karar› ile baflka bir yerde de toplan›labilir. Toplant›larda görüflülecek ifllerin bir gündem ile tespit edilmifl olmas› ve bu gündemin toplant› gününden önce üyelere tebli¤ edilmesi gerekir. Yönetim Kurulu toplant›lar›na davet toplant› gününden en az üç gün önce yap›l›r. TÜPRAfi’›n ‹MKB Performans› Borsa Bilgisi Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi. hisse senetleri ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas› (‹MKB)’de "TUPRS" sembolü, Londra Menkul K›ymetler Borsas›’nda "TPRD" sembolü ile ifllem görmektedir. Hisse senetlerine iliflkin bilgiler günlük gazetelerin ekonomi sayfalar›nda yer almaktad›r. Yat›r›mc› ‹liflkileri Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi. Yat›r›mc› ‹liflkileri Müdürlü¤ü 41790 Körfez-Kocaeli Tel: (0262) 316 32 16 Faks: (0262) 316 30 10 Y›ll›k Ola¤an Genel Kurul Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi.’nin 2005 y›l›na iliflkin Y›ll›k 46. Ola¤an Genel Kurulu 26 Nisan 2006 tarihinde fiirket Genel Merkezi’nde yap›lacakt›r. Ba¤›ms›z Denetçi Denetim Serbest Mali Müflavirlik A.fi. Member firm of DELOITTE TOUCHE TOHMATSU Yap› Kredi Plaza, Büyükdere Cad. B Blok Kat 5 Levent 80620 ‹stanbul Hisse Senedinin Fiyat Seyri 2005 y›l›nda ‹MKB-100 endeksi %59 oran›nda artarken, TÜPRAfi hisse fiyat› %105 oran›nda yükselmifltir. Böylece TÜPRAfi hisse de¤eri ‹MKB-100 endeksine göre %77 daha iyi performans göstermifltir. TÜPRAfi’›n ‹MKB Performans› (%) TÜPRAfi ‹MKB 100 Endeksi 220 200 180 160 140 120 100 Aral›k 05 Kas›m 05 Ekim 05 Eylül 05 A¤ustos 05 Temmuz 05 Haziran 05 May›s 05 Nisan 05 Mart 05 80 fiubat 05 60 Ocak 05 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi.’nin y›ll›k faaliyet raporlar› ücretsiz olarak afla¤›daki adresten temin edilebilir. Kâr Da¤›t›m Önerisi Say›n Ortaklar›m›z, fiirketimiz mali tablolar›n›, SPK’nun Seri XI, No: 25 say›l› tebli¤i uyar›nca UFRS’ye uygun olarak haz›rlamaktad›r. fiirketimiz Sermaye Piyasas› Kanunu ve Sermaye Piyasas› Kurulu düzenlemelerine gore, 2005 y›l› faaliyetlerinden 658.440.381 YTL konsolide vergi sonras› net kâr, yasal kay›tlara göre ise 532.102.947,30 YTL vergi sonras› net kâr elde etmifltir. Türk Ticaret Kanunu’nun 466. Maddesi uyar›nca ayr›lmas› gereken %5 kanuni ihtiyat, önceki y›llarda ayr›lan tutar tavan› aflt›¤› için cari y›lda ayr›lmam›flt›r. Sermaye Piyasas› Kanunu ve Sermaye Piyasas› Kurulu düzenlemelerine göre, yasal kay›tlarda da¤›t›labilir cari dönem kâr›, Sermaye Piyasas› Kanunu ve Sermaye Piyasas› Kurulu düzenlemelerine göre haz›rlanan mali tablolardaki da¤›t›labilir cari dönem kâr›ndan daha düflük oldu¤undan, da¤›t›ma esas al›nacak kâr, yasal kay›tlarda yer alan 532.102.947,30 YTL’d›r. Buna göre, yasal cari dönem kâr›ndan; 484.868.221,18 YTL 47.234.726,12 YTL hissedarlara temettü, %10 II. tertip ihtiyat ayr›lmas›n› teklif ediyoruz. Yasal kay›tlar›m›z esas al›narak; da¤›t›lacak 484.868.221,18 YTL nakit temettünün; 17.550.062,66 YTL 467.318.158,52 YTL cari y›l istisna kazançlar›ndan, cari y›l istisna olmayan kazançlardan karfl›lanmas›, - Tam mükellef kurumlar ile Türkiye’de bir iflyeri veya daimi temsilci arac›l›¤› ile kâr pay› elde eden dar mükellef kurum ortaklar›m›za, %193,62 nispetinde ve 1,00 YTL nominal de¤erde bir adet hisse senedine 1,9362 YTL brüt=net nakit temettü ödenmesi; - Di¤er hissedarlar›m›za %193,62 nispetinde ve 1,00 YTL nominal de¤erde bir adet hisse senedine 1,9362 YTL brüt, 1,7496 YTL net nakit temettü ödenmesi; ve temettü da¤›t›m tarihi bafllang›c›n›n 31 May›s 2006 Çarflamba günü olarak belirlenmesi hususlar› Genel Kurul’un onay›na sunulmaktad›r. 2006 y›l›n›n ülkemize ve flirketimize hay›rl› olmas› dile¤iyle sayg›lar sunar›z. Mustafa V. Koç Yönetim Kurulu Baflkan› 61 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 On befl gündür tetkikinize haz›r tutulan 2005 y›l› faaliyet sonuçlar›n› gösteren ve UFRS’ye göre düzenlenen bilanço ve gelir tablomuzun incelenmesinden de görülece¤i üzere; TÜPRAfi TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. DENET‹M KURULU RAPORU (01.01.2005-31.12.2005) Unvan› TÜPRAfi Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi. Merkezi Körfez – KOCAEL‹ Sermayesi a) Kay›tl› Sermaye 500.000.000.-YTL b) Ç›kar›lm›fl Sermaye 250.419.200.- YTL Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Faaliyet Konusu Yurtiçinde ve yurtd›fl›nda petrol rafinerileri ve ek tesisleri ile her türlü yard›mc› ve tamamlay›c› tesisleri kurmak, sat›n almak, bu tesislere ifltirak etmek ve gerekti¤inde tevsi etmek, Her çeflit hampetrol ve petrol ürünlerini temin ve rafine etmek, ihraç ve ithal etmek, depolamak, yurtiçinde ve yurt d›fl›ndaki rafinerilerde hampetrol ifllemek veya iflletilmesini sa¤lamak, Yurt içinde ve yurtd›fl›nda faaliyet konular› ile iglii ifltirakler kurmak, kurulmufl veya kurulucak ifltiraklerin kendisine ait hisseleri üzerinde tasarrufta bulunmak, 62 Petrokimya ve enerji ile ilgili sanayi alanlar›nda tesisler kurmak ve iflletmek, ‹lgili mevzuat hükümleri dahilinde her türlü tahvil ve menkul k›ymet ç›karmak, Amac›n›n tahakkuku için her türlü hukuki, s›nai ve ticari faaliyetlerde bulunmak, gerekli araç, gereç, malzeme, tafl›n›r ve tafl›nmaz mal› temin ve tedarik etmek. DENETÇ‹ VEYA DENETÇ‹LER‹N ADI GÖREV SÜRELER‹ ORTAK OLUP OLMADIKLARI fiükrü D‹LAVER 09.03.2004 - 21.05.2004 (12.07.2004 - Devam ediyor) Murat ‹brahim ÇELEB‹ 13.12.2004 - 26.01.2006 Ahmet YAMAN 13.12.2004 - 31.12.2005 Ali Tar›k UZUN 26.01.2006 - Devam ediyor ‹brahim Murat ÇA⁄LAR 26.01.2006 - Devam ediyor Not: Denetçilerin ortakl›klar› bulunmamaktad›r. KATILAN YÖNET‹M KURULU VE YAPILAN DENET‹M KURULU TOPLANTI SAYISI 2005 y›l› içinde, 28 Ocak, 28 fiubat, 28 Mart, 12 Nisan, 09 May›s, 20 Haziran, 15 Temmuz, 19 A¤ustos, 19 Eylül, 17 Ekim, 18 Kas›m, 16 Aral›k tarihlerinde toplam 12 adet Yönetim Kurulu Toplant›s›na ifltirak edilerek yönetime yard›mc› olmak amac›yla gündemdeki konularla ilgili görüfl sunularak temennilerde bulunulmufltur. Denetçiler ara karar d›fl›nda 2005 y›l› içinde yap›lan tüm toplant›lara kat›lm›fllard›r. TÜRK T‹CARET KANUNUN 353. MADDES‹N‹N 3 VE 4 NUMARALI BENDLER‹ GERE⁄‹NCE YAPILAN SAYIM VE ‹NCELEME SONUÇLARI 2005 y›l› içinde muhtelif zamanlarda fiirketin, fiirkete ba¤l› Rafineriler ve Körfez Petrokimya Tesislerinin kay›t ve ifllemleri örnekleme suretiyle incelenmifl, herhangi bir usulsüzlü¤e rastlanmam›flt›r. ‹NT‹KAL EDEN fi‹KAYET VE YOLSUZLUKLAR ‹LE BUNLAR HAKKINDA YAPILAN ‹fiLEMLER Denetim Kurulumuza 2005 y›l› içerisinde intikal eden her hangi bir flikayet ve yolsuzluk konusu bulunmad›¤›ndan, idari ve hukuki yönden yap›lacak bir ifllemin bulunmad›¤› kanaat ve sonucuna var›lm›flt›r. fiirketin kasa say›mlar› esnas›nda yap›lan kontrollerde teslim al›nan ve kasada saklanmakta olan k›ymetli evrak›n kay›tlara uygun oldu¤u görülmüfltür. Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi.’nin 01.01.2005 - 31.12.2005 dönemi hesap ve ifllemlerini, Türk Ticaret Kanunu, fiirket Ana Sözleflmesi ve di¤er mevzuat ile genel kabul görmüfl muhasebe ilke ve standartlar›na göre incelemifl bulunmaktay›z. Tetkiklerimiz sonuçlar›na göre, içeri¤ini benimsedi¤imiz ekli 31.12.2005 tarihi itibariyle düzenlenmifl bilanço, fiirketin an›lan tarihteki mali durumunu, 01.01.2005 - 31.12.2005 dönemine ait gelir tablosu da an›lan döneme ait faaliyet sonuçlar›n› yans›tmaktad›r. Yüksek Denetleme Kurulu Denetçileri ile di¤er denetim ve teftifl elemanlar› taraf›ndan yap›lacak denetim sonuçlar› sakl› kalmak kayd›yla, bilançonun ve gelir tablosunun onaylanmas›n› ve Yönetim Kurulu’nun ibras›n› arz ederiz. Sayg›lar›m›zla, DENET‹M KURULU ÜYELER‹ fiükrü Dilaver Ahmet Yaman Murat ‹brahim Çelebi Denetçi Denetçi Denetçi TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLAR Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 1 OCAK - 31 ARALIK 2005 HESAP DÖNEM‹NE A‹T BA⁄IMSIZ DENET‹M RAPORU 1. Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi. ("fiirket") ve ba¤l› ortakl›¤›n›n (birlikte “Grup”) 31 Aral›k 2005 tarihi itibariyle haz›rlanan konsolide bilançosu ile ayn› tarihte sona eren y›la ait konsolide gelir, özkaynak de¤iflim ve nakit ak›m tablolar›n› incelemifl bulunuyoruz. ‹ncelememiz, genel kabul görmüfl denetim ilke, esas ve standartlar›na uygun olarak yap›lm›fl ve dolay›s›yla hesap ve ifllemlerle ilgili olarak muhasebe kay›tlar›n›n kontrolü ile gerekli gördü¤ümüz di¤er denetim yöntem ve tekniklerini içermifltir. Haz›rlanan bu mali tablolardan Grup yönetimi sorumludur. Bizim sorumlulu¤umuz, yapt›¤›m›z denetime dayanarak bu mali tablolar üzerinde görüfl bildirmektir. 2. Görüflümüze göre, söz konusu konsolide mali tablolar, Grup’un 31 Aral›k 2005 tarihindeki gerçek mali durumunu ve bu tarihte sona eren hesap dönemine ait gerçek faaliyet sonucunu, mevzuata ve bir önceki hesap dönemi ile tutarl› bir flekilde uygulanan Sermaye Piyasas› Kurulu taraf›ndan yay›mlanm›fl muhasebe standartlar›na (Not 2) uygun olarak do¤ru bir biçimde yans›tmaktad›r. 3. Görüflümüzü etkilememekle birlikte afla¤›daki hususa dikkat çekilmesi gerekli görülmüfltür: Ekli mali tablolar ilk kez 31 Mart 2005 tarihi itibariyle SPK’n›n “Sermaye Piyasas›nda Muhasebe Standartlar› Hakk›nda Tebli¤i” ve bu tebli¤e de¤ifliklik getiren tebli¤lere uygun olarak haz›rland›¤›ndan dolay› gelir, özkaynak de¤iflim, nakit ak›m tablolar› ve ilgili dipnotlar karfl›laflt›rmal› olarak verilmemifltir. DENET‹M SERBEST MAL‹ MÜfiAV‹RL‹K A.fi. Member of DELOITTE TOUCHE TOHMATSU Selçuk Ürkmez Sorumlu Ortak Bafldenetçi ‹stanbul, 11 Nisan 2006 TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 VE 2004 TAR‹HLER‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE B‹LANÇOLAR Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 (Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Yeni Türk Liras› [YTL] olarak belirtilmifltir). 66 Not 31 Aral›k 2005 YTL (Yeniden Düzenlenmifl) 31 Aral›k 2004 YTL 4 5 7 8 9 10 11 12 13 14 15 983.758.694 744.681.370 7.180.582 227.626 1.319.395.790 35.866.403 1.118.559.093 549.472.615 6.900.685 436.316 987.426.176 7.952.428 3.091.110.465 2.670.747.313 54.176 3.265 1.398 2.318.297.781 1.766.920 325.591.049 54.246 4.525 1.398 (3.655.672) 2.232.654.347 1.753.207 286.321.387 Cari Olmayan/Duran Varl›klar Toplam› 2.645.714.589 2.517.133.438 TOPLAM VARLIKLAR 5.736.825.054 5.187.880.751 CAR‹/DÖNEN VARLIKLAR Haz›r de¤erler Menkul k›ymetler (net) Ticari alacaklar (net) Finansal kiralama alacaklar› (net) ‹liflkili taraflardan alacaklar (net) Di¤er alacaklar (net) Canl› varl›klar (net) Stoklar (net) Devam eden inflaat sözleflmelerinden alacaklar (net) Ertelenen vergi varl›klar› Di¤er cari/dönen varl›klar Cari/Dönen Varl›klar Toplam› CAR‹ OLMAYAN/DURAN VARLIKLAR Ticari alacaklar (net) Finansal kiralama alacaklar› (net) ‹liflkili taraflardan alacaklar (net) Di¤er alacaklar (net) Finansal varl›klar (net) Pozitif/negatif flerefiye (net) Yat›r›m amaçl› gayrimenkuller (net) Maddi varl›klar (net) Maddi olmayan varl›klar (net) Ertelenen vergi varl›klar› Di¤er cari olmayan/duran varl›klar 7 8 9 10 16 17 18 19 20 14 15 Ekteki dipnotlar bu mali tablolar›n tamamlay›c› bir parças›d›r. TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 VE 2004 TAR‹HLER‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE B‹LANÇOLAR KISA VADEL‹ YÜKÜMLÜLÜKLER Finansal borçlar (net) Uzun vadeli finansal borçlar›n k›sa vadeli k›s›mlar› (net) Finansal kiralama ifllemlerinden borçlar (net) Di¤er finansal yükümlülükler (net) Ticari borçlar (net) ‹liflkili taraflara borçlar (net) Al›nan avanslar Devam eden inflaat sözleflmeleri hakedifl bedelleri (net) Borç karfl›l›klar› Ertelenen vergi yükümlülü¤ü Di¤er yükümlülükler (net) Not 31 Aral›k 2005 YTL (Yeniden Düzenlenmifl) 31 Aral›k 2004 YTL 6 - - 6 8 10 7 9 21 13 23 14 10 73.795.884 1.019.890.727 16.055.268 8.554.099 135.074.770 553.636.771 70.714.524 681.876.311 7.787.165 16.066.868 163.817.905 645.781.128 1.807.007.519 1.586.043.901 405.442.995 114.212.570 100.537.205 37.700.401 288.958.322 92.257.834 76.212.728 3.478.181 657.893.171 460.907.065 K›sa Vadeli Yükümlülükler Toplam› UZUN VADEL‹ YÜKÜMLÜLÜKLER Finansal borçlar (net) Finansal kiralama ifllemlerinden borçlar (net) Di¤er finansal yükümlülükler (net) Ticari borçlar (net) ‹liflkili taraflara borçlar (net) Al›nan avanslar Borç karfl›l›klar› Ertelenen vergi yükümlülü¤ü Di¤er yükümlülükler (net) Uzun Vadeli Yükümlülükler Toplam› 6 8 10 7 9 21 23 14 10 Ekteki dipnotlar bu mali tablolar›n tamamlay›c› bir parças›d›r. 67 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 (Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Yeni Türk Liras› [YTL] olarak belirtilmifltir). TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 VE 2004 TAR‹HLER‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE B‹LANÇOLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Yeni Türk Liras› [YTL] olarak belirtilmifltir). 31 Aral›k 2005 YTL 19.410.682 (Yeniden Düzenlenmifl) 31 Aral›k 2004 YTL 18.487.796 250.419.200 1.762.992.615 171.969 1.762.820.646 222.398.141 222.398.141 - 250.419.200 1.762.992.615 171.969 1.762.820.646 168.272.000 168.272.000 - 658.440.381 358.263.345 616.851.106 323.907.068 Özsermaye Toplam› 3.252.513.682 3.122.441.989 TOPLAM ÖZSERMAYE VE YÜKÜMLÜLÜKLER 5.736.825.054 5.187.880.751 Not 24 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 ANA ORTAKLIK DIfiI PAYLAR 68 ÖZSERMAYE Sermaye Karfl›l›kl› ifltirak sermaye düzeltmesi Sermaye yedekleri Hisse senedi ihraç primleri Hisse senedi iptal kârlar› Yeniden de¤erleme fonu Finansal varl›klar de¤er art›fl fonu Öz sermaye enflasyon düzeltmesi farklar› Kâr yedekleri Yasal yedekler Statü yedekleri Ola¤anüstü yedekler Özel yedekler Sermayeye eklenecek ifltirak hisseleri ve gayrimenkul sat›fl kazançlar› Yabanc› para çevirim farklar› Net dönem kâr›/zarar› Geçmifl y›llar kâr/zararlar› 25 25 26 27 28 Ekteki dipnotlar bu mali tablolar›n tamamlay›c› bir parças›d›r. TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹NDE SONA EREN YILA A‹T KONSOL‹DE GEL‹R TABLOSU Esas Faaliyet Gelirleri Sat›fl gelirleri Sat›fllar›n maliyeti (-) Hizmet gelirleri Esas faaliyetlerden di¤er gelirler Not 1 Ocak-31 Aral›k 2005 YTL 36 36 36 36 14.844.803.951 (13.823.212.627) 12.670.970 11.013.237 Brüt Esas Faaliyet Kâr›/Zarar› 1.045.275.531 Faaliyet giderleri 37 Net Esas Faaliyet Kâr›/Zarar› (234.656.352) 810.619.179 Di¤er faaliyetlerden gelir ve kârlar Di¤er faaliyetlerden gider ve zararlar (-) Finansman giderleri (-) Faaliyet Kâr›/Zarar› Net Parasal Pozisyon Kâr›/Zarar› Ana ortakl›k d›fl› kâr/zarar Vergi Öncesi Kâr/Zarar Vergi Gideri Net Dönem Kâr›/Zarar› 38 38 39 40 24 41 Hisse Bafl›na Kazanç (YKr) 42 Ekteki dipnotlar bu mali tablolar›n tamamlay›c› bir parças›d›r. 296.390.001 (215.557.763) (6.907.591) 884.543.826 (4.203.362) 880.340.464 (221.900.083) 658.440.381 2,62935 69 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 (Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Yeni Türk Liras› [YTL] olarak belirtilmifltir). TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹NDE SONA EREN YILA A‹T KONSOL‹DE ÖZKAYNAK DE⁄‹fi‹M TABLOSU (Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Yeni Türk Liras› [YTL] olarak belirtilmifltir). Sermaye YTL Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle 70 Emisyon Primi YTL Yasal Yedekler YTL Özsermaye Enflasyon Düzeltmesi Farklar› YTL (Yeniden Düzenlenmifl) Birikmifl Kârlar YTL Toplam YTL 250.419.200 171.969 168.272.000 1.762.820.646 956.345.247 3.138.029.062 Yeniden düzenleme etkisi (Dipnot 44) 1 Ocak 2005 tarihi itibariyle 250.419.200 171.969 168.272.000 1.762.820.646 (15.587.073) (15.587.073) 940.758.174 3.122.441.989 Negatif fierefiye Düzeltme etkisi (Dipnot 3.h ve 17) - - - - Kâr da¤›t›m› Yasal Yedekler Temettü - - 54.126.141 - - Net dönem kâr› - - - 31 Aral›k 2005 tarihi itibariyle 250.419.200 - 3.655.672 3.655.672 (54.126.141) (532.024.360) (532.024.360) 658.440.381 658.440.381 171.969 222.398.141 1.762.820.646 1.016.703.726 3.252.513.682 Ekteki dipnotlar bu mali tablolar›n tamamlay›c› bir parças›d›r. TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹NDE SONA EREN YILA A‹T KONSOL‹DE NAK‹T AKIM TABLOSU (Tutarlar aksi belirtilmedikçe, Yeni Türk Liras› [YTL] olarak belirtilmifltir). Not YATIRIM FAAL‹YETLER‹NDEN KAYNAKLANAN NAK‹T AKIMI Maddi duran varl›k al›mlar› Maddi olmayan duran varl›k al›mlar› Yat›r›m faaliyetlerinde kullan›lan nakit 658.440.381 19 20 19 19 23 12 6 38 38 41 247.460.842 719.197 (15.748.783) 5.379.846 922.886 30.271.957 23.690.640 (6.509.142) 20.854.582 (10.281.317) (25.098.968) 24.837.658 221.900.083 1.176.839.862 43 23 19 20 (220.046.413) (325.460.472) (279.897) (27.913.975) 208.690 363.268.909 8.268.103 (7.512.769) 14.051.282 (92.299.883) (5.046.340) 884.077.097 (264.060.663) (8.317.221) (18.041.620) 593.657.593 (322.735.339) (732.910) (323.468.249) F‹NANSMAN FAAL‹YETLER‹NDEN KAYNAKLANAN NAK‹T AKIMI Al›nan yeni krediler Geri ödenen krediler Ödenen temettü Finansal faaliyetlerinde kullan›lan nakit 191.772.429 (64.737.812) (532.024.360) (404.989.743) KASA VE BANKALARDAK‹ NET DE⁄‹fi‹M (134.800.399) DÖNEM BAfiI NAK‹T VE NAK‹T BENZERLER‹ 4 1.118.559.093 DÖNEM SONU NAK‹T VE NAK‹T BENZERLER‹ 4 983.758.694 Ekteki dipnotlar bu mali tablolar›n tamamlay›c› bir parças›d›r. 71 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 ‹fiLETME FAAL‹YETLER‹NDEN KAYNAKLANAN NAK‹T AKIMI Net dönem kâr› Net dönem kâr›n› iflletme faaliyetlerinde kullan›lan nakit ak›m›na getirmek için yap›lan düzeltmeler: Maddi duran varl›klar›n amortisman› Maddi olmayan duran varl›klar›n itfa paylar› Maddi duran varl›klarda de¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤› Elden ç›kar›lan maddi duran varl›lar›n net defter de¤eri Ana ortakl›k d›fl› paylardaki de¤iflim K›dem tazminat› karfl›l›¤› Di¤er karfl›l›klar Stok de¤er düflüklü¤ündeki de¤iflim Finansman maliyeti Finansal borçlara iliflkin kur farklar› Reeskont faiz gelirleri Reeskont faiz giderleri Parasal kazanç ile netlefltirilmifl vergi karfl›l›¤› ‹flletme sermayesindeki de¤iflim öncesi faaliyetlerden elde edilen nakit ak›m› ‹flletme sermayesinde gerçekleflen de¤iflimler Ticari alacaklar Stoklar ‹liflkili taraflardan alacaklar Di¤er cari/dönen dönen varl›klar Di¤er alacaklar Ticari borçlar ‹liflkili taraflara borçlar Al›nan avanslar Borç karfl›l›klar› Di¤er yükümlülükler Duran varl›klar ve uzun vadeli yükümlülüklerdeki de¤iflimler Faaliyetlerden elde edilen nakit Ödenen vergiler Ödenen k›dem tazminat› Ödenen faizler ‹flletme faaliyetlerinden elde edilen nakit 2005 YTL TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR 1. GRUP’UN ORGAN‹ZASYONU VE FAAL‹YET KONUSU Grup, ana ortakl›k olan Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi. (“TÜPRAfi” veya “fiirket”) ve %79,98 sahiplik oran› ile kontrol etti¤i ba¤l› ortakl›¤› Ditafl Deniz ‹flletmecili¤i ve Tic. A.fi. (D‹TAfi)’den oluflmaktad›r. Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 fiirket’in ticari unvan›: Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi. Merkez adresi: PK: 211-212 41002 ‹zmit/Kocaeli 72 ‹fllem gördü¤ü borsa: ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas› Ulusal Pazar Ana ortakl›¤›n fiili faaliyet konusu: • Ham petrol tedarik ve rafine etmek ve gerekti¤inde petrol ürünlerini ithal ve ihraç etmek ve bu maksatla yurt içinde ve d›fl›nda petrol rafinerileri kurmak ve iflletmek, • Petrokimya sanayii ve ilgili di¤er sanayii alan›nda fabrikalar, tesisler kurmak ve iflletmek, • Petrokimyasal maddeler ve ilgili di¤er maddelerin elde edilmesi için gerekli hammaddeler ve yard›mc› maddeler, malzeme ve kimyasal maddeleri tedarik ederek ifllemek veya bu maddeleri üretmek ve bu maddelerin ticaretini yapmak, • Üretim faaliyetinin her aflamas›nda elde edilecek ürünleri ambalajlamak ve bunun için ambalaj endüstrisi kurmak, at›k, yan ve standart d›fl› maddeleri de¤erlendirmek ve/veya satmak, de¤erlendirme olana¤› bulunmayan maddelerin yok edilmesi için gerekli tesisleri kurmak ve iflletmek, • Yasa ve yönetmelikler çerçevesinde, her türlü enerji ve enerji ile ilgili sanayi alan›nda santraller, tesisler kurmak ve iflletmek. Bunun için gerekli her türlü ekipman, malzeme ve kimyevi tedarik ederek kullanmak ve bu maddelerin ticaretini yapmakt›r. • Her türlü petrol ürünleri, LPG ve do¤algaz›n yurtiçi, yurtd›fl› toptan ve perakende al›m›, sat›m›, ithali, ihrac›, depolanmas›, pazarlanmas› ve da¤›t›m›n› yapmak, yapt›rmak, bu ürünlerin perakende sat›fl›n› teminen akaryak›t istasyonlar› ve bak›m tesislerini kurmak, iflletmek ve ifllettirmek, devralmak, devretmek veya kiralamak, bayilik vermek, kendisine ait veya kiralayaca¤› tafl›ma araçlar› ile nakliye hizmeti yapmak, bu amaç ve konularda k›smen ya da tamamen faaliyet göstermek üzere di¤er gerçek ve tüzel kiflilerle da¤›t›m ve pazarlama flirketi veya benzeri di¤er ortakl›klar kurmak veya mevcut ortakl›klar›n hisse senetlerini ve hisseyi temsil eden evraklar›n› temellük etmek, gerekti¤inde satmak, ifltirak paylar›n› almak veya devretmektir. Konsolide edilen ba¤l› ortakl›¤›n faaliyet alanlar›: • Ham petrol ve petrol ürünleri tafl›mac›l›¤› yapmaktad›r. Ortakl›k yap›s›: 31 Aral›k 2005 tarihi itibariyle Grup’un ana orta¤› %51 oranla T.C. Baflbakanl›k Özellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤›’d›r. Kategori itibariyle y›l içinde çal›flan personelin ortalama say›s›: Dönem 31 Aral›k 2005 31 Aral›k 2004 Kapsam içi 3.515 3.525 Kapsam d›fl› 787 804 Geçici 851 858 Grup’un ba¤l› ortakl›klar›: fiirket’in 31 Aral›k 2005 itibariyle D‹TAfi d›fl›nda konsolide olmayan ba¤l› ortakl›¤› ve ifltiraki bulunmamaktad›r. Toplam 5.153 5.187 TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR 2. MAL‹ TABLOLARIN SUNUMUNA ‹L‹fiK‹N ESASLAR Uygulanan Muhasebe Standartlar› SPK, Seri: XI, No: 25 say›l› “Sermaye Piyasalar›nda Muhasebe Standartlar› Hakk›nda Tebli¤” ile kapsaml› bir muhasebe ilkeleri seti yay›nlam›flt›r. Bu Tebli¤, 1 Ocak 2005 tarihinden sonra sona eren ilk ara mali tablolardan geçerli olmak üzere yürürlü¤e girmifltir. An›lan Tebli¤e de¤ifliklik getiren Seri: XI, No: 27 say›l› Tebli¤in 5. maddesi, iflletmelerin Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar›n› (“UFRS”) uygulamalar›n›n Seri: XI, No 25 say›l› Tebli¤de öngörülen düzenleme ve ilan yükümlülüklerinin yerine getirilmesi hükmünde oldu¤unu belirtmektedir. ‹liflikteki mali tablolar, yukar›da bahsedilen SPK’n›n izin verdi¤i alternatif uygulama çerçevesinde UFRS’ye göre haz›rlanm›fl olup mali tablolar ve dipnotlar, SPK taraf›ndan 20 Aral›k 2004 tarihli duyuru ile uygulanmas› zorunlu k›l›nan formatlara uygun olarak sunulmufltur. SPK, 17 Mart 2005 tarihinde alm›fl oldu¤u bir kararla, Türkiye’de faaliyette bulunan ve SPK Muhasebe Standartlar›’na uygun mali tablo haz›rlayan flirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamas›n›n gerekli olmad›¤›n› ilan etmifltir. Bu do¤rultuda Grup, 1 Ocak 2005 - 31 Aral›k 2005 dönemine iliflkin mali tablolar›n› haz›rlarken Uluslararas› Muhasebe Standard› 29 “Yüksek Enflasyonist Ekonomilerde Finansal Raporlama”ya göre uygun olan düzeltmeleri 1 Ocak 2005-31 Aral›k 2005 dönemi için uygulamam›flt›r. 1 Ocak 2005 Tarihi Öncesi Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Mali Tablolar›n Düzeltilmesi: 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle Grup’un mali tablolar› Uluslararas› Muhasebe Standartlar› 29’a (UMS 29) göre enflasyon etkilerinin düzeltilmesini ve Türk Liras›’n›n cari sat›n alma gücündeki de¤iflimlerini içermektedir. UMS 29, hiperenflasyonist ekonomilerin para birimi ile haz›rlanan mali tablolar›n›n bilanço tarihindeki ölçüm biriminden gösterilmesini öngörmektedir. 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle enflasyona göre yap›lan düzeltmeler, Devlet ‹statistik Enstitüsü (D‹E) taraf›ndan yay›mlanan toptan eflya fiyat endeksi (TEFE) endeksleri kullan›larak endekslenmifltir. 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle ekte sunulan mali tablolar›n düzeltilmesinde kullan›lan endeks ve katsay›lar afla¤›da belirtilmifltir: 31 31 31 31 Aral›k Aral›k Aral›k Aral›k Endeks 4.951,7 6.478,8 7.382,1 8.403,8 2001 2002 2003 2004 Katsay› 1,6972 1,2971 1,1384 1,0000 Yeni Türk Liras›’n›n ABD Dolar› karfl›s›ndaki y›ll›k de¤ifliminin, Türkiye’deki toptan eflya fiyat endeksiyle karfl›laflt›r›lmas› afla¤›daki gibidir: Y›llar: ABD Dolar› de¤iflim oran› TEFE enflasyon oran› 2005 (%0,02) %4,54 2004 (%3,9) %13,8 2003 (%14,6) %13,9 2002 %13,6 %30,8 2001 %114,3 %88,6 31 Aral›k 2005 tarihi itibariyle Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankas› taraf›ndan aç›klanan dolar kuru 1 ABD Dolar› = 1,3418 YTL’dir (31 Aral›k 2004: 1 ABD Dolar› = 1,3421 YTL). 73 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Grup yasal defterlerini ve kanuni mali tablolar›n› Türk Ticaret Kanunu (“TTK”) ve vergi mevzuat›nca belirlenen muhasebe ilkelerine uygun olarak tutmakta ve haz›rlamaktad›r. TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Endeksleme ifllemlerinin ana hatlar› afla¤›daki gibidir: 74 • 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›nalma gücü ile gösterilenler d›fl›ndaki tüm kalemler 31 Aral›k 2004 tarihli toptan eflya fiyat endeksi (TEFE) katsay›lar› kullan›larak endekslenmifltir. • 31 Aral›k 2004 tarihli mali tablolardaki parasal aktif ve pasif kalemler, bilanço tarihinde cari olan sat›n alma gücü ile ifade edildiklerinden endekslemeye tabi tutulmam›fllard›r. Parasal kalemler nakit para ve nakit olarak al›nacak veya ödenecek kalemlerdir. • 31 Aral›k 2004 tarihli mali tablolardaki parasal olmayan aktif ve pasifler sat›n alma veya ilk kayda al›nma tarihinden bilanço tarihine kadar olan süre içerisinde genel fiyat endeksinde meydana gelen de¤iflikliklerin al›m maliyetlerine ve birikmifl amortisman tutarlar›na yans›t›lmas› suretiyle yeniden ifade edilmifltir. Böylece maddi ve maddi olmayan varl›klar ve benzeri aktifler piyasa de¤erlerini geçmeyecek flekilde al›m de¤erleri üzerinden endekslenmifltir. Amortismanlar da benzeri flekilde yeniden düzeltilmifllerdir. Özkaynaklar›n içerisinde yeralan tutarlar flirkete kat›ld›¤› veya flirket içerisinde olufltu¤u dönemlerdeki toptan eflya fiyat endekslerinin uygulanmas› neticesinde yeniden düzeltilmifltir. • 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle, gelir tablosunda yeralan tüm kalemler, gelir ve gider hesaplar›n›n mali tablolara ilk olarak yans›t›ld›klar› dönemler üzerinden hesaplanan katsay›lar ile endekslenmifltir. 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle, parasal olmayan bilanço kalemlerinin düzeltilmesine ba¤l› amortisman, sabit k›ymet sat›fl kâr›/(zarar›) gibi özellik tafl›yan gelir tablosu kalemleri endekslenmifl de¤erleriyle gelir tablosunda yer al›r. • 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle net parasal pozisyon üzerinden genel enflasyon neticesinde oluflan kazanç veya kay›p, parasal olmayan aktiflere, özkaynak kalemlerine ve gelir tablosu hesaplar›na yap›lan düzeltmelerin fark›d›r. Net parasal vaziyet üzerinden hesaplanan bu kazanç veya kay›p net kâra dahil edilmifltir. Yeni Türk Liras› 5083 say›l› Türkiye Cumhuriyeti’nin Para Birimi Hakk›nda Kanun’un yürürlük tarihi 1 Ocak 2005 olarak belirlenmifl olup, bu tarihten itibaren Türkiye Cumhuriyeti’nin yeni para birimi “Yeni Türk Liras›”(YTL) ve alt birimi ise “Yeni Kurufl” (YKr) olarak tan›mlanm›flt›r. ‹lgili Kanun’un 2.maddesi ile Türk Liras› yeni para birimi olan Yeni Türk Liras›’na dönüfltürülmüfl ve Türk Liras›’ndan alt› s›f›r kald›r›larak, bir milyon Türk Liras› eflittir bir Yeni Türk Liras› (1.000.000 TL= 1 YTL) de¤iflim oran›nda yeni bir de¤er getirilmifltir. Sermaye Piyasas› Kurulu’nun MSD-10/832 -43399 say›l› ve 1 Aral›k 2004 tarihli yaz›s›nda aç›kland›¤› üzere, 2005 y›l› içerisinde kamuya aç›klanacak olan hesap dönemlerine iliflkin mali tablolar›n, karfl›laflt›rma amac›yla kullan›lacak olan bir önceki döneme ait finansal veriler de dahil olmak üzere, YTL cinsinden sunulmas› gerekmektedir. Bu sebeple ekli mali tablolar YTL cinsinden haz›rlanm›flt›r. Konsolidasyon Esaslar› Konsolide mali tablolar; fiirket ve ba¤l› ortakl›klar›n›n hesaplar›n› afla¤›daki “ba¤l› ortakl›klar” maddesinde belirtilen flekilde yans›tmaktad›r. a- Ba¤l› Ortakl›klar Ba¤l› ortakl›klar do¤rudan flirket taraf›ndan kontrol edilen iflletmelerdir. Kontrol gücü, fiirket’in do¤rudan veya dolayl› olarak flirketlerin finansal ve faaliyet politikalar›n› yönetmesini ve bundan yarar elde etmesini ifade eder. Ba¤l› ortakl›klar›n mali tablolar› yönetim kontrolünün bafllad›¤› tarihten kontrolün sona erdi¤i tarihe kadar konsolide mali tablolara dahil edilir. b- Konsolidasyonda Eliminasyon ‹fllemleri Konsolide mali tablolar, fiirket ve ba¤l› ortakl›klar› aras›ndaki ifllemlerden dolay› oluflan tüm bakiye ve ifllemler ve gerçekleflmemifl her türlü gelirden ar›nd›r›lm›flt›r. Grupiçi ifllemlerden kaynaklanan gerçekleflmemifl zararlar da, de¤er düflüflüyle ilgili kan›t olmad›¤› hallerde, gerçekleflmemifl kârlar›n silinmesinde kullan›lan yöntemle silinmifltir. TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR Yeni ve Güncellefltirilmifl Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar›n›n Uyarlamas›: Bu mali tablolar›n onayland›¤› tarihte, afla¤›da belirtilen standartlar ve yorumlar yay›nlanm›fl olmas›na ra¤men yürürlükte de¤ildi: UFRS 6 UFRS 7 UFRYK 4 UFRYK 5 UFRYK 6 UFRYK 7 UFRYK 8 Mineral Kaynaklar›n Araflt›r›lmas› ve De¤erlendirilmesi Finansal Araçlar: Aç›klamalar Bir Anlaflman›n Finansal Kiralamay› Kapsay›p Kapsamad›¤›n›n Belirlenmesi Faaliyetlere son verme, yenileme ve çevresel onar›m fonlar› Belirli Bir Piyasaya Kat›l›m Sonucunda Kaynaklanan Yükümlülükler - Kullan›lm›fl Elektrikli ve Elektronik Aletler UMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlamada Endeksleme Yaklafl›m›n›n uygulanmas›. UFRS 2’nin kapsam› fiirket yönetimi, gelecek dönemler için bu standartlar›n ve yorumlar›n uyarlanmas›n›n fiirketin mali tablolar› üzerinde önemli bir etkisi olmayaca¤›n› tahmin etmektedirler. Karfl›laflt›rmal› bilgiler ve önceki dönem tarihli mali tablolar›n düzeltilmesi: Mali tablolarda yer alan bütün tutarlar için karfl›laflt›rmal› bilgiler, önceki döneme iliflkin dipnotlarda aç›klanm›flt›r. Mali tablolar›n sunumu veya hesaplar›n s›n›flamalar› de¤iflti¤i takdirde, önceki dönem cari dönem esas al›narak düzeltilir. Netlefltirme/mahsup: Finansal varl›klar ve yükümlülükler, yasal olarak netlefltirme hakk› var olmas›, net olarak ödenmesi veya tahsilinin mümkün olmas›, veya varl›¤›n elde edilmesi ile yükümlülü¤ün yerine getirilmesinin efl zamanl› olarak gerçekleflebilmesi halinde, bilançoda net de¤erleri ile gösterilirler. 3. UYGULANAN DE⁄ERLEME ‹LKELER‹/MUHASEBE POL‹T‹KALARI Ekteki mali tablolar›n haz›rlanmas›nda kullan›lan önemli de¤erleme ilkeleri afla¤›daki gibidir: a. Has›lat Gelirler, al›nan veya al›nacak olan bedelin gerçe¤e uygun de¤eri ile ölçülür ve iflin normal ak›fl› içinde mal ve hizmet sat›fl›na iliflkin iskontolar ve sat›fl ile ilgili vergiler düflüldükten sonra kalan alacak tutar›n› ifade eder. Mallar›n sat›fl›, mallar teslim edildi¤inde ve mallar›n mülkiyeti sat›n alana geçti¤inde gerçekleflir. Faiz geliri, kalan anapara bakiyesi ve ilgili finansal varl›ktan beklenen ömrü boyunca elde edilecek tahmini nakit girifllerini söz konusu varl›¤›n net defter de¤erine getiren efektif faiz oran›na, göre ilgili dönemde tahakkuk ettirilir. Ba¤l› ortakl›ktan elde edilen temettü geliri, hissedarlar›n temettü alma hakk› do¤du¤u zaman kayda al›n›r. b. Stoklar Stoklar, maliyetin ya da net gerçekleflebilir de¤erin düflük olan› ile de¤erlenmektedir. Stoklara dahil edilen maliyeti oluflturan unsurlar direk malzeme ve ilgili durumlarda stoklar› mevcut durumuna getirmek için kullan›lan direk iflçilik ve genel üretim giderlerini kapsamaktad›r. Maliyet a¤›rl›kl› ortalama yöntemine göre hesaplan›r. Net gerçeklefltirilebilir de¤er, ola¤an ticari faaliyet içerisinde oluflan tahmini sat›fl fiyat›ndan tahmini tamamlanma maliyeti ve sat›fl› gerçeklefltirmek için gerekli tahmini pazarlama, sat›fl ve da¤›t›m giderlerinin toplam›n›n indirilmesiyle elde edilen tutard›r. 75 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Grup bu y›l içinde faaliyetlerine iliflkin olan ve 1 Ocak 2005 tarihi itibariyle bafllayan hesap dönemleri için geçerli olan Uluslararas› Muhasebe Standartlar› Kurulu (“UMSK”) taraf›ndan ç›kar›lan tüm yeni ve güncellefltirilmifl standartlar› ve UMSK’nun Uluslararas› Finansal Raporlama Yorumlama Komitesinin (“UFRYK”) tüm yorumlar›n› uyarlam›flt›r. TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR Malzeme Stoklar›n›n Endekslenmesi Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Stoklar, 1 Ocak 2005 tarihinden önce sat›n al›nan kalemler için 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle enflasyonun etkilerine göre düzeltilmifl maliyet de¤erlerinden ve 2005 y›l›nda al›nan kalemler için sat›n al›m maliyet de¤erlerinden muhasebelefltirilir. fiirket’in rafinerileri farkl› tarihlerde kuruldu¤u için özellikle malzeme stoklar›n›n izlenmesi her rafineriye göre de¤ifliklilik arz edebilmektedir. Bu husustan dolay› malzeme stoklar› enflasyona göre endekslenirken farkl› metodlar izlenmifltir: ‹zmit Rafinerisi: 76 ‹zmit rafinerisi flu anda kulland›¤› stok takip sistemine 1 Ocak 2000 tarihinde geçmifltir. Bu tarihten sonraki al›mlar›n birim maliyeti, al›fl tarihinden ekteki bilanço tarihine kadar oluflan endekse göre hesaplanm›flt›r. Bu tarihten sonra sat›n al›m› ve fatura bilgisi olmayan malzemelerin birim maliyeti, 31 Aral›k 1999 tarihi itibariyle oluflan ortalama fiyata göre endekslenerek düzeltilmifltir. Enflasyona göre endekslenmifl birim maliyetler elde kalan stok miktar› ile çarp›larak enflasyona göre düzeltilmifl toplam malzeme stok maliyeti hesaplanm›flt›r. ‹zmir Rafinerisi: ‹zmir rafinerisinde 31 Aral›k 1990 tarihinden önceki malzeme giriflleri bu tarih itibar›yle oluflmufl olan ortalama birim maliyetleri kullan›larak, bu tarihten sonraki al›mlar ise son girifl tarihinden itibaren bilanço tarihine kadar oluflan endekslere göre hesaplanm›flt›r. Malzeme stoklar›n›n bilanço tarihi itibariyle toplam endekslenmifl de¤eri, bilanço tarihi itibariyle elde bulunan malzeme adedinin endekslenmifl ortalama birim maliyeti ile çarp›lmas›yla hesaplanm›flt›r. K›r›kkale Rafinerisi: K›r›kkale rafinerisinde malzeme stoklar›n›n düzeltilmesinde ilk giren ilk ç›kar metodu esas al›nm›flt›r. 31 Aral›k 2005 tarihinden bafllanarak elde kalan stok adedine ulafl›lana kadar geriye dönülerek stoklar›n girifl tarihleri, girifl maliyetleri ve girifl miktarlar›na göre 31 Aral›k 2004 tarihine kadar endekslenerek bilanço tarihindeki cari de¤erlerleri hesaplanm›flt›r. K›r›kkale rafinerisi flu anda kulland›¤› stok takip sistemine 30 Haziran 2000 tarihinde geçmifl oldu¤undan bu tarihten önce elde kalan stok adedi ve oluflmufl olan ortalama maliyetler 30 Haziran 2000 devir bakiyelerine göre hesaplanm›flt›r. Bu tarihten sonra sat›n al›m› ve fatura bilgisi olmayan malzemelerin birim maliyeti, 30 Haziran 2000 tarihi itibariyle oluflan ortalama fiyata göre endekslenerek düzeltilmifltir. ‹zmit, ‹zmir ve K›r›kkale’de rafineler aras› transferler ve stok aktarma giriflleri gibi fatural› bir al›m› ifade etmeyen girifller bir önceki fatural› al›mda oluflan birim maliyete göre endekslenmifltir. Batman Rafinerisi: Batman rafinerisi malzeme endekslemesinde 31 Aral›k 1992 tarihi baz al›nm›fl ve bu tarihten önceki malzeme giriflleri bu tarih itibariyle oluflmufl olan ortalama birim maliyetleri kullan›larak, bu tarihten sonraki al›mlar ise son girifl tarihinden itibaren bilanço tarihine kadar oluflan endekslere göre hesaplanm›flt›r. Endekslenmifl ortalama birim maliyetlerin bilanço tarihi itibariyle elde bulunan stok adediyle çarp›lmas›yla malzeme stoklar›n›n bilanço tarihi itibariyle toplam endekslenmifl de¤eri hesaplanm›flt›r. Körfez Rafinerisi: Körfez rafinerisi 30 Kas›m 2001 tarihi itibariyle PETK‹M’den sat›n al›nm›flt›r. Ekteki bilanço tarihleri itibar›yle, malzeme stoklar›n›n 30 Kas›m 2001 tarihinden sonra al›m› tespit edilmemiflse, ortalama birim maliyetler 30 Kas›m 2001’den endekslenerek düzeltme ifllemine tabi tutulmufltur. Al›m› tesbit edilen malzeme stoklar›n›n ortalama birim maliyetleri son girifl tarihinden itibaren bilanço tarihine kadar endekslenmifltir. Bilanço tarihi itibariyle elde kalan stok miktar›n›n düzeltilmifl birim maliyetlerle çarp›m› sonucu toplam malzeme stoklar›n›n bilanço tarihi itibariyle cari de¤erleri hesaplanm›flt›r. TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR c. Maddi Duran Varl›klar Maddi duran varl›klar›n elden ç›kart›lmas› ya da bir maddi duran varl›¤›n hizmetten çekilmesi sonucu oluflan kâr ve zararlar sat›fl has›lat› ile varl›¤›n defter de¤eri aras›ndaki fark olarak belirlenerek, gelir tablosuna dahil edilirler. Sabit k›ymetlerin tamir, bak›m ve onar›m› için harcanan tutarlar gider kaydedilmektedir. d. Maddi Olmayan Varl›klar Maddi olmayan duran varl›klar, 1 Ocak 2005 tarihinden önce sat›n al›nan kalemler UMS 29’a göre endekslenmifl tarihi sat›n al›m maliyetlerinden ve 2005 y›l›nda sat›n al›nan kalemler sat›n al›m maliyeti de¤erinden, birikmifl itfa ve tükenme paylar› ile kal›c› de¤er kay›plar› düflülmüfl olarak gösterilir. Sat›n al›nan maddi olmayan duran varl›klar, özellikle yaz›l›mlar, befl y›ll›k faydal› ömürleri üzerinden do¤rusal amortisman yöntemi kullan›larak itfa edilir. e. Varl›klarda De¤er Düflüklü¤ü fiirket, her bilanço tarihinde maddi ve maddi olmayan duran varl›klar›n›n, maliyet de¤erinden birikmifl amortismanlar düflülerek bulunan defter de¤erine iliflkin de¤er kayb›n›n oldu¤una dair herhangi bir gösterge olup olmad›¤›n› de¤erlendirir. E¤er böyle bir gösterge mevcutsa, de¤er düflüklü¤ü tutar›n› belirleyebilmek için o varl›¤›n geri kazan›labilir tutar› tahmin edilir. Varl›¤›n tek bafl›na geri kazan›labilir tutar›n›n hesaplanmas›n›n mümkün olmad›¤› durumlarda, o varl›¤›n ait oldu¤u nakit üreten biriminin geri kazan›labilir tutar› hesaplan›r. Geri kazan›labilir tutar, sat›fl maliyetleri düflüldükten sonra elde edilen gerçe¤e uygun de¤er veya kullan›mdaki de¤erin büyük olan›d›r. Kullan›mdaki de¤er hesaplan›rken, gelece¤e ait tahmini nakit ak›mlar›, paran›n zaman de¤erini ve varl›¤a özgü riskleri yans›tan vergi öncesi iskonto oran› kullan›larak bugünkü de¤erine indirilir. Varl›¤›n (veya nakit üreten birimin) geri kazan›labilir tutar›n›n, defter de¤erinden daha az olmas› durumunda varl›¤›n (veya nakit üreten birimin) defter de¤eri, geri kazan›labilir tutar›na indirilir. Bu durumda oluflan de¤er düflüklü¤ü kay›plar› gelir tablosunda muhasebelefltirilir, ancak, ilgili varl›¤›n yeniden de¤erlenmifl olmas› durumunda, de¤er düflüklü¤ü kayb› yeniden de¤erleme fonundan indirilir. De¤er düflüklü¤ünün iptali nedeniyle varl›¤›n (veya nakit üreten birimin) kay›tl› de¤erinde meydana gelen art›fl, önceki y›llarda de¤er düflüklü¤ünün mali tablolara al›nmam›fl olmas› halinde oluflacak olan defter de¤erini (amortismana tabi tutulduktan sonra kalan net tutar) aflmamal›d›r. De¤er düflüklü¤ünün iptali gelir tablosuna kay›t edilir ancak ilgili varl›¤›n yeniden de¤erlenmifl olmas› durumunda iptal edilen de¤er düflüklü¤ü kayb› yeniden de¤erleme fonuna ilave edilir. f. Borçlanma Maliyetleri Kullan›ma ve sat›fla haz›r hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varl›klar söz konusu oldu¤unda, sat›n al›nmas›, yap›m› veya üretimi ile direkt iliflki kurulabilen borçlanma maliyetleri, ilgili varl›k kullan›ma veya sat›fla haz›r hale getirilene kadar varl›¤›n maliyetine dahil edilmektedir. Yat›r›mla ilgili kredinin henüz harcanmam›fl k›sm›n›n geçici süre ile finansal yat›r›mlarda de¤erlendirilmesiyle elde edilen finansal yat›r›m geliri aktiflefltirmeye uygun borçlanma maliyetlerinden mahsup edilir. Di¤er tüm borçlanma maliyetleri, olufltuklar› dönemlerde gelir tablosuna kaydedilmektedir. 77 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Maddi duran varl›klar, 1 Ocak 2005 tarihinden önce sat›n al›nan kalemler UMS 29’a göre endekslenmifl sat›n al›m maliyetlerinden ve 2005 y›l›nda sat›n al›nan kalemler sat›n al›m maliyeti de¤erinden, birikmifl amortisman ile kal›c› de¤er kay›plar› düflülmüfl olarak gösterilir. Maddi duran varl›klar, arazi ve yap›lmakta olan yat›r›mlar›n d›fl›nda maliyet veya de¤erleme yap›lm›fl tutarlar› üzerinden beklenen faydal› ömürlerine göre do¤rusal amortisman yöntemi kullan›larak, amortismana tabi tutulur. TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR g. Finansal Araçlar Finansal aktif ve pasifler, fiirket’in bu finansal araçlara hukuki olarak taraf olmas› durumunda Grup’un bilançosunda yer al›r. Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Ticari ve Di¤er Alacaklar 78 Ticari ve di¤er alacaklar, ilk kay›t tarihinde rayiç de¤erleri ile muhasebelefltirilmektedirler. ‹lk kay›t tarihinden sonraki raporlama dönemlerinde, etkin faiz yöntemi kullan›larak iskonto edilmifl maliyeti üzerinden gösterilmifllerdir. Ödenmesi gereken mebla¤lar›n tahsil edilemeyecek oldu¤unu gösteren bir durumun söz konusu olmas› halinde ticari alacaklar için tahmini tahsil edilmeyecek tutarlar› için karfl›l›k ayr›larak kâr zarar hesab›na kay›t edilir. Söz konusu bu karfl›l›¤›n tutar›, alaca¤›n kay›tl› de¤eri ile tahsili mümkün tutar aras›ndaki farkt›r. Tahsili mümkün tutar, ilgili alaca¤›n kay›tl› de¤eri ile nakit ak›fllar›n›n, ticari alaca¤›n olufltu¤u tarihteki etkin faiz oran› esas al›narak iskonto edilen de¤eridir. fiirket yöneticileri ticari alacaklar ile di¤er alacaklar›n bilançodaki mevcut de¤erlerinin, tahmini gerçe¤e uygun de¤erleri oldu¤unu belirtmektedirler. Nakit ve Nakit Benzerleri Nakit ve nakit benzeri kalemler, nakit para, vadesiz mevduat ve sat›n al›m tarihinden itibaren vadeleri 3 ay veya 3 aydan daha az olan, hemen nakte çevrilebilecek olan ve önemli tutarda de¤er de¤iflikli¤i riskini tafl›mayan yüksek likiditeye sahip yat›r›mlard›r. Bu varl›klar›n defter de¤eri gerçe¤e uygun de¤erlerine yak›nd›r. Banka Borçlar› Faizli banka borçlar› bafllang›çta gerçe¤e uygun de¤erleri ile kay›tlara al›n›r ve sonradan etkin faiz oran› yöntemi kullan›larak itfa edilmifl de¤erleri ile de¤erlenir. Banka borçlar›ndan elde edilen nakit ile (ifllem maliyetleri düflüldükten sonra) ile banka borçlar›n›n geri ödemesi veya kapanmas› için ödenen tutarlar aras›ndaki fark fiirket’in borçlanma maliyetleri (yukar›ya bak›n›z) ile ilgili muhasebe politikas›na uygun olarak borcun vadesi süresince kayda al›n›rlar. Ticari ve Di¤er Borçlar Ticari ve di¤er borçlar bafllang›çta gerçe¤e uygun de¤erleri ile kay›tlara al›n›r, ve sonradan etkin faiz oran› yöntemi kullan›larak itfa edilmifl de¤erleri de¤erlenir. Yöneticiler, ticari ve di¤er borçlar›n defter de¤erinin gerçe¤e uygun oldu¤unu belirtmektedirler. Kredi riski Grup’un esas finansal varl›klar› banka bakiyeleri nakit, ticari ve di¤er alacaklar›d›r. Taraflar›n yüksek kredi derecelendirmeli bankalar olmas› likit fonlar üzerindeki kredi riskini s›n›rlam›flt›r. Tahsilat riski Grup’un tahsilat riski esas olarak ticari alacaklar›ndan do¤abilmektedir. Ticari alacaklar, Grup yönetimince geçmifl tecrübeler ve cari ekonomik durum gözönüne al›narak de¤erlendirilmekte ve uygun oranda flüpheli alacak karfl›l›¤› ayr›ld›ktan sonra bilançoda net olarak gösterilmektedir. Fiyat riski Grup, faaliyet konusu nedeniyle yabanc› para birimlerinin Türk Liras› karfl›s›ndaki de¤erlerinin de¤iflimlerine ba¤l› olarak kur dalgalanmalar›na maruz kalmaktad›r. Grup’un ihracatlar› ve ithalatlar› yabanc› para cinsinden yap›lmaktad›r. Kullan›lan kredilere iliflkin faiz oranlar›n›n bir bölümü piyasada oluflan faiz oranlar›na paralel olarak de¤iflmektedir. Bu nedenle, Grup, iç ve d›fl piyasalarda faiz dalgalanmalar›na da maruz kalmaktad›r. TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR Likidite riski h. ‹flletme Birleflmeleri fierefiye UFRS 3, 31 Mart 2004 tarihinde ya da o tarihten sonra yap›lan iflletme birleflmeleri anlaflmalar› için uygulanmaktad›r. Standard›n geriye dönük s›n›rl› uygulama opsiyonu uygulanmam›flt›r, böylece önceki iflletme birleflmelerini yeniden düzenleme ihtiyac› do¤mam›flt›r. Yeni standard›n bu ifllemin muhasebelefltirilmesi üzerindeki en önemli etkisi bir önceki standarda göre, UMS 22, flerefiyeden ayr› olarak kayda al›nmayan flarta ba¤l› borçlar›n kayda al›m› olmufltur. Bu yükümlülüklerin kayda al›m›n›n dönem sonuçlar› üzerinde önemli bir etkisi yoktur. UFRS 3, gözden geçirildikten sonra, sat›n alan›n sat›n al›nan ba¤l› ortakl›¤›n tan›mlanabilen varl›k, yükümlülük ve flarta ba¤l› borçlar›n›n gerçe¤e uygun de¤erinde elde etti¤i pay›n sat›n al›m maliyetini aflan k›sm›n› do¤rudan kâr veya zarar içinde kayda al›m›n› öngörür. UFRS 3, negatif flerefiyenin bilançoya yans›t›lmas›na izin vermemektedir. Daha önceleri, negatif flerefiyenin kaynakland›¤› durumlar›n analizlerine dayanarak negatif flerefiye, Grup taraf›ndan UMS 22’ye göre (UFRS 3 taraf›ndan yürürlükten kald›r›lm›flt›r), dönemler itibariyle gelir olarak kaydedilmifltir. Negatif flerefiye bilançoda varl›klardan mahsup edilerek raporlanm›flt›r. UFRS 3’ün geçifl kurallar›n›n öngördü¤ü üzere, Grup güncellefltirilmifl muhasebe politikas›n› ileriye dönük olarak 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren uygulamaya bafllad›¤›ndan dolay› raporlanan 2004 y›l› veya daha önceki dönem tutarlar›nda bu de¤iflikli¤in önemli bir etkisi olmam›flt›r. Negatif flerefiyenin defter de¤eri 1 Ocak 2005 itibariyle geçifl tarihinde kay›tlardan ç›kar›ld›¤›ndan dolay›, 1 Ocak 2005 tarihinde geçmifl y›l kârlar›na ve negatif flerefiyeye 3.655.672 YTL’lik bir düzeltme yap›lm›flt›r. Daha önceki muhasebe politikas›na göre, 2005 y›l› içinde 174,080 YTL’lik negatif flerefiyenin gelire itfa edilmesi durumunda 31 Aral›k 2005 tarihi itibariyle 3.481.634 YTL’lik bir negatif flerefiye bakiyesi kalacakt›. Böylece 2005 y›l›ndaki muhasebe politikas›ndaki de¤iflikli¤in etkisi 2005 y›l› faaliyet giderlerinde 174.080 YTL tutar›nda azalma olarak ve 31 Aral›k 2005 tarihi itibariyle net varl›klarda 174.080 YTL tutar›nda bir art›fl olarak yans›t›lm›flt›r. ›. Kur De¤ifliminin Etkileri Grup’un mali tablolar›, iflletmenin faaliyette bulundu¤u temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi ile sunulmufltur. fiirket’in faaliyet sonuçlar› ve mali durumu, iflletmenin fonksiyonel para birimi ve mali tablolar için sunum Para birimi olan YTL cinsinden ifade edilmifltir. Grup’un yasal kay›tlar›nda, yabanc› para cinsinden (YTL d›fl›ndaki para birimleri) muhasebelefltirilen ifllemler, ifllem tarihindeki kurlar kullan›larak Yeni Türk Liras›’na çevrilmektedir. Bilançoda yer alan dövize ba¤l› parasal varl›k ve borçlar bilanço tarihinde geçerli olan kurlar kullan›larak Yeni Türk Liras›’na çevrilmifllerdir. Gerçe¤e uygun de¤erden ölçülen yabanc› para birimindeki parasal olmayan kalemler gerçe¤e uygun de¤erin belirlendi¤i tarihteki döviz kurlar› kullan›larak çevrilir. Tarihi maliyet cinsinden ölçülen yabanc› para birimindeki parasal olmayan kalemler yeniden çevrilmezler. Parasal kalemlerin çevriminden ve dövizli ifllemlerin tahsil ve tediyelerinden kaynaklanan kambiyo kârlar› ve zararlar› gelir tablosunda yer almaktad›r. 79 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Grup genellikle k›sa vadeli finansal enstrümanlar›n› nakite çevirerek; örne¤in alacaklar›n› tahsil ederek, menkul k›ymetlerini elden ç›kararak, kendisine fon yaratmaktad›r. Bu enstrümanlardan elde edilen tutarlar gerçe¤e uygun de¤erleri ile kay›tlarda yer almaktad›r. TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR i. Hisse Bafl›na Kazanç Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Konsolide gelir tablosunda belirtilen hisse bafl›na kazanç, net kâr›n, y›l boyunca piyasada bulunan hisse senetlerinin a¤›rl›kl› ortalama say›s›na bölünmesi ile bulunmufltur. j. Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar 80 Bilanço tarihinden sonraki olaylar, bilanço tarihi ile bilançonun yay›nlanmas› için yetkilendirme tarihi aras›nda, fiirket lehine veya aleyhine ortaya ç›kan olaylar› ifade eder. ‹ki tür olay tan›mlanmaktad›r: - bilanço tarihi itibariyle mevcut olan olaylara iliflkin yeni deliller ve/veya aç›kl›klar getiren (bilanço sonras› düzeltme gerektiren olaylar) - ilgili olaylar›n bilanço tarihinden sonra ortaya ç›kt›¤›n› gösteren geliflmeler (bilanço sonras› düzeltme gerektirmeyen olaylar) ‹liflikteki mali tablolarda, bilanço tarihinden sonraki düzeltme gerektiren olaylar kayda al›nm›flt›r ve bilanço sonras› düzeltme gerektirmeyen olaylar dipnotlarda gösterilmifltir. k. Karfl›l›klar, fiarta Ba¤l› Yükümlülükler ve fiarta Ba¤l› Varl›klar Geçmifl olaylardan kaynaklanan mevcut bir yükümlülü¤ün bulunmas› ve yükümlülü¤ün yerine getirilmesinin muhtemel olmas› durumunda karfl›l›k mali tablolarda ayr›l›r. Karfl›l›klar, bilanço tarihi itibariyle yükümlülü¤ün yerine getirilmesi için yap›lacak harcaman›n Grup yönetimi taraf›ndan yap›lan en iyi tahminine göre hesaplan›r ve etkisinin önemli oldu¤u durumlarda bugünkü de¤erine indirmek için iskonto edilir. Geçmifl olaylardan kaynaklanan ve mevcudiyeti iflletmenin tam olarak kontrolünde bulunmayan bir veya daha fazla kesin olmayan olay›n gerçekleflip gerçekleflmemesi ile teyit edilebilmesi mümkün yükümlülükler flarta ba¤l› yükümlülükler olarak de¤erlendirilir ve mali tablolara dahil edilmezler. Çünkü, yükümlülü¤ün yerine getirilmesi için, ekonomik fayda içeren kaynaklar›n iflletmeden ç›kma ihtimali azd›r veya yükümlülük tutar› yeterince güvenilir olarak ölçülememektedir. Grup ekonomik fayda içeren kaynaklar›n kullan›m›na iliflkin olas›l›¤›n düflük olmas› haricinde flarta ba¤l› yükümlülüklerini dipnotlar›nda göstermektedir. Geçmifl olaylardan kaynaklanan ve mevcudiyeti iflletmenin tam anlam›yla kontrolünde bulunmayan bir veya daha fazla kesin olmayan olay›n gerçekleflip gerçekleflmemesi ile teyit edilecek olan varl›k, flarta ba¤l› varl›k olarak de¤erlendirilir. Ekonomik fayda içeren kaynaklar›n iflletmeye girme ihtimalinin yüksek bulunmas› durumunda flarta ba¤l› varl›klar mali tablo dipnotlar›nda aç›klan›r. l. Muhasebe Politikalar›, Muhasebe Tahminlerinde De¤ifliklik ve Hatalar Muhasebe politikalar›nda yap›lan önemli de¤ifliklikler ve tespit edilen önemli muhasebe hatalar› geriye dönük olarak uygulan›r ve önceki dönem mali tablolar› yeniden düzenlenir. Muhasebe tahminlerindeki de¤ifliklikler, yaln›zca bir döneme iliflkin ise, de¤iflikli¤in yap›ld›¤› cari dönemde, gelecek dönemlere iliflkin ise, hem de¤iflikli¤in yap›ld›¤› dönemde hem de gelecek dönemde, ileriye yönelik olarak uygulan›r. m. Kiralama ‹fllemleri Mülkiyete ait risk ve faydan›n önemli bir k›sm›n›n kirac›ya ait oldu¤u kiralama ifllemi, finansal kiralama olarak s›n›fland›r›l›r. Di¤er kiralamalar iflletme kiralamas› olarak s›n›flan›r. Finansal kiralamayla elde edilen varl›klar, kiralama tarihindeki varl›¤›n makul de¤eriyle ayn› tutarda asgari kira ödemelerinin bugünkü de¤erinden düflük olan› kullan›larak aktiflefltirilir. Kiralayana karfl› yükümlülük, bilançoda finansal kiralama yükümlülü¤ü olarak gösterilir. Finansal kiralama ödemeleri, finansman gideri ve finansal kiralama yükümlü¤ündeki azal›fl› sa¤layan ana para ödemesi olarak ayr›l›r ve böylelikle borcun geri kalan ana para bakiyesi üzerinden sabit bir oranda faiz hesaplanmas›n› sa¤lar. Finansal giderler, fiirketin genel borçlanma politikas› kapsam›nda ilgili varl›klara aktiflefltirmenin haricinde gelir tablosuna kaydedilir. TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR Kiralayandan ticari iflleminin gerçekleflebilmesi için al›nan veya al›nacak olan teflviklerde kira dönemi boyunca do¤rusal yöntem ile gelir tablosuna kaydedilir. Faaliyet tipi kiralamalar için yap›lan ödemeler, kira dönemi boyunca do¤rusal yöntem ile gelir tablosuna kaydedilir. Ekteki mali tablolarda Grup’un hissedarlar› ve bu hissedarlar taraf›ndan sahip olunan flirketlerle, bunlar›n yöneticileri ve iliflkili olduklar› bilinen di¤er gruplar, iliflkili taraflar olarak tan›mlanm›fllard›r. o. Finansal Bilgilerin Bölümlere Göre Raporlanmas› Grup’un ana faaliyet konusu ham petrol tedarik edip rafine etmek suretiyle petrol ürünleri üretmektir. Bununla birlikte ham petrol ürünlerinin tafl›mac›l›¤› ve petrokimya ürünlerinden oluflan gelirleri ve yurtd›fl› sat›fllar› toplam gelirin yüzde 10’nundan daha az oldu¤u için endüstriyel veya co¤rafi bölümlere iliflkin raporlamas› bulunmamaktad›r. ö. ‹nflaat Sözleflmeleri Yoktur. p. Durdurulan Faaliyetler Yoktur. r. Devlet Teflvik ve Yard›mlar› Grup makul de¤erleri ile izlenen parasal olmayan devlet teflvikleri de dahil olmak üzere tüm devlet teflviklerini, elde edilmesi için gerekli flartlar›n Grup taraf›ndan yerine getirilece¤ine ve teflvi¤in iflletme taraf›ndan elde edilebilece¤ine dair makul bir güvence olufltu¤unda mali tablolara al›n›r. Devlet teflvikleri nakden veya devlete karfl› olan bir yükümlülü¤ün azalt›lmas› fleklinde elde edilmifl olsa dahi ayn› flekilde mali tablolarda gösterilir. s. Yat›r›m Amaçl› Gayrimenkuller Yoktur. fl. Kurum Kazanc› Üzerinden Hesaplanan Vergiler Vergi gideri, cari vergi ve ertelenen verginin toplam›ndan oluflur. Cari y›l vergi yükümlülü¤ü, dönem kâr›n›n vergiye tabi olan k›sm› üzerinden hesaplan›r. Vergiye tabi kâr, di¤er y›llarda vergilendirilebilen veya indirilebilen gelir veya gider kalemleri ile vergilendirilemeyen veya indirilemeyen kalemleri hariç tuttu¤undan dolay›, gelir tablosunda belirtilen kârdan farkl›l›k gösterir. fiirketin cari vergi yükümlülü¤ü bilanço tarihi itibariyle yasallaflm›fl ya da önemli ölçüde yasallaflm›fl vergi oran› kullan›larak hesaplanm›flt›r. Ertelenen vergi yükümlülü¤ü veya varl›¤›, varl›klar›n ve yükümlülüklerin mali tablolarda gösterilen tutarlar ile yasal vergi matrah› hesab›nda dikkate al›nan tutarlar› aras›ndaki geçici farkl›l›klar›n bilanço yöntemine göre vergi etkilerinin yasalaflm›fl vergi oranlar› dikkate al›narak hesaplanmas›yla belirlenmektedir. Ertelenen vergi yükümlülükleri vergilendirilebilir. 81 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 n. ‹liflkili Taraflar TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR Ertelenen vergi yükümlülü¤ü veya varl›¤›, varl›klar›n ve yükümlülüklerin mali tablolarda gösterilen tutarlar ile yasal vergi matrah› hesab›nda dikkate al›nan tutarlar› aras›ndaki geçici farkl›l›klar›n bilanço yöntemine göre vergi etkilerinin yasalaflm›fl vergi oranlar› dikkate al›narak hesaplanmas›yla belirlenmektedir. Ertelenen vergi yükümlülükleri vergilendirilebilir geçici farklar›n tümü için hesaplan›rken, indirilebilir geçici farklardan oluflan ertelenen vergi varl›klar›, gelecekte vergiye tabi kâr elde etmek suretiyle bu farklardan yararlanman›n kuvvetle muhtemel olmas› flart›yla hesaplanmaktad›r. fierefiye veya iflletme birleflmeleri d›fl›nda varl›k veya yükümlülüklerin ilk defa mali tablolara al›nmas›ndan dolay› oluflan ve hem ticari hem de mali kâr veya zarar› etkilemeyen geçici zamanlama farklar›na iliflkin ertelenen vergi yükümlülü¤ü veya varl›¤› hesaplanmaz. 82 Ertelenen vergi varl›¤›n›n kay›tl› de¤eri, her bir bilanço tarihi itibariyle gözden geçirilir. Ertelenen vergi varl›¤›n›n bir k›sm›n›n veya tamam›n›n sa¤layaca¤› faydan›n elde edilmesine imkan verecek düzeyde mali kâr elde etmenin muhtemel olmad›¤› ölçüde, ertelenen vergi varl›¤›n›n kay›tl› de¤eri azalt›l›r. Ertelenmifl vergi, varl›klar›n olufltu¤u veya yükümlüklüklerin yerine getirildi¤i dönemde geçerli olan vergi oranlar› üzerinden hesaplan›r ve gelir tablosuna gider veya gelir olarak kaydedilir. Bununla birlikte, ertelenen vergi, ayn› veya farkl› bir dönemde do¤rudan öz sermaye ile iliflkilendirilen varl›klarla ilgili ise do¤rudan öz sermaye hesap grubuyla iliflkilendirilir. Ödenecek cari vergi tutarlar›, peflin ödenen vergi tutarlar›yla, iliflkili oldu¤undan netlefltirilmektedir. Ertelenmifl vergi alaca¤› ve yükümlülü¤ü de ayn› flekilde netlefltirilmektedir. t. Çal›flanlara Sa¤lanan Faydalar/K›dem Tazminatlar› Türkiye’de mevcut kanunlar ve toplu ifl sözleflmeleri hükümlerine göre k›dem tazminat›, emeklilik veya iflten ç›kar›lma durumunda ödenmektedir. ‹liflikteki mali tablolarda Not 23’te detayland›r›ld›¤› gibi, Uluslararas› Muhasebe Standard› No:19 “Personele Sa¤lanan Faydalar” uygulanm›flt›r u. Emeklilik Planlar› Yoktur. ü. Tar›msal Faaliyetler Yoktur. v. Nakit Ak›m Tablosu Grup net varl›klar›ndaki de¤iflimleri, finansal yap›s›n› ve nakit ak›mlar›n›n tutar ve zamanlamas›n› de¤iflen flartlara göre yönlendirme yetene¤i hakk›nda mali tablo kullan›c›lar›na bilgi vermek üzere, nakit ak›m tablolar›n› düzenlemektedir. TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR 31 Aral›k 2005 YTL 5.190 939.739.224 44.014.280 983.758.694 Kasa Vadesiz mevduat Vadeli mevduat 31 Aral›k 2004 YTL 1.966 1.067.268.516 51.288.611 1.118.559.093 Vadesiz mevduat›n 774.964.152 YTL’si kamu bankalar›nda tutulan at›l fonlardan oluflmaktad›r. Grup at›l fonlardan günlük faiz kazanmaktad›r. 31 Aral›k 2005 tarihi itibariyle at›l fonlar›n ortalama faiz oran› %11,35’tir. 31 Aral›k 2005 tarihi itibariyle vadeli mevduat›n faiz tahakkuku olan 98.280 YTL vadeli mevduat›n üzerine eklenmifltir. Vadeli Mevduat: Para cinsi YTL Faiz oran› %16,50 Vade 17.01.2006-03.02.2006 31 Aral›k 2005 YTL 44.014.280 44.014.280 Para cinsi YTL USD Faiz oran› %13,00-23,00 %4,00 Vade 03.01.2005-29.03.2005 17.06.2005 31 Aral›k 2004 YTL 50.872.124 416.487 51.288.611 5. MENKUL KIYMETLER (NET) 31 Aral›k 2005 ve 31 Aral›k 2004 tarihleri itibariyle menkul k›ymet bulunmamaktad›r. 6. F‹NANSAL BORÇLAR ve UZUN VADEL‹ F‹NANSAL BORÇLARIN KISA VADEL‹ KISIMLARI Uzun vadeli kredilerin k›sa vadeli anapara taksitleri ve faizleri Uzun vadeli kredilerin faiz tahakkuklar› Toplam K›sa Vadeli Mali Borçlar Uzun vadeli kredilerin uzun vadeli k›sm› Toplam Mali Borçlar 31 Aral›k 2005 YTL 67.443.615 6.352.269 73.795.884 405.442.995 479.238.879 31 Aral›k 2004 YTL 67.202.543 3.511.981 70.714.524 288.958.322 359.672.846 31 Aral›k 2005 YTL 73.795.884 95.129.486 104.024.267 65.766.756 35.340.020 105.182.466 479.238.879 31 Aral›k 2004 YTL 70.714.524 72.781.011 88.695.729 70.294.231 29.594.969 27.592.382 359.672.846 Finansal borçlar›n geri ödeme vadeleri afla¤›daki gibidir: 1 y›l içinde ödenecekler 1-2 y›l içinde ödenecekler 2-3 y›l içinde ödenecekler 3-4 y›l içinde ödenecekler 4-5 y›l içinde ödenecekler (*) 224.714.638 USD ve 14.641.411 EUR tutar›ndaki banka kredisi (324.765.341 YTL) de¤iflken faiz oranlar›ndan oluflmakta ve Grup’u faiz oran› riskine maruz b›rakmaktad›r. Grup taraf›ndan kullan›lan kredilerin 102.720.464 USD ve 3.684.855.480 JPY tutar›ndaki (175.837.671 YTL) k›sm› için hazine garantisi bulunmaktad›r. 83 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 4. HAZIR DE⁄ERLER TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Uzun vadeli kredilerin k›sa vadeli anapara taksitleri ve faizleri Vade Ocak 2006-Kas›m 2006 Nisan 2006- Haziran 2006 Mart 2006-Ekim 2006 Döviz Miktar› 33.641.772 23.872 2.510.302.947 Cinsi USD EUR JPY Faiz Oran› Libor+%0,25-Libor+%4,75 Euribor+%0,04-Euribor+%4,0 %4,4-%5,2 84 Tahakkuk Eden Faiz YTL 6.061.138 37.896 253.235 6.352.269 Anapara YTL 39.079.393 28.364.222 67.443.615 31 Aral›k 2005 YTL 45.140.531 37.896 28.617.457 73.795.884 Tahakkuk Eden Faiz YTL Anapara YTL 31 Aral›k 2004 YTL 2.999.788 549.664 3.549.452 31.075.613 36.089.459 67.165.072 34.075.401 36.639.123 70.714.524 Uzun vadeli kredilerin k›sa vadeli anapara taksitleri ve faizleri Döviz Miktar› Cinsi Faiz Oran› 29.831.717 2.837.382.708 USD JPY Libor+%0,25 -Libor+%4,75 %4,4-%5,2 Vade fiubat 2005-Kas›m 2005 Mart 2005-Ekim 2005 Uzun Vadeli Krediler: Döviz Miktar› 274.669.902 14.641.411 1.196.765.820 Cinsi USD EUR JPY Vade fiubat 2008 - Mart 2016 Mart 2010 - Mart 2016 Ekim 2007 Faiz Oran› Libor+%0,25 -Libor+%4,75 Euribor+%0,04-Euribor+%4,0 %4,4-%5,2 405.442.995 31 Aral›k 2005 368.556.624 23.243.240 13.643.131 Döviz Miktar› 172.815.162 5.167.809 3.684.855.483 Cinsi USD EUR JPY Vade fiubat 2008-Mart 2016 Mart 2010-Mart 2016 Ekim 2007 Faiz Oran› Libor+%0,25 -Libor+%4,75 Euribor+%0,04-Euribor+%4,0 %4,4-%5,2 31 Aral›k 2004 231.935.230 9.440.553 47.582.539 288.958.322 TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR 7. T‹CAR‹ ALACAKLAR ve T‹CAR‹ BORÇLAR (NET) Ticari alacaklar (*) Alacak senetleri Di¤er ticari alacaklar Ticari alacaklar ve alacak senetleri reeskontu Verilen Depozito ve Teminatlar fiüpheli ticari alacaklar fiüpheli ticari alacaklar karfl›l›¤› 31 Aral›k 2005 YTL 747.001.104 4.603.800 300.704 (7.224.427) 189 24.164 (24.164) 744.681.370 31 Aral›k 2004 YTL 550.130.897 5.137.723 233.019 (6.029.024) 24.164 (24.164) 549.472.615 (*) Ticari alacaklar içerisindeki 3.811.437 YTL, ihraç kay›tl› sat›fllar›n Özel Tüketim Vergisi (“ÖTV”) ve Katma De¤er Verigisi’nden (“KDV”) oluflmaktad›r ve karfl›l›¤› pasifte ödenecek ÖTV ve KDV içerisinde yer almaktad›r. Müflteriler sat›n ald›klar› mamullerin ihraç edildi¤ini gümrük müdürlüklerine belgeledikleri zaman ticari alacaklar ve ödenecek ÖTV ve KDV içerisindeki tutarlar karfl›l›kl› mahsuplafl›lmaktad›r (bkz. not 10). UZUN VADEL‹ T‹CAR‹ ALACAKLAR (NET) Verilen depozito ve teminatlar 31 Aral›k 2005 YTL 54.176 54.176 31 Aral›k 2004 YTL 54.246 54.246 31 Aral›k 2005 YTL 983.504.275 18.631.387 (2.826.135) 1.236.320 19.344.880 1.019.890.727 31 Aral›k 2004 YTL 669.199.120 72.844 (1.369.422) 1.170.527 12.803.242 681.876.311 KISA VADEL‹ T‹CAR‹ BORÇLAR (NET) K›sa vadeli ticari borçlar Borç senetleri Ticari borçlar ve borç senetleri reeskontu Al›nan depozito ve garantiler Di¤er ticari borçlar 8. F‹NANSAL K‹RALAMA ALACAKLARI ve F‹NANSAL K‹RALAMA ‹fiLEMLER‹NDEN BORÇLAR 31 Aral›k 2005 ve 31 Aral›k 2004 tarihleri itibariyle finansal kiralama alaca¤› ve finansal kiralama ifllemlerinden borçlar bulunmamaktad›r. 85 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 KISA VADEL‹ T‹CAR‹ ALACAKLAR (NET) TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 9. ‹L‹fiK‹L‹ TARAFLARDAN ALACAKLAR VE BORÇLAR (NET) Personelden Alacaklar (K›sa vadeli) Personelden Alacaklar (Uzun vadeli) 86 Personele Borçlar 31 Aral›k 2005 YTL 7.180.582 3.265 7.183.847 31 Aral›k 2004 YTL 6.900.685 4.525 6.905.210 16.055.268 7.787.165 10. D‹⁄ER ALACAKLAR, D‹⁄ER YÜKÜMLÜLÜKLER ve D‹⁄ER F‹NANSAL YÜKÜMLÜLÜKLER KISA VADEL‹ D‹⁄ER ALACAKLAR Di¤er Çeflitli Alacaklar fiüpheli Di¤er Alacaklar fiüpheli Di¤er Alacaklar Karfl. (-) 31 Aral›k 2005 YTL 227.626 1.804.411 (1.804.411) 227.626 31 Aral›k 2004 YTL 436.316 1.627.628 (1.627.628) 436.316 31 Aral›k 2005 YTL 84.337.498 444.131.531 17.003.608 8.164.134 553.636.771 31 Aral›k 2004 YTL 109.284.666 519.304.000 16.600.456 592.006 645.781.128 KISA VADEL‹ D‹⁄ER YÜKÜMLÜLÜKLER Ödenecek KDV (*) Ödenecek ÖTV (*) Di¤er Vergi ve Yükümlülükler Di¤er (*) Ödenecek KDV içerisindeki 1.536.460 YTL ve Ödenecek ÖTV içerisindeki 2.274.977 YTL, ihraç kay›tl› sat›fllar›n ÖTV ve KDV'sinden oluflmaktad›r ve karfl›l›¤› ticari alacaklar içerisinde yer almaktad›r. Müflteriler sat›n ald›klar› mamullerin ihraç edildi¤ini gümrük müdürlüklerine belgeledikleri zaman ticari alacaklar ve ödenecek ÖTV ve KDV içerisindeki tutarlar karfl›l›kl› mahsuplafl›lmaktad›r (bkz.not 7). TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR Tesise Kat›l›m Paylar› Gelir Pay› (*) 31 Aral›k 2005 YTL 3.223.887 34.476.514 37.700.401 31 Aral›k 2004 YTL 3.478.181 3.478.181 (*) 5015 say›l› Petrol Piyasas› Kanunu’nun 16. maddesi gere¤ince süreklili¤in sa¤lanmas›, kriz veya ola¤anüstü hallerde risklerin önlenmesi ve uluslararas› anlaflmalar gere¤i ola¤anüstü hal petrol stoklar› ile ilgili yükümlülüklerin ifas› amaçlar›yla bir önceki y›l günlük ortalama kullan›m›n›n içindeki net ithalat›n en az doksan günlük miktar› kadar petrol sto¤un tutulmas› gereklili¤i üzerine ulusal petrol sto¤unun tamamlay›c› k›sm›n›n muhafazas›ndan rafinericiler sorumlu tutulmufltur. Kanuna göre tamamlay›c› k›sm›n edinilmesi nedeniyle oluflabilecek kaynak ihtiyac›, finansman giderleri ve bu k›s›m stoklar›n depolama ve idame maliyeti, tüketici fiyatlar›na ilâve edilen, kurul taraf›ndan azami 10 ABD Dolar/ton'a kadar belirlenecek olan ve rafinericilerin kullan›m›nda kalan gelirler ile karfl›lan›r. 17 Haziran 2004 tarihinde Resmi Gazete’de yay›mlanan Petrol Piyasas› Lisans Yönetmeli¤i Madde 50’de gelir pay› akaryak›t için beher metrik ton veya eflde¤eri hacim bafl›na 1,5 YTL (1.500.000 TL) olarak belirlenmifl olup ek olarak hesaplamalarda ton kesirlerinin dikkate al›nmayaca¤› belirtilmifltir. Rafinericilerin haricinde ithalat durumunda ise bu gelir rafinericiye ithalatç› taraf›ndan ödenir. Grup yönetmeli¤in ilgi maddesinin yürürlü¤e girdi¤i tarih olan 1 Ocak 2005’ten itibaren akaryak›t sat›fllar› ve rafineri harici akaryak›t ithalat› üzerinden gelir pay› toplamaktad›r. Grup, akaryak›t üzerinden toplanan gelir pay›na ek olarak 16 Eylül 2005’ten itibaren ayn› tarihli Resmi Gazete’de yay›mlanan S›v›laflt›r›lm›fl Petrol Gazlar› (LPG) Piyasas› Yönetmeli¤i Madde 40 gere¤ince LPG için de ton bafl›na 3 YTL (3 Milyon TL) gelir pay› toplamaktad›r. Ulusal Petrol Sto¤u Komisyonu’nun 6 May›s 2005 tarihinde yap›lan 2005/2 say›l› toplant›s›nda, gelir paylar›n›n T.C. Ziraat Bankas› nezdinde “Gelir Pay› Hesab›” açt›r›larak bu hesaba en geç müteakip ay›n 20’sine kadar yat›r›lmas›, hesaba yat›r›lan gelir paylar›n›n Komisyon Sekreterya’s›na bildirilmesi, toplanan gelir paylar›n›n muhasebesinin Tüprafl Genel Müdürlü¤ü taraf›ndan yürütülmesi ve hesapta biriken tutar›n gecelik repo ile de¤erlendirilmesi karar› al›nm›flt›r. Bu kararlara istinaden 31 Aral›k 2005 tarihi itibariyle hesaplanan 34.476.514 YTL tutar›nda gelir paylar› Uzun Vadeli Di¤er Yükümlülükler içerisinde “Gelir Pay›” ve hesaplanan Gelir Pay›’na iliflkin olarak bankalarda bloke edilen 32.253.844 YTL Di¤er Cari Olmayan /Duran Varl›klar içerisinde Bloke Banka Mevduatlar› (bkz.not 15) hesaplar›nda muhasebelefltirilmektedir. 11. CANLI VARLIKLAR 31 Aral›k 2005 ve 31 Aral›k 2004 tarihleri itibariyle canl› varl›k bulunmamaktad›r. 12. STOKLAR ‹lk madde ve malzeme Yar› mamuller Mamuller Ticari mallar Yoldaki mallar - Ticari mallar Yoldaki mallar - ‹lk madde Verilen siparifl avanslar› Di¤er stoklar Stok de¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤› 31 Aral›k 2005 YTL 493.261.979 118.831.915 426.046.469 35.659.765 36.048.123 211.378.728 4.356.299 68.445 1.325.651.723 (6.255.933) 31 Aral›k 2004 YTL 340.055.500 128.549.473 360.323.387 5.833.399 22.282.845 130.057.429 13.051.852 37.366 1.000.191.251 (12.765.075) 1.319.395.790 987.426.176 87 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 UZUN VADEL‹ D‹⁄ER YÜKÜMLÜLÜKLER TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 2005 ve 2004 y›llar› için stok de¤er düflüklü¤ü hareketi afla¤›daki flekildedir: 88 Aç›l›fl bakiyesi Dönem gideri Konusu kalmayan karfl›l›k Parasal kazanç/(kay›p) Kapan›fl bakiyesi 31 Aral›k 2005 YTL (12.765.075) (10.267.451) 16.776.593 (6.255.933) 31 Aral›k 2004 YTL (6.235.802) (7.287.396) 758.123 (12.765.075) 13. DEVAM EDEN ‹NfiAAT SÖZLEfiMELER‹NDEN ALACAKLAR 31 Aral›k 2005 ve 31 Aral›k 2004 tarihleri itibariyle devam eden inflaat sözleflmelerinden alacaklar bulunmamaktad›r. 14. ERTELENEN VERG‹ VARLIKLARI ve YÜKÜMLÜLÜKLER‹ ve VERG‹LEND‹RME Grup vergiye esas yasal mali tablolar› ile UFRS’ye göre haz›rlanm›fl mali tablolar› aras›ndaki farkl›l›klardan kaynaklanan geçici zamanlama farklar› için ertelenmifl vergi aktifi ve pasifini muhasebelefltirmektedir. Söz konusu farkl›l›klar genellikle baz› gelir ve gider kalemlerinin vergiye esas tutarlar› ile UFRS’ye göre haz›rlanan mali tablolarda farkl› dönemlerde yer almas›ndan kaynaklanmakta olup afla¤›da aç›klanmaktad›r. Ertelenmifl vergiye baz teflkil eden zamanlama farkl›l›klar›: Maddi duran varl›klar K›dem tazminat› karfl›l›¤› Yararlan›lacak yat›r›m indirimi Stoklar Di¤er 31 Aral›k 2005 YTL 615.699.816 (114.212.570) (41.355.338) (152.302.416) 307.829.492 (Yeniden Düzenlenmifl) 31 Aral›k 2004 YTL 490.983.680 (92.257.834) (49.385.436) (959.214) (126.933.161) 221.447.035 Ertelenmifl vergi oran› yat›r›m indirimi hariç %30’dur (2004: %30). Yat›r›m indirimine iliflkin vergi oran› %10,2’dir (2004: %10,2). Ertelenmifl vergi (aktifleri)/pasifleri: Maddi duran varl›klar K›dem tazminat› karfl›l›¤› Yararlan›lacak yat›r›m indirimi Stoklar Di¤er 31 Aral›k 2005 YTL 184.709.94 (34.263.771) (4.218.244) (45.690.725) 100.537.205 (Yeniden Düzenlenmifl) 31 Aral›k 2004 YTL 147.295.104 (27.677.350) (5.037.314) (287.764) (38.079.948) 76.212.728 TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR 1 Ocak, aç›l›fl bakiyesi Parasal kazanç Ertelenmifl vergi karfl›l›¤› 31 Aral›k, kapan›fl bakiyesi 2005 YTL 76.212.728 24.324.477 100.537.205 (Yeniden Düzenlenmifl) 2004 YTL 37.313.119 (4.536.378) 43.435.917 76.212.728 89 15. D‹⁄ER CAR‹/DÖNEN VARLIKLAR ve D‹⁄ER CAR‹ OLMAYAN/DURAN VARLIKLAR D‹⁄ER CAR‹/DÖNEN VARLIKLAR Peflin ödenen personel giderleri Peflin ödenen sigorta ve di¤er giderler Peflin ödenen vergi, resim ve harç giderleri Peflin ödenen katalist bedeli ‹fl avanslar› Personel avanslar› Verilen depozito ve teminatlar Bloke banka mevduatlar› (*) Di¤er çeflitli dönen varl›klar 31 Aral›k 2005 YTL 1.852.379 3.110.721 234.423 2.059.169 42.593 128.169 28.404.555 34.394 35.866.403 31 Aral›k 2004 YTL 1.801.827 3.458.634 513.905 828.630 363.632 9.711 202.153 689.683 84.253 7.952.428 (*) ‹thal edilecek malzemenin mal bedeli karfl›l›¤› olarak kullan›lmak üzere 31 Aral›k 2005 tarihi itibariyle 21.168.994 ABD Dolar› karfl›l›¤› 28.404.555 YTL bankalarda bloke mevduat olarak tutulmaktad›r (31 Aral›k 2004: 7.947.853 ABD Dolar› karfl›l›¤› 10.666.814 YTL verilen siparifl avans›, 513.885 ABD Dolar› karfl›l›¤› 689.683 YTL bloke banka mevduat›). D‹⁄ER CAR‹ OLMAYAN/DURAN VARLIKLAR Bloke banka mevduatlar› (*) Peflin ödenen katalist bedeli Peflin ödenen sigorta bedeli Yedek parça ve di¤er malzemeler 31 Aral›k 2005 YTL 32.253.844 10.555.540 392.394 282.389.271 325.591.049 31 Aral›k 2004 YTL 3.063.639 283.257.748 286.321.387 (*) 31 Aral›k 2005 itibariyle bloke mevduat içerisinde bulunan 32.253.844 YTL “Gelir Pay›” tutar›na iliflkindir (bkz.not 10). Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Ertelenmifl vergi (aktifi)/pasifi hareketleri: TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR 16. F‹NANSAL VARLIKLAR Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Grup’un 31 Aral›k 2005 ve 31 Aral›k 2004 tarihleri itibariyle ifltirakindeki sermaye tutar› ve oran› afla¤›daki gibidir: Pay› % <1 31 Aral›k 2004 YTL 1.398 2005 YTL 2004 YTL Maliyet bedeli 1 Ocak itibariyle Negatif flerefiye düzeltme etkisi (*) 31 Aral›k itibariyle 4.177.910 (4.177.910) - 4.177.910 4.177.910 Birikmifl amortisman 1 Ocak itibariyle Negatif flerefiye düzeltme etkisi (*) 31 Aral›k itibariyle (522.238) 522.238 - (348.158) (174.080) (522.238) - 3.655.672 fiirket unvan› Borsada ifllem görmeyen 90 Pay› % <1 31 Aral›k 2005 YTL 1.398 17. NEGAT‹F fiEREF‹YE (NET) 31 Aral›k itibariyle net defter de¤eri (*) Önceki dönemlerde gerçekleflen iktisaplardan kaynaklanan negatif flerefiyenin net kay›tl› tutar› ilk defa 31 Mart 2004 tarihinde veya bu tarihten sonra bafllayan ilk y›ll›k hesap döneminin bafl›ndan itibaren uygulanmaya bafllanan UFRS 3 (“iflletme birleflmeleri”) gere¤ince “Geçmifl Y›llar Kârlar›” hesab›na s›n›flanm›flt›r (Dipnot 3.h). 18. YATIRIM AMAÇLI GAYR‹MENKULLER 31 Aral›k 2005 ve 31 Aral›k 2004 tarihleri itibariyle yat›r›m amaçl› gayrimenkul bulunmamaktad›r. 31 Aral›k 2005 itibariyle net defter de¤eri 28.031.999 197.965.983 (1.634.273) - Varl›klarda de¤er düflüklü¤ü-31 Aral›k 2005 12.618.219 674.323.033 28.031.999 - (430.043.117) - (45.255.276) 575.616 - (474.722.777) 663.177.447 (1.472.633) Yeralt› ve Yerüstü Düzenleri YTL 28.179.056 (147.057) Arazi ve Arsalar YTL Birikmifl amortismanlar 1 Ocak 2005 aç›l›fl bakiyesi Dönem gideri Sat›fllar 31 Aral›k 2005 kapan›fl bakiyesi Maliyet de¤eri 1 Ocak 2005 aç›l›fl bakiyesi Al›mlar Sat›fllar Yap›lmakta olan yat›r›mlardan transfer 31 Aral›k 2005 kapan›fl bakiyesi 19. MADD‹ VARLIKLAR ( NET ) 105.304.389 (2.138.349) (113.424.400) (10.551.510) 200.662 (123.775.248) 5.275.932 231.217.986 226.544.780 (602.726) Binalar YTL 1.394.656.182 (5.941.465) (2.982.122.136) (182.948.198) 15.623.974 (3.149.446.360) 184.556.449 4.550.044.007 4.385.030.497 11.304 (19.554.243) Tesis, Makine ve Cihazlar YTL 288.782 61.561.510 61.392.930 11.275 (131.477) Demirbafllar YTL 84.110.274 (64.611) 6.258.459.283 - (202.800.382) 237.461 504.398.281 27.025 - (166.873) (43.563) (210.436) 504.398.281 - 2.318.297.781 (9.791.220) - (3.699.437.730) (247.460.842) 16.528.290 - (3.930.370.282) 5.957.632.080 322.735.339 (21.908.136) 384.485.903 322.712.760 - 237.461 - Toplam YTL 91 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 3.803.648 (12.522) (119.218.340) (54.462.864) (5.251.781) (3.410.514) 128.038 (124.470.121) (57.745.340) 61.000 208.645.006 208.584.006 - Tafl›tlar YTL Yap›lmakta Olan Yat›r›mlar ve Verilen Avanslar YTL Di¤er Maddi Duran Varl›klar YTL TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR 31 Aral›k 2004 itibariyle net defter de¤eri 28.179.056 228.674.920 (4.459.410) - 663.177.447 28.179.056 Varl›klarda de¤er düflüklü¤ü31 Aral›k 2004 5.127.353 - - (385.367.256) - (44.680.852) 4.991 - (430.043.117) 658.055.085 (4.991) 28.179.056 - Yeralt› ve Yerüstü Düzenleri YTL Birikmifl amortismanlar 1 Ocak 2004 aç›l›fl bakiyesi Dönem gideri Sat›fllar 31 Aral›k 2004 kapan›fl bakiyesi Maliyet de¤eri 1 Ocak 2004 aç›l›fl bakiyesi Al›mlar Sat›fllar Yap›lmakta olan yat›r›mlardan transfer 31 Aral›k 2004 kapan›fl bakiyesi Arazi ve Arsalar YTL 108.417.230 (4.703.150) (103.240.988) (10.183.412) (113.424.400) 226.544.780 14.376.680 212.168.100 - Binalar YTL 1.386.707.586 (16.200.775) (2.803.925.520) (179.384.209) 1.187.593 (2.982.122.136) 4.385.030.497 10.166.899 4.376.070.735 30.125 (1.237.262) 61.392.930 518.781 61.013.785 67.774 (207.410) Demirbafllar YTL 89.217.305 (148.361) 6.901.759 (28.307) (113.534.381) (51.217.554) (5.683.994) (3.452.375) 35 207.065 (119.218.340) (54.462.864) 208.584.006 273.351 208.310.690 (35) Tafl›tlar YTL 70.588 - (123.310) (43.563) (166.873) 237.461 - 237.461 - Di¤er Maddi Duran Varl›klar YTL Yap›lmakta Olan Yat›r›mlar ve Verilen Avanslar YTL 5.957.632.080 - 5.738.428.251 220.653.527 (1.449.698) Toplam YTL 384.485.903 - 2.232.654.347 (25.540.003) - (3.457.409.009) (243.428.405) 1.399.684 - (3.699.437.730) 384.485.903 (30.463.064) 194.393.339 220.555.628 - 92 Tesis, Makine ve Cihazlar YTL Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR Binalar Yeralt› ve yerüstü düzenleri Makine ve cihazlar Tafl›tlar Döfleme ve demirbafllar (%) 2-10 2-10 4-25 4-20 5-20 93 20. MADD‹ OLMAYAN VARLIKLAR (NET) Haklar YTL Di¤er maddi olmayan duran varl›klar YTL Toplam YTL Maliyet de¤eri 1 Ocak 2005 aç›l›fl bakiyesi Al›mlar Sat›fllar 31 Aral›k 2005 kapan›fl bakiyesi 929.754 40.791 970.545 2.540.351 692.119 (45.362) 3.187.108 3.470.105 732.910 (45.362) 4.157.653 Birikmifl amortismanlar 1 Ocak 2005 aç›l›fl bakiyesi Dönem gideri Sat›fllar 31 Aral›k 2005 kapan›fl bakiyesi (487.963) (191.287) (679.250) (1.228.935) (527.910) 45.362 (1.711.483) (1.716.898) (719.197) 45.362 (2.390.733) 291.295 1.475.625 1.766.920 Haklar YTL Di¤er maddi olmayan duran varl›klar YTL Toplam YTL Maliyet de¤eri 1 Ocak 2004 aç›l›fl bakiyesi Al›mlar Sat›fllar 31 Aral›k 2004 kapan›fl bakiyesi 856.871 72.883 929.754 2.001.740 633.247 (94.636) 2.540.351 2.858.611 706.130 (94.636) 3.470.105 Birikmifl amortismanlar 1 Ocak 2004 aç›l›fl bakiyesi Dönem gideri Sat›fllar 31 Aral›k 2004 kapan›fl bakiyesi (312.397) (175,566) (487.963) (880.907) (410.098) 62.070 (1.228.935) (1.193.304) (585.664) 62.070 (1.716.898) 441.791 1.311.416 1.753.207 31 Aral›k 2005 itibariyle net defter de¤eri 31 Aral›k 2004 itibariyle net defter de¤eri Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Maddi varl›klar için amortisman oranlar› afla¤›daki gibidir: TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR 21. ALINAN AVANSLAR Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Al›nan avanslar 31 Aral›k 2005 YTL 8.554.099 8.554.099 31 Aral›k 2004 YTL 16.066.868 16.066.868 22. EMEKL‹L‹K PLANLARI 94 Grup’un bilançosunda emeklilik planlar›n› kapsayan herhangi bir yükümlülü¤ü bulunmamaktad›r. 23. BORÇ KARfiILIKLARI Kurumlar vergisi karfl›l›¤› Di¤er k›sa vadeli borç karfl›l›klar› K›sa vadeli borç karfl›l›klar› Uzun vadeli borç karfl›l›klar› 31 Aral›k 2005 YTL 32.561.984 102.512.786 135.074.770 (Yeniden Düzenlenmifl) 31 Aral›k 2004 YTL 99.047.041 64.770.864 163.817.905 114.212.570 249.287.340 92.257.834 256.075.739 (Yeniden Düzenlenmifl) ‹zin ücretleri karfl›l›¤› (*) 19.106.384 1.214.217 20.320.601 10.089.147 (3.231.830) (247.928) 26.929.990 Çevre yükümlülü¤ü karfl›l›¤› 11.490.505 11.490.505 12.272.895 (9.802.283) (1.987.112) 11.974.005 9.390.301 3.732.359 (1.297.949) (67.120) 11.757.591 K›deme teflvik karfl›l›¤› (**) 9.390.301 7.887.804 7.887.804 335.933 8.223.737 (Yeniden Düzenlenmifl) Vergi cezas› karfl›l›¤› 1.533.297 1.533.297 Navlun fark› karfl›l›¤› 18.886.758 64.770.864 54.376.144 (14.332.062) (2.302.160) 102.512.786 1.213.853 1.213.853 1.213.853 830.165 830.165 (Yeniden Düzenlenmifl) Toplam 45.884.106 Tank (Yeniden dibi Düzenlenmifl) firesi IOPC kat›l›m karfl›l›¤› pay› karfl›l›¤› - (*) Grup, çal›flanlar›n›n dönem sonu itibariyle tahakkuk eden izinleri için UMS 19’a göre karfl›l›k ay›rm›flt›r. (**) K›deme Teflvik Primi çal›flanlar›n ifllerine ve iflyerlerine ba¤l›l›klar›n› teflvik etmek amac›yla 5 y›ll›k k›demi olanalara 45 günlük, 10 y›ll›k k›demi olanlara 55 günlük, 15 y›ll›k k›demi olanlara 70 günlük, 20 y›ll›k k›demi olanlara 80 günlük, 25 y›ll›k k›demi olanlara 90 günlük ve 30 y›ll›k k›demi olanlara 100 günlük ç›plak ücretleri tutar›nda ve her k›dem kademesi için bir defaya mahsus olmak üzere k›demlerini doldurduklar› ay›n ücretleriyle birlikte ödenmektedir. UMS 19’a göre gelecekte ödenecek K›deme Teflvik Primlerinin dönem sonlar›nda tahakkuk etmifl k›sm› için fiirket karfl›l›k ay›rmaktad›r. 31 Aral›k 2004 itibariyle Yeniden düzenleme etkisi (bkz Not 44) 8.570.884 1 Ocak 2005 itibariyle 14.467.800 Dönem içinde ayr›lan karfl›l›k 25.582.348 Dönem içinde iptal edilen Dönem içinde yap›lan ödemeler 31 Aral›k 2005 itibariyle 40.050.148 (Yeniden Düzenlenmifl) Dava karfl›l›klar› 5.896.916 D‹⁄ER KISA VADEL‹ BORÇ KARfiILIKLARI 95 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR UZUN VADEL‹ BORÇ KARfiILIKLARI Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 K›dem Tazminat› Karfl›l›¤› 96 31 Aral›k 2005 YTL 114.212.570 114.212.570 31 Aral›k 2004 YTL 92.257.834 92.257.834 Türkiye’de mevcut kanunlar çerçevesinde, fiirket’te bir y›ll›k hizmet süresini dolduran ve herhangi bir geçerli nedene ba¤l› olmaks›z›n ifline son verilen, askerlik hizmeti için göreve ça¤r›lan, vefat eden, erkekler için 25 kad›nlar için 20 y›ll›k hizmet süresini dolduran yada emeklilik yafl›na gelmifl (kad›nlarda 58, erkeklerde 60 yafl) personele k›dem tazminat› ödemesi yap›lmak zorundad›r. Mevzuat›n 8 Eylül 1999 tarihi itibar›yla de¤iflmesinden dolay› emeklili¤e ba¤l› hizmet süresi ile ilgili belirli geçifl yükümlülükleri vard›r. 31 Aral›k 2005 tarihi itibariyle ödenecek k›dem tazminat›, her hizmet y›l› için bir ayl›k maafl üzerinden 1.727,15 YTL (2004: 1.574,74 YTL) tavan›na tabidir. K›dem tazminat› yükümlülü¤ü zorunluluk olmad›¤›ndan dolay› herhangi bir fonlamaya tabi de¤ildir. K›dem Tazminat› yükümlülü¤ü, flirketin çal›flanlar›n emekli olmas›ndan do¤an gelecekteki olas› yükümlülü¤ün bugünkü de¤erinin tahminine göre hesaplan›r. UFRS, flirketin yükümlülüklerini tan›mlanm›fl fayda planlar› kapsam›nda aktüeryal de¤erleme yöntemleri kullan›larak hesaplanmas›n› öngörür. Buna uygun olarak, toplam yükümlülüklerin hesaplanmas›nda kullan›lan aktüeryal varsay›mlar afla¤›da belirtilmifltir. Esas varsay›m, her hizmet y›l› için olan azami yükümlülü¤ün enflasyona paralel olarak artmas›d›r. Dolay›s›yla, uygulanan iskonto oran›, gelecek enflasyon etkilerinin düzeltilmesinden sonraki beklenen reel faiz oran› ifade eder. Sonuçta, 31 Aral›k 2005 tarihi itibariyle, ekli mali tablolarda yükümlülükler, çal›flanlar›n emeklili¤inden kaynaklanan gelece¤e ait olas› yükümlülü¤ünün bugünkü de¤eri tahmin edilerek hesaplan›r. Bilanço tarihindeki karfl›l›klar y›ll›k %6,175 enflasyon oran› ve %12 iskonto oran› varsay›m›na göre, yaklafl›k %5,49 gerçek iskonto oran› ile hesaplanm›flt›r. 2005 2004 YTL YTL 1 Ocak itibariyle karfl›l›k 92.257.834 84.760.268 Hizmet maliyeti 25.666.786 19,740,219 Faiz maliyeti 4.605.171 4,090,464 Dönem içinde yap›lan ödemeler (8.317.221) (5.765.112) Parasal kay›p/kazanç (10.568.005) 31 Aral›k itibariyle karfl›l›k 114.212.570 92.257.834 24. ANA ORTAKLIK DIfiI PAYLAR 1 Ocak itibariyle bakiye Ana ortakl›k d›fl› kâr/zarar Ana ortakl›k d›fl› temettü pay› 31 Aral›k itibariyle bakiye 2005 YTL 18.487.796 4.203.362 (3.280.476) 19.410.682 TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR 25. SERMAYE 31 Aral›k 2005 ve 31 Aral›k 2004 tarihleri itibariyle sermaye yap›s› afla¤›daki gibidir: Orta¤›n Ad› T.C Baflbakanl›k Özellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤› Di¤er Ortaklar Enflasyon düzeltme etkisi Yeniden düzenlenmifl sermaye 31 Aral›k 2005 Pay Sermaye Pay Oran› % Tutar› YTL 51,00 49,00 100,00 127.713.792 122.705.408 250.419.200 1.344.242.642 1.594.661.842 31 Aral›k 2004 Pay Sermaye Pay Oran› % Tutar› YTL 65,76 34,24 100,00 164.683.491 85.735.709 250.419.200 1.344.242.642 1.594.661.842 31 Aral›k 2005 tarihi itibariyle fiirket’in sermayesi tamam› 1 YKr nominal de¤erli 25.041.919.199 adet A grubu ve Özellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤›’na ait bir adet C grubu imtiyazl› hisse senedinden oluflmaktad›r. fiirket ana sözleflmesinin gere¤i olarak Yönetim Kurulu’nda C grubu hissedar›n gösterece¤i 1 üye bulundurmak zorundad›r. Afla¤›daki konularda Yönetim Kurulu karar› al›nmas› C grubunu temsil eden üyenin olumlu oy kullanmas›na ba¤l›d›r: a) fiirket Ana Sözleflmesinde, Yönetim Kurulu toplant› ve karar nisab› ile “‹mtiyazl› Hisse”ye ait haklar› etkileyecek de¤ifliklikler ile Türk Silahl› Kuvvetlerinin akaryak›t ihtiyac›n›n öncelikle karfl›lanmas›na yönelik yükümlülü¤ü ve bu yükümlülü¤e iliflkin ‹mtiyazl› Hisseye tan›nan haklar› do¤rudan veya dolayl› yoldan etkileyecek her türlü Ana Sözleflme de¤iflikli¤i yap›lmas›na, b) Türk Silahl› Kuvvetlerinin akaryak›t ihtiyac›n›n bu tür akaryak›tlar›n üretim kabiliyetinin ve nakil ile ilgili sistemlerinin sa¤lanmas›, korunmas› da dahil- öncelikli olarak istenilen kalitede, zamanda ve miktarda emsallerine uygun piyasa fiyatlar›nda karfl›lanmas› esas olup, söz konusu akaryak›tlar›n istenilen kalitenin, zaman›n ve miktar›n d›fl›nda ve/veya emsallerine uygun piyasa fiyatlar›n›n üstünde karfl›lanmas›na, c) Türk Silahl› Kuvvetlerinin akaryak›t ihtiyac›n›n karfl›lanmas›n› k›s›tlayacak ve/veya karfl›lanmas›na engel olacak nitelikte, • fiirket’in sahip oldu¤u rafinerilerden herhangi birinin kapat›lmas›, sat›lmas›, herhangi bir takyidat ile s›n›rland›r›lmas› veya rafinerinin kapasitesinin %10’dan fazla azalt›lmas›na, ya da • fiirket’in bölünmesine veya baflka bir flirket ile birleflmesine d) fiirket’in tasfiyesine iliflkin kararlar. 97 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 TÜPRAfi: TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 26. SERMAYE YEDEKLER‹ Öz sermaye enflasyon düzeltmesi farklar› Sermaye Hisse senedi ihraç primleri Yasal yedekler 98 Hisse senedi ihraç primleri 31 Aral›k 2005 YTL 31 Aral›k 2004 YTL 1.344.242.642 2.727.473 415.850.531 1.762.820.646 171.969 1.762.992.615 1.344.242.642 2.727.473 415.850.531 1.762.820.646 171.969 1.762.992.615 27. KÂR YEDEKLER‹ 31 Aral›k 2005 ve 31 Aral›k 2004 tarihleri itibariyle kâr yedeklerinin nominal tutarlar› afla¤›daki gibidir: Yasal yedekler 31 Aral›k 2005 YTL 222.398.141 222.398.141 31 Aral›k 2004 YTL 168.272.000 168.272.000 Yasal yedekler, Türk Ticaret Kanunu’na göre ayr›lan birinci ve ikinci tertip yasal yedeklerden oluflmaktad›r. Birinci tertip yasal yedekler, ödenmifl sermayenin %20’sine eriflene kadar, kanuni net kâr›n %5 oran›nda ayr›l›r. ‹kinci tertip yasal yedekler, ödenmifl sermayenin %5 ‘ini aflan da¤›t›lan kâr›n %10 ‘udur. 28. GEÇM‹fi YILLAR KÂRI/ZARARI Geçmifl y›llar kârlar› Yeniden düzenleme etkisi (Dipnot 44) Negatif flerefiye düzeltme etkisi (*) 31 Aral›k 2005 YTL 354.607.673 3.655.672 358.263.345 (Yeniden Düzenlenmifl) 31 Aral›k 2004 YTL 338.435.113 (14.528.045) 323.907.068 (*) Önceki dönemlerde gerçekleflen iktisaplardan kaynaklanan negatif flerefiyenin net kay›tl› tutar› ilk defa 31 Mart 2004 tarihinde veya bu tarihten sonra bafllayan ilk y›ll›k hesap döneminin bafl›ndan itibaren uygulanmaya bafllanan UFRS 3 (“iflletme birleflmeleri”) gere¤ince mali tablolardan ç›kar›larak “Geçmifl Y›llar Kârlar›” içerisinde muhasebelefltirilmifltir. (Dipnot 3.h ve 17) TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR 29. YABANCI PARA POZ‹SYONU Döviz Tutar› Kuru YTL USD USD USD USD USD 105.494.433 49.416.806 21.168.994 464.614 (50.942) 1,3418 1,3418 1,3418 1,3418 1,3418 141.552.430 66.307.470 28.404.556 623.419 (68.353) Yabanc› Para Borçlar Krediler Krediler Krediler Toplam USD EUR JPY (308.311.674) (14.665.283) (3.707.068.767) 1,3418 1,5875 0,01140 (413.697.158) (23.281.137) (42.260.584) (479.238.879) Ticari Borçlar Ticari Borçlar Ticari Borçlar USD EUR GBP (632.355.011) (18.420) (774) 1,3418 1,5875 2,3121 (848.493.954) (29.242) (1.790) (848.524.986) Ticari borçlar ve borç senetleri reeskontu Di¤er Borç ve Karfl›l›klar Di¤er Borç ve Karfl›l›klar USD USD GBP 1.349.761 (35.719.814) (525.000) 1,3418 1,3418 2,3121 1.811.110 (47.928.846) (1.213.853) (49.142.669) Yabanc› Para Varl›klar Banka Mevduatlar› Ticari Alacaklar Di¤er cari /dönen varl›klar Alacak Senetleri Alacak Senetleri Reeskontu Net Yabanc› Para Pozisyonu (1.138.275.932) 99 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 31 Aral›k 2005 tarihi itibariyle: TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle: 100 Döviz Tutar› Kuru YTL USD USD USD EUR GBP 128.178.402 14.767.432 7.947.853 171.425 22.330 1,3421 1,3421 1,3421 1,8268 2,5765 172.028.233 19.819.370 10.666.814 313.159 57.533 11.037.506 Alacak Senetleri Alacak Senetleri Reeskontu USD USD 530.864 7.385 1,3421 1,3421 712.473 9.911 Yabanc› Para Borçlar Krediler Krediler Krediler Toplam USD JPY EUR (198.176.856) (6.522.238.191) (5.167.809) 1,3421 0,012913 1,8268 (265.973.158) (84.221.662) (9.440.553) (359.635.373) Ticari Borçlar Ticari Borçlar Ticari Borçlar Toplam USD EUR GBP (442.365.902) (2.207) (138) 1,3421 1,8268 2,5765 (593.699.277) (4.032) (356) (593.703.665) Di¤er Borç ve Karfl›l›klar Al›nan Depozito-Teminatlar USD USD (8.561.586) (62.843) 1,3421 1,3421 (11.490.505) (84.342) Yabanc› Para Varl›klar Banka Mevduatlar› Ticari Alacaklar Verilen Siparifl Avanslar› Verilen Siparifl Avanslar› Verilen Siparifl Avanslar› Toplam Net Yabanc› Para Pozisyonu (761.306.392) 30. DEVLET TEfiV‹K VE YARDIMLARI Yoktur. 31. KARfiILIKLAR, fiARTA BA⁄LI VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER Gümrüklere verilen teminat mektuplar› Di¤er teminat mektuplar› Gümrüklere verilen garanti çekleri 31 Aral›k 2005 YTL 212.165.235 60.614.616 272.779.851 31 Aral›k 2004 YTL 303.660.000 2.492.475 9.662.001 315.814.476 TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR Davalar: Çevre Kirlili¤i: fiirket’in çevre kirlili¤i ile ilgili dan›flman firmas›n›n 2005 Haziran ay› içerisinde yapt›¤› incelemeler sonucunda sundu¤u raporda her bir çevresel konuya iliflkin olarak üç maliyet senaryosu gelifltirilmifltir. Maliyet senaryolar› Türkiye’deki genel piyasa koflullar› ve Türk ve Avrupa Birli¤i mevzuat› gereklilikleri do¤rultusunda haz›rlanm›fl olup belirli konulara ait teknik çözümlerin fiyatlar›n› yans›tmaktad›r. Maliyet senaryolar› fiyat tahminleri bak›m›ndan “en iyi durum”, “normal durum” ve “en maliyetli durum” olarak tan›mlanm›flt›r. Maliyet senaryolar›, tavsiye edilen zaman aral›¤›n›n belirlenmesi ile ele al›nan konunun ve ilgili yat›r›m›n önceli¤i bak›m›ndan ise “acil”, “orta vade” ve “uzun dönemli” gelifltirme ve yat›r›mlar›n tespit edilmesi sonucunda tamamlanmaktad›r. Senaryolar genel olarak afla¤›daki flekilde tan›mlanm›flt›r: - “En iyi durum” senaryosu; aksi belirtilmedikçe, bir çevresel durumun oluflmad›¤›n› varsayar veya etki azalt›c› faaliyetlerin maliyet aral›¤›n›n en düflük halidir. Genel olarak, halihaz›rda planlanm›fl olan ve bütçesi ayr›lm›fl olan çal›flmalara yöneliktir; - “Normal durum” senaryosu; suya doymam›fl toprak bölgelerinin (vadoz zone) kirlenmifl olmas› (s›n›rl› etkiler) durumuna iliflkindir veya etki azalt›c› faaliyetlerin maliyet aral›¤›n›n orta k›sm›nda yer almaktad›r. Genel olarak, dan›flman firman›n ziyareti s›ras›nda tespit edilen durumlara ve görünür temizleme ve azalt›c› faaliyetlere yöneliktir; ve - “En maliyetli durum” senaryosu; yeralt› suyuna ulaflan ciddi etkiler ve çeflitli al›c› ortamlara ar›t›lmadan yap›lan deflarjlar gibi durumlara iliflkindir veya azalt›c› faaliyetlerin maliyet aral›¤›n›n en yüksek halidir. Dan›flman firman›n haz›rlad›¤› raporda çevre yükümlülüklerine iliflkin harcanmas› “acil” olarak belirtilmifl maliyetler “en iyi durum”, “normal durum” ve “en maliyetli durum” fiyat tahminlerine göre s›ras›yla 7.205.000 ABD Dolar›, 9.150.000 ABD Dolar› ve 15.848.000 ABD Dolar›’d›r. fiirket yönetimi sözkonusu harcamalar›n normal durum senaryosuna göre gerçekleflece¤ini düflünerek ilk defa 30 Haziran 2005 tarihi itibariyle 9.150.000 ABD Dolar› karfl›l›¤› 12.272.895 YTL tutar›nda karfl›l›k ay›rm›flt›r. 31 Aral›k 2005 tarihi itibariyle yap›lan harcamalar sonucunda ayr›lan karfl›l›k 11.974.005 YTL olarak gerçekleflmifltir ve Di¤er Borç ve Gider Karfl›l›klar› hesab›nda muhasebelefltirilmifltir. Sözkonusu raporda fiirket’in acil tan›m›nda yapmas› gerekli çevresel yükümlülüklere iliflkin sabit k›ymet yat›r›m ve gelifltirme tutar› 6.100.000 ABD Dolar’d›r. Ayr›ca ayn› rapora göre, fiirket’in, gelecekteki çevre standartlar›n›n de¤iflmesine ba¤l› olarak (Avrupa Toplulu¤u’nun belirledi¤i standartlara uygunluk sa¤lamak gibi) ve yürürlükteki baz› yönetmeliklere göre orta ve uzun vadede gerçeklefltirmesi gereken harcamalar veya sabit k›ymet yat›r›mlar›na iliflkin karfl› karfl›ya kalabilece¤i toplam çevre yükümlülü¤ü tutar› en iyi durum tahminine göre 11.640.000 ABD Dolar›, normal durum tahminine göre 23.810.000 ABD Dolar› ve en maliyetli durum tahminine göre 36.458.000 ABD Dolar›’d›r. 101 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 K›y› Emniyeti ve Gemi Kurtarma ‹flletmeleri taraf›ndan Ditafl aleyhine aç›lan 4.000.000 ABD Dolar› tutar›ndaki dava bilanço tarihi itibariyle Yarg›tay’da çözüm aflamas›nda oldu¤u ve söz konusu gemi sigortal› oldu¤u için mali tablolarda söz konusu dava ile ilgili karfl›l›k ayr›lmam›flt›r. TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR 32. ‹fiLETME B‹RLEfiMELER‹ Yoktur. Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 33. BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA Yoktur. 34. B‹LANÇO TAR‹H‹NDEN SONRA ORTAYA ÇIKAN HUSUSLAR 102 Özellefltime Yüksek Kurulu’nun 7 Kas›m 2005 tarihli ve 2005/128 no’lu karar› uyar›nca fiirket’in %51 oran›ndaki ‹dare hissesi için 4.140.000.000 ABD Dolar› bedelle en yüksek teklifi veren Koç-Shell Ortak Giriflim Grubu’na ihale flartnamesi uyar›nca sat›lmas›na karar verilmiflti. 26 Ocak 2006 tarihinde Koç-Shell Ortak Giriflim Grubu’nun ihale flartnamesi gere¤ince kurmufl olduklar› Enerji Yat›r›mlar› A.fi. taraf›ndan al›m bedeli olan 4.140.000.000 ABD Dolar› Özellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤›’na nakden ve defaten ödenmifl ve Tüprafl hisseleri teslim al›nm›flt›r. 27 Ocak 2006 tarihinde fiirket yönetim kurulu üyeliklerine Enerji Yat›r›mlar› A.fi’yi temsilen yönetim kurulu baflkan› olarak Mustafa Vehbi Koç, yönetim kurulu baflkan vekili olarak Mehmet Ömer Koç, yönetim kurulu üyesi olarak Fevzi Bülent Özayd›nl›, Temel Kamil Atay, Erol Memio¤lu ve Cüneyt A¤ca; denetim kurulu üyeliklerine Ali Tar›k Uzun ve ‹brahim Murat Ça¤lar atanm›fllard›r. fiirket hisselerinin al›nmas› ile ilgili olarak Enerji Yat›r›mlar› A.fi.'nin kullanm›fl oldu¤u 1.800.000.000 ABD Dolar› tutar›ndaki kredi için fiirket hisselerinin %51'i üzerinde kredi veren ilgili bankalar lehine rehin tesis edilmifltir. Petrol-‹fl Sendikas› taraf›ndan, fiirket’in %51’ine tekabül eden kamu hissesinin özellefltirilmesine iliflkin olarak haz›rlanan ihale flartlar› belgesinin yürütmesinin durdurulmas› ve iptali talebiyle aç›lan davada, Dan›fltay 13. Dairesi taraf›ndan verilen davac›n›n dava konusu ifllemin yürütmesinin durdurulmas› talebinin reddi karar›na karfl› yap›lan itiraz üzerine, itiraz› inceleyen Dan›fltay ‹dari Dava Daireleri Kurulu taraf›ndan verilen 2 fiubat 2006 tarih ve 2005/864 esas say›l› karar ile “itiraz›n kabulüne ve dava konusu ifllemin yürütülmesinin durdurumas›na” karar verilmifltir. Dan›fltay ‹dari Dava Daireleri Kurulu taraf›ndan verilen 2 fiubat 2006 tarih ve 2005/862 esas say›l› karar ile yukar›da aç›klanan 2005/864 karar sonucu ihale flartnamesinin yürütmesinin durdurulmas›na karar verildi¤inden fiirket’in özelllefltirmesine iliflkin yap›lan ihaleyi sonuçland›ran 12 Eylül 2005 tarihli ‹hale Komisyonu Karar›n›n dayanaks›z kald›¤› tespit edilmifl ve bu sebepten yürütülmesinin durdurulmas›na karar verilmifltir. 26 Ocak 2006 tarihli ve 412 say›l› yönetim kurulu karar› uyar›nca “Türkiye Petrol Rafinerileri A.fi. Genel Müdürlü¤ü Kapsam D›fl› Personel Yönetmeli¤i’nin” iptaline karar vermifltir. Bu nedenle fiirket, 27 Ocak 2006 tarihinde kapsam d›fl› personele eski yönetmelik uyar›nca hak kazand›klar› 2.074.243 YTL tutar›ndaki k›deme teflvik ikramiyesini ödemifltir. 29 Mart 2006 tarihinde Özellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤› yapm›fl oldu¤u aç›klama ile fiirket’in sat›fl›nda Dan›fltay’›n vermifl oldu¤u yürütmeyi durdurma karar›n›n uygulan›p uygulanmayaca¤›n› ihale sonucunu onaylam›fl olan Özellefltirme Yüksek Kurulu karar›na b›rak›ld›¤›n› aç›klam›flt›r. TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR 35. DURDURULAN FAAL‹YETLER Yoktur. SATIfi GEL‹RLER‹ Yurtiçi sat›fllar Yurtd›fl› sat›fllar Di¤er gelirler Di¤er indirimler (-) Net sat›fllar 1 Ocak-31 Aral›k 2005 YTL 24.277.330.495 2.558.957.884 942.634 (11.992.427.062) 14.844.803.951 SATIfiLARIN MAL‹YET‹ ‹lk madde ve malzeme giderleri Direkt iflçilik giderleri Genel üretim giderleri Amortisman giderleri Yar› mamul kullan›m› Mamul stoklar›ndaki de¤iflim Stok de¤er düflüklü¤ündeki de¤iflim Sat›lan mamullerin maliyeti 1 Ocak-31 Aral›k 2005 YTL (12.548.106.027) (79.480.305) (268.366.177) (228.470.935) (9.721.623) 65.723.082 6.509.142 (13.061.912.843) Ticari mallardaki de¤iflim Ticari mal al›mlar› Sat›lan ticari mallar›n maliyeti 43.591.644 (655.341.629) (611.749.985) Amortisman giderleri Di¤er hizmet maliyetleri Sat›lan hizmet maliyeti (3.442.679) (146.086.249) (149.528.928) Di¤er sat›fllar maliyeti Sat›fllar›n maliyeti (20.871) (13.823.212.627) 103 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 36. ESAS FAAL‹YET GEL‹RLER‹ TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR H‹ZMET GEL‹RLER‹ Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Tafl›mac›l›k gelirleri 1 Ocak-31 Aral›k 2005 YTL 12.670.970 ESAS FAAL‹YETLERDEN D‹⁄ER GEL‹RLER/FA‹Z+TEMETTÜ+K‹RA 104 Müflterilerden al›nan faiz gelirleri 1 Ocak-31 Aral›k 2005 YTL 11.013.237 37. FAAL‹YET G‹DERLER‹ Araflt›rma ve gelifltirme giderleri (-) Pazarlama sat›fl ve da¤›t›m giderleri (-) Genel yönetim giderleri (-) 1 Ocak-31 Aral›k 2005 YTL (111.243) (52.839.066) (181.706.043) (234.656.352) Araflt›rma ve gelifltirme giderlerinin detay› afla¤›daki gibidir: Personel giderleri Endirekt malzeme giderleri D›flardan sa¤lanan fayda ve hizmetler Vergi, resim ve harçlar Amortisman giderleri Di¤er 1 Ocak-31 Aral›k 2005 YTL (69.122) (2.068) (3.803) (17.768) (18.482) (111.243) TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR Personel giderleri Endirekt malzeme giderleri D›flardan sa¤lanan fayda ve hizmetler Vergi, resim ve harçlar Amortisman giderleri Di¤er 1 Ocak-31 Aral›k 2005 YTL (19.920.612) (5.223.776) (21.283.822) (150.182) (4.896.230) (1.364.444) (52.839.066) Genel yönetim giderlerinin detay› afla¤›daki gibidir: Personel giderleri Endirekt malzeme giderleri D›flardan sa¤lanan fayda ve hizmetler Vergi, resim ve harçlar Amortisman giderleri Di¤er 1 Ocak-31 Aral›k 2005 YTL (104.986.533) (4.187.220) (10.790.146) (25.328.154) (4.382.394) (32.031.596) (181.706.043) 38. D‹⁄ER FAAL‹YETLERDEN GEL‹R/G‹DER VE KÂR/ZARARLAR D‹⁄ER FAAL‹YETLERDEN GEL‹R ve KÂRLAR Kira gelirleri Konusu kalmayan karfl›l›klar Mevduat faiz gelirleri Kambiyo kârlar› Reeskont faiz gelirleri Tazminat ve ceza gelirleri Di¤er 1 Ocak-31 Aral›k 2005 YTL 1.292.462 30.183.368 97.536.652 132.355.513 25.098.968 4.949.677 4.973.361 296.390.001 105 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Pazarlama sat›fl ve da¤›t›m giderlerinin detay› afla¤›daki gibidir: TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 D‹⁄ER FAAL‹YETLERDEN G‹DER ve ZARARLAR (-) 106 Yasal davalar karfl›l›k giderleri ‹zin ücretleri karfl›l›k giderleri K›deme teflvik karfl›l›k gideri Çevresel yükümlülük karfl›l›k giderleri Vergi cezas› karfl›l›¤› Navlun fark› karfl›l›¤› Di¤er karfl›l›k giderleri Komisyon giderleri Kambiyo zararlar› Reeskont faiz giderleri Çal›flmayan k›s›m giderleri Çal›flmayan k›s›m amortisman giderleri Tazminat ve ceza giderleri Di¤er 1 Ocak-31 Aral›k 2005 YTL (25.582.348) (10.089.147) (3.732.359) (12.272.895) (335.933) (1.533.297) (328.498) (303.461) (96.968.294) (24.837.658) (20.734.529) (6.987.801) (5.085.914) (6.765.629) (215.557.763) 39. F‹NANSMAN G‹DERLER‹ K›sa vadeli borçlanma giderleri Uzun vadeli borçlanma giderleri 1 Ocak-31 Aral›k 2005 YTL (2.793) (6.904.798) (6.907.591) 40. NET PARASAL POZ‹SYON KÂR/ZARARI Sermaye Piyasas› Kurulu’nun 17 Mart 2005 tarih ve 11/367 say›l› toplant›s›nda yüksek enflasyon döneminin sona erdi¤i; ayr›ca yüksek enflasyon döneminin devam›na iliflkin di¤er emarelerin de büyük ölçüde ortadan kalkt›¤› hususlar› çerçevesinde, 2005 y›l›nda mali tablolar›n enflasyona göre düzeltilmesi uygulamas›na son verilmesine karar verilmifltir. Bu nedenle, 31 Aral›k 2005 tarihli ekli mali tablolarda net parasal pozisyon kâr›/zarar› bulunmamaktad›r. 41. VERG‹LER 1 Ocak-31 Aral›k 2005 YTL Vergi gideri: Cari vergi gideri Ertelenmifl vergi gideri 197.575.606 24.324.477 221.900.083 Vergi karfl›l›¤›n›n mutabakat›: Vergi ve parasal kazanç/(kay›p) öncesi kâr/(zarar) Parasal kazanç/(kay›p) Parasal kazanç/(kay›p) sonras› ve vergi öncesi zarar 31 Aral›k 2005 YTL 884.543.826 884.543.826 Etkin vergi oran› ile (2005:%30) hesaplanan vergi 265.363.148 Kanunen kabul edilmeyen giderlerin vergi etkisi Temettü ve di¤er vergiden muaf gelirlerin vergi etkisi Yararlan›lan yat›r›m indirimlerinin vergi etkisi Vergiden muaf parasal kazançlar›n/(kay›plar›n) vergi etkisi 28.739.723 (14.398.704) (36.216.189) (21.587.895) Vergi 221.900.083 TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR Kurumlar Vergisi Vergiye tabi kurum kazanc› üzerinden tahakkuk ettirilecek kurumlar vergisi oran›, ticari kazanc›n tespitinde gider yaz›lan vergi matrah›ndan indirilemeyen giderlerin eklenmesi ve yurtiçinde yerleflik flirketlerden al›nan temettüler, vergiye tabi olmayan gelirler ve kullan›lan yat›r›m indirimleri düflüldükten sonra kalan matrah üzerinden hesaplanmaktad›r. 2005 y›l›nda uygulanan efektif vergi oran› %30 (2004: %33)’dur. Türkiye’de geçici vergi üçer ayl›k dönemler itibariyle hesaplanmakta ve tahakkuk ettirilmektedir. 2005 y›l› kurum kazançlar›n›n geçici vergi dönemleri itibariyle vergilendirilmesi aflamas›nda kurum kazançlar› üzerinden %30 oran›nda geçici vergi hesaplanm›flt›r (2004: %33). Zararlar, gelecek y›llarda oluflacak vergilendirilebilir kârdan düflülmek üzere, maksimum 5 y›l tafl›nabilir. Ancak oluflan zararlar geriye dönük olarak, önceki y›llarda oluflan kârlardan düflülemez. Türkiye’de vergi de¤erlendirmesiyle ilgili kesin ve kati bir mutabakatlaflma prosedürü bulunmamaktad›r. fiirketler ilgili y›l›n hesap kapama dönemini takip eden y›l›n 15 Nisan tarihine kadar vergi beyannamelerini haz›rlamaktad›r. Vergi Dairesi taraf›ndan bu beyannameler ve buna baz olan muhasebe kay›tlar› 5 y›l içerisinde incelenerek hatal› ifllem tespit edilirse de¤ifltirilebilir. Gelir Vergisi Stopaj› Kurumlar vergisine ek olarak, da¤›t›lmas› durumunda kâr pay› elde eden ve bu kâr paylar›n› kurum kazanc›na dahil ederek beyan eden tam mükellef kurumlara ve yabanc› flirketlerin Türkiye’deki flubelerine da¤›t›lanlar hariç olmak üzere kâr paylar› üzerinden ayr›ca gelir vergisi stopaj› hesaplanmas› gerekmektedir. Gelir vergisi stopaj› 24 Nisan 2003 tarihinden itibaren tüm flirketlerde %10 olarak ilan edilmifltir. Da¤›t›lmay›p sermayeye ilave edilen kâr paylar› gelir vergisi stopaj›na tabi de¤ildir. 2002 ve öncesinde kurumlar vergisinden istisna edilen baz› kazançlar üzerinden da¤›t›ma ba¤l› olmaks›z›n yap›lan istisna kazanç stopaj› genel olarak kald›r›lm›flt›r. Ancak, 24 Nisan 2003 tarihinden önce al›nm›fl yat›r›m teflvik belgelerine istinaden yararlan›lan yat›r›m indirimi tutar› üzerinden hala %19.8 vergi tevkifat› yap›lmas› gerekmektedir. fiirketlerin vergilendirilebilir kazançlar› yat›r›m indirimi istisnas›na konu olabilecek tutara ulafl›ncaya dek, bu indirimden yararlan›labilir. fiirketlerin kâr etmemesi ya da zararda olmas› durumunda bu indirim hakk› sonraki y›llarda elde edilecek vergilendirilebilir kazançlardan düflülmek üzere sonraki y›llara tafl›nabilir Enflasyona Göre Düzeltilmifl Vergi Hesaplamalar› 2003 y›l› ve önceki dönemlerde, sabit k›ymetlerin ve buna ba¤l› olarak amortismanlar›n›n senelik olarak yeniden de¤erlemeye tabi tutulmalar› haricinde; vergiye esas dönem kâr› enflasyona göre düzeltilmifl tutarlar› üzerinden hesaplanmamaktayd›. 30 Aral›k 2003 tarih ve 25332 say›l› Resmi Gazete’de yay›mlanan 5024 say›l› Kanun ile Türkiye’de enflasyon muhasebesi uygulamas›n›n 2004 y›l› ve sonraki dönemlerde geçerli olacak flekilde; enflasyon oran›n›n kanunda belirlenen s›n›rlara ulaflmas› durumunda uygulanmas›n› gerektirmektedir. Vergi mevzuat›ndaki enflasyon muhasebesi ilkeleri UMS 29 “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama” standard›ndaki hükümlerden önemli ölçüde farkl›l›k göstermemektedir. 2004 y›l› için enflasyon belirli kriterleri aflt›¤› için 5024 say›l› kanuna gore fiirket enflasyon düzeltmesi yapm›fl ve bu bakiyeler 1 Ocak 2005 tarihi itibariyle aç›l›fl bakiyesi olarak al›nm›fl olup, 2005 y›l›nda kanunun belirledi¤i kriterler gerçekleflmedi¤i için Enflasyon Muhasebesi uygulanmam›flt›r. 42. H‹SSE BAfiINA KÂR 31 Aral›k 2005 tarihinde sona eren y›la iliflkin olarak birim hisse bafl›na kâr hesaplamas›, ç›kar›lan bedelsiz hisselerin etkisi gözönüne al›narak yap›lm›flt›r. 2005 y›l› için ayr›ca di¤er mali enstrümanlara iliflkin hisse bafl›na kâr hesaplanmas›n› gerektirecek, baflka bir mali enstrüman bulunmamaktad›r. 31 Aral›k 2005 tarihinde sona eren y›l için Grup hisselerinin a¤›rl›kl› ortalamas› ve birim hisse bafl›na kâr hesaplamalar› afla¤›daki gibidir: Dönem içinde tedavülde bulunan hisse senedinin a¤›rl›kl› ortalama adedi Net dönem kâr› (YTL) Hisse bafl›na kâr (Ykr) 1 Ocak-31 Aral›k 2005 25.041.920.000 658.440.381 2,62935 107 Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 Grup, Türkiye’de geçerli olan kurumlar vergisine tabidir.Grup’un cari dönem faaliyet sonuçlar›na iliflkin tahmini vergi yükümlülükleri için ekli mali tablolarda gerekli karfl›l›klar ayr›lm›flt›r. TÜRK‹YE PETROL RAF‹NER‹LER‹ A.fi. VE BA⁄LI ORTAKLI⁄I 31 ARALIK 2005 TAR‹H‹ ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR 43. NAK‹T AKIM TABLOSU Nakit ak›m tablosu ekli mali tablolar ile birlikte verilmifltir. Dipnotlarda aç›klanacak baflkaca bir hususa rastlanmam›flt›r. Faaliyet Raporu TÜPRAfi 2005 44. MAL‹ TABLOLARI ÖNEML‹ ÖLÇÜDE ETK‹LEYEN YA DA MAL‹ TABLOLARIN AÇIK, YORUMLANAB‹L‹R, VE ANLAfiILAB‹L‹R OLMASI AÇISINDAN AÇIKLANMASI GEREKL‹ OLAN D‹⁄ER HUSUSLAR 108 Grup’un 2002, 2003 ve 2004 y›llar›na ait olarak hesaplad›¤› kurumlar vergisi karfl›l›¤›, 2005 y›l› içinde vergi dairesi ile var›lan mutabakat sonucu düzeltilmifl olup, 2002 y›l›na ait olan 7.887.804 YTL tutar›ndaki eksik ödenen kurumlar vergisi 13 Mart 2006 tarihinde ödenmifltir. Buna iliflkin olarak ekli mali tablolarda 1 Ocak 2005 aç›l›fl bakiyeleri düzeltilmifltir. Grup 7 Ekim 2005 tarihili “‹dari Koordinasyon Toplant›s›”’nda al›nan karar uyar›nca, geçici personelin sendika üyeli¤i öncesi müteahhit firmalardaki çal›flma dönemine ait y›ll›k izinlerinin kay›t alt›na al›nmas›na karar vermifltir. Bu nedenle 2005 y›l› içinde yürütülen çal›flmalar sonucunda Grup geçici iflçilerin Grup’ta ifle bafllad›klar› tarih ile sendikaya üye olduklar› tarih aras›nda hak kazand›klar› y›ll›k izin günleri için de karfl›l›k ayr›m›flt›r. Bu duruma iliflkin olarak ekli mali tablolarda 1 Ocak 2005 aç›l›fl bakiyeleri düzeltilmifltir. Grup’un 2004 y›l›na iliflkin y›ll›k 150.000 tonun üzerinde petrol ürününün kabotaj hatt›nda tafl›nmas›na istinaden 2005 y›l›nda 1.213.853 YTL tutar›nda ödeme yapm›flt›r. Yap›lan bu ödemeye iliflkin olarak ekli mali tablolarda 1 Ocak 2005 aç›l›fl bakiyeleri düzeltilmifltir. Grup 2005 y›l›nda alm›fl oldu¤u karar uyar›nca aleyhine aç›lm›fl olan davalar iliflkin olarak gelecekte olas› faiz yükümlülü¤ünü hesaplam›fl ve kay›tlar›na alm›flt›r. Bu nedenle dava karfl›l›klar›n›n 1 Ocak 2005 aç›l›fl bakiyesi düzeltilmifltir. Sonuç olarak afla¤›daki rakamlar 2004 y›l›nda önceden raporlanan ile yeniden düzenlenmifl de¤erleri göstermektedir: 31 Aral›k itibariyle: Borç karfl›l›klar› Ertelenen vergi yükümlülü¤ü Birikmifl kârlar 2004 Daha önce raporlanan YTL 2004 Yeniden düzenlenmifl YTL 144.931.147 79.512.344 956.345.247 163.817.905 76.212.658 940.758.174 Yeniden düzenleme etkisi YTL 18.886.758 (3.299.686) (15.587.073) - Finar Kurumsal ‹letiflim © 2006 0212 259 43 11 Genel Müdürlük 41790 Körfez, Kocaeli Tel: (0262) 316 30 00 (20 hat) Faks: (0262) 316 30 10 - 316 30 11 Teleks: 33316 tprg tr - 33317 prgm tr E-posta: gm@tupras.com.tr www.tupras.com.tr ‹zmit Rafineri Müdürlü¤ü 41790 Körfez, Kocaeli Tel: (0262) 316 30 30 Faks: (0262) 316 37 24 Teleks: 33316 tprg tr - 33317 prgm tr E-posta: rm@izmit.tupras.com.tr ‹zmir Rafineri Müdürlü¤ü 34800 Alia¤a, ‹zmir Tel: (232) 616 1250(5 hat) Faks: (0232) 616 22 49 - 616 12 49 - 616 23 83 Teleks: 51704 iraf tr - 51708 tpra tr E-posta: rm@izmir.tupras.com.tr K›r›kkale Rafineri Müdürlü¤ü 71001 K›r›kkale Tel: (0318) 266 91 00 (20 hat) Faks: (0318) 266 91 37-266 91 38 Teleks: 44924 oraf tr - 44691 toar tr E-posta: rm@kirikkale.tupras.com.tr Batman Rafineri Müdürlü¤ü 72100 Batman Tel: (0488) 213 42 30 (10 hat)-215 02 18 (10 hat) Faks: (0488) 213 39 19 Teleks: 72309 btup. tr E-posta: rm@batman.tupras.com.tr Körfez Petrokimya ve Rafineri Müdürlü¤ü 41740 Körfez, Kocaeli Tel: (0262) 317 20 00 Faks: (0262) 317 20 20- 317 22 22 E-posta: rm@korfez.tupras.com.tr Ankara ‹rtibat Bürosu Atatürk Bulvar›, Atayurt Iflhan›, No: 169/64 06680 Bakanl›klar, Ankara Tel: (0312) 417 12 05(5 hat) Faks: (0312) 417 75 12 www.tupras.com.tr www.tupras.com.tr