Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu
Transkript
Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu
Bireysel Emeklilik Sistemi Gelişim Raporu 2010 Bireysel Emeklilik Sistemi Gelişim Raporu 2010 besygr@egm.org.tr Bu raporun elektronik versiyonuna ve seçilmiş istatistiklerin verilerine www.egm.org.tr/bes2010gr.htm adresinden ulaşabilirsiniz. Basıma Giriş Tarihi: 18 Nisan 2011 2 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu İçindekiler Sunuş 7 1. Bir Yılı Geride Bırakırken 1.1 Dünya Ekonomisindeki Gelişmeler 1.2 Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler 1.3 Türkiye’de Sosyal Güvenliğe İlişkin Büyüklükler 8 10 11 13 2. Bireysel Emeklilik Sistemi Verileri 2.1 Genel Değerlendirme 2.2 Sözleşmeler 2.3 Katılımcılar 2.4 Katkı Payları 2.5 Emekliler 2.6 Aracılar ve e-BEAS 2.7 Emeklilik Planları 16 18 20 27 35 42 46 52 3. Emeklilik Yatırım Fonları 3.1 Dünyada Emeklilik Fonları 3.2 Türkiye’de Emeklilik Yatırım Fonları ve Menkul Kıymet Yatırım Fonları 3.3 Fon Grupları Portföy Dağılımları 3.4 Fon Grupları Büyüklükleri ve Ortalama Getirileri 3.5 Emeklilik Yatırım Fonları Getirileri 3.6 Emeklilik Yatırım Fonları Risk Analizi 3.7 Emeklilik Yatırım Fonlarının Fon İşletim Gideri Kesinti Oranları 3.8 Emeklilik Yatırım Fonları Verileri 54 56 58 60 62 64 70 73 75 4. 2010 Yılı Gerçekleşmeler, 2011 Yılı Sektörel Beklentiler 4.1 2010 Yılı Gerçekleşmeler 4.2 2011 Yılı Sektörel Beklentiler 76 78 79 5. Mevzuattaki Gelişmeler, Sektörel Faaliyetler ve Yayınlar 5.1 İlgili Mevzuatta Yapılan Düzenlemeler 5.2 Özel Emeklilik Sistemleri ile İlgili Gelişmeler 82 84 85 6. Bireysel Emeklilik Sisteminden Seçilmiş Konular 6.1 Vergi Teşviği Kullanımı 6.2 Vergi Teşviği Hakkında Sıkça Sorulan Sorular 6.3 Masraf Kesinti Oranları 86 88 89 91 7. Emeklilik Şirketleri Almanağı/Pension Companies’ Almanac 92 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Tablo ve Grafikler Yıllar İtibarı ile Dünya Ekonomisinde Büyüme 11 Katılımcıların Cinsiyet ve Yaşlara Göre Dağılımı Yurtiçi Yerleşiklerin Portföy Yatırım Stoğu 12 Katılımcıların Cinsiyet ve Eğitim Durumu Oranlarına Göre Dağılımı (%) 27 Yıllar İtibarıyla TÜFE-ÜFE Değişim Oranları 13 Katılımcıların Yaş Aralıklarına Göre Fon Grubu Tercihleri (%) 28 27 Toplam Katkı Payının, Sözleşmelerin Kuruluş Gerekçelerine Göre Dağılımı (TL) 18 Katılımcıların Fon Grubu Tercihleri (Adet) Sözleşme Adedinin ve Toplam Katkı Payının Gelişimi 18 Sözleşme Türlerine Göre Katılımcıların Fon Grubu Tercihleri 29 Yatırıma Yönlenen Toplam Tutar-Fon Tutarı Karşılaştırması (TL) 19 Katılımcıların Yaşlarına Göre Birikimleri Şirket Katılımcılarının Fon Büyüklüğü (TL) 19 Katılımcıların Yaş Aralıklarına Göre Ödenmesi Planlanan Aylık Ortalama Düzenli Katkı Payları 30 Ödemelerin Dağılımı 20 Katılımcıların İkamet Ettikleri İllerdeki Nüfusa Oranı (%) 30 Yürürlükte ve Sonlanan Sözleşmelerin Dağılımı 20 Katılımcıların Coğrafi Bölgeler ve Yaş Aralıklarına Göre Oransal Dağılımı (%) 31 Sözleşme-Sertifikalarda Türlere Büyüklüğüne Göre Oransal Dağılım 20 Katılımcıların ve Fon Büyüklüğünün Aralıklarına Göre Dağılımı (%) ve Fon 28 29 Gelir 31 Sözleşmelerin Coğrafi Bölgelere Göre Oransal Dağılımı 21 Katılımcıların Sahip Oldukları Sözleşme Adetlerine Göre Dağılımı (%) 32 Hak Kazanma Sürelerine Göre Dağılım 21 Katılımcıların Sahip Oldukları Sözleşme-Sertifika Türlerine Göre Dağılımı (%) 32 Sözleşmelerin Ödeme Periyoduna Göre Dağılımı 21 Emeklilik Şirketleri Detayında Katılımcı Yaşları Sonlanan Sözleşme-Sertifikaların Nedenine Göre Dağılımı 22 Sistemden Ayrılan Katılımcıların Tekrar Sisteme Girme Oranı 33 Sonlanma 33 Yürürlükteki ve Sonlanmış Sözleşmelerin Yıllara Göre Dağılımı 22 İllere Göre Katılımcı Artış Oranları (%) 34 Sistemde Geçirdikleri Süreye Göre Sözleşmelerin Birikimi (TL) 23 Katılımcıların Sisteme Giriş Yaşı 34 Sistemde Geçirdikleri Süreye Göre Sözleşmelerin Dağılımı 23 Toplam Katkı Payının Dağıtım Kanalına Göre Oransal Dağılımı (%) 35 Sözleşmelerin Yürürlüğe Sonlanma Oranı (%) 24 Toplam Katkı Payının Dağıtım Kanalı ve Ödeme Periyoduna Göre Oransal Dağılımı (%) 35 Kendi İsteğiyle Sonlanan Sözleşmelerin Kıdem Ayına Göre Dağılımı 24 Kümülatif Katkı Payının Ödeme Tiplerine Göre Tarihsel Seyri 36 Şirketler Arası Aktarım Yapan Sözleşmelerin Dağılımı 25 Coğrafi Bölgelere Göre Aylık Ortalama Düzenli Katkı Payları 36 Hesap Birleştirme Hakkı Kullanımı (Adet) 25 Ödeme Periyoduna Göre Aylık Ortalama Düzenli Katkı Payları 37 Fon Dağılımı Değişikliği Hakkı Kullanımı 26 Dağıtım Kanalına Göre Aylık Ortalama Düzenli Katkı Payları 37 Cayma Hakkı Kullanım Oranı 26 Katkı Payının Aylık Ortalama Düzenli Katkı Payı Aralıklarına Göre Dağılımı 38 Giriş Ayına Göre 3 4 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Katkı Payının Ödeme Enstrümanına Göre Dağılımı 38 Cinsiyete Göre e-BEAS’a Katılan Aracılar Yıllık Ortalama Katkı Payının Değişimi (TL) 38 Cinsiyete Göre e-BEAS’a Katılanların Başarı Oranları 50 50 Yönetim Gideri Kesintisi Oranının Tarihsel Seyri (%) 39 Lisanslı Aracıların Cinsiyet ve Yaşlara Göre Dağılımı 51 Kümülatif Kesintilerin Kesinti Tiplerine Göre Tarihsel Seyri 39 Emeklilik Şirketleri Detayında Aracı Yaşları 51 Kümülatif Gelir Vergisi Stopajı 40 Emeklilik Planları 52 Ödenen Katkı Payının Yıllara Göre Değişimi 40 DataStream Toplam Pazar Fiyat Endeksi 56 Ödeme Yeterliliğine Göre Sözleşmelerin Dağılımı (%) 41 Seçilmiş OECD Ülkelerinde Yedek Akçe Fonlarının Yönetim Maliyetleri (%) 56 Emeklilik Hakkı Kullanan Katılımcı Adedinin Tarihsel Değişimi 42 Seçilmiş OECD Ülkelerinde Emeklilik Fonlarının Hisse Senedi Net Alım ve Satımları (%) (Sene Başında Sahip Olunan Toplam Hisse Senetlerinin %’si) 57 Emekliliğe Gelişimi 42 31 Aralık 2010 Tarihi İtibarı ile Yatırım Fonları Toplam Bilgileri 58 43 Emeklilik Yatırım Fonlarında Net Varlık Değeri Değişimi 58 Hak Kazanacak Katılımcı BES’te Emeklilik Adedinin Emekli Olan Katılımcıların Ödedikleri Katkı Payı ve Elde Ettikleri Net Getiri (TL) 44 Fon Grubu Bazında Emeklilik Yatırım Fonları Net Varlık Değerleri ve 2010 Yılı İçindeki Büyüme Oranları 59 Emeklilik Hakkını Kullanan Katılımcıların Emeklilik Ödemesi Tutar Aralıklarına Göre Dağılımı 44 Emeklilik Yatırım Fonu ve Menkul Kıymet Yatırım Fonlarında Ortalama Vade 59 Emeklilik Hakkını Kullanan Katılımcıların Bireysel Emeklilik Sisteminde Geçirdikleri Süreye Göre Dağılımı 45 Emeklilik Yatırım Fonları Konsolide Portföy Dağılımı (%) 60 Dağıtım Kanalına Göre Sözleşmeler Esnek Fonlar Portföy Dağılımı (%) 46 60 Aracıların Yaş Aralıklarına Göre Katkı Payı, Aracı, Sözleşme ve Sonlanma Oranları (%) 46 Kurucu Bazında 2010 Yılı Emeklilik Yatırım Fonları Portföy Dağılımı (%) 61 Dağıtım Kanalına Göre Sözleşme Adedi Oranı ve Katkı Payı Oranları (%) 47 Fon Grupları Büyüklükleri ve Ortalama Getirileri Pazarlama Kanalına Göre Sözleşme Adedi Oranı ve Katkı Payı Oranları (%) 47 Fon Gruplarının Yıllar İtibarı ile Net Varlık Değerleri Değişimi (2004-2010) 62 Dağıtım Kanalına Göre e-BEAS’a Katılan Aracı Adetleri 48 Fon Grubu Bazında 2010 Yılı Getirileri Yaş Aralıklarına Göre e-BEAS’a Katılanların ve Başarılı Olanların Dağılımı 48 Emeklilik Yatırım Fonları Net Varlık Değerlerinin Fon Grupları ve Kurucu Bazında Dağılımı 63 62 63 e-BEAS’a Katılanların Dağıtım Kanalına Göre Puan Aralıkları (%) 49 Karşılaştırma Ölçütü Getirisi Üzerinde Performans Gösteren Eneklilik Yatırım Fonları (Esnek Fonlar Hariç) 64 e-BEAS’a Katılanların Başarı Oranlarının Tarihsel Gelişimi 49 Esnek Emeklilik Fonları Verileri 65 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Fon Grubu ve Kurucu Bazında Emeklilik Yatırım Fonları 2010 Yılı Getirileri 66 Kurucu Bazında 2010 Yılı Getirileri (Kamu Borçlanma - TL) 66 Kurucu Bazında 2010 Yılı Getirileri (Hisse Senedi) 67 Kurucu Bazında 2010 Yılı Getirileri (Esnek) 67 Fon ve Karşılaştırma Ölçütleri 2010 Yılı Getirileri 68 Kurucu Bazında Emeklilik Yatırım Fonları Net Varlık Değerleri 69 Kurucu Bazında Emeklilik Yatırım Fonları Net Varlık Değerleri ve Büyüme Oranları 69 Sharpe Oranına Göre İlk 20 Emeklilik Yatırım Fonu 70 Fon Grupları için Kullanılan Pazar Endeksleri 71 Alfa Katsayıları Pozitif Olan Emeklilik Yatırım Fonları (Uluslararası Fonlar Hariç) 72 Emeklilik Yatırım Fonlarının Fon Grubu Bazında Aylık Ortalama Fon İşletim Gideri Kesintisi Oranı 73 Kurucu Bazında Aylık Ortalama Fon İşletim Gideri Kesintisi Oranı (Kamu TL Fonlar) 73 Kurucu Bazında Aylık Ortalama Fon İşletim Gideri Kesintisi Oranı (Esnek Fonlar) 74 Kurucu Bazında Aylık Ortalama Fon İşletim Gideri Kesintisi Oranı (Hisse Senedi Fonlar) 74 2010 Yılı Şirketlerin Gerçekleşmeler Konsolide Hedefleri ve 78 2011 Yılı için Katılımcı Adedi, Katkı Payı ve Katılımcıların Fon Tutarı Tahminlerinin Dağılımı 79 Çalışma Durumuna Göre Vergi Teşviği Kullanımı 88 Örneklemdeki Katılımcıların Çalışma Durumu 89 Kesinti Tiplerine Göre Masraf Kesinti Oranının Değişimi 91 5 6 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Sunuş 2010 yılı ülkemizde, yedinci yılını geride bırakan bireysel emeklilik sisteminde olumlu gelişmelerin yaşandığı bir yıl olmuştur. Yıl sonu rakamları üzerinden 2010 yılının bir değerlendirmesini yaptığımızda, sistemde biriken fon tutarının yaklaşık %32 artışla 12 milyar TL ve toplam katılımcı sayısının %15 artışla 2 milyon 281 bin seviyesine yükseldiğini görmekteyiz. Diğer taraftan, 2010 sonu itibarıyla sistemden emeklilik hakkını kazanan katılımcı sayısı 2.848 kişiye ulaşmış bulunmaktadır. Bu katılımcılar, daha önce birikimli hayat sigortalarında bulunan birikimlerini bireysel emeklilik sistemine aktarıp bu sistemde tasarrufa devam eden katılımcılardan oluşmaktadır. Sistemden emeklilik hakkı kazanan katılımcıların elde ettikleri ortalama birikim tutarlarına bakıldığında ise söz konusu tutarların katılımcılar için önemli bir emeklilik geliri sağladığını görmek mümkündür. Bu bağlamda, bireysel emeklilik sisteminin en önde gelen amacı olan, katılımcılarına ek bir emeklilik geliri sağlama işlevini başarılı bir şekilde yerine getirmeye başladığını görmek memnuniyet verici bir durumdur. Ülkemizde son yıllarda uygulanan başarılı ekonomi politikaları sayesinde, uluslararası konjonktürün de yardımı ile reel faiz oranlarının oldukça büyük bir oranda düşmüş olduğunu ve yatırım ortamında önemli değişmeler olduğunu görmekteyiz. Bu gelişmeler ışığında, bireysel emeklilik sisteminde katılımcılara sunulan yatırım getirisi olanakları, hizmet kalitesi ve diğer destekler daha da önemli hale gelmiş bulunmaktadır. Bu durum bir taraftan yeni büyüme fırsatları oluştururken diğer taraftan da uygun maliyetlerle iyi hizmet ve getiri sağlama konusunda emeklilik şirketlerini daha da zorlamaktadır. Buna paralel olarak, bireysel emeklilik sistemi için, fon yönetimindeki uzmanlığın öneminin çok daha ön plana çıktığı bir döneme girmiş bulunuyoruz. 2010 yılı içinde Müsteşarlığımızla işbirliği içinde Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yapılan mevzuat değişiklikleri ile emeklilik yatırım fonlarının yatırım olanakları da önemli ölçüde genişletilmiş bulunmaktadır. Tüm bunlar, 2010 yılı içinde sistemde sunulan emeklilik yatırım fonlarının çeşitlendirilmesi sonucunu da beraberinde getirmiş ve sistemde daha önce bulunmayan türden yatırım araçları içeren emeklilik yatırım fonları sunulmaya başlanmıştır. Müsteşarlığımız, 2008 yılında yaşanan küresel krizin ardından dünyada ve ülkemizde daha belirgin bir ekonomik iyileşmenin beklendiği 2011 yılında da bireysel emeklilik sisteminin büyümesi ve gelişmesini temin etmek üzere, gerek kamu, gerekse özel sektördeki paydaşlarla birlikte gerekli çalışmaları gerçekleştirmeye devam edecektir. Bu düşüncelerle, geniş bir paydaş grubu tarafından ilgiyle karşılandığını bildiğim Bireysel Emeklilik Sistemi Yıllık Gelişim Raporunun, 2010 yılı sürümünün de yine değerli bir referans kaynak olacağına inanıyor, raporun hazırlanmasında emeği geçenlere teşekkür ediyorum. İbrahim Halil ÇANAKCI Hazine Müsteşarı T.C. BAŞBAKANLIK Hazine Müsteşarlığı Sistemde biriken fon tutarındaki artış ve 2010 yılında bireysel emeklilik sistemine yaklaşık 300 bin katılımcının dahil olması ulusal tasarruf seviyemizin yükseltilmesi açısından son derece umut vericidir. 7 Bir Yılı Geride Bırakırken 1 1.1 Dünya Ekonomisindeki Gelişmeler 1.2 Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler 1.3 Türkiye’de Sosyal Güvenliğe İlişkin Büyüklükler 10 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu BİR YILI GERİDE BIRAKIRKEN 1.1 Dünya Ekonomisindeki Gelişmeler Küresel ekonomik krizin etkisinin azalması ile birlikte Dünya ekonomisi 2010 yılında toparlanma eğilimine girmiştir. Gelişmekte olan ülkeler yüksek büyüme hızlarını yakalayarak küresel ekonomideki düzelmenin itici gücü olurken, gelişmiş ülkelerdeki toparlanma beklentileri karşılamamıştır. Özellikle Avrupa’da, krizden çıkmak için uygulanan büyük teşvik paketleri ciddi borçlanma sorunları ve bütçe dengelerinde önemli bozulmalara yol açmıştır. 2010’da özellikle yüksek işsizlik oranları ekonomik büyüme üzerindeki olumsuz etkilerini devam ettirmiştir. 2010 yılında %5 büyüyen dünya ekonomisinin, 2011 yılında ise %4,4 büyüyeceği tahmin edilmektedir. 2011 yılına başta Çin olmak üzere gelişmekte olan ülkelerin büyüme oranları gelişmiş ülkelerin zayıflıklarını dengeleyecektir. (IMF, World Economic Outlook Update Ocak 2011) 2010 yılında dünya ekonomisi toparlanma sürecine girmişken Avrupa bölgesinde yaşanan borç krizi ekonomi gündemini ciddi biçimde meşgul etmiştir. Önce Yunanistan daha sonra İrlanda AB ve Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) kurtarma paketlerini kabul etmek zorunda kalmıştır. Yunanistan ve İrlanda’nın ardından Portekiz ve İspanya, ekonomilerinin verdiği olumsuz sinyalleri azaltmak için çok sert tedbirler almak zorunda kalmıştır. Bütün bunların neticesinde ve mali disiplindeki bozulmanın da etkisi ile uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları Portekiz, İrlanda, İtalya, Yunanistan ve İspanya’nın kredi notlarını düşürmüştür. Global ekonominin büyümesine paralel olarak dünya ticaret hacmi 2010 yılında %12 büyümüştür. 2011 yılında dünya ticaret hacminin %7,1 büyümesi beklenmektedir. (IMF, World Economic Outlook Update Ocak 2011) 2009 yılında gelişmiş ülkelerde %0,1, gelişmekte olan ülkelerde %5,2 olan enflasyon oranı, 2010 yılında gelişmiş ülkelerde %1,6’ya, gelişmekte olan ülkelerde %6,2’ye yükselmiştir. IMF 2011 yılı enflasyon beklentisini gelişmiş ülkelerde %2,2, gelişmekte olan ülkelerde ise %6,9 olarak güncellemiştir. (IMF, World Economic Outlook Nisan 2011) ABD’de Aralık ayı sonunda %9,4 olan işsizlik oranı, Euro bölgesinde %10 olarak açıklanmıştır. 2011 yılında bu ülkelerde işsizlik oranlarının ABD’de %9,6, Euro bölgesinde %10, Japonya’da ise %5 olacağı öngörülmektedir. (IMF, World Economic Outlook Ekim 2010, Eurostat, Bureau of Labor Statistics Data) Ekonomik toparlanmanın etkisiyle özellikle gelişmekte olan ülkelerdeki talep artışıyla yükseliş trendine giren emtia fiyatlarının 2011 yılında da bu eğilimini sürdürmesi beklenmektedir. Yılın son çeyreğinde hava şartlarına bağlı olumsuzluklar tarım ve enerji fiyatlarını arttırırken, endüstriyel ve değerli metal fiyatları da artmaya devam etmiştir. 2009 yılının Aralık ayında tarımsal hammadde fiyat endeksi 111,2, metallerin fiyat endeksi 175,8 iken, 2010 Aralık ayı geçici verilerine göre tarımsal hammadde fiyat endeksi 146,7’ye metallerin fiyat endeksi ise 232,0’a yükselmiştir. (2005=100) 2009 yılında ortalama 61,8 ABD doları olan petrol varil fiyatı, 2010 yılı ortalaması 76,2 ABD doları seviyelerine ulaşmıştır. Uluslararası Para Fonu (IMF) 2010 Ekim raporunda 79 ABD doları olarak açıkladığı 2011 yılı petrol varil fiyatı beklentisini Ocak 2011 raporunda 90 ABD dolarına revize etmiştir. (IMF, World Economic Outlook Update Ocak 2011) 2010 yılında dünya ekonomisine damgasını vuran gelişmelerden biri de “döviz kuru savaşları”ydı. Ülkeler ihracattaki paylarını korumak amacıyla paralarının değerlenmesini önlemek için döviz piyasalarına müdahalede bulundular. ABD ve Avrupa, para birimi Yuan’ın değerini düşük tutma ısrarından vazgeçmesi için Çin’e baskı yapmayı sürdürmüş ve döviz kuru savaşları G-20 toplantılarının ana gündem maddelerinden biri olmuştur. EUR/ USD paritesi 2009 yılı sonunda 1,4347 iken, ABD doları EURO karşısında değer kazanarak 2010 yılı sonunda parite 1,3254’e düşmüştür. USD/YEN paritesi ise 2009 yılı sonunda 92,2 iken, 2010 yılı sonunda 81,5’e düşmüştür. (TCMB) 2010 yılında ABD, Avrupa, İngiltere ve Japonya merkez bankaları faiz oranlarında değişikliğe gitmemiş, FED faiz oranlarını %0,25 seviyesinde, Avrupa Merkez Bankası %1 seviyesinde, İngiltere Merkez Bankası %0,5 seviyesinde, Japonya Merkez Bankası ise %0,1 seviyesinde tutmaya devam etmiştir. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Yıllar İtibarı ile Dünya Ekonomisinde Büyüme 6 5 Oran (%) 4 3 2 1 0 2007 2008 2009 2010 2011-BEKLENTİ -1 Kaynak: IMF, World Economic Outlook Update, Ocak 2011 1.2 Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler 2009 yılında küresel krizin etkisiyle %4,7 küçülen Türkiye ekonomisi, 2010 yılı ilk çeyreğinde %11,8, ikinci çeyreğinde %10,2, üçüncü çeyreğinde %5,5 büyüme kaydetmiştir. Sektörel bazda incelendiğinde, inşaat sektöründeki büyümenin artmasına rağmen özellikle sanayi sektöründeki düşüş büyüme hızının düşük seyir izlemesine neden olmuştur. Yılın son çeyreğinde ise yurtiçi talebin ve yatırım eğiliminin artmasına bağlı olarak büyümenin 2010 yılı sonu itibarıyla %6,8 oranında gerçekleşeceği beklenmektedir. Devlet Planlama Teşkilatı 2011 yılı büyüme oranını %4,5 olarak tahmin etmektedir. (DPT Temel Ekonomik Göstergeler, DPT 2011 Yılı Programı) 2010 yılında %6,9 olarak hedeflenen enflasyon oranı 2010 yılı sonu itibarıyla ÜFE’de %8,9, TÜFE’de %6,4 olarak gerçekleşmiş, TÜFE’de hedeflenen enflasyon oranına yakın bir sonuç ortaya çıkmıştır. Bu sonucun en önemli nedenlerinden biri de yılın son çeyreğinde TCMB’nin finansal istikrarın önemini vurgulayarak politika faizlerini indirmesi ve zorunlu karşılık oranlarının artırımına yönelik bir yol izlemesidir. 2011 yılı enflasyon hedefi (TÜFE) %5,3 olarak açıklanmıştır. (TÜİK Enflasyon Göstergeleri, DPT 2011 Yılı Programı) 2010 yılı bütçe gelirleri bir önceki yıla göre %17,9 oranında artarak 254 milyar TL, bütçe giderleri ise %9,5 oranında artarak 293,6 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. 2009 yılı bütçe açığı 52,8 milyar TL iken 2010 yılında %24,9 oranında azalarak 39,6 milyar TL olmuştur. (Maliye Bakanlığı Aralık Ayı Bütçe Gerçekleşmeleri Raporu) 2010 yılında 2009 yılına göre ihracat %11,5 artarak 113,9 milyar ABD doları, ithalat ise %31,6 artarak 185,4 milyar ABD doları olarak gerçekleşti. Aynı dönemde dış ticaret açığı 38,7 milyar ABD dolarından 71,5 milyar ABD dolarına yükselmiştir. 2009 yılında %72,5 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2010 yılında %61,4 olarak gerçekleşmiştir. (TÜİK, Dış Ticaret İstatistikleri Aralık 2010) 2009 yılında 330 milyar TL olan iç borç stoğu, 2010 yılında artarak 352,8 milyar TL’ye çıkmıştır. 2010 yılı sonu itibarıyla iç borç stoğunun 343,3 milyar lirası tahvil, 9,5 milyar lirası bonolardan oluşmuştur. 2009 sonu borçlanmanın ortalama vadesi 35,3 ay iken 2010 yılı sonunda artarak 43,8 aya çıkmıştır. Aralık ayında Hazine TL cinsi iskontolu iç borç ihalelerinde oluşan bileşik faiz %7,68 olarak gerçekleşirken, 2010 yılı TL cinsi iskontolu iç borçlanma bileşik faiz ortalaması %8,16 olmuştur. (Hazine Müsteşarlığı, 2010 Yılı İç Borç İstatistikleri) 2010 yılında net doğrudan uluslararası yatırım girişi (fiili giriş), 8,9 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir. 2010 yılında 6,3 milyar ABD doları olan uluslararası doğrudan yatırım girişinin 2,0 milyar ABD doları elektrik, gaz ve su sektöründen, 1,6 milyar ABD doları mali aracı kuruluşların faaliyetlerinden kaynaklanmıştır. (Hazine Müsteşarlığı, Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni Aralık 2010) 11 12 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu BİR YILI GERİDE BIRAKIRKEN 2010 yılı Kasım ayı itibarıyla toplam mevduat (bankalararası hariç), 2009 yılı sonuna göre yüzde 12,5 oranında artmıştır. Bu dönemde TL mevduatlarının YP mevduatlara göre daha hızlı artış göstermesi sonucunda, 2009 yılı sonunda yüzde 32,4 olan YP mevduatların toplam mevduatlar içindeki payı, 2010 yılı Kasım ayı itibarıyla yüzde 29,7’ye gerilemiştir. 2010 yılı Kasım ayı itibarıyla Eylül ayı sonuna göre yurtiçi yerleşiklerin yatırım portföyleri arasında en yüksek artış TL mevduatlarda gerçekleşmiştir. Aynı dönemde katılım bankaları hesapları, repo ve hisse senetleri yurtiçi yerleşiklerin portföyleri arasında artış gösteren diğer yatırım araçları olmuştur. (DPT, Ekonomik Gelişmeler Ocak 2011) Para Politikası Kurulu finansal istikrarı ve fiyat istikrarını birlikte gözetebilmek açısından daha düşük politika faizi ve daha yüksek zorunlu karşılık oranları şeklinde bir politika bileşimi belirleyerek, 2010 yılının Aralık ve Ocak aylarında aldığı kararlarla politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını %7’den %6,25’e düşürmüştür. Politika faizindeki indirime ek olarak, TCMB gecelik borçlanma faizi de 450 baz puan indirilerek yüzde 1,5 seviyesine çekilmiştir. (TCMB, Enflasyon Raporu 2011-1) Orta Vadeli Program’a göre 2011 yılında ekonominin %4,5 büyümesi ve enflasyonun %5,3, istihdamın %42,6, işsizliğin %12,0 oranında gerçekleşmesi beklenmektedir. İhracatın 127 milyar dolar, ithalatın 199,5 milyar dolar düzeyinde gerçekleşerek dış ticaretin 72,5 milyar dolar açık vermesi öngörülmektedir. Merkezi yönetim bütçe gelirlerinin, merkezi yönetim bütçe harcamalarına göre daha fazla artmasına bağlı olarak 20112013 yıllarında merkezi yönetim bütçe açığının giderek azalarak sırasıyla 33,5, 32,3, 24,4 milyar TL olması beklenmektedir. (DPT, Orta Vadeli Program 2011-2013) Yurtiçi Yerleşiklerin Portföy Yatırım Stoğu TL Mevduat 55 DTH TL DİBS 50 Hisse Senedi Yatırım Fonu 45 Kat.Bank.Katılma ve Cari Hesabı Emeklilik Yatırım Fonu 40 Euro Bond Repo 35 YP DİBS 30 25 20 15 10 5 0 2006 Aralık 2007 Aralık 2008 Aralık 2009 Aralık 2010 Kasım Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Yıllar İtibarıyla TÜFE-ÜFE Değişim Oranları 18 TÜFE 16 ÜFE 15,35 14 12 10 11,58 10,06 9,35 8,87 9,65 8 8,39 7,72 8,11 6,53 6,40 6 5,93 5,94 4 2,66 2 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 1.3 Türkiye’de Sosyal Güvenliğe İlişkin Büyüklükler 2010 yılında, ekonomideki gelişmelere paralel olarak sosyal güvenlik açıkları geçen yıla göre azalarak 28,7 milyar TL’den 26,7 milyar TL’ye gerilemiş, bütçeden yapılan transfer ise 55,2 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. 2010 yılı sonunda sosyal güvenlik kapsamındaki kişi sayısının toplam nüfusa oranı 60.142.557 ile %83’e ulaşmıştır. Toplam aktif sigortalı sayısı 16.088.757 ve dosya bazında pasif sigortalı sayısı ise 8.806.265 olarak gerçekleşmiştir. Aktif sigortalıların %65’i 4/a’ya (önceki SSK), %21’i 4/b’ye (önceki Bağ-Kur), %14’ü 4/c’ye (önceki Emekli Sandığı) tabi çalışanlardan oluşmaktadır. 2010 yılında prim gelirleri toplamı 66,8 milyar TL olmuştur. Bu dönemde 4/a kapsamındakilerden 45,6 milyar TL, 4/b kapsamındakilerden 5,3 milyar TL, 4/c kapsamındakilerden ise 15,9 milyar TL prim geliri elde edilmiştir. Buna karşılık Sosyal Güvenlik Kurumu kapsamında 79,0 milyar TL emekli aylığı ödemesi yapılmıştır. 4/a kapsamındaki emeklilere 45,5 milyar TL, 4/b kapsamındaki emeklilere 13,3 milyar TL ödeme yapılırken 4/c kapsamındaki emeklilere de 20,2 milyar TL emekli aylığı ödemesi yapılmıştır. 2010 yılında 458.001 kişi işsizlik ödeneğinden yararlanmak üzere başvuruda bulunmuş ve yıl içinde yapılan toplam ödeme tutarı 807.712.807 TL’ye ulaşmıştır. 2010 yılı sonu itibarı ile işsizlik sigortası fonunun varlığı 45,9 milyar TL’ye ulaşmış, yıllık getirisi ise %9,5 civarında gerçekleşmiştir. 5 Şubat 2010 tarihli ve 27484 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 5951 sayılı Kanun ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ile getirilen istihdam teşviklerinden yararlanma süreleri uzatılmıştır. 1 Ocak 2010 ve 31 Aralık 2010 tarihleri arasında işe alınan, işe giriş tarihinden önceki üç aylık dönemde herhangi bir işyerinden SGK’ya verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı olmayan ve fiilen çalışan sigortalıların, 2009 Ekim ayına ilişkin düzenlenmiş aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı sigortalı sayısına ilave olarak işe alınmış olmaları halinde, prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren hisselerine ait tutarının, altı ay boyunca işsizlik sigortası fonundan karşılanması kararlaştırılmıştır. 2010 yılında Meclis’te tartışılmaya başlanan ve 25 Şubat 2011 tarihli Resmi Gazete’nin 1. mükerrer sayısında yayımlanan “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”, sosyal güvenlik alanında birçok yeni düzenlemeyi 13 14 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu BİR YILI GERİDE BIRAKIRKEN de beraberinde getirmiştir. Kanun ile 31 Aralık 2015 tarihine kadar özel sektör işverenince işe alınan ve fiilen çalıştırılan sigortalıların işe alındıkları tarihten önceki 6 aya ilişkin SGK’ya verilen prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalılar dışında olmaları, aynı döneme ilişkin işe alındıkları işyerinden bildirilen prim ve hizmet belgelerindeki sigortalı sayısının ortalamasına ilave olmaları kaydıyla, 5510 sayılı Kanunun 81. maddesinde sayılan ve 82. maddesi uyarınca belirlenen prime esas kazançları üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren hisselerine ait tutarı, işe alındıkları tarihten itibaren işsizlik sigortası fonundan karşılanmaktadır. Destek priminden yararlanma süresi kişinin yaşına, cinsiyetine, mesleki yeterlilik belgesi sahibi olması gibi etkenlere bağlı olarak değişmektedir. İlgili Kanun ile aynı zamanda sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi, isteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası primi, damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı borç asılları ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bitiminden itibaren TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ödenmesi halinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı alacaklarından vazgeçileceği belirtilmektedir. Sigortalının 4/a ve 4/b sigortalılık statülerine tabi olacak şekilde Kanun kapsamında girmesi halinde 4/a bendi kapsamında sigortalı sayılacağı da düzenlenmiştir. Buna göre, önceden başlayan sigortalılık geçerli olur ilkesi yerine sigortalılığın üstünlüğü ilkesi benimsenmiş, üstünlük sıralaması, 4/c (Emekli Sandığı), 4/a (SSK) ve en son 4/b (Bağ-Kur) olacak şekilde düzenlenmiştir. Ayrıca işsizlik sigortası fonunun bir önceki yıl prim gelirlerinin %30’unun işgücünün istihdam edilebilirliğini artırmak, çalışanların vasıflarını yükselterek işsizlik riskini azaltmak ve teknolojik gelişmeler nedeniyle işsiz kalması beklenenlerin başka alanlara yönlendirilmesini sağlamak, istihdamı artırıcı ve koruyucu tedbirler almak ve uygulamak, işe yerleştirme ve danışmanlık hizmetleri temin etmek, işgücü piyasası araştırma ve planlama çalışmaları yapmak amacıyla kullanılabileceği yönündeki düzenleme 4447 sayılı Kanunda yapılan değişiklikle getirilmiştir. Kanunla kısa çalışma ödeneği, sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %60’ı ve her şekilde 4857 sayılı Kanunun 39. maddesine göre 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının %150’sini geçmeyecek şekilde yeniden belirlenmiştir. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu 15 Bireysel Emeklilik Sistemi Verileri 2.1 Genel Değerlendirme 2.2 2.3 2.4 Sözleşmeler 2.5 Emekliler Katılımcılar Katkı Payları 2.6 Aracılar ve e-BEAS 2.7 Emeklilik Planları 2 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ VERİLERİ 2.1 Genel Değerlendirme 2010 Yıl Sonu 31 Aralık 2010 itibarıyla bireysel emeklilik sisteminde 2.534.840 sözleşme yürürlüktedir. Bu sözleşmelerin katılımcıları ise geçen sene sonuna göre yaklaşık %15 büyüyerek 2 milyonu aşmıştır. Aynı dönemde fon büyüklüğü %32 oranında artarak 12 milyar TL’yi aşmıştır. Katılımcı Adedi 2.281.478 Fon Büyüklüğü (TL) 12.011.986.651 Aktif Aracı Adedi 16.716 Emeklilik Şirketi 13 Toplam Katkı Payının Sözleşmelerin Kuruluş Gerekçelerine Göre Dağılımı (TL) Birikimli Hayat Sigortalarından BES'e Aktarım 302.829.199 %3,2 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmelere ait katkı paylarının dağılımı, sözleşmelerin kuruluş gerekçelerine göre incelenmiştir. Vakıf, Sandık, Tüzel Kişiliği Haiz Meslek Kuruluşu veya Sair Ticaret Şirketinden BES'e Aktarım 8.093.766 %0,1 Toplam katkı payının %3’ü “Birikimli Hayat Sigortalarından BES’e Aktarım” yoluyla sisteme girmiştir. Bu tutarın 239.430.412 TL’lik kısmı yeni bir sözleşme kurulması şeklinde gerçekleşmiş, geri kalan tutar ise mevcut sözleşmelere aktarılmıştır. Sisteme Yeni Katılım 9.204.307.269 %96,7 Sözleşme Adedinin ve Toplam Katkı Payının Gelişimi Sözleşme ve Sertifika Adedi Toplamı Toplam Katkı Payı Tutarı (Milyon TL) 2.550.000 9.750 9.500 2.500.000 9.250 8.750 2.400.000 8.500 2.350.000 8.250 2.300.000 7.750 8.000 7.500 2.250.000 7.250 2.200.000 2010 yılı içinde “Sözleşme Adedi” ve “Toplam Katkı Payı” gelişimi aylara göre incelenmiştir. 12.2010 11.2010 10.2010 09.2010 08.2010 07.2010 06.2010 05.2010 04.2010 03.2010 02.2010 01.2010 7.000 Milyon TL 9.000 2.450.000 Adet 18 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Yatırıma Yönlenen Toplam Tutar-Fon Tutarı Karşılaştırması (TL) Katılımcıların Toplam Fon Tutarı (TL) Yatırıma Yönlenen Toplam Tutar (TL) 12.250 11.750 11.250 10.750 Milyon TL 10.250 9.750 9.250 8.750 8.250 7.750 7.250 Yönetim gideri kesintisi düşüldükten sonra yatırıma yönlenen toplam tutar ile katılımcıların fon büyüklüğü 2010 yılı için karşılaştırılmıştır. 31 Aralık 2010 tarihine kadar yatırıma yönlendirilmiş toplam 9.221.131.447 TL, bu tarihte 12.2010 11.2010 10.2010 09.2010 08.2010 07.2010 06.2010 05.2010 04.2010 03.2010 02.2010 01.2010 6.750 12.011.986.651 TL toplam fon büyüklüğüne ulaşmıştır. (BES’in temel özelliklerinden olan belirlenmiş katkı payı esası çerçevesinde getiri oranı iç verim oranı ile beraber yorumlanmalı ve diğer yatırım araçları ile doğrudan kıyaslanmamalıdır.) Şirket Katılımcılarının Fon Büyüklüğü (TL) Aegon Emeklilik ve Hayat Allianz Hayat ve Emeklilik Anadolu Hayat Emeklilik Avivasa Emeklilik ve Hayat Deniz Emeklilik ve Hayat Ergo Emeklilik ve Hayat Finans Emeklilik ve Hayat Fortis Emeklilik ve Hayat Garanti Emeklilik ve Hayat Groupama Emeklilik Ing Emeklilik Vakıf Emeklilik Yapı Kredi Emeklilik 2.250 2.000 1.750 1.500 1.250 1.000 750 500 250 2010 yılı içinde emeklilik şirketlerinin katılımcılarının fon büyüklüğünün gelişimi aylara göre incelenmiştir. Deniz Emeklilik ve Hayat A.Ş. (42.604.259 TL), Ergo Emeklilik ve Hayat 12.2010 11.2010 10.2010 09.2010 08.2010 07.2010 06.2010 05.2010 04.2010 03.2010 02.2010 0 01.2010 Katılımcıların Toplam Fon Tutarı (Milyon TL) 2.750 2.500 A.Ş. (53.462.990 TL) ve Finans Emeklilik ve Hayat A.Ş.’ye (51.264.110 TL) ait toplam fon büyüklükleri, tutarlarının küçük olması sebebiyle grafikten izlenememektedir. 19 20 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ VERİLERİ Ödemelerin Dağılımı AL Yatırıma Yönlenen Toplam Tutar Giriş Aidatı (Girişte Ödenen) 91.865.836 %1,0 9.221.131.447 %96,0 Yönetim Gideri Kesintisi 294.098.787 %3,1 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmelere ait 9.515.230.234 TL toplam katkı payından, 294.098.787 TL yönetim gideri kesintisi olarak düşüldükten sonra kalan 9.221.131.447 TL yatırıma yönlendirilmiştir. Yürürlükteki sözleşmeler için toplam katkı payından ayrı olarak sisteme giriş sırasında giriş aidatı olarak ödenen tutar ise 91.865.836 TL’dir. Yürürlükte ve Sonlanan Sözleşmelerin Dağılımı Şirketler Arası Aktarım ile Sona Ermiş 153.138 %4 Yürürlükte 2.534.840 %63 Sona Ermiş 1.469.003 %37 AL Hesap Birleştirme ile Sona Ermiş 48.724 %1 Şirketler Arası Aktarım ile Sona Ermiş 899.385.396 TL %6 Yürürlükte 9.515.230.234 TL %69 Sona Ermiş 4.357.607.406 TL Hesap Birleştirme ile Sona Ermiş 339.364.901 TL %2 %31 Diğer Nedenlerle Sona Ermiş 1.267.141 %32 2010 sonuna kadar kurulmuş tüm sözleşmeler bu tarih itibarı ile yürürlükte ya da sona ermiş olmalarına göre incelenmiştir. Diğer Nedenlerle Sona Ermiş 3.118.857.109 TL %22 2010 sonuna kadar kurulmuş tüm sözleşmelere ait toplam 13.872.837.640 TL katkı payı, sözleşmelerin yürürlük durumuna göre incelenmiştir. 2.2 Sözleşmeler Sözleşme-Sertifikalarda Türlere ve Fon Büyüklüğüne Göre Oransal Dağılım Bireysel Sözleşme 1.945.393 %76,7 Gruba Bağlı Bireysel Sözleşme 495.817 %19,6 İşveren Grup Emeklilik Sertifikası 93.630 %3,7 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşme-sertifikaların türlerine göre dağılımıdır. Bireysel Sözleşme 9.234.489.294 TL %76,9 Gruba Bağlı Bireysel Sözleşme 2.345.322.201 TL %19,5 İşveren Grup Emeklilik Sertifikası 432.175.156 TL %3,6 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmelere ait toplam fon büyüklüğünün sözleşme-sertifikaların türlerine göre dağılımıdır. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Sözleşmelerin Coğrafi Bölgelere Göre Oransal Dağılımı 55 2010 Sonu Sözleşme Adedi Oranı (%) 50 2010 Sonu Toplam Katkı Payı Tutarı Oranı (%) 45 40 Oran (%) 35 30 25 20 15 10 5 AL 0 Marmara Ege İç Anadolu Akdeniz Karadeniz Güneydoğu Anadolu Doğu Anadolu Coğrafi Bölge 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmelerin, “Coğrafi Bölgelere” göre dağılımı incelenmiştir. Sözleşmelerin “Coğrafi Bölge” bilgisi, katılımcıların ikamet ettikleri illere göre Hak Kazanma Sürelerine Göre Dağılım belirlenmiştir. Katılımcısının ikamet ili yurtdışı olan 16.363 adet sözleşme grafiğe dahil edilmemiştir. Sözleşmelerin Ödeme Periyoduna Göre Dağılımı 2 yıl %1,4 1 yıl %2,8 3 yıl %23,0 Hemen Hakediş %30,1 4 yıl %13,5 5 yıl %29,2 2010 sonu itibarı ile yürürlükte olan işveren grup emeklilik sertifikalarının (İGES), birikimlerinin tamamına katılımcı tarafından hak kazanılması için belirlenen sürelere göre dağılımıdır. Aylık 2.352.499 %93 3 Aylık 81.554 %3 6 Aylık 21.187 %1 Yıllık 79.600 %3 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmelerin, “Ödeme Periyodu”na göre dağılımı incelenmiştir. 21 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ VERİLERİ Sonlanan Sözleşme-Sertifikaların Sonlanma Nedenine Göre Dağılımı Başka Şirkete Aktarım 153.138 %10,42 2010 sonuna kadar kurulan toplam 4.003.843 adet sözleşmeden, sonlanan 1.469.003 adedinin “Sonlanma Nedenleri”ne göre dağılımıdır. Sonlanan sözleşmelerin toplam kurulan sözleşmelere oranı %36,7 olmakla birlikte, bu oranın %5,0’ı “Başka Şirkete Aktarım” ve “Hesap Birleştirme”, %1,1’i “Fesih”, %0,2’si diğer nedenlerle sonlanma (emeklilik, vefat, maluliyet) olduğundan, sisteme yeni bir sözleşme kuruluşuyla giren sözleşmelerin kendi isteğiyle sistemden çıkış oranı %30,3 olarak gerçekleşmiştir. Hesap Birleştirme 48.724 %3,32 Fesih 45.782 %3,12 Sistemden Çıkış 1.213.061 %82,58 Vefat/Maluliyet 5.340 %0,36 Emeklilik 2.958 %0,20 Yürürlükteki ve Sonlanmış Sözleşmelerin Yıllara Göre Dağılımı 700.000 Sona Ermiş Yürürlükte 600.000 500.000 Sözleşme Adedi 22 400.000 300.000 200.000 10.000 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 İlgili yıl içinde yürürlüğe giren tüm sözleşmeler 2010 sonu itibarıyla yürürlükte ya da sona ermiş olma durumlarına göre incelenmiştir. Sonlanmalara her türlü sonlanma (fesih, vefat/maluliyet, başka şirkete aktarım, hesap birleştirme, emeklilik, kendi isteğiyle sistemden çıkış) dahildir. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Sistemde Geçirdikleri Süreye Göre Sözleşmelerin Birikimi (TL) Katılımcıların Toplam Fon Tutarı (Milyon TL) 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 1 Yıldan Az 1 Yıl 2 Yıl 3 Yıl 4 Yıl 5 Yıl 6 Yıl 7 Yıl BES'te Geçirilen Süre 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmelere ait toplam 12.011.986.651 TL birikimin dağılımı, sözleşmelerin sistemde tamamladıkları yıl detayında incelenmiştir. Sistemde Geçirdikleri Süreye Göre Sözleşmelerin Dağılımı 650.000 600.000 550.000 500.000 Sözleşme Adedi 450.000 400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0 1 Yıldan Az 1 Yıl 2 Yıl 3 Yıl 4 Yıl 5 Yıl 6 Yıl 7 Yıl BES'te Geçirilen Süre 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmeler sistemde tamamladıkları yıl detayında incelenmiştir. 2010 sonu itibarı ile sistemdeki sözleşmelerin ortalama kıdemi 2,6 yıldır. 23 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ VERİLERİ Sözleşmelerin Yürürlüğe Giriş Ayına Göre Sonlanma Oranı (%) Sonlanma Oranı (%) Sözleşme Adedi 80 70 50 Sonlanma Oranı (%) 60 40 50 30 40 30 20 20 10 10 0 10.2003 12.2003 02.2004 04.2004 06.2004 08.2004 10.2004 12.2004 02.2005 04.2005 06.2005 08.2005 10.2005 12.2005 02.2006 04.2006 06.2006 08.2006 10.2006 12.2006 02.2007 04.2007 06.2007 08.2007 10.2007 12.2007 02.2008 04.2008 06.2008 08.2008 10.2008 12.2008 02.2009 04.2009 06.2009 08.2009 10.2009 12.2009 02.2010 04.2010 06.2010 08.2010 10.2010 12.2010 0 Yürürlüğe Giren Sözleşme Adedi (Bin) 60 Ay İlgili ayda sisteme yeni bir sözleşme kuruluşuyla giren toplam sözleşme adedi ve bu sözleşmelerin 2010 yıl sonu itibarıyla kendi isteğiyle sistemden çıkış nedeniyle sonlanma oranı incelenmiştir. Kendi İsteğiyle Sonlanan Sözleşmelerin Kıdem Ayına Göre Dağılımı 50 45 40 35 Sözleşme Adedi (Bin) 24 30 25 20 15 10 5 0 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 56 58 60 62 64 66 68 70 72 74 76 78 80 82 84 Sonlanma Anındaki Kıdem (Ay) 2010 sonuna kadar sisteme yeni bir sözleşme kuruluşuyla giren ve kendi isteğiyle sistemden çıkış yaparak sonlanan sözleşmelerin sonlandıkları kıdem aylarına göre dağılımıdır. Sözleşmenin kıdem ayı, sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren sistemde geçirdiği tam ay adedini göstermektedir. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Şirketler Arası Aktarım Yapan Sözleşmelerin Dağılımı 45.000 Başka Şirkete Aktarılan Sözleşme Adedi 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 [0-1) [1-2,5) [2,5-5) [5-7,5) [7,5-10) [10-15) [15-20) [20-25) [25-50) [50-100) [100-250) [250 +) Aktarılan Tutar Aralığı (Bin TL) 2010 sonu itibarı ile aktarım ya da hesap birleştirme nedeniyle başka şirkete birikimi aktarılan sözleşmelerin “Aktarılan Tutar Aralıkları”na göre dağılımıdır. Hesap Birleştirme Hakkı Kullanımı (Adet) Şirket içi Farklı Şirket 3.500 3.000 Sözleşme Adedi 2.500 2.000 1.500 1.000 12.2010 11.2010 10.2010 09.2010 08.2010 07.2010 06.2010 05.2010 04.2010 03.2010 02.2010 01.2010 12.2009 11.2009 10.2009 09.2009 07.2009 08.2009 06.2009 04.2009 05.2009 03.2009 02.2009 01.2009 12.2008 11.2008 10.2008 09.2008 0 08.2008 500 Hesap Birleştirilen Tarih Aynı veya farklı şirketlerde kurulmuş bireysel emeklilik sözleşmelerinden 2010 yılı sonu itibarıyla hesap birleştirme hakkını kullananlar, hesap birleştirme işleminin gerçekleştiği ay detayında incelenmiştir. 25 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ VERİLERİ Fon Dağılımı Değişikliği Hakkı Kullanımı Fon Dağılımı Değişikliği Yapılmayan Sözleşme Oranı En Az Bir Kez Fon Dağılımı Değişikliği Yapılan Sözleşme Oranı 100 80 Oran (%) 26 60 40 20 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Sözleşme Yürürlüğe Giriş Yılı 2010 sonu itibarıyla sisteme giren sözleşmelerde 31.12.2010 itibarıyla en az bir kez fon dağılımı değişikliği hakkı kullanımı oranı, sözleşmelerin yürürlüğe giriş yılı detayında incelenmiştir. 2010 sonu itibarıyla sisteme giren tüm sözleşmelere bakıldığında, en az bir kez fon dağılımı değişikliği yapılan sözleşmelerin oranı %11,9’dur. 31.12.2010 tarihi itibarıyla kurulmuş 4 milyon sözleşme içinden en az bir kez fon dağılımı değiştirilme oranı yaklaşık %12’dir. 31.12.2010 tarihi itibarıyla yaklaşık 79 bin sözleşme için cayma hakkı kullanılmıştır. Cayma Hakkı Kullanım Oranı Yürürlüğe Giren 601.425 %93,8 Cayma Hakkı Kullanan 40.040 %6,2 2010 yılı içinde yürürlüğe giren bireysel ve gruba bağlı bireysel sözleşmelerin cayma hakkını kullanım oranı. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu 2.3 Katılımcılar Katılımcıların Cinsiyet ve Yaşlara Göre Dağılımı BES’e Dahil Olmayan Erkek Nüfus BES’e Dahil Olmayan Kadın Nüfus BES’e Dahil Olan Erkek Nüfus BES’e Dahil Olan Kadın Nüfus 56 54 52 50 48 46 44 42 40 Yaş 38 36 34 32 30 28 26 24 AL 22 20 18 700 600 500 400 300 200 100 0 100 Nüfus (Bin) 2010 sonu itibarıyla yürürlükteki sözleşmelerin katılımcılarının “Cinsiyet” ve “Yaşlara” göre nüfus içindeki dağılımıdır. Türkiye nüfusu olarak Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 2010 yılı nüfus sayımı sonuçları esas alınmıştır. 18-56 yaş aralığında BES’e dahil 200 300 400 500 600 700 olan nüfusun oranı %5,3’tür. BES’e dahil olan kadın nüfusun yaş ortalaması 36,2 iken erkeklerin yaş ortalaması 36,7 olarak gerçekleşmiştir. Katılımcıların Cinsiyet ve Eğitim Durumu Oranlarına Göre Dağılımı (%) Üniversite %21,7 Erkek 1.367.345 %60 Kadın 914.133 %40 Yüksek Lisans %2,4 Meslek Yüksek OkuluÖnlisans %0,6 Lise %23,4 Diğer ya da Belirsiz %38,4 İlköğretim (Ortaokul) %13,4 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmelerin katılımcılarının “Cinsiyetlere” göre dağılımıdır. 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmelerin katılımcılarının “Eğitim Durumu” bilgisine göre oransal dağılımıdır. 27 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ VERİLERİ Katılımcıların Yaş Aralıklarına Göre Fon Grubu Tercihleri (%) Kamu Borçlanma (TL) Esnek Hisse Senedi Likit Dengeli Kamu Borçlanma (YP) Uluslararası 56 yas ve üzeri Katılımcı Yaş Aralıkları 45-55 yaş 35-44 yaş 25-34 yaş 25 yaş altı 0 25 50 75 100 Oran (%) 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmelere ait 12.011.986.651 TL birikim tutarının, “Katılımcı Yaş Aralıkları” ve “Fon Grupları” detayında oransal dağılımı incelenmiştir. Katılımcıların Fon Grubu Tercihleri (Adet) Kamu Borçlanma (TL) Likit Esnek Dengeli Hisse Senedi Kamu Borçlanma (YP) 2.500.000 2.250.000 2.000.000 1.750.000 1.500.000 1.250.000 1.000.000 750.000 500.000 250.000 Uluslararası 0 28 Sözleşme Adedi Katılımcıların sözleşmelerindeki fon tercihleri, fon grupları detayında incelenmiştir. Sözleşme başına ortalama 2,42 adet fon türü satın alınmıştır. 31.12.2010 itibarıyla esnek fon grubunun portföyünde %23 hisse senedi yer alırken, kamu borçlanma senedi oranı %51, ters repo oranı %11’dir. Aynı tarihte, dengeli fon grubu portföyünün ise %35 hisse senedi, %38 kamu borçlanma senedi, %13 ters repo içerdiği görülmektedir. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Sözleşme Türlerine Göre Katılımcıların Fon Grubu Tercihleri Kamu Borçlanma (TL) Esnek Hisse Senedi Likit Dengeli Kamu Borçlanma (YP) Uluslararası Sözleşme/Sertifika Türü İşveren Grup Emeklilik Sertifikası Gruba Bağlı Bireysel Sözleşme Bireysel Sözleşme 0 25 50 75 100 Oran (%) Katılımcıların sözleşme-sertifikaların türlerine göre fon tercihleri, fon grupları detayında incelenmiştir. 2010 sonu itibarıyla işveren grup emeklilik sertifikaların birikim tutarı 432 milyon TL, gruba bağlı bireysel sözleşmelerin birikim tutarı 2.345 milyon TL, bireysel sözleşmelerin birikim tutarı ise 9.234 milyon TL’dir. Sözleşme başına satın alınan fon türü adedi işveren grup emeklilik sertifikalarında 2,71, gruba bağlı bireysel sözleşmelerde 2,36, bireysel sözleşmelerde ise 2,46’dır. Katılımcıların Yaşlarına Göre Birikimleri Ortalama Birikim Tutarı 14.000 İlk ve Son Çeyrek ile Ortanca Birikim Tutarı Ortalama Birikim Tutarı (TL) 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 56 58 Katılımcının Yaşı 2010 sonu itibarıyla yürürlükteki sözleşmelerin katılımcılarının yıl sonu itibarıyla birikim tutarları katılımcı yaşları detayında incelenmiştir. 60 29 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ VERİLERİ Katılımcıların Yaş Aralıklarına Göre Ödenmesi Planlanan Aylık Ortalama Düzenli Katkı Payları 25 yaş altı 25-34 yaş 35-44 yaş 45-55 yaş 56 yaş ve üzeri 300 250 Aylık Ortalama Düzenli Katkı Payı Tutarı (TL) 30 200 150 100 50 0 aylık ortalama düzenli katkı payı tutarı ise 165 TL olarak gerçekleşmiştir. Balonların alanları 2010 sonu itibarıyla ilgili yaş aralığında yer alan yürürlükteki sözleşme adedi büyüklüklerini ifade etmektedir. 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmeler için ödenmesi planlanan düzenli katkı paylarının aylık ortalaması, “Katılımcıların Yaş Aralıkları” detayında incelenmiştir. 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmeler için ödenmesi planlanan aylık ortalama düzenli katkı payı tutarı 154 TL, 2010 yılı içinde ödenen Katılımcıların İkamet Ettikleri İllerdeki Nüfusa Oranı (%) Kırkareli Edirne Tekirdağ İstanbul Yalova Bursa Çanakkale Sinop Bartın Kastamonu Zonguldak Karabük Düzce Kocaeli Sakarya Çankırı Bolu Çorum Ordu Amasya Giresun Tokat Bilecik Ankara Balıkesir Eskişehir Kırıkkale Yozgat Trabzon Uşak İzmir Aydın Afyon Aksaray Isparta Denizli Tunceli Kayseri Antalya Karaman Bingöl Muş Adıyaman Adana Siirt Batman Mardin Osmaniye Gaziantep Kilis Mersin Hatay Van Bitlis Diyarbakır Kahramanmaraş Iğdır Ağrı Elazığ Burdur Muğla Erzurum Malatya Niğde Konya Kars Gümüşhane Bayburt Manisa Nevşehir Rize Erzincan Sivas Kırşehir Kütahya Ardahan Artvin Samsun Şırnak Hakkari Şanlıurfa %5,01 - %10,50 %3,01 - %5,00 %2,01 - %3,00 %1,01 - %2,00 %0,00 - %1,00 2010 sonu itibarıyla yürürlükteki sözleşmelerin katılımcılarının, ikamet ettikleri illerde 18-56 yaş aralığındaki nüfusa oranı incelenmiştir. Katılımcıların en yoğun olduğu ilk üç il sırasıyla Muğla (%10), İstanbul (%9) ve Antalya (%9)’dır. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Katılımcıların Coğrafi Bölgeler ve Yaş Aralıklarına Göre Oransal Dağılımı (%) Doğu Anadolu Güneydoğu Anadolu 25 yaş altı Karadeniz 25-34 yaş Akdeniz 35-44 yaş Ege 45-55 yaş İç Anadolu 56 yaş ve üzeri Marmara 0 AL 25 50 75 100 Katılımcı Oranı (%) 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmelerin katılımcılarının, “Coğrafi Bölgeler” detayında “Yaş Aralıkları”na göre oransal dağılımı incelenmiştir. “Coğrafi Bölge” bilgisi, katılımcıların ikamet ettikleri illere göre belirlenmiştir. İkamet ili yurtdışı olan 14.716 adet katılımcı grafiğe dahil edilmemiştir. Katılımcıların ve Fon Büyüklüğünün Gelir Aralıklarına Göre Dağılımı (%) 3AÜ < Gelir ≤ 6AÜ %5,8 2AÜ < Gelir ≤ 3AÜ %51,0 6AÜ < Gelir ≤ 10AÜ %11,7 3AÜ < Gelir ≤ 6AÜ %4,5 2AÜ < Gelir ≤ 3AÜ %50,7 6AÜ < Gelir ≤ 10AÜ %13,6 10AÜ < Gelir %6,8 10AÜ < Gelir %19,4 Gelir ≤ AÜ %1,0 Gelir ≤ AÜ %0,2 AÜ < Gelir ≤ 2AÜ %23,7 AÜ = Brüt Asgari Ücretin Aylık Tutarı 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmelerin katılımcılarının “Gelir Aralıkları”na göre oransal dağılımıdır. AÜ < Gelir ≤ 2AÜ %11,6 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmelerin fon büyüklüğünün “Katılımcıların Gelir Aralıkları”na göre oransal dağılımıdır. İncelemede “Gelir Aralığı” bilgisi belli olan katılımcıların (%19,2) verileri kullanılmıştır. “Gelir” katılımcının sözleşme başlangıcında beyan ettiği “Net Gelir”i belirtmektedir. 31 32 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ VERİLERİ Katılımcıların Sahip Oldukları Sözleşme Adetlerine Göre Dağılımı (%) 2 Sözleşme %13,1 Diğer %16,7 1 Sözleşme %83,3 3 ve Üzeri Sözleşme %3,6 2010 sonu itibarı ile katılımcıların sahip oldukları sözleşme adetlerine göre dağılımları incelenmiştir. 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmelerin katılımcılarının %83,3’ü sistemde sadece bir sözleşmeye sahip iken, %13,1’i iki sözleşmeye, %3,6’sı ise en az üç sözleşmeye sahiptir. Buna karşılık yürürlükteki sözleşmelere ait 12.011.986.651 TL birikim tutarının %25’i iki sözleşme sahibi katılımcılara, %16’sı ise en az üç sözleşme sahibi katılımcılara aittir. İşverenlerin, kendileri adına ödediği katkılarla birikim yapan çalışanların %75’i, gruba bağlı bireysel sözleşmeler vasıtasıyla kendileri de emekliliklerine katkı yapmaktadır. Katılımcıların Sahip Oldukları Sözleşme-Sertifika Türlerine Göre Dağılımı (%) Bireysel Sözleşme Gruba Bağlı Bireysel Sözleşme %76,92 %2,10 %16,49 %0,32 %0,13 %3,06 %0,99 İşveren Grup Emeklilik Sertifikası 2010 sonu itibarı ile katılımcıların sahip oldukları sözleşme-sertifika türlerine göre oransal dağılımları incelenmiştir. Kesişim alanları birden fazla tür sözleşmeye sahip katılımcıları ifade etmektedir. Katılımcıların %76,92’si sadece bireysel sözleşmeye sahip iken, sadece gruba bağlı bireysel sözleşmesi olan katılımcıların oranı %16,49, sadece işveren grup emeklilik sertifikası olan katılımcıların oranı ise %0,99’dur. Katılımcıların %0,32’si her üç sözleşme türüne de sahiptir. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Emeklilik Şirketleri Detayında Katılımcı Yaşları Katılımcı Yaşı İlk ve Son Çeyrek ile Ortanca 50 Katılımcının Yaşı 45 40 35 30 25 Aegon Emeklilik ve Hayat Allianz Anadolu Hayat ve Hayat Emeklilik Emeklilik Avivasa Emeklilik ve Hayat Deniz Emeklilik ve Hayat Ergo Finans Emeklilik Emeklilik ve Hayat ve Hayat Fortis Emeklilik ve Hayat Garanti Groupama Emeklilik Emeklilik ve Hayat Ing Vakıf Emeklilik Emeklilik Yapı Kredi Emeklilik 2010 sonu itibarıyla yürürlükteki sözleşmelerin katılımcılarının yaşları emeklilik şirketleri detayında incelenmiştir. Sistemden Ayrılan Katılımcıların Tekrar Sisteme Girme Oranı Sisteme İlk Kez Giren Katılımcı Oranı Kendi İsteğiyle Sistemden Ayrılıp Daha Sonra Tekrar Sisteme Giren Katılımcı Oranı 100 80 Oran (%) 60 40 20 0 2006 2007 2008 2009 2010 Sözleşme Yürürlüğe Giriş Yılı Sistemden kendi isteğiyle ayrılan katılımcılardan, daha sonra tekrar sisteme giriş yapanlar yeni kurdukları sözleşmenin yürürlüğe giriş yılı detayında incelenmiştir. 2010 sonu itibarıyla tüm yıllara ait girişler dikkate alındığında, sistemden ayrılan katılımcıların tekrar sisteme giriş oranı %3,8 iken, 2010 yılında yürürlüğe giren sözleşmelerin katılımcıları için bu oran %7,1’dir. 33 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ VERİLERİ İllere Göre Katılımcı Artış Oranları (%) Kırkareli Edirne Tekirdağ İstanbul Yalova Bursa Çanakkale Sinop Bartın Kastamonu Zonguldak Karabük Kocaeli Düzce Sakarya Çankırı Bolu Çorum Ankara Kırıkkale Manisa İzmir Aydın Amasya Yozgat Giresun Gümüşhane Bayburt Aksaray Isparta Denizli Sivas Burdur Muğla Karaman Antalya Kayseri Malatya Niğde Konya Adana Kars Erzurum Ağrı Bingöl Muş Elazığ Siirt Batman Adıyaman Osmaniye Gaziantep Van Bitlis Diyarbakır Kahramanmaraş Şırnak Mardin Hakkari Şanlıurfa Kilis Mersin Iğdır Erzincan Tunceli Nevşehir Afyon Rize Trabzon Kırşehir Kütahya Uşak Ordu Tokat Eskişehir Ardahan Artvin Samsun Bilecik Balıkesir %30,01 - %65,00 %20,01 - %30,00 Hatay %15,01 - %20,00 %10,01 - %15,00 %0,00 - %10,00 2010 sonu itibarıyla yürürlükteki sözleşmelerin katılımcı adedinin, geçen yıl sonu değerlerine göre büyüme oranı, katılımcıların ikamet ettikleri iller detayında incelenmiştir. 2010 sonu itibarıyla net katılımcı adedi artışının en fazla olduğu ilk üç il sırasıyla Hakkari (%64), Tunceli (%47) ve Bingöl (%36)’dür. Katılımcıların Sisteme Giriş Yaşı 35,5 Erkek 35,0 BES'e İlk Giriş Yaşı 34 Kadın 34,0 34,0 33,5 33,0 32,5 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 BES'e İlk Giriş Yılı Katılımcıların sisteme ilk kez giriş yaptıklarındaki yaşları, katılımcı cinsiyeti ve giriş yılı detayında incelenmiştir. Sisteme ilk girişte genel yaş ortalaması 34,46 olarak gerçekleşmiştir. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu 2.4 Katkı Payları Toplam Katkı Payının Dağıtım Kanalına Göre Oransal Dağılımı (%) Kurumsal Satış 694.058.177 %7,3 Bireysel Direkt Satış 6.820.286.347 %71,7 Acente 1.083.014.099 %11,4 Banka 769.383.547 %8,1 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmelere ait 9.515.230.234 TL toplam katkı payının, “Dağıtım Kanalı” detayında oransal dağılımı incelenmiştir. “Diğer” dağıtım kanalı içinde “Çağrı Merkezi” ve “Broker” kanalları yer almaktadır. Diğer 148.488.065 %1,6 Toplam Katkı Payının Dağıtım Kanalı ve Ödeme Periyoduna Göre Oransal Dağılımı (%) Aylık 3 Aylık 6 Aylık Yıllık Bireysel Direkt Satış Kurumsal Satış Acente Banka Diğer 0 25 50 75 100 Toplam Katkı Payı (%) 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmelere ait 9.515.230.234 TL katkı payının, “Dağıtım Kanalı” detayında “Ödeme Periyodu”na göre oransal dağılımı incelenmiştir. “Diğer” dağıtım kanalı içinde “Çağrı Merkezi” ve “Broker” kanalları yer almaktadır. Toplam katkı payının %83’ü ödeme periyodu aylık olan sözleşmeler tarafından yatırılmıştır. 35 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ VERİLERİ Kümülatif Katkı Payının Ödeme Tiplerine Göre Tarihsel Seyri Düzenli Katkı Payı Başlangıç Katkı Payı (Sisteme Yeni Katılım) 14.000 Dış Sistemden Aktarım (BHS/VASA*) Ek Katkı Payı 12.000 Tutar (Milyon TL) 10.000 8.000 6.000 4.000 12.2010 07.2010 10.2010 04.2010 01.2010 07.2009 10.2009 04.2009 01.2009 07.2008 10.2008 04.2008 01.2008 07.2007 10.2007 04.2007 01.2007 10.2006 07.2006 04.2006 01.2006 07.2005 10.2005 04.2005 01.2005 10.2004 07.2004 04.2004 01.2004 0 10.2003 2.000 Ay 2010 sonu itibarı ile sisteme giren katkı payının, “Katkı Payı Ödeme Tipleri”ne göre hesap hareketleri incelenmiştir. *BHS (Birikimli Hayat Sigortalarından BES’e Aktarım), VASA (Vakıf, Sandık, Tüzel Kişiliği Haiz Meslek Kuruluşu veya Sair Ticaret Şirketinden BES’e Aktarım) Coğrafi Bölgelere Göre Aylık Ortalama Düzenli Katkı Payları 2010 Yılında Tahsil Edilen Aylık Ortalama Düzenli Katkı Payı Tutarı (TL) 2010 Sonu Sözleşme Adedi Oranı (%) 180 50 160 45 140 40 35 120 30 100 25 80 20 60 15 40 10 20 2010 Sonu Sözleşme Adedi Oranı (%) 2009 Yılında Tahsil Edilen Aylık Ortalama Düzenli Katkı Payı Tutarı (TL) Aylık Ortalama Düzenli Katkı Payı Tutarı (TL) 36 5 0 0 Marmara İç Anadolu Ege Akdeniz Coğrafi Bölge 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmelerin ödedikleri düzenli katkı paylarının aylık ortalaması, “Coğrafi Bölgeler” detayında incelenmiştir. Sözleşmelerin “Coğrafi Bölge” bilgisi, katılımcıların ikamet ettikleri illere göre belirlenmiştir. 2010 sonu itibarı Karadeniz Güneydoğu Anadolu Doğu Anadolu ile yürürlükte olan sözleşmelere 2010 yılı içinde ödenen aylık ortalama düzenli katkı payı tutarı 165 TL olarak gerçekleşmiştir. Katılımcısının ikameti yurtdışında olan 16.363 adet sözleşme grafiğe dahil edilmemiştir. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Ödeme Periyoduna Göre Aylık Ortalama Düzenli Katkı Payları 2009 Yılında Tahsil Edilen Aylık Ortalama Düzenli Katkı Payı Tutarı (TL) 500 2010 Yılında Tahsil Edilen Aylık Ortalama Düzenli Katkı Payı Tutarı (TL) 450 400 Tutar (TL) 350 300 250 200 150 100 50 0 Aylık 3 Aylık 6 Aylık Yıllık Ödeme Periyodu görülmektedir. 2010 sonu itibarı ile yürürlükte olup düzenli katkı payını aylık ödemeyi tercih eden sözleşmelere 2010 yılı içinde ödenen aylık ortalama düzenli katkı payı tutarı 154 TL olarak gerçekleşmiştir. 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmelerin ödedikleri düzenli katkı paylarının aylık ortalaması, “Ödeme Periyodu” detayında incelenmiştir. Sözleşmelerin 2010 sonundaki güncel ödeme periyodu bilgileri incelendiğinde %92,8’inin aylık, %3,2’sinin üç aylık, %0,8’inin altı aylık, %3,1’inin ise yıllık ödemeyi tercih ettiği Dağıtım Kanalına Göre Aylık Ortalama Düzenli Katkı Payları 2010 Sonu Toplam Katkı Payı Oranı (%) 225 80 200 70 175 60 150 50 125 40 100 30 75 20 50 10 25 2010 Sonu Toplam Katkı Payı Oranı (%) 2010 Yılında Ödenen Aylık Ortalama Düzenli Katkı Payı Tutarı (TL) 2010 Yılında Tahsil Edilen Aylık Ortalama Düzenli Katkı Payı Tutarı (TL) 0 0 Bireysel Direkt Satış Kurumsal Satış Acente Banka Diğer Dağıtım Kanalı 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmelerin 2010 yılı içinde ödedikleri düzenli katkı paylarının aylık ortalaması, “Dağıtım Kanalı” detayında incelenmiştir. “Diğer” dağıtım kanalı içinde “Çağrı Merkezi” ve “Broker” kanalları yer almaktadır. 2010 sonu itibarı ile yürürlükte olup toplam katkı payının %72’sini oluşturan “Bireysel Direkt Satış” kanalına ait sözleşmelere 2010 yılı içinde ödenen aylık ortalama düzenli katkı payı tutarı 165 TL olarak gerçekleşmiştir. 37 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ VERİLERİ Katkı Payının* Aylık Ortalama Düzenli Katkı Payı Aralıklarına Göre Dağılımı 150,01 - 250,00 646.642.640 %21,9 Katkı Payının* Ödeme Enstrümanına Göre Dağılımı Otomatik Ödeme %22 250,01 + 1.116.656.186 %37,8 Kredi Kartı %63 100,01 - 150,00 620.892.498 %21,0 Havale/Nakit %15 50,01 - 100,00 430.009.227 %14,5 0,01 - 50,00 141.559.657 %4,8 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmelerin katılımcılarının 2010 yılı içinde ödedikleri başlangıç katkı payı, düzenli katkı payı ve ek katkı payı tutarları toplamı (2.955.760.208 TL), “Aylık Ortalama Düzenli Katkı Payı Aralıkları”na göre incelenmiştir. “Aylık Ortalama Düzenli Katkı Payı” bilgisi sözleşmeye 2010 yılı içinde ödenen aylık ortalama düzenli katkı payı tutarını göstermektedir. 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmelerin katılımcılarının 2010 yılı içinde ödedikleri başlangıç katkı payı, düzenli katkı payı ve ek katkı payı tutarları toplamının “Ödeme Enstrümanı”na göre oransal dağılımıdır. Ödeme enstrümanı çek/posta çeki olan katkı payı tutarı küçük olması sebebiyle grafiğe dahil edilmemiştir. * Katkı Payı, 2010 yılı içinde ödenen başlangıç, ek ve düzenli katkı payları toplamıdır. Yıllık Ortalama Katkı Payının Değişimi (TL) Düzenli Katkı Payı 2.000 Başlangıç/Ek Katkı Payı 2004 yılı düzenli katkı payı verilerinin yıl ortası enflasyon oranları ile artırılmış halidir. 1.800 Yıllık Ortalama Katkı Payı (TL) 38 1.600 1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 İlgili yılda katılımcıların ödedikleri yıllık ortalama düzenli, ek ve başlangıç (sisteme yeni katılım) katkı payı tutarları toplamıdır. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Yönetim Gideri Kesintisi Oranının Tarihsel Seyri (%) İlgili Aydaki Yönetim Gideri Kesintisi Oranı (%) Kümülatif Yönetim Gideri Kesintisi Oranı (%) 5,5 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 10.2003 12.2003 02.2004 04.2004 06.2004 08.2004 10.2004 12.2004 02.2005 04.2005 06.2005 08.2005 10.2005 12.2005 02.2006 04.2006 06.2006 08.2006 10.2006 12.2006 02.2007 04.2007 06.2007 08.2007 10.2007 12.2007 02.2008 04.2008 06.2008 08.2008 10.2008 12.2008 02.2009 04.2009 06.2009 08.2009 10.2009 12.2009 02.2010 04.2010 06.2010 08.2010 10.2010 12.2010 Kesinti/Aktarım Dışı Tahsilat (%) 6,0 Ay 2010 sonu itibarı ile sözleşmelerin aktarım tutarları dışındaki tahsilatlarından yapılan yönetim gideri kesintisinin, bu tür tahsilatlara oranıdır. 2010 sonu itibarı ile kümülatif yönetim gideri kesintisi oranı %3,86 olarak hesaplanmıştır. Kümülatif Kesintilerin Kesinti Tiplerine Göre Tarihsel Seyri %45 %30 Ara Verme Yönetim Gideri Kesintisi Giriş Aidatı (Çıkışta Ödenen) %32 Giriş Aidatı (Girişte Ödenen) 1.600 %12 %1 Fon İşletim Gider Kesintisi %35 1.400 %38 1.000 %12 %16 %1 %30 %14 %1 %35 1.200 Tutar (Milyon TL) %1 %14 %38 Yönetim Gideri Kesintisi 800 %11 %13 %41 %10 %41 %20 600 %1 %8 400 200 02.2004 04.2004 06.2004 08.2004 10.2004 12.2004 02.2005 04.2005 06.2005 08.2005 10.2005 12.2005 02.2006 04.2006 06.2006 08.2006 10.2006 12.2006 02.2007 04.2007 06.2007 08.2007 10.2007 12.2007 02.2008 04.2008 06.2008 08.2008 10.2008 12.2008 02.2009 04.2009 06.2009 08.2009 10.2009 12.2009 02.2010 04.2010 06.2010 08.2010 10.2010 12.2010 0 Ay 2010 sonu itibarı ile sistemde gerçekleşen 1.510.653.721 TL kesintinin, “Kesinti Tipleri”ne göre gelişimi incelenmiştir. Yıl sonları itibarıyla yapılmış olan kümülatif kesintilerin dağılımı pasta grafiklerde verilmiştir. 39 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ VERİLERİ Kümülatif Gelir Vergisi Stopajı 550 500 450 Tutar (Milyon TL) 400 350 300 250 200 150 100 50 12.2003 02.2004 04.2004 06.2004 08.2004 10.2004 12.2004 02.2005 04.2005 06.2005 08.2005 10.2005 12.2005 02.2006 04.2006 06.2006 08.2006 10.2006 12.2006 02.2007 04.2007 06.2007 08.2007 10.2007 12.2007 02.2008 04.2008 06.2008 08.2008 10.2008 12.2008 02.2009 04.2009 06.2009 08.2009 10.2009 12.2009 02.2010 04.2010 06.2010 08.2010 10.2010 12.2010 0 Ay 2010 sonu itibarı ile kendi isteğiyle sistemden çıkarak sonlanan sözleşmelerden yapılan gelir vergisi stopajı tutarlarının kümülatif gelişimi incelenmiştir. Ödenen Katkı Payının Yıllara Göre Değişimi 3.500 İlgili yıla ait verilerin yıl ortası enflasyonlarıyla 2010 yılına kadar artırılmış halidir. 3.000 2.500 Tutar (Milyon TL) 40 2.000 1.500 1.000 500 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2010 yılı sonuna kadar sisteme giren katılımcıların ödedikleri başlangıç katkı payı, düzenli katkı payı ve ek katkı payı tutarları toplamı ödemenin yapıldığı yıl detayında incelenmiştir. Yıl içinde ödenen katkı payları yıl ortası enflasyon oranları ile arttırılarak 2010 yılına çekilmiştir. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Ödeme Yeterliliğine Göre Sözleşmelerin Dağılımı (%) 50 45 40 Ortalama Oran (%) 35 30 25 20 15 10 Ekim 2010 ve öncesinde yürürlüğe girmiş, 2010 sonu itibarı ile hala sistemde olan ve katkı payı ödeme dönemi aylık olup en az bir kez düzenli katkı payı tahsilatı yapılmış fakat en az üç aydır vadesi açık olan sözleşmelerin oranı, sözleşmenin kıdem [84, 90) [78, 84) [72, 78) [66, 72) Ortalama Sözleşmenin Kıdem Ayı [60, 66) [54, 60) [48, 54) [42, 48) [36, 42) [30, 36) [24, 30) [18, 24) [12, 18) [0, 6) 0 [6, 12) 5 ayı detayında incelenmiştir. Ödeme yapılmayan süre hesabında son kapatılan vade tarihinden 31.12.2010’a kadar geçen süre (ay) dikkate alınmıştır. 41 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ VERİLERİ 2.5 Emekliler Emeklilik Hakkı Kullanan Katılımcı Adedinin Tarihsel Değişimi 3.000 2.000 1.500 1.000 500 0 09.2007 10.2007 11.2007 12.2007 01.2008 02.2008 03.2008 04.2008 05.2008 06.2008 07.2008 08.2008 09.2008 10.2008 11.2008 12.2008 01.2009 02.2009 03.2009 04.2009 05.2009 06.2009 07.2009 08.2009 09.2009 10.2009 11.2009 12.2009 01.2010 02.2010 03.2010 04.2010 05.2010 06.2010 07.2010 08.2010 09.2010 10.2010 11.2010 12.2010 Emeklilik Hakkı Kullanan Kümülatif Katılımcı Adedi 2.500 Ay yanı sıra sistemde kalıp programlı geri ödeme tercih eden katılımcıları da içermektedir. 2010 sonu itibarıyla 2.848 katılımcı emeklilik hakkını kullanmıştır. 2010 sonuna kadar emeklilik hakkını kullanan katılımcı adedinin kümülatif gelişimi incelenmiştir. Emeklilik hakkı kullanan katılımcı adedi, emekli olarak toplu para ile sistemden ayrılan katılımcıların Emekliliğe Hak Kazanacak Katılımcı Adedinin Gelişimi 11.000 450.000 10.000 400.000 9.000 350.000 8.000 300.000 7.000 6.000 250.000 5.000 200.000 4.000 150.000 3.000 100.000 2.000 50.000 1.000 0 Emekliliğe Hak Kazanan Katılımcı Adedi Emekliliğe Hak Kazanan (Kümülatif) İlgili Ayda Emekliliğe Hak Kazanacak İlgili Ayda Emekliliğe Hak Kazanacak Katılımcı Adedi 10.2020 04.2020 10.2019 04.2019 10.2018 04.2018 10.2017 04.2017 10.2016 04.2016 10.2015 04.2015 10.2014 04.2014 10.2013 04.2013 04.2012 10.2012 10.2011 0 04.2011 42 2010 sonu itibarıyla emekliliğe hak kazanan fakat bu hakkını kullanmayan katılımcılar ile sözleşmesi yürürlükte olup emekliliğe hak kazanacak katılımcıların 2020 sonuna kadar tarihsel gelişimi incelenmiştir. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu BES’te Emeklilik Bireysel emeklilik sisteminde 31.12.2010 tarihine kadar 2.848 kişi emekli olarak birikimlerini düzenli ödeme ya da toplu olarak almaya hak kazanmıştır. Bu kişiler, şu anda emeklilik hakkını kazanmış kitlenin yaklaşık olarak %70’ini oluşturmakta, %30’luk bir kesim de emeklilik hakkını elde etmesine rağmen sistemde birikim yapmaya devam etmektedir. Bilindiği gibi, bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkını kazanabilmek için kişinin 10 yıl düzenli katkı yaparak sistemde kalması ve 56 yaşını doldurması gerekmektedir. İlk emekliler, birikimli hayat sigortalarından veya vakıf, sandık, tüzel kişiliği haiz meslek kuruluşu veya sair ticaret şirketinden aktarım yapan katılımcılardan oluşmaktadır. Bu tür kuruluşlardan aktarılan ve daha sonra bireysel emeklilik sisteminde ödenen toplam 76,0 milyon TL katkı, bireysel emeklilik sisteminde geçirdiği süre sonunda, gelir vergisi stopajı sonrası %36 getiri elde ederek 103,7 milyon TL’ye ulaşmıştır. Kişilere yapılan ödeme tutarlarına bakıldığında, ortalama birikimin 40.000 TL civarında ve ortanca birikimin de 23.500 TL civarında olduğu, emeklilerin %75’inin 16.000 TL veya üzerinde bir emeklilik ödemesi aldığı görülmektedir. 9 Kişi Başına Yapılan Ödeme İlk ve Son Çeyrek ile Ortanca 60 7 50 6 40 5 30 4 20 3 2 10 1 Emeklilik Tarihi 12.2010 11.2010 10.2010 09.2010 07.2010 08.2010 06.2010 05.2010 04.2010. 03.2010 02.2010 01.2010 12.2009 11.2009 10.2009 09.2009 08.2009 07.2009 06.2009 05.2009 04.2009 03.2009 0 02.2009 0 01.2009 Tutar (Milyon TL) 8 Kişi Başına Ödenen Tutar (Bin TL) Emeklilere Ödenen Toplam Tutar 43 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ VERİLERİ Emekli Olan Katılımcıların Ödedikleri Katkı Payı ve Elde Ettikleri Net Getiri (TL) 60 Bireysel Emeklilik Sisteminden Elde Edilen Net Getiri Ödenen Toplam Katkı Payı Tutarı 50 Tutar (Milyon TL) 40 30 20 10 0 2007 2008 2009 2010 Emekli Olunan Yıl 2010 sonu itibarıyla emekli olarak sistemden ayrılan katılımcıların, emekli olurken aldıkları sonlanma ödemesine göre elde ettikleri net getiri ve ödedikleri katkı payı incelenmiştir. Emekliliğe hak kazanan katılımcılardan 56’sı 2007 yılında, 317’si 2008 yılında, 1.515’i 2009 yılında, 890’ı ise 2010 yılında emekli olarak sistemden ayrılmıştır. Emeklilik Hakkını Kullanan Katılımcıların Emeklilik Ödemesi Tutar Aralıklarına Göre Dağılımı Emeklilere Ödenen Toplam Tutar (TL) Emekli Katılımcı Adedi 30 1.600 1.400 25 1.200 20 1.000 800 15 Adet Tutar (Milyon TL) 44 600 10 400 5 0 200 [0, 25) [25, 50) [50, 75) [75, 100) [100, 250) [250, 1.020] 0 Emeklilik Ödemesi Tutarı Aralıkları (Bin TL) 2010 sonuna kadar emeklilik hakkını kullanan katılımcıların aldıkları emeklilik ödemelerinin toplam tutarlarına göre dağılımıdır. Emeklilik hakkı kullanan katılımcı adedi, emekli olarak toplu para ile sistemden ayrılan katılımcıların yanı sıra sistemde kalıp programlı geri ödeme tercih eden katılımcıları da içermektedir. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Emeklilik Hakkını Kullanan Katılımcıların Bireysel Emeklilik Sisteminde Geçirdikleri Süreye Göre Dağılımı BES'te Geçirilen Süre (Ay) Emekli Adedi 36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 56 58 60 62 64 66 68 70 72 74 76 0 100 200 300 400 Emeklilik hakkını kullanan, emekli olarak sistemden ayrılan ya da sistemde kalarak programlı geri ödeme tercih eden katılımcıların bireysel emeklilik sisteminde (BES) geçirdikleri süreye göre dağılımı incelenmiştir. Birikimli hayat sigortalarından ve vakıf, sandık, tüzel kişiliği haiz meslek kuruluşu veya sair ticaret şirketinden aktarım yapan katılımcıların bireysel 500 600 700 800 900 emeklilik sisteminden emekli olabilmesi için, bireysel emeklilik mevzuatındaki emekli olma ile ilgili koşulları sağlamış olsa bile bireysel emeklilik sisteminde en az 36 ay kalması gerekmektedir. Vakıf, sandık, tüzel kişiliği haiz meslek kuruluşu veya sair ticaret şirketinden aktarımlarda emekliliğe hak kazanmak için gerekli olan süre hesabı ilk aktarımın yapıldığı tarihten itibaren başlar. 45 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ VERİLERİ 2.6 Aracılar ve e-BEAS* Dağıtım Kanalına Göre Sözleşmeler Kurumsal Satış 141.316 %5,6 Bireysel Direkt Satış 1.721.108 %67,9 Acente 239.555 %9,5 Banka 400.925 %15,8 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki 2.534.840 adet sözleşmenin, “Dağıtım Kanalı”na göre oranlarıdır. “Diğer” dağıtım kanalı içinde “Çağrı Merkezi” ve “Broker” kanalları yer almaktadır. Diğer 31.936 %1,3 Aracıların Yaş Aralıklarına Göre Katkı Payı, Aracı, Sözleşme ve Sonlanma Oranları (%) Aracı Adedi Oranı (%) Katkı Payı Oranı (%) Sözleşme Adedi Oranı (%) Sözleşme Sonlanma Oranı (%) 45 35 40 30 35 25 30 20 25 20 15 15 10 10 5 5 0 0 21-25 yaş 26-30 yaş 31-35 yaş 36-40 yaş 41-50 yaş 51 yaş ve üzeri Aracı Yaş Aralıkları 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmelere ait “Toplam Katkı Payı”, “Aracı”, “Sözleşme” ve “Sonlanma” oranları, “Aracıların Yaş Aralıkları”na göre incelenmiştir. * Bireysel Emeklilik Aracıları Sınavı Sözleşme Sonlanma Oranı (%) 50 40 Oran (%) 46 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Dağıtım Kanalına Göre Sözleşme Adedi Oranı ve Katkı Payı Oranları (%) 80 Aracı Adedi Oranı (%) 70 Sözleşme Adedi Oranı (%) Katkı Payı Oranı (%) 60 Oran (%) 50 40 30 20 10 0 Bireysel Direkt Satış Kurumsal Satış Acente Banka Diğer 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmelere ait “Aracı”, “Sözleşme” ve “Toplam Katkı Payı” oranları, “Dağıtım Kanalları”na göre incelenmiştir. “Diğer” dağıtım kanalı içinde “Çağrı Merkezi” ve “Broker” kanalları yer almaktadır. “Dağıtım Kanalı”, sözleşmenin teklif formunda yer alan aracının dağıtım kanalını göstermektedir. Pazarlama Kanalına Göre Sözleşme Adedi Oranı ve Katkı Payı Oranları (%) 60 Sözleşme Adedi Oranı (%) 50 Katkı Payı Oranı (%) Oran (%) 40 Aracı Adedi Oranı (%) 30 20 10 0 Bireysel Direkt Satış Banka Acente Broker Çağrı Merkezi İnternet Kurumsal Direkt Satış 2010 sonu itibarı ile yürürlükteki sözleşmelere ait “Aracı”, “Sözleşme” ve “Toplam Katkı Payı” oranları, “Pazarlama Kanalları”na göre incelenmiştir. “Pazarlama Kanalı”, satışı gerçekleştiren aracıdan (dağıtım kanalı) bağımsız olarak, katılımcıya ulaşılmasında etkili olmuş pazarlama kanalını göstermektedir. 47 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ VERİLERİ Dağıtım Kanalına Göre e-BEAS’a Katılan Aracı Adetleri Bireysel Direkt Satış Acente Banka Bireysel Başvuru Diğer 12.500 Aracı Adayı Adedi 10.000 7.500 5.000 2.500 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 e-BEAS'a Katılım Yılı 2010 sonu itibarı ile e-BEAS’a katılan 51.224 aracı adayı, sınava giriş tarihindeki “Dağıtım Kanalları”na göre incelenmiştir. “Diğer” dağıtım kanalı içinde “Kurumsal Satış”, “Çağrı Merkezi” ve “Broker” kanalları yer almaktadır. Yaş Aralıklarına Göre e-BEAS’a Katılanların ve Başarılı Olanların Dağılımı 22.500 Aracı Adayı Adedi 20.000 Başarılı Aracı Adedi 17.500 15.000 Adet 48 12.500 10.000 7.500 5.000 2.500 0 20 yaş ve altı 21-25 yaş 26-30 yaş 31-35 yaş Aracı Yaş Aralıkları 36-40 yaş 41-50 yaş 51 yaş ve üzeri 2010 sonuna kadar e-BEAS’a katılan 51.224 aracı adayı ve başarılı olan 29.581 aracı, sınava giriş tarihindeki “Yaş Aralıkları” detayında incelenmiştir. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu e-BEAS’a Katılanların Dağıtım Kanalına Göre Puan Aralıkları (%) Bireysel Direkt Satış 16 Acente Banka e-BEAS'a Katılanların Oranı (%) 14 12 10 8 6 4 2 0 0-39 40-49 50-59 60-64 65-69 70-79 80-89 90-100 Puan Aralığı e-BEAS’a katılan ve sınava giriş tarihindeki “Dağıtım Kanalı” Bireysel Direkt Satış, Acente ve Banka olan 48.078 adet aracı “Puan Aralıkları”na göre incelenmiştir. e-BEAS’a Katılanların Başarı Oranlarının Tarihsel Gelişimi Başarı Oranı (%) 90 Aracı Adayı Adedi 55.000 50.000 45.000 80 40.000 75 35.000 30.000 70 25.000 65 20.000 60 15.000 Aracı Adayı Adedi Başarı Oranı (%) 85 10.000 55 5.000 0 09.2010 12.2010 06.2010 03.2010 12.2009 09.2009 06.2009 03.2009 12.2008 09.2008 06.2008 03.2008 12.2007 09.2007 06.2007 03.2007 12.2006 09.2006 06.2006 03.2006 12.2005 09.2005 06.2005 03.2005 12.2004 09.2004 50 Ay 2010 sonuna kadar e-BEAS’a katılan aracı adaylarının, başarı oranlarının kümülatif gelişimi incelenmiştir. 2010 sonu itibarı ile kümülatif başarı oranı %57,75 olarak gerçekleşmiştir. 49 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ VERİLERİ Cinsiyete Göre e-BEAS’a Katılan Aracılar Kadın 14.000 Erkek 12.000 Adet 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 e-BEAS'a Katılım Yılı 2010 sonuna kadar e-BEAS’a katılan 51.224 aracı adayı “Cinsiyet” detayında incelenmiştir. e-BEAS’a katılanların %59’u kadın, %41’i erkektir. Cinsiyete Göre e-BEAS’a Katılanların Başarı Oranları 90 Erkek 80 Kadın 70 Başarı Oranı (%) 50 60 50 40 30 20 10 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 e-BEAS'a Katılım Yılı 2010 sonuna kadar e-BEAS’a katılan aracı adaylarının başarı oranı, sınava giriş yılına göre “Cinsiyet” detayında incelenmiştir. 2010 sonu itibarıyla kümülatif başarı oranı erkeklerde %60,45, kadınlarda %55,86’dır. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Lisanslı Aracıların Cinsiyet ve Yaşlara Göre Dağılımı Yaş 54 52 50 48 46 44 42 40 38 36 34 32 30 28 26 24 22 20 800 700 600 500 400 300 200 100 0 100 200 300 400 500 600700 800 Lisanslı Aracı Adedi 31.12.2010 itibarıyla lisanslı aracı adedi 16.716’dır. Lisanslı aracıların %57,8’i kadın, %42,2’si erkektir. Emeklilik Şirketleri Detayında Aracı Yaşları Aracı Yaşı İlk ve Son Çeyrek ile Ortanca 43 41 39 Aracının Yaşı 37 35 33 31 29 27 25 Aegon Allianz Anadolu Avivasa Deniz Ergo Finans Fortis Garanti Groupama Ing Vakıf Yapı Kredi Emeklilik Hayat ve Hayat Emeklilik Emeklilik Emeklilik Emeklilik Emeklilik Emeklilik Emeklilik Emeklilik Emeklilik Emeklilik ve Hayat Emeklilik Emeklilik ve Hayat ve Hayat ve Hayat ve Hayat ve Hayat ve Hayat 2010 sonu itibarıyla yürürlükteki sözleşmelerin aracılarının yaşları emeklilik şirketleri detayında incelenmiştir. 51 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ VERİLERİ 2.7 Emeklilik Planları Fİ* ER* DE* Avivasa Emeklilik ve Hayat A.Ş. Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Aegon Emeklilik AL* ve Hayat A.Ş. Şirket Adı Plan No Plan Adı Toplam Katkı Payı (TL) FİGK Oranı** Sözleşme Adedi (Günlük Yüzbinde) 2 Bireysel Emeklilik Planı - 2 9.577.450 10.943 5,63 3 Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler Grup Emeklilik Planı 4.849.662 11.135 5,44 19 Bireysel Güvence Emeklilik Planı 26.392.475 19.793 5,50 23 İkinci Bahar Emeklilik Planı - 23 10.563.590 10.751 5,51 102 Gruplara Yönelik Hazırlanan Emeklilik Planı - 102 61.765.677 12.613 5,73 651.797.757 164.913 6,92 47.630.266 8.930 6,93 1 Geleceğin Emeklilik Planı 21 Gruplara Yönelik Standart Emeklilik Planı - 21 44 Gruplara Yönelik Standart Emeklilik Planı - 44 15.276.327 8.113 6,94 55 Birikimli Hayat Sigortalarından Geçiş Planı 163.840.309 8.431 6,98 56 Ev Hanımları Emeklilik Planı 309.353.918 140.301 6,94 59 Gruplara Yönelik Standart Emeklilik Planları - 59 69.693.455 30.916 6,91 100 Gruplara Yönelik Emeklilik Planları - 100 51.096.835 10.886 4,13 118 Gruplara Yönelik Standart Emeklilik Planı - 118 42.109.939 22.180 6,92 121 Yarınlarım Emeklilik Planı 211.100.697 72.171 6,63 123 Yeni Hayat Emeklilik Planı 28.743.274 14.512 6,98 142 Ev Hanımları Yarınlarım Emeklilik Planı 12.492.463 10.998 6,53 169 Emeklilik Planı - 169 24.644.069 10.126 6,97 1 Güvence Planı - 1 70.337.894 12.437 6,75 2 Güvence Planı - 2 87.051.081 8.798 7,20 5 Grup Emeklilik Planı - 5 53.637.444 10.606 7,37 7 Grup Emeklilik Planı - 7 48.281.868 8.423 7,47 8 Grup Emeklilik Planı - 8 77.621.661 12.232 7,43 15 Bi̇reysel Güvence Planı - 15 76.236.313 14.016 7,33 17 Grup Planı - 17 72.854.506 10.010 2,81 20 Güvence Planı - 20 281.334.531 51.739 7,31 21 Bireysel Güvence Planı - 21 440.378.141 119.030 7,43 24 Altın Emeklilik Planı 26 Elmas Emeklilik Planı 58.740.564 9.042 5,20 171.294.534 28.024 5,20 108 Bireysel Güvence Planı - 108 90.078.691 85.186 7,71 112 Bireysel Güvence Planı - 112 15.322.999 13.413 7,29 3.199.841 9.645 6,85 18.208.925 9.229 3,03 1 Bireysel Emeklilik Planı - 1 6 İşveren Katkılı Grup Emeklilik Planı 1001 Ergonomik Bireysel Emeklilik Planı 27.917.775 11.304 5,00 1 A Bireysel Emeklilik Planı 10.136.386 18.473 5,92 2 B Bireysel Emeklilik Planı 19.376.673 12.083 5,93 7.451.443 7.513 5,97 137.391.777 41.999 6,37 68.186.824 14.364 7,60 1001 FO* 52 Finansbank A.Ş. ve Bağlı Ortaklıklar Standart Grup Emeklilik Planı 3 Gelir Amaçlı “TL” İçerikli Bireysel Emeklilik Planı 4 Büyüme Amaçlı "TL” İçerikli Bireysel Emeklilik Planı * AL: Allianz Hayat ve Emeklilik A.Ş., DE: Deniz Emeklilik ve Hayat A.Ş., ER: Ergo Emeklilik ve Hayat A.Ş., Fİ: Finans Emeklilik ve Hayat A.Ş., FO: Fortis Emeklilik ve Hayat A.Ş., GR: Groupama Emeklilik A.Ş. 53 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu GR* Şirket Adı Plan No 1 Size Özel Emeklilik Planı 9 Süper Emeklilik Planı Vakıf Emeklilik A.Ş. Ing Emeklilik A.Ş. Garanti Emeklilik ve Hayat A.Ş. 203 Yapı Kredi Emeklilik A.Ş. Plan Adı Sinerji Emeklilik Planı - 203 Toplam Katkı Payı (TL) Sözleşme Adedi FİGK Oranı** (Günlük Yüzbinde) 328.408.519 58.320 6,80 84.696.305 10.748 6,90 39.300.451 9.344 6,78 1 Düzenli Yatırım Emeklilik Planı 141.360.252 25.123 5,35 15 Pratik Ferdi Emeklilik Planı - 15 117.142.711 64.375 5,09 16 Karma Ferdi Emeklilik Planı - 16 69.542.344 14.429 5,31 36 Pratik Ferdi Emeklilik Planı - 36 18.245.122 11.853 5,10 1007 Gruba Bağlı Bireysel Emeklilik Planı - 1007 94.860.302 21.864 5,27 1036 Bireysel Emeklilik Planı - 1036 35.673.609 32.881 5,10 1037 Bireysel Emeklilik Planı - 1037 50.001.712 18.463 5,20 1042 Bireysel Emeklilik Planı - 1042 7.462.546 7.668 5,09 58.384.774 76.357 5,52 6.999.965 13.542 5,51 1060 Bireysel Emeklilik Planı - 1060 1063 Maaş Emeklilik Planı - 1063 1747 Gruba Bağlı Bireysel Emeklilik Planı - 1747 21.563.580 11.089 5,36 1809 Gruba Bağlı Bireysel Emeklilik Planı - 1809 10.027.510 8.039 5,17 2510 Gruba Bağlı Bireysel Emeklilik Planı - 2510 44.249.459 10.254 5,33 12 Bireysel Emeklilik Planı - 12 173.822.567 93.186 9,22 13 Grup Emeklilik Planı - 13 41.744.048 8.917 9,45 28 28 Nolu Bireysel Emeklilik Planı 75.023.244 25.088 9,45 50 Ing Emeklilik Turuncu Emeklilik Planı 80.855.976 23.160 7,01 9 Grup Emekli̇li̇k Planı - 9 104.322.121 15.048 7,08 10 Vakıf Emeklilik Ferdi Planı - 10 138.705.353 61.957 7,20 11 Vakıf Emeklilik Ferdi Planı - 11 23.720.698 10.119 7,17 12 Vakıf Emeklilik Grup Planı - 12 9.882.922 13.245 7,34 13 Vakıf Emeklilik Ferdi Planı - 13 53.259.581 20.248 7,15 19 Vakıf Emeklilik Grup Planı - 19 44.018.278 16.487 7,19 1 Hazır Emeklilik Planı (Amerikan Dolarına Endeksli) 12.991.827 13.684 5,50 2 Hazır Emeklilik Planı (Türk Lirası) 104.319.726 52.482 5,50 3 Amerikan Dolarına Endeksli Hazır Emeklilik Aktarım Planı 46.050.204 8.690 5,50 4 Kişiye Özel Emeklilik Planı (Amerikan Dolarına Endeksli) 69.246.649 14.840 5,50 6 Kişiye Özel Emeklilik Planı (Türk Lirası) 182.876.415 28.525 5,50 81 İşveren Grup Emeklilik Planı - 81 50.757.118 10.946 4,76 82 Gruba Bağlı Bireysel Emeklilik Planı - 82 113.780.074 15.869 4,74 501 Hazır Emeklilik Planı - 501 21.174.723 15.304 5,50 502 Kişiye Özel Emeklilik Planı - 502 37.497.190 9.194 5,50 506 Hazır Emeklilik Planı - 506 30.116.260 23.240 5,50 507 Kişiye Özel Emeklilik Planı - 507 130.226.529 44.876 5,50 508 Safran Emeklilik Planı-I 145.535.585 7.598 5,50 511 Hazır Emeklilik Planı - 511 9.698.667 9.684 5,50 31.12.2010 itibarı ile 7.500 adetten fazla sözleşme içeren emeklilik planlarıdır. Tüm liste http://www.egm.org.tr/bes2010gr/planlar adresinde yer almaktadır. ** Fon işletim gideri kesintisi oranları, 31.12.2010 itibarıyla ilgili plan kapsamında yürürlükte olan sözleşmelerin fonlarının 31.12.2010 net varlık değerleri ile ağırlıklandırılmış ortalama değerleridir. Emeklilik Yatırım Fonları 3 3.1 Dünyada Emeklilik Fonları 3.2 Türkiye’de Emeklilik Yatırım Fonları ve Menkul Kıymet Yatırım Fonları 3.3 Fon Grupları Portföy Dağılımları 3.4 Fon Grupları Büyüklükleri ve Ortalama Getirileri 3.5 Emeklilik Yatırım Fonları Getirileri 3.6 Emeklilik Yatırım Fonları Risk Analizi 3.7 Emeklilik Yatırım Fonlarının Fon İşletim Gideri Kesinti Oranları 3.8 Emeklilik Yatırım FonlarıVerileri Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu EMEKLİLİK YATIRIM FONLARI 3.1 DatastreamEmeklilik Toplam Pazar Fiyat Endeksi Dünyada Fonları DataStream Toplam Pazar Fiyat Endeksi ABD Avro Bölgesi Gelişmekte Olan Ülkeler 100 90 01.01.2008=100 80 70 60 50 40 01.06.2010 01.04.2010 01.05.2010 01.03.2010 01.02.2010 01.01.2010 01.12.2009 01.11.2009 01.10.2009 01.09.2009 01.07.2009 01.08.2009 01.06.2009 01.04.2009 01.05.2009 01.03.2009 01.02.2009 01.01.2009 01.12.2008 01.11.2008 01.10.2008 01.09.2008 01.07.2008 01.08.2008 01.06.2008 01.04.2008 01.05.2008 01.03.2008 01.02.2008 30 01.01.2008 56 Kaynak: OECD Pension Market in Focus, Temmuz 2010 “Datastream Toplam Pazar Endeksi”, dünya çapında 53 ülkede, 32 bölgede hesaplanabilen, eşit standartlarda araştırma ve kıyaslama yapmayı mümkün kılan bir endekstir. Yukarıdaki grafik “Datastream Toplam Pazar Fiyat Endeksi”ne göre, 2008 yılı başından Temmuz 2010’a kadar, borsa para piyasası işlemlerindeki hareketlenmeleri göstermektedir. 2008 Ekim ayında tırmanışa geçen finansal kriz, 2009 yılının ikinci çeyreğine kadar etkisini sürdürerek borsa değerlemelerinde sert bir düşüşe neden olmuştur. Mart 2009’da en düşük seviyelerini gören endekste, 2009 yılı ikinci çeyreği ile 2010 yılı ikinci çeyreği arasında, ABD ve gelişmekte olan ülkelerde %35, Avro bölgesinde %30’un üzerinde artış gerçekleşmiştir. 2010 yılı Nisan ayından sonra, Avro bölgesindeki borç krizinden kaynaklanan kaygılar nedeniyle endeks tekrar düşüş eğilimine girmiştir. Seçilmiş OECD Ülkelerinde Yedek Akçe Fonlarının Yönetim Maliyetleri (%) Portföy Yönetim Maliyeti 8 20 Diğer Maliyetler İdari Maliyet 12 28 45 47 50 30 88 100 100 Belçika ABD 72 Yeni Zelanda 55 53 50 Portekiz İsveç Polonya Kaynak: OECD Pension Market in Focus, Temmuz 2010 Kaynak: OECD Pension Market in Focus, Temmuz 2010 42 Fransa Meksika Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu “Diğer Maliyetler” kalemine eklenmektedir. Seçilmiş OECD ülkelerinin 2009 yılına ait toplam fon yönetim maliyetlerinin içeriği incelendiğinde, Yeni Zelanda, Fransa, Portekiz ve İsveç’te maliyetlerin büyük bir kısmını portföy yönetim maliyetlerinin oluşturduğu gözlenmektedir. Belçika ve ABD’de sadece devlet tahvillerine yatırım yapıldığından, fon yönetim maliyetlerinin tamamını idari maliyetler oluşturmaktadır. Kamu emeklilik yedek akçe fonlarının verimliliği, yönetilen fon varlığına bağlı olarak yönetim maliyetleri incelenerek yorumlanabilir. Kamu emeklilik yedek akçe fonlarının fon yönetim maliyetlerinin yapısı ve seviyesi ülkeler arasında önemli ölçüde farklılık göstermektedir. Fon yönetim maliyetlerinin iki temel maliyet kalemi “Portföy Yönetim Maliyeti” ve “İdari Maliyet”tir. Danışman kesintisi, amortisman, ticaret ve broker maliyetleri Seçilmiş OECD Ülkelerinde Emeklilik Fonlarının Hisse Senedi Net Alım ve Seçilmiş OECD Ülkelerinde Emeklilik Fonlarının Satımları (%) (Sene Başında Sahip Olunan Toplam Hisse Senetlerinin %’si) Hisse Senedi Net Alım(+)/ Satımları(-) (%) 40 30 40 29 22 22 Oran (%) 20 26 19 18 10 17 2008 2009 3 0 -4 -6 -10 -1 -6 -14 -20 -30 -17 -23 İtalya Türkiye Norveç Finlandiya Polonya İspanya Portekiz ABD Kaynak: OECD Pension Market in Focus, Temmuz 2010 Kaynak: OECD Pension Market in Focus, Temmuz 2010 Yukarıdaki grafik, 2008 ve 2009 yılları için emeklilik fonlarındaki hisse senetlerinin net nakit akışı oranlarını içermektedir. İtalya’ya ait elde tutulan menkul kıymet verileri haricindeki diğer veriler tahminidir. 2008 ve 2009 yıllarında, ABD emeklilik fonları, muhafazakar bir getiri amaçlayan net hisse senetleri satıcısı konumundaydılar. Aynı eğilim, İspanya ve Portekiz’de de gözlenmektedir. Aynı dönemlerde, Norveç, İtalya, Polonya ve Türkiye’deki emeklilik fonları, borsa için pozitif ve uzun vadeli fon girişi sağlayarak net alıcı durumuna geçmişlerdir. Bu ülkeler, genel olarak, yüksek volatilite zamanında da hisse senedi almaya devam ettiklerinden, hisse senedi piyasasında istikrarlı bir role sahiptirler. 57 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu EMEKLİLİK YATIRIM FONLARI 3.2 Türkiye’de Emeklilik Yatırım Fonları ve Menkul Kıymet Yatırım Fonları dördü Esnek, biri Kamu Borçlanma (TL) fon grubundandır. Geçtiğimiz yıla göre %32 büyüyen bireysel emeklilik fonları, 2010 yılı sonu itibarı ile toplam 12.017.135.048 TL net varlık değerine ulaşmıştır. Kurulan ancak 31 Aralık 2010 itibarıyla halka arz edilmeyen 8 adet fon ile birlikte bu tutar 12.017.953.463 TL’dir. 2010 yılı içinde halka arz edilen fonlarla birlikte 31 Aralık 2010 itibarı ile halka arz edilmiş fon adedi 133’e yükselmiştir. Bu yıl içinde halka arz edilen beş adet emeklilik yatırım fonundan Aşağıdaki tabloda 31 Aralık 2010 tarihi itibarıyla, yatırım fonları ve emeklilik yatırım fonlarının büyüklükleri, portföy dağılımları ve ortalama vadeleri yer almaktadır. A ve B tipi yatırım fonları toplamı geçen yıla göre yaklaşık %4,4 büyürken, emeklilik yatırım fonları %31,8 oranında büyümüştür. 31 Aralık 2010 Tarihi İtibarı ile Yatırım Fonları Toplam Bilgileri Ortalama Vade (gün) Fon Tipi Toplam Net Varlık Değeri Hisse Senedi (TL) (%) Kamu Borçlanma Senedi (%) Ters Repo (%) Borsa Para Piyasası (%) Yabancı Menkul (%) Diğer (%) Yatırım Fonları A Tipi 177 1.561.205.440 65,37 20,73 13,03 0,25 0,12 0,49 97 29.335.563.654 0,74 29,14 55,61 8,38 0,39 5,74 101 30.896.769.094 3,80 28,74 53,59 7,99 0,37 5,49 11,99 57,78 13,40 0,03 0,14 16,66 B Tipi TOPLAM Emeklilik Yatırım Fonları TOPLAM 354 12.017.953.463 Kaynak: Sermaye Piyasası Kurulu Toplam net varlık değeri ve portföy dağılımı 31 Aralık 2010 birim pay değerlerini gösteren 3 Ocak 2011 verileridir. Emeklilik Yatırım Fonlarında Net Varlık Değeri Değişimi 14.000 12.000 10.000 Kamu Borçlanma (TL) Hisse Senedi Likit Kamu Borçlanma (YP) Esnek Uluslararası Dengeli 8.000 6.000 4.000 2.000 12.2010 09.2010 06.2010 03.2010 12.2009 09.2009 06.2009 03.2009 12.2008 09.2008 06.2008 03.2008 12.2007 09.2007 06.2007 0 03.2007 Net Varlık Değeri (Milyon TL) 58 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Fon Grubu Bazında Emeklilik Yatırım Fonları Net Varlık Değerleri ve 2010 Yılı İçindeki Büyüme Oranları Kamu Borçlanma (TL) Likit Esnek Dengeli Hisse Senedi Kamu Borçlanma (YP) Uluslararası 105 85 Büyüme (%) 65 45 25 5 -15 Balonların alanları 31.12.2010 tarihi itibarı ile net varlık değeri büyüklüklerini ifade etmektedir. Fon grubu bazında net varlık değerlerinin 2009 yılı sonuna göre değişimi incelendiğinde, Esnek, Kamu Borçlanma (TL) ve Hisse Senedi gruplarında artış gözlenirken, Likit grubunda bir düşüş kaydedilmiştir. yıl sonu itibarı ile Esnek fon grubu %69,60, Hisse Senedi %66,50 ve Kamu Borçlanma (TL) fon grubu %26,53 artarken, Likit fon grubu %3,53 oranında azalmıştır. Grafikten izlenemeyen Kamu Borçlanma (YP) fon grubu 2010 yılında %5,33, Uluslararası fon grubu ise %1,11 artmıştır. Emeklilik Yatırım Fonu ve Menkul Kıymet Yatırım Fonlarında Ortalama Vade Menkul Kıymet Yatırım Fonları Emeklilik Yatırım Fonları 600 Ortalama Vade (Gün) 500 400 300 200 100 12.2010 11.2010 10.2010 09.2010 08.2010 07.2010 06.2010 05.2010 04.2010 03.2010 02.2010 01.2010 12.2009 11.2009 10.2009 09.2009 08.2009 07.2009 06.2009 05.2009 04.2009 03.2009 02.2009 01.2009 0 Kaynak: Sermaye Piyasası Kurulu Yukarıdaki grafikte, emeklilik yatırım fonları ve yatırım fonlarının içinde yer alan sabit getirili menkul kıymetlerin 2009 yılı başından itibaren ay bazında ortalama vadelerinin tarihsel seyri gösterilmektedir. 2009 yılı sonunda 330 gün seviyelerinde olan emeklilik yatırım fonları ortalama vadeleri, 2010 yılı içerisinde 320–430 gün aralığında bir seyir izlemiş, yıl sonunda ise 350 gün seviyelerine inmiştir. Yatırım fonları ortalama vadeleri ise, 2010 yılı içerisinde 70 ile 100 gün seviyelerinde seyretmiş ve yıl sonunda 100 gün seviyesinde kapatmıştır. 59 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu EMEKLİLİK YATIRIM FONLARI 3.3 Fon Grupları Portföy Dağılımları Emeklilik Yatırım Fonları Konsolide Portföy Dağılımı (%) Kamu Borçlanma Senetleri Hisse Senedi Ters Repo Yabancı Menkul Diğer 80 70 Oran (%) 60 50 40 30 20 10 2010 yılı genelinde, kamu borçlanma senetlerinin, konsolide dağılım içerisindeki oranı %58-72 aralığında değişirken, 2010 yılı sonu itibarı ile bu değer %58 seviyesine inmiştir. Ters repo oranı %9-18, hisse senedi oranı %8-14 aralığında değişmektedir. Portföy dağılımları fonların günlük net varlık değerleri ile 12.2010 11.2010 10.2010 09.2010 08.2010 07.2010 06.2010 05.2010 04.2010 03.2010 02.2010 01.2010 12.2009 0 ağırlıklandırılarak hesaplanmıştır. 2010 yılının ikinci yarısında, “Diğer” kaleminde gerçekleşen artış, 11 Haziran 2010 tarihli Yönetmelik ile değişen portföy sınırlamalarına istinaden artan vadeli mevduat oranından kaynaklanmaktadır. Esnek Fonlar Portföy Dağılımı (%) Kamu Borçlanma Senetleri Hisse Senedi Ters Repo Yabancı Menkul Diğer 70 60 50 Oran (%) 40 30 20 10 12.2010 11.2010 10.2010 09.2010 08.2010 07.2010 06.2010 05.2010 04.2010 03.2010 02.2010 01.2010 12.2009 11.2009 10.2009 09.2009 08.2009 07.2009 06.2009 05.2009 04.2009 03.2009 02.2009 0 01.2009 60 Yukarıdaki grafikte, mevzuatta belirtilen varlık türlerine yatırım yapan fakat fon portföyünün tamamı değişen piyasa koşullarına göre belirlendiğinden, portföy dağılımı önceden bilinemeyen Esnek fonların portföy dağılımları gösterilmektedir. Toplam net varlık değerinin %25’ini Esnek fonlar oluşturmaktadır. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Kurucu Bazında 2010 Yılı Emeklilik Yatırım Fonları Portföy Dağılımı (%) Kamu Borçlanma Senetleri Hisse Senedi Ters Repo Yabancı Menkul Diğer 100 90 80 Oran (%) 70 60 50 40 30 20 10 0 AG AH AL AS DE ER FI FO GA GR IN VA YK Emeklilik Şirketleri Yukarıdaki grafikte emeklilik yatırım fonlarının kurucu bazında 2010 yılı ortalama portföy dağılımları gösterilmektedir. Portföy dağılımı hesaplanırken, kurucuların sahip oldukları fonların günlük portföy dağılımı net varlık değerleri ile ağırlıklandırılmış Bireysel Emeklilik Sistemi ve her bir yatırım aracının kurucu bazında yıllık ortalaması alınmıştır. 2010 yılında halka arz edilen fonlar hesaplamalara dahil edilmiştir. AG: Aegon Emeklilik ve Hayat A.Ş. DE: Deniz Emeklilik ve Hayat A.Ş. GA: Garanti Emeklilik ve Hayat A.Ş. AH: Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. ER: Ergo Emeklilik ve Hayat A.Ş. GR: Groupama Emeklilik A.Ş. AL: Allianz Hayat ve Emeklilik A.Ş. FI: Finans Emeklilik ve Hayat A.Ş. IN: Ing Emeklilik A.Ş. AS: Avivasa Emeklilik ve Hayat A.Ş. FO: Fortis Emeklilik ve Hayat A.Ş. VA: Vakıf Emeklilik A.Ş. YK: Yapı Kredi Emeklilik A.Ş 61 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu EMEKLİLİK YATIRIM FONLARI 3.4 Fon Grupları Büyüklükleri ve Ortalama Getirileri Fon Grupları Büyüklükleri ve Ortalama Getirileri Fon Adedi Toplam Net Varlık Değeri (TL) Fon Grubu Net Varlık Değerinin Toplam Değişim İçindeki Oranı Oranı (%) (%) 2010 Yılı Getirisi (*) 31.12.2010 31.12.2009 31.12.2010 2010/2009 31.12.2010 Kamu Borçlanma (TL) 28 4.990.747.796 6.320.738.159 26,65 52,60 7,97 Likit 18 1.194.591.599 1.159.915.328 -2,90 9,65 5,53 Esnek 33 1.795.488.237 3.047.055.640 69,71 25,36 10,95 3 184.757.123 221.756.664 20,03 1,85 11,84 Hisse Senedi 18 462.008.502 766.252.416 65,85 6,38 24,45 Kamu Borçlanma (YP) 23 441.000.746 462.838.057 4,95 3,85 7,97 Uluslararası 10 38.293.014 38.578.784 0,75 0,32 3,65 133 9.106.887.016 12.017.135.048 31,96 100,00 9,20 Dengeli TOPLAM (%) *Günlük net varlık değerleri ile ağırlıklandırılmış getiri. 2010 yılı içinde halka arz edilen fonlar ortalamaya dahil edilmemiştir. Esnek fonların, geçen yıla göre adedi 5 artarken, 2009 yılı sonunda %20 olan toplam net varlık değeri içindeki oranı, 2010 yılı sonunda %25’e yükselmiştir. Fon Gruplarının Yıllar İtibarı ile Net Varlık Değerleri Değişimi (2004-2010) Milyon TL 62 1.600 1.500 1.400 1.300 1.200 1.100 1.000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 -100 2004 Kamu Borçlanma (TL) Likit Esnek 2005 Dengeli 2006 2007 2008 Hisse Senedi 2009 2010 Kamu Borçlanma (YP) Yukarıdaki grafikte, emeklilik yatırım fonları net varlık değerlerinin 2004–2010 yılları arasında, fon grubu bazında, bir önceki yıla göre yıllık değişimleri gösterilmektedir. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Fon Grubu Bazında 2010 Yılı Getirileri Kamu Borçlanma (TL) Likit Esnek Dengeli Hisse Senedi Kamu Borçlanma (YP) Uluslararası Bireysel Emeklilik Sistemi 35 30 25 Getiri (%) 20 15 10 5 0 -5 12.2010 11.2010 10.2010 09.2010 08.2010 07.2010 06.2010 05.2010 04.2010 03.2010 02.2010 01.2010 -10 Yukarıdaki grafikte, fon gruplarının ortalama getirilerinin 2010 yılı içindeki tarihsel değişimleri gösterilmektedir. Fon gruplarının ortalama getirileri, günlük net varlık değerleri ile ağırlıklandırılarak hesaplanmıştır. Bireysel emeklilik sisteminin başından itibaren getirilere http://www.egm.org.tr/bes2010gr/bes2010_index.pdf adresinden ulaşılabilir. Emeklilik Yatırım Fonları Net Varlık Değerlerinin Fon Grupları ve Kurucu Bazında Dağılımı Kamu Borçlanma (TL) Hisse Senedi Likit Kamu Borçlanma (YP) Esnek-Dengeli Uluslararası 2.800 60 Net Varlık Değeri (Milyon TL) 2.600 Net Varlık Değeri (Milyon TL) 2.400 2.200 2.000 1.800 1.600 1.400 1.200 1.000 50 40 30 20 10 0 800 DE ER Fİ 600 400 200 0 AH AS YK GA VA IN GR AL FO AG 63 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu EMEKLİLİK YATIRIM FONLARI 3.5 Emeklilik Yatırım Fonları Getirileri 2010 Getiri Sıralaması Karşılaştırma Ölçütü 2010 Yılı Getirisi (%) Fark (2010 Yılı Getirisi – 2010 Yılı Karşılaştırma Ölçütü Getirisi) Yıllık İç Verim Oranı (%) Yıllık İç Verim Oranı Sıralaması Karşılaştırma Ölçütü Getirisi Üzerinde Performans Gösteren Emeklilik Yatırım Fonları (Esnek Fonlar Hariç) 2010 Getirisi (%) 64 6,77 81 -10,35 17,12 9,93 54 Finans Emeklilik ve Hayat A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi EYF 33,57 1 23,14 10,43 30,84 1 Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Gruplara Yönelik Büyüme Amaçlı Hisse Senedi EYF 29,77 3 20,03 9,74 27,31 4 Garanti Emeklilik ve Hayat A.Ş. Gelir Amaçlı Uluslararası Borçlanma Araçları EYF 8,93 54 -0,32 9,25 6,21 101 Ergo Emeklilik ve Hayat A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi EYF 33,54 2 24,95 8,59 25,20 8 Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi EYF 27,50 7 20,03 7,47 25,11 9 Aegon Emeklilik ve Hayat A.Ş. Gelir Amaçlı Hisse Senedi EYF 27,59 5 22,00 5,59 27,62 3 Garanti Emeklilik ve Hayat A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi EYF 28,38 4 23,14 5,24 27,92 2 Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi Beyaz EYF 27,53 6 23,20 4,33 25,38 7 Avivasa Emeklilik ve Hayat A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi EYF 26,65 8 23,16 3,49 26,28 6 Avivasa Emeklilik ve Hayat A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi Grup EYF 26,49 9 23,16 3,34 26,88 5 Fortis Emeklilik ve Hayat A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi EYF 26,41 10 23,31 3,10 23,06 11 Vakıf Emeklilik A.Ş. Grup Likit EYF 6,24 86 3,47 2,77 6,32 99 Vakıf Emeklilik A.Ş. Para Piyasası Likit Fon-Kamu EYF 5,57 94 3,47 2,10 5,66 112 Deniz Emeklilik ve Hayat A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi EYF 25,12 12 23,14 1,98 24,03 10 Ing Emeklilik A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi EYF 25,19 11 23,26 1,94 21,28 14 5,53 96 3,87 1,66 7,64 90 Emeklilik Yatırım Fonları Vakıf Emeklilik A.Ş. Gelir Amaçlı Türk Eurobond EYF Avivasa Emeklilik ve Hayat A.Ş. Gelir Amaçlı Kamu Borçlanma Araçları (USD) EYF Groupama Emeklilik A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi EYF 24,35 13 23,14 1,21 20,64 15 Fortis Emeklilik ve Hayat A.Ş. Gruplara Yönelik Gelir Amaçlı Kamu Borçlanma Araçları EYF 9,28 51 8,11 1,17 10,92 46 Ing Emeklilik A.Ş. Kamu Borçlanma Araçları EYF 9,52 50 8,69 0,83 8,17 83 Yapı Kredi Emeklilik A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi EYF 23,81 14 23,16 0,65 22,61 12 Aegon Emeklilik ve Hayat A.Ş. Dengeli EYF 13,13 27 12,49 0,64 11,46 39 Vakıf Emeklilik A.Ş. Gelir Amaçlı Grup Devlet İç Borçları Senetleri EYF 8,27 61 7,66 0,61 8,71 74 Avivasa Emeklilik ve Hayat A.Ş. Gelir Amaçlı Uluslararası Karma EYF 5,51 97 5,17 0,35 13,76 25 2010 yılı içinde halka arz edilen fonlar tabloya dahil edilmemiştir. Sıralama anahtarı olan sütun gölgeli gösterilmiştir. 2010 yılında karşılaştırma ölçütü hesaplanan 98 adet emeklilik yatırım fonunun, 24 adedi karşılaştırma ölçütünün üzerinde performans göstermiştir. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Sermaye Piyasası Kurulu’nun 15 Aralık 2004 tarihli performans sunumlarına ilişkin açıklamasına göre fon portföy yapısı/yönetim stratejisi karşılaştırma ölçütü kullanmaya elverişli olmaması nedeniyle Esnek Fonlarda karşılaştırma ölçütü belirlenmesi zorunlu değildir. Bu nedenle Esnek Fonlar için karşılaştırma ölçütü hesabı yapılmamıştır. Bu fonlara ilişkin 2010 yılı verileri aşağıda yer almaktadır. Esnek Emeklilik Yatırım Fonları Verileri Emeklilik Yatırım Fonları Halka Arz Tarihi 2010 2010 Getirisi Getiri (%) Sıralaması Yıllık İç Verim Oranı (%) Allianz Hayat ve Emeklilik A.Ş. Büyüme Amaçlı Esnek EYF 27.10.2003 10,79 38 9,80 Allianz Hayat ve Emeklilik A.Ş. Gruplara Yönelik Büyüme Amaçlı Esnek EYF 09.06.2006 11,47 34 9,77 Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Büyüme Amaçlı Esnek EYF 27.10.2003 17,88 19 16,11 Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Büyüme Amaçlı Esnek Turuncu EYF 01.05.2006 15,01 24 15,04 Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Esnek EYF 27.10.2003 14,25 25 13,41 Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Gelir Amaçlı Esnek EYF 27.10.2003 5,26 103 5,37 Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Gruplara Yönelik Gelir Amaçlı Esnek EYF 25.08.2004 6,90 79 7,01 Avivasa Emeklilik ve Hayat A.Ş. Büyüme Amaçlı Esnek EYF 27.10.2003 9,94 47 9,68 Avivasa Emeklilik ve Hayat A.Ş. Gelir Amaçlı Esnek EYF 22.02.2005 7,97 66 8,38 Avivasa Emeklilik ve Hayat A.Ş. Esnek EYF 15.12.2003 11,97 31 11,46 Deniz Emeklilik ve Hayat A.Ş. Gruplara Yönelik Esnek EYF 18.11.2009 11,36 34 13,04 Ergo Emeklilik ve Hayat A.Ş. Büyüme Amaçlı Esnek EYF 07.11.2008 16,23 20 13,38 Ergo Emeklilik ve Hayat A.Ş. Gruplara Yönelik Esnek EYF 17.07.2009 15,44 23 12,75 Finans Emeklilik ve Hayat A.Ş. Esnek EYF 07.11.2008 15,55 22 16,72 Fortis Emeklilik ve Hayat A.Ş. Esnek EYF 01.12.2003 8,71 56 7,25 Garanti Emeklilik ve Hayat A.Ş. Esnek Alternatif EYF 25.06.2009 7,19 78 6,97 Garanti Emeklilik ve Hayat A.Ş. Esnek EYF 27.10.2003 5,10 106 6,20 Garanti Emeklilik ve Hayat A.Ş. Gelir Amaçlı Esnek EYF 22.10.2004 7,68 73 8,92 Garanti Emeklilik ve Hayat A.Ş. Gruplara Yönelik Esnek EYF 27.09.2005 13,90 26 12,35 Groupama Emeklilik A.Ş. Esnek EYF 01.12.2003 9,99 45 9,62 Groupama Emeklilik A.Ş. Gruplara Yönelik Esnek EYF 03.09.2008 7,23 77 8,49 Ing Emeklilik A.Ş. Büyüme Amaçlı Esnek EYF 02.06.2008 10,50 41 8,78 Ing Emeklilik A.Ş. Esnek EYF 05.04.2004 7,47 75 6,49 Ing Emeklilik A.Ş. Gelir Amaçlı Esnek EYF 27.10.2003 3,34 114 5,94 Vakıf Emeklilik A.Ş. Esnek EYF 17.11.2003 9,20 52 9,84 Vakıf Emeklilik A.Ş. Gelir Amaçlı Grup Esnek EYF 12.03.2007 10,86 36 11,34 Yapı Kredi Emeklilik A.Ş. Esnek (Döviz) Grup EYF 08.03.2004 8,15 63 9,32 Yapı Kredi Emeklilik A.Ş. Esnek (TL) Grup EYF 08.03.2004 12,81 28 10,42 Yapı Kredi Emeklilik A.Ş. Esnek EYF 27.10.2003 10,80 37 10,34 65 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu EMEKLİLİK YATIRIM FONLARI Fon Grubu ve Kurucu Bazında Emeklilik Yatırım Fonları 2010 Yılı Getirileri 35 30 Getiri Oranı (%) 25 20 15 10 5 AG AH AH AH AH AL AL AS AS AS AS DE DE ER FI FO FO GA GA GA GR GR IN IN VA VA YK YK AG AH AH AH AL AS AS AS DE ER FI FO GA GR GR IN VA YK AH AH AH AH AH AL AL AS AS AS DE DE ER ER FI FO GA GA GA GA GR GR IN IN IN VA VA YK YK AG AS IN 66 Kamu Borçlanma Senetleri (TL) Hisse Esnek Dengeli Fon grubu ağırlıklı ortalama getirisi Üstteki grafikte yer almayan fon gruplarının getirileri http://www.egm.org.tr/bes2010gr/bes2010_fonget.pdf adresinde bulunabilir. Aşağıdaki üç grafik sırasıyla, Kamu Borçlanma (TL), Hisse Senedi ve Esnek fon gruplarının kurucu bazında 2010 yılı getirilerini göstermektedir. Şirketlerin fon grubu getirileri, günlük getirilerin ilgili günün net varlık değerleriyle ağırlıklandırılması yöntemiyle hesaplanmıştır. Kurucu Bazında 2010 Yılı Getirileri (Kamu Borçlanma - TL) FI 10,7 AH 8,5 ER 8,2 AS 8,2 IN 8,0 AL 7,9 YK 7,9 FO 7,8 GR 7,7 GA 7,6 DE 7,0 VA 6,9 AG 6,7 0 2 4 6 Oran (%) 8 10 12 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Kurucu Bazında 2010 Yılı Getirileri (Hisse Senedi) FI 33,6 ER 33,5 GA 28,4 AH 27,7 AG 27,6 FO 26,4 IN 25,2 DE 25,1 GR 24,2 YK 23,8 VA 22,9 AS 21,8 AL 18,6 0 5 10 15 20 25 30 35 40 Oran (%) Kurucu Bazında 2010 Yılı Getirileri (Esnek) ER 16,1 FI 15,5 AH 14,1 DE 11,0 YK 10,9 AL 10,8 AS 10,1 GR 9,9 VA 9,4 FO 8,7 IN 6,7 GA 5,4 0 2 4 6 8 10 Oran (%) 12 14 16 18 67 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu EMEKLİLİK YATIRIM FONLARI Fon ve Karşılaştırma Ölçütleri 2010 Yılı Getirileri 40 Aegon Emeklilik ve Hayat A.Ş. Anadolu Hayat ve Emeklilik A.Ş. Allianz Hayat ve Emeklilik A.Ş. 30 Avivasa Emeklilik ve Hayat A.Ş. Deniz Emeklilik ve Hayat A.Ş. Ergo Emeklilik ve Hayat A.Ş. Finans Emeklilik ve Hayat A.Ş. Fortis Emeklilik ve Hayat A.Ş. Garanti Emeklilik ve Hayat A.Ş. 2010 Yılı Getirisi (%) 68 20 Groupama Emeklilik A.Ş. Ing Emeklilik A.Ş. Vakıf Emeklilik A.Ş. Yapı Kredi Emeklilik A.Ş. 10 0 -10 -20 -10 0 10 Karşılaştırma Ölçütü 2010 Yılı Getirisi (%) 2010 yılı içinde halka arz edilmiş fonlar grafiğe dahil edilmemiştir. 20 30 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Aşağıdaki tabloda emeklilik şirketlerinin kurucusu oldukları emeklilik yatırım fonlarının 2007-2010 yıl sonları itibarı ile toplam net varlık değerleri ve 31 Aralık 2010 itibarı ile toplam içindeki payları yer almaktadır. Kurucu Bazında Emeklilik Yatırım Fonları Net Varlık Değerleri Toplam Net Varlık Değeri (TL) Kurucu Oran (%) 31.12.2010 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2009 31.12.2010 Aegon Emeklilik ve Hayat A.Ş. 63.635.102 77.339.914 86.573.495 104.050.064 0,87 Allianz Hayat ve Emeklilik A.Ş. 235.790.957 324.076.159 433.157.899 534.042.315 4,44 Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. 910.414.689 1.322.987.329 1.953.537.368 2.620.401.862 21,81 1.129.986.386 1.440.396.293 1.993.073.991 2.558.352.183 21,29 12.956.678 42.604.992 0,35 Avivasa Emeklilik ve Hayat A.Ş. Deniz Emeklilik ve Hayat A.Ş. Ergo Emeklilik ve Hayat A.Ş. 6.613.942 16.109.455 54.026.134 0,45 Finans Emeklilik ve Hayat A.Ş. 2.023.693 16.941.477 51.263.407 0,43 Fortis Emeklilik ve Hayat A.Ş. 138.857.386 238.774.341 324.014.738 394.131.303 3,28 Garanti Emeklilik ve Hayat A.Ş. 572.723.004 898.092.845 1.326.745.425 1.834.911.032 15,27 Groupama Emeklilik A.Ş. 251.385.402 373.334.473 527.610.726 624.289.321 5,19 Ing Emeklilik A.Ş. 275.285.053 350.478.043 509.901.000 639.760.041 5,32 Vakıf Emeklilik A.Ş. 291.903.559 399.148.793 536.066.526 700.897.896 5,83 Yapı Kredi Emeklilik A.Ş. 700.943.062 951.219.195 1.370.198.237 1.858.404.498 15,46 4.570.924.599 6.384.485.020 9.106.887.016 12.017.135.048 100,00 TOPLAM Kurucu Bazında Emeklilik Yatırım Fonları Net Varlık Değerleri ve Büyüme Oranları 45 40 Büyüme (%) 35 30 25 20 15 Kurucusu oldukları emeklilik yatırım fonları 2008 yılının sonlarında halka arz edilen Ergo Emeklilik ve Hayat A.Ş. ve Finans Emeklilik ve Hayat A.Ş. ile kurucusu olduğu emeklilik yatırım fonları 2009 Aegon Emeklilik ve Hayat A.Ş. Allianz Hayat ve Emeklilik A.Ş. Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Avivasa Emeklilik ve Hayat A.Ş. Fortis Emeklilik ve Hayat A.Ş. Garanti Emeklilik ve Hayat A.Ş. Groupama Emeklilik A.Ş. Ing Emeklilik A.Ş. Vakıf Emeklilik A.Ş. Yapı Kredi Emeklilik A.Ş. yılında halka arz edilen Deniz Emeklilik ve Hayat A.Ş. grafiğe dahil edilmemiştir. Bu şirketlerin fonlarının net varlık değerleri büyümeleri yukarıdaki tablodan izlenebilir. 69 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu EMEKLİLİK YATIRIM FONLARI 3.6 Emeklilik Yatırım Fonları Risk Analizi Bu çalışmada Sharpe oranı, fonların halka arz edildiği tarihten itibaren hesaplanmış ve risksiz getiri oranı olarak TKYD (Türkiye Kurumsal Yatırımcılar Derneği) O/N Brüt Repo Endeksi kullanılmıştır. Sharpe Oranına Göre İlk 20 Emeklilik Yatırım Fonu Sıra No 70 Emeklilik Yatırım Fonları Halka Arz Tarihi Ortalama Günlük Getiri (%) Standart Sapma (%) 07.11.2008 0,031 0,049 Finans Emeklilik ve Hayat A.Ş. Gelir Amaçlı Kamu 2 Borçlanma Araçları EYF 07.11.2008 0,041 0,077 3 Ergo Emeklilik ve Hayat A.Ş. Büyüme Amaçlı Esnek EYF 07.11.2008 0,061 0,434 Groupama Emeklilik A.Ş. Gruplara Yönelik Gelir Amaçlı 4 Kamu Borçlanma Araçları EYF 03.09.2008 0,033 0,073 0,134 5 Ergo Emeklilik ve Hayat A.Ş.Gruplara Yönelik Esnek EYF 17.07.2009 0,058 0,444 0,126 6 Finans Emeklilik ve Hayat A.Ş. Esnek EYF 07.11.2008 0,058 0,255 0,124 1 Ergo Emeklilik ve Hayat A.Ş. Gelir Amaçlı Kamu Borçlanma Araçları EYF Sharpe Oranı (g) 0,185 0,169 0,142 7 Ergo Emeklilik ve Hayat A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi EYF 07.11.2008 0,123 1,230 0,116 8 Finans Emeklilik ve Hayat A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi EYF 07.11.2008 0,123 1,257 0,108 9 Yapı Kredi Emeklilik A.Ş. Gelir Amaçlı Kamu Borçlanma Araçları Grup EYF 08.05.2008 0,034 0,055 0,106 10 Deniz Emeklilik ve Hayat A.Ş. Gruplara Yönelik Esnek EYF 18.11.2009 0,043 0,235 0,098 18.11.2009 0,096 1,161 0,083 03.09.2008 0,028 0,322 0,074 11 Deniz Emeklilik ve Hayat A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi EYF 12 Groupama Emeklilik A.Ş. Gruplara Yönelik Esnek EYF 13 Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Gruplara Yönelik Gelir Amaçlı Kamu Borçlanma Araçları EYF 25.08.2004 0,039 0,072 0,067 14 Allianz Hayat ve Emeklilik A.Ş. Gruplara Yönelik Gelir Amaçlı Kamu Borçlanma Araçları EYF 09.06.2006 0,034 0,057 0,063 15 Fortis Emeklilik ve Hayat A.Ş. Gruplara Yönelik Gelir Amaçlı Kamu Borçlanma Araçları EYF 07.05.2008 0,035 0,084 0,060 16 Ing Emeklilik A.Ş. Büyüme Amaçlı Esnek EYF 02.06.2008 0,040 0,323 0,059 17 Avivasa Emeklilik ve Hayat A.Ş. Gelir Amaçlı Esnek EYF 22.02.2005 0,031 0,031 0,059 Vakıf Emeklilik A.Ş. Gelir Amaçlı Grup Devlet İç Borçları Senetleri EYF 12.03.2007 0,032 0,040 0,059 19 Garanti Emeklilik ve Hayat A.Ş. Esnek Alternatif EYF 25.06.2009 0,028 0,070 0,052 20 Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Büyüme Amaçlı Esnek EYF 27.10.2003 0,068 0,654 0,049 18 Sıralama anahtarı sütun gölgeli gösterilmiştir. 2010 yılında halka arz edilmiş fonlar hesaplamaya katılmamıştır. (g) Bu oranlar günlük getirilerden hesaplanmıştır. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu İlerleyen çalışmalarda emeklilik yatırım fonlarının alfa ve beta katsayıları hesaplanmıştır. Beta (ß) katsayısı risksiz fon getirisi ve pazar getirisinin kovaryansının, risksiz pazar getirisinin varyansına bölünmesi yoluyla hesaplanır. Başka bir ifade ile Beta katsayısı, fonun, piyasadaki bir birimlik artış ya da azalışa karşılık gösterdiği değişimi ifade eder. ßi = cov (Ri,Rm) var (Rm) Eğer Beta; =1 ise; fon pazarla birlikte hareket ediyor demektir. >1 ise; fon pazardan daha fazla dalgalı demektir. <1 ise; fon pazardan daha az dalgalı demektir. Sistematik olmayan riski ölçen katsayı ise, aşağıdaki regresyon modelinde de sabit katsayı olarak görülen Alfa‘dır (α). Alfa gerçekleşen getiri ile Beta katsayısının belirlediği getirisi arasındaki farkı ifade eder. Alfa katsayısı aşağıda yer alan regresyon modeli kullanılarak hesaplanmaktadır. Ri= ai+ ßi Rm Ri : i fonunun risksiz getiri serisini ai : i fonunun sabit katsayısını ßi : i fonunun Beta katsayısını Rm:fonun takip ettiği pazarın göstermektedir. risksiz getiri Alfa’nın pozitif olması fonun pazarının üzerinde bir getiri elde ettiğini, 0’a eşit olması ise fonun pasif bir yönetime sahip olduğunu gösterir. Güvenilir bir Alfa analizi için Beta katsayısında olduğu gibi uzun dönemli getiri serileri göz önüne alınmalıdır. Bu çalışmada hesaplanan Alfa ve Beta katsayıları gösterge niteliğinde olup, gelecek dönem fon performansları için veri teşkil etmez. Fon Grupları için Kullanılan Pazar Endeksleri Likit Fonlar (LKT) KYD TL Bono Endeksleri 30 gün Esnek ve Dengeli Fonlar (ESN/DNG) İlgili Fon Grubunun Ortalama Getirisi Hisse Fonlar (HSN) İMKB Ulusal- 100 Kamu Borçlanma (TL) Fonlar (KTL) KYD TL Bono Endeksleri Tüm %10 KYD O/N Repo Endeksleri Brüt Kamu Borçlanma (YP) Fonlar (KYP) serisini %45 KYD FX DIBS Bono Endeksleri USD-TL %45 KYD Eurobond Endeksleri EUR-TL 71 72 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu EMEKLİLİK YATIRIM FONLARI Alfa Katsayıları Pozitif Olan Emeklilik Yatırım Fonları (Uluslararası Fonlar Hariç) Emeklilik Yatırım Fonları Ortalama Halka Arz Günlük Getiri Tarihi Fon Grubu (%) Beta (g) Alfa (%) (g) Ergo Emeklilik ve Hayat A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi EYF 07.11.2008 HSN 0,123 0,746 0,072 Finans Emeklilik ve Hayat A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi EYF 07.11.2008 HSN 0,123 0,690 0,056 Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Büyüme Amaçlı Esnek EYF 27.10.2003 ESN 0,068 1,597 0,029 Deniz Emeklilik ve Hayat A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi EYF 18.11.2009 HSN 0,096 0,707 0,028 Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Grup. Yön. Büyüme Amaç. Hisse Senedi EYF 27.08.2004 HSN 0,111 0,740 0,020 Ergo Emeklilik ve Hayat A.Ş. Gruplara Yönelik Esnek EYF 17.07.2009 ESN 0,058 1,290 0,018 Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi EYF 27.10.2003 HSN 0,104 0,750 0,018 Ergo Emeklilik ve Hayat A.Ş. Büyüme Amaçlı Esnek EYF 07.11.2008 ESN 0,061 1,376 0,018 0,016 Aegon Emeklilik ve Hayat A.Ş. Gelir Amaçlı Hisse Senedi EYF 17.11.2003 HSN 0,104 0,739 Groupama Emeklilik A.Ş. Gruplara Yönelik Büyüme Amaçlı Hisse Senedi EYF 03.09.2008 HSN 0,074 0,745 0,015 Finans Emeklilik ve Hayat A.Ş. Esnek EYF 07.11.2008 ESN 0,058 0,485 0,015 Vakıf Emeklilik A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi EYF 17.11.2003 HSN 0,088 0,664 0,012 Avivasa Emeklilik ve Hayat A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi EYF 01.03.2007 HSN 0,102 0,788 0,010 Deniz Emeklilik ve Hayat A.Ş. Gruplara Yönelik Esnek EYF 18.11.2009 ESN 0,043 0,654 0,010 Avivasa Emeklilik ve Hayat A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi Grup EYF 22.02.2005 HSN 0,101 0,796 0,010 Groupama Emeklilik A.Ş. Gruplara Yönelik Esnek EYF 03.09.2008 ESN 0,028 0,394 0,008 Yapı Kredi Emeklilik A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi EYF 27.10.2003 HSN 0,092 0,723 0,008 Yapı Kredi Emeklilik A.Ş. Esnek (TL) Grup EYF 08.03.2004 ESN 0,049 1,172 0,008 Ing Emeklilik A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi EYF 27.10.2003 HSN 0,097 0,695 0,008 Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Esnek EYF 27.10.2003 ESN 0,054 1,049 0,008 Ing Emeklilik A.Ş. Büyüme Amaçlı Karma EYF 27.10.2003 KTL 0,045 1,142 0,008 Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi Beyaz EYF 01.09.2005 HSN 0,106 0,626 0,007 Garanti Emeklilik ve Hayat A.Ş. Esnek Alternatif EYF 25.06.2009 ESN 0,028 -0,016 0,006 Allianz Hayat ve Emeklilik A.Ş. Grup. Yön. Gel. Amaç. Dvz Cins. Kar. Bor. Arç. EYF 09.06.2006 KYP 0,040 0,878 0,005 Yapı Kredi Emeklilik A.Ş. Esnek EYF 27.10.2003 ESN 0,041 0,863 0,005 Groupama Emeklilik A.Ş. Grup. Yön. Gel. Amaç. Kamu Borç. Araç. EYF 03.09.2008 KTL 0,033 0,381 0,004 Ing Emeklilik A.Ş. Büyüme Amaçlı Esnek EYF 02.06.2008 ESN 0,040 1,340 0,004 Avivasa Emeklilik ve Hayat A.Ş. Gelir Amaçlı Esnek EYF 22.02.2005 ESN 0,031 0,076 0,003 Ing Emeklilik A.Ş. Esnek EYF 05.04.2004 ESN 0,029 0,596 0,002 Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Grup. Yön. Gelir Amaç. Kamu Borç. Araç. EYF 25.08.2004 KTL 0,039 0,914 0,002 Garanti Emeklilik ve Hayat A.Ş. Büyüme Amaçlı Hisse Senedi EYF 27.10.2003 HSN 0,106 0,747 0,001 Finans Emeklilik ve Hayat A.Ş. Gelir Amaçlı Kamu Borçlanma Araçları EYF 07.11.2008 KTL 0,041 0,564 0,001 Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Gruplara Yönelik Gelir Amaçlı Esnek EYF 25.08.2004 ESN 0,027 0,050 0,001 Allianz Hayat ve Emeklilik A.Ş. Büyüme Amaçlı Esnek EYF 27.10.2003 ESN 0,042 1,294 0,001 Ing Emeklilik A.Ş. Kamu Borçlanma Araçları EYF 24.10.2005 KTL 0,036 0,679 0,001 Allianz Hayat ve Emeklilik A.Ş. Gelir Amaçlı Kamu Dış Borçlanma Araçları EYF 27.10.2003 KYP 0,047 0,967 0,000 Fortis Emeklilik ve Hayat A.Ş. Gel. Amaç. Karma Borç. Araç. Döviz EYF 01.12.2003 KYP 0,026 0,449 0,000 Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Gel. Amaç. Kamu Borç. Araç. Beyaz EYF 01.09.2005 KTL 0,032 0,686 0,000 Avivasa Emeklilik ve Hayat A.Ş. Büyüme Amaçlı Esnek EYF 27.10.2003 ESN 0,038 1,224 0,000 (g) Bu oranlar günlük getirilerden hesaplanmıştır. Hesaplamalar, fonların halka arz tarihinden itibaren yapılmıştır. 2010 yılında halka arz edilmiş fonlar için hesaplama yapılmamıştır. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu 3.7 Emeklilik Yatırım Fonlarının Fon İşletim Gideri Kesinti Oranları Aşağıdaki grafikte fon grubu bazında fon işletim gideri kesintisi oranlarının yıllar itibarı ile aylık ortalama seyrine yer verilmiştir. Fon işletim gideri kesinti oranları fonların net varlık değeri ile ağırlıklandırılarak hesaplanmıştır. Bazı emeklilik planlarında yer alan fon işletim gideri kesintisi ile ilişkili bonus uygulamaları bu çalışmada dikkate alınmamıştır. Kamu Borçlanma (TL) Likit Esnek-Dengeli Hisse Senedi Uluslararası SEKTÖR Kamu Borçlanma (YP) 8,5 7,5 6,5 5,5 12.2010 10.2010 08.2010 06.2010 04.2010 02.2010 12.2009 10.2009 08.2009 06.2009 04.2009 02.2009 12.2008 10.2008 08.2008 06.2008 04.2008 02.2008 12.2007 10.2007 08.2007 06.2007 04.2007 02.2007 12.2006 10.2006 08.2006 06.2006 04.2006 02.2006 12.2005 10.2005 08.2005 06.2005 04.2005 4,5 02.2005 Günlük Fon İşletim Gideri Kesintisi Oranı (Yüzbinde) Emeklilik Yatırım Fonlarının Fon Grubu Bazında Aylık Ortalama Fon İşletim Gideri Kesintisi Oranı Aşağıdaki grafiklerde fon grubu ve kurucu bazında fon işletim gideri kesintisi oranlarının yıllar itibarı ile aylık ortalama seyrine yer verilmiştir. Kurucu Bazında Aylık Ortalama Fon İşletim Gideri Kesintisi Oranı (Kamu TL Fonlar) AL AH AS DE ER FI FO GA GR IN VA YK SEKTÖR (KTL) 10 9 8 7 6 5 4 3 12.2010 10.2010 08.2010 06.2010 04.2010 02.2010 12.2009 10.2009 08.2009 06.2009 04.2009 02.2009 12.2008 10.2008 08.2008 06.2008 04.2008 02.2008 12.2007 10.2007 08.2007 06.2007 04.2007 02.2007 12.2006 10.2006 08.2006 06.2006 04.2006 02.2006 12.2005 10.2005 08.2005 06.2005 04.2005 2 02.2005 Günlük Fon İşletim Gideri Kesintisi Oranı (Yüzbinde) AG 73 12.2010 10.2010 08.2010 YK 06.2010 12.2010 10.2010 08.2010 06.2010 04.2010 02.2010 12.2009 YK 04.2010 VA 02.2010 10.2009 08.2009 06.2009 VA 12.2009 10.2009 IN 08.2009 04.2009 02.2009 IN 06.2009 GR 04.2009 12.2008 10.2008 08.2008 GR 02.2009 12.2008 GA 10.2008 06.2008 04.2008 GA 08.2008 FO 06.2008 02.2008 12.2007 10.2007 FO 04.2008 02.2008 FI 12.2007 08.2007 06.2007 FI 10.2007 ER 08.2007 04.2007 02.2007 ER 06.2007 DE 04.2007 12.2006 10.2006 08.2006 DE 02.2007 12.2006 AS 10.2006 06.2006 04.2006 AS 08.2006 AH 06.2006 02.2006 12.2005 10.2005 AH 04.2006 02.2006 AL 12.2005 08.2005 06.2005 AL 10.2005 AG 08.2005 04.2005 02.2005 Günlük Fon İşletim Gideri Kesintisi Oranı (Yüzbinde) AG 06.2005 04.2005 02.2005 Günlük Fon İşletim Gideri Kesintisi Oranı (Yüzbinde) 74 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu EMEKLİLİK YATIRIM FONLARI Kurucu Bazında Aylık Ortalama Fon İşletim Gideri Kesintisi Oranı (Esnek Fonlar) SEKTÖR (ESN) 10 9 8 7 6 5 4 3 2 Kurucu Bazında Aylık Ortalama Fon İşletim Gideri Kesintisi Oranı (Hisse Senedi Fonlar) SEKTÖR (HSN) 10 9 8 7 6 5 4 3 2 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu 3.8 Emeklilik Yatırım Fonları Verileri Emeklilik Yatırım Fonları listesi ve 2010 yıl sonu itibarıyla değerleri http://www.egm.org.tr/bes2010gr/bes2010_fondata.xlsx adresinde sunulmuştur. Emeklilik Yatırım Fonları Analizi Hakkında Açıklama Emeklilik yatırım fonları, portföy yönetim şirketlerinde, portföy yöneticileri tarafından yönetilmektedir. Fonun başarısı her ne kadar fon yöneticisinin performansının direkt sonucu olsa da, bu çalışma fon yöneticilerinin değil, fonların bir dönem içindeki performansını karşılaştırmaktadır. Hesaplar, geçmiş verileri baz aldığından, sonuçlar gelecek dönem performansı için gösterge sayılmaz ve yönetim değişikliğini yansıtmadığı gibi yöneticilerin yeteneklerini de ölçmez. Ayrıca uzun vadeli bir yatırım aracı olan emeklilik yatırım fonlarının 2010 yılı performans analizi sonuçları gelecek dönemler ve uzun vadeli sonuçlar için gösterge sayılmaz. Emeklilik yatırım fonlarının performanslarının değerlendirilmesinde kullanılabilecek genel kabul görmüş farklı yöntemler bulunmaktadır. Ancak her yöntemin bakış açısı farklılık gösterdiği için , sadece sonuçların kıyaslanması doğru değildir. Bu çalışmada da genel kabul görmüş yöntemlerden bazıları kullanılmış ve çıkan sonuçlar okuyucuya bilgi vermek amacıyla yorumlanmıştır. 75 2010 Yılı Gerçekleşmeler, 2011 Yılı Sektörel Beklentiler 4 4.1 2010 Yılı Gerçekleşmeler 4.2 2011 Yılı Sektörel Beklentiler 78 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu 2010 YILI GERÇEKLEŞMELER, 2011 YILI SEKTÖREL BEKLENTİLER 4.1 2010 Yılı Gerçekleşmeler Aşağıdaki tabloda, 2010 yılı sonu şirket beklentileri toplanarak elde edilmiş yıl sonu hedefleri ve yıl sonuna ilişkin gerçekleşmeler yer almaktadır. 2010 Yılı Şirketlerin Konsolide Hedefleri ve Gerçekleşmeler Kötümser En Muhtemel İyimser 2010 Sonu Gerçekleşme 633.230 714.539 799.531 666.665 2.442.533 2.560.531 2.681.131 2.534.840 581.115 656.476 735.269 604.441 2.233.410 2.339.993 2.449.022 2.281.478 Gruba Bağlı Bireysel Emeklilik Sözleşmelerinin Grup Kurucu Adedi 5.503 5.868 6.203 8.355 İşveren Grup Emeklilik Sözleşme Adedi 1.599 1.719 1.844 1.722 413.313 443.710 477.574 495.817 80.963 87.494 97.247 93.630 423.762 455.013 491.277 488.189 73.811.118 81.266.816 88.587.613 32.350.199 684.423.655 765.202.108 833.392.324 1.186.070.632 Yıl Sonunda Ulaşılacak Net Kümülatif Katkı Payı Tutarı (TL) 8.242.849.724 8.960.848.762 9.675.987.699 9.515.230.234 Yatırıma Yönlenecek Toplam Tutar (Yıl Sonunda Ulaşılacak Net Kümülatif Değer) (TL) 7.951.831.375 8.648.308.964 9.338.225.961 9.221.131.447 10.777.033.153 11.745.439.111 12.650.241.333 12.011.986.651 Sözleşme Adedi Yıl İçinde Yürürlüğe Girecek Sözleşme Adedi Yıl Sonunda Ulaşılacak Net Kümülatif Sözleşme Adedi Katılımcı Adedi Yıl İçinde Yürürlüğe Girecek Sözleşmelerin Katılımcı Adedi Yıl Sonunda Ulaşılacak Net Kümülatif Katılımcı Adedi Grup Emeklilik Sözleşme Adedi/Grup Adedi (Yıl Sonunda Ulaşılacak Net Kümülatif Değer) Gruba Bağlı Bireysel Sözleşme Adedi İşveren Grup Emeklilik Sözleşmelerindeki Sertifika Adedi Grup Emeklilik Dahilindeki Katılımcı Adedi Toplam Katkı Payı Tutarı Yıl İçinde Yürürlüğe Girecek Sözleşmelerin Sponsor Kuruluş Tarafından Ödenecek Toplam Katkı Payı Tutarı (TL) Yıl İçinde Yürürlüğe Girecek Sözleşmelerin Katılımcı Tarafından Ödenecek Toplam Katkı Payı Tutarı (TL) Toplam Fon Tutarı Yıl Sonunda Ulaşılacak Net Kümülatif Fon Tutarı (TL) Vakıf ve Sandıklardan Aktarım(1) Yıl İçinde Aktarım Yapacak Kişi Adedi Yıl İçinde Aktarım Yapılacak Tutar (TL) Emeklilik Şirketleri Arası Aktarım (Yıl Sonunda Ulaşılacak Net Kümülatif Değer) Aktarım Adedi (Sözleşme) Aktarım Tutarı (TL) 3.815 7.690 12.075 - 76.950.000 101.250.000 169.550.000 12.272 129.015 138.941 149.572 97.811 773.110.397 847.206.983 920.153.569 767.238.475 1.113.833 1.193.938 1.278.295 1.298.011 2.715.640.876 2.928.444.658 3.148.787.106 3.714.888.653 (2) Ayrılma (Yıl Sonunda Ulaşılacak Kümülatif Değerler) Ayrılması Beklenen Katılımcı Adedi Ayrılması Beklenen Katılımcılara ait Birikim Tutarı (TL) Emeklilik (Yıl Sonunda Ulaşılacak Kümülatif Değerler)(3) Emekli Olması Beklenen Katılımcı Adedi 3.312 3.708 4.132 2.848 114.724.248 126.934.353 140.117.041 119.501.391 Yıl İçinde Yeni İstihdam Edilecek Aracı Adedi 3.368 3.811 4.300 4.739 Yıl İçinde Ayrılması Beklenen Aracı Adedi 1.548 1.790 1.973 3.548 13.809 14.010 14.316 16.716 Emekli Olması Beklenen Katılımcılara ait Birikim Tutarı (TL) Aracılar Yıl Sonunda Ulaşılacak Aracı Adedi (1) Vakıf, Sandık, Tüzel Kişiliği Haiz Meslek Kuruluşu veya sair ticaret şirketindeki emekliliğe yönelik birikimlerin bireysel emeklilik sistemine aktarımını kapsamaktadır. (2) Emeklilik Şirketleri Arası Aktarım, başka şirkete aktarımların yanı sıra farklı şirkette hesap birleştirmek üzere sonlanan sözleşmeleri de içermektedir. (3) Emeklilik, emekli olarak toplu para ile sistemden ayrılan katılımcıların yanı sıra sistemde kalıp programlı geri ödeme tercih eden katılımcıları da içermektedir. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu 4.2 2011 Yılı Sektörel Beklentiler Bu bölümde emeklilik şirketlerine uygulanan anket sonucunda şirketlerin 2011 yılı şirket hedefleri ve sektör tahminlerinin konsolide sonuçlarına yer verilmiştir. Aşağıda yer alan tablo emeklilik şirketlerinin katılımcı sayısı, katkı payı tutarı ve fon tutarına ilişkin yapmış oldukları kötümser, en muhtemel ve iyimser sektör tahminlerinin en küçük, en büyük ve ortalama değerlerini göstermektedir. 2011 Yılı için Katılımcı Adedi, Katkı Payı ve Katılımcıların Fon Tutarı Tahminlerinin Dağılımı Kötümser En Küçük Aritmetik Ortalama En Büyük 267.393 538.462 675.219 1.613.566 2.405.718 2.693.082 Katkı Payı Tutarı (Yıl Sonunda Ulaşılacak Net Kümülatif Değer) (TL) 10.000.000.000 11.412.652.738 13.309.005.701 Katılımcıların Fon Tutarı (Yıl Sonunda Ulaşılacak Net Kümülatif Değer) (TL) 12.924.776.670 14.019.965.364 15.860.322.524 Yıl İçinde Yürürlüğe Girecek Sözleşmelerin Katılımcı Adedi Yıl Sonunda Ulaşılacak Net Kümülatif Katılımcı Adedi En Muhtemel En Küçük Aritmetik Ortalama En Büyük 297.103 595.513 720.000 2.275.000 2.569.646 2.717.586 Katkı Payı Tutarı (Yıl Sonunda Ulaşılacak Net Kümülatif Değer) (TL) 10.500.000.000 12.221.462.253 13.666.374.970 Katılımcıların Fon Tutarı (Yıl Sonunda Ulaşılacak Net Kümülatif Değer) (TL) 13.050.000.000 15.016.525.173 16.516.000.000 Yıl İçinde Yürürlüğe Girecek Sözleşmelerin Katılımcı Adedi Yıl Sonunda Ulaşılacak Net Kümülatif Katılımcı Adedi İyimser En Küçük Aritmetik Ortalama En Büyük 326.813 650.076 833.149 2.325.000 2.732.829 3.106.442 Katkı Payı Tutarı (Yıl Sonunda Ulaşılacak Net Kümülatif Değer) (TL) 11.000.000.000 12.984.293.888 14.364.037.499 Katılımcıların Fon Tutarı (Yıl Sonunda Ulaşılacak Net Kümülatif Değer) (TL) 13.100.000.000 15.940.616.403 18.167.600.000 Yıl İçinde Yürürlüğe Girecek Sözleşmelerin Katılımcı Adedi Yıl Sonunda Ulaşılacak Net Kümülatif Katılımcı Adedi 79 80 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu 2010 YILI GERÇEKLEŞMELER, 2011 YILI SEKTÖREL BEKLENTİLER Aşağıdaki tablonun ilk bölümünde şirketlerin 2011 yılı şirket hedeflerinin toplamı alınarak oluşturulan “Şirket Konsolide Hedefleri’’ başlığı altında, şirketlerin 2011 yılı için oluşturdukları kötümser, en verilmektedir. muhtemel ve iyimser hedeflerine yer Şirketlerin Konsolide Hedefleri Sözleşme Adedi Yıl İçinde Yürürlüğe Girecek Sözleşme Adedi Yıl Sonunda Ulaşılacak Net Kümülatif Sözleşme Adedi Kötümser En Muhtemel İyimser 658.793 718.929 803.815 2.835.484 2.951.105 3.075.978 601.783 657.292 728.514 2.569.579 2.670.267 2.778.416 Katılımcı Adedi Yıl İçinde Yürürlüğe Girecek Sözleşmelerin Katılımcı Adedi Yıl Sonunda Ulaşılacak Net Kümülatif Katılımcı Adedi Grup Emeklilik Sözleşme Adedi/Grup Adedi (Yıl Sonunda Ulaşılacak Net Kümülatif Değer) Gruba Bağlı Bireysel Emeklilik Sözleşmelerinin Grup Kurucu Adedi 7.311 7.828 8.351 İşveren Grup Emeklilik Sözleşme Adedi 2.388 2.568 2.753 Gruba Bağlı Bireysel Sözleşme Adedi 542.208 587.243 632.305 İşveren Grup Emeklilik Sözleşmelerindeki Sertifika Adedi 105.226 113.390 121.504 Grup Emeklilik Dahilindeki Katılımcı Adedi 521.391 563.640 607.345 Yıl İçinde Yürürlüğe Girecek Sözleşmelerin Sponsor Kuruluş Tarafından Ödenecek Toplam Katkı Payı Tutarı (TL) 263.235.123 292.669.163 322.078.204 Yıl İçinde Yürürlüğe Girecek Sözleşmelerin Katılımcı Tarafından Ödenecek Toplam Katkı Payı Tutarı (TL) 868.730.215 953.377.294 1.058.881.363 Toplam Katkı Payı Tutarı Yıl Sonunda Ulaşılacak Net Kümülatif Katkı Payı Tutarı (TL) 11.727.387.593 12.415.965.214 13.133.845.667 Yatırıma Yönlenecek Toplam Tutar (Yıl Sonunda Ulaşılacak Net Kümülatif Değer) (TL) 11.414.682.133 12.088.829.565 12.786.314.934 Toplam Fon Tutarı Yıl Sonunda Ulaşılacak Net Kümülatif Fon Tutarı (TL) 14.868.537.500 15.700.245.948 16.629.237.459 Vakıf ve Sandıklardan Aktarım(1) Yıl İçinde Aktarım Yapacak Kişi Adedi Yıl İçinde Aktarım Yapılacak Tutar (TL) 2.935 6.639 11.033 228.525.951 309.645.501 441.883.890 Emeklilik Şirketleri Arası Aktarım (Yıl Sonunda Ulaşılacak Net Kümülatif Değer)(2) Aktarım Adedi (Sözleşme) Aktarım Tutarı (TL) 174.122 181.680 189.269 1.286.438.086 1.368.059.137 1.434.180.189 1.623.317 1.701.663 1.782.768 4.815.621.282 5.127.710.165 5.423.330.780 Ayrılma (Yıl Sonunda Ulaşılacak Kümülatif Değerler) Ayrılması Beklenen Katılımcı Adedi Ayrılması Beklenen Katılımcılara ait Birikim Tutarı (TL) Emeklilik (Yıl Sonunda Ulaşılacak Kümülatif Değerler)(3) Emekli Olması Beklenen Katılımcı Adedi Emekli Olması Beklenen Katılımcılara ait Birikim Tutarı (TL) 5.499 6.010 6.517 191.202.662 211.080.413 231.861.252 4.111 4.514 4.912 Aracılar Yıl İçinde Yeni İstihdam Edilecek Aracı Adedi Yıl İçinde Ayrılması Beklenen Aracı Adedi Yıl Sonunda Ulaşılacak Aracı Adedi 2.008 2.259 2.492 15.149 15.301 15.466 (1) Vakıf, Sandık, Tüzel Kişiliği Haiz Meslek Kuruluşu veya sair ticaret şirketindeki emekliliğe yönelik birikimlerin bireysel emeklilik sistemine aktarımını kapsamaktadır. (2) Emeklilik Şirketleri Arası Aktarım, başka şirkete aktarımların yanı sıra farklı şirkette hesap birleştirmek üzere sonlanan sözleşmeleri de içermektedir. (3) Emeklilik, emekli olarak toplu para ile sistemden ayrılan katılımcıların yanı sıra sistemde kalıp programlı geri ödeme tercih eden katılımcıları da içermektedir. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu İkinci bölüm, emeklilik şirketlerinin 2011 yılı için sektörel beklentilerinin aritmetik ortalamalarını göstermektedir. Şirketlerin Sektör Beklentileri (Aritmetik Ortalama) Kötümser En Muhtemel İyimser Son bölümde ise şirketlerin en muhtemel sektörel beklentilerinin ortanca, standart sapma ve uç değerlerine yer verilmiştir. “En Muhtemel” Sektör Beklentileri Analizi En Küçük En Büyük Standart Sapma Ortanca 595.282 658.079 718.327 333.843 813.738 120.073 683.191 2.691.694 2.869.208 3.045.769 2.530.000 3.215.778 150.079 2.900.000 538.462 595.513 650.076 297.103 720.000 113.575 624.905 2.405.718 2.569.646 2.732.829 2.275.000 2.717.586 87.752 2.605.325 10.394 10.142 11.869 1.650 63.000 17.204 3.905 2.570 2.780 2.991 1.891 3.600 475 2.785 545.412 584.295 623.177 541.963 630.000 23.772 588.182 110.977 122.353 134.114 97.234 175.000 21.980 116.522 552.124 593.672 635.219 515.000 667.728 53.580 589.790 217.608.913 245.484.329 273.730.723 10.197.000 1.286.381.639 372.134.177 50.000.000 744.716.669 844.742.920 936.820.191 195.000.000 1.320.054.428 318.547.846 883.160.073 11.412.652.738 12.221.462.253 12.984.293.888 10.500.000.000 13.666.374.970 793.742.778 12.246.829.691 11.035.679.828 11.818.913.086 12.665.795.672 10.000.000.000 13.240.856.936 809.893.595 11.889.304.521 14.019.965.364 15.016.525.173 15.940.616.403 13.050.000.000 16.516.000.000 1.002.052.602 14.787.286.049 3.909 5.737 7.355 354 15.000 5.279 3.000 160.026.477 205.756.691 237.941.451 4.000.000 1.225.000.000 342.326.058 70.323.603 115.278 123.973 132.744 33.000 181.000 34.639 124.800 909.987.107 979.897.147 1.052.899.494 151.800.000 1.475.754.481 303.254.758 975.349.465 1.549.759 1.694.061 1.827.209 1.380.000 1.980.476 183.598 1.654.546 3.917.139.315 4.675.444.999 5.107.834.633 4.025.000.000 5.303.375.000 374.535.723 4.780.948.387 4.191 4.838 5.444 3.121 6.936 1.084 4.790 187.782.358 211.191.666 234.439.436 129.837.998 400.000.000 74.361.425 175.000.000 4.138 4.534 4.931 2.500 7.908 1.262 4.500 3.011 3.317 3.608 1.500 5.087 1.032 3.400 18.099 18.190 18.295 16.320 22.543 1.670 17.695 81 Mevzuattaki Gelişmeler, Sektörel Faaliyetler ve Yayınlar 5 5.1 İlgili Mevzuatta Yapılan Düzenlemeler 5.2 Özel Emeklilik Sistemleri ile İlgili Gelişmeler 84 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu MEVZUATTAKİ GELİŞMELER, SEKTÖREL FAALİYETLER VE YAYINLAR 5.1 İlgili Mevzuatta Yapılan Düzenlemeler 26 Şubat 2010: “Sigorta ve Reasürans ile Emeklilik Şirketlerinde Bağımsız Denetim Yapılmasına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile 12 Temmuz 2008 tarihli ve 26934 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Sigorta ve Reasürans ile Emeklilik Şirketlerinde Bağımsız Denetim Yapılmasına İlişkin Yönetmelik”in iki maddesinde değişiklik yapılmıştır. 26 Mayıs 2010: “Emeklilik Planlarında Katılımcılara Sağlanan Ek Faydalara İlişkin Genelge”, emeklilik şirketlerince doğrudan ya da banka, sigorta şirketi, kredi kartı kuruluşu veya diğer kuruluşlar aracılığıyla dolaylı olarak sağlanan ve “ek fayda” olarak kabul edilen uygulamalara ilişkin kayıt sistemi, genel ilkeler ve uygulama usul ve esasları, ayrıca bu kapsamda, emeklilik ürünleri ile sigortacılık ürünlerinin birlikte sunumuna ilişkin hususları düzenlemektedir. 11 Haziran 2010: “Emeklilik Yatırım Fonlarının Kuruluş ve Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile emeklilik yatırım fonu portföy sınırlamaları yeniden belirlenmiş, katılımcıların yatırım kararını etkileyebilecek ve önceden bilgi sahibi olunmasını gerektiren hususların Türkiye çapında yayım yapan en yüksek tirajlı beş gazetenin ikisinin Türkiye baskısında ilan ettirilmesi gerekliliği kaldırılmış, Türkiye çapında günlük yayım yapan iki gazetenin Türkiye baskısında ilan ettirilmesinin yeterli olduğu belirtilmiştir. 28 Temmuz 2010: “Sigorta ve Reasürans ile Emeklilik Şirketlerinin Teknik Karşılıklarına ve Bu Karşılıkların Yatırılacağı Varlıklara İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile 7 Ağustos 2007 tarihli ve 26606 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Sigorta ve Reasürans ile Emeklilik Şirketlerinin Teknik Karşılıklarına ve Bu Karşılıkların Yatırılacağı Varlıklara İlişkin Yönetmelik”in bazı maddelerinde değişiklik yapılmış ve bazı maddelerine eklemeler yapılmıştır. 23 Ağustos 2010: “Bireysel Emeklilik Sisteminde Kullanılacak Muhtemel Birikim ve Geri Ödeme Tablolarına İlişkin Genelge” (Genelge No: 2010/10) ile bireysel emeklilik sisteminde çeşitli aşamalarda, katılımcıların bilgilendirilmesine yönelik olarak emeklilik şirketlerince sunulacak muhtemel birikim ve geri ödeme tablolarının hazırlanmasında uygulanacak esaslar yeniden belirlenmiş, 2009/10 no’lu Genelge iptal edilmiştir. 18 Ekim 2010: “2010/12 ve 2010/14 Sayılı Genelgeler ile 2010/29 Sayılı Sektör Duyurusuna İlişkin İlave Açıklamalara İlişkin Genelge” (Genelge No: 2010/16) ile 28 Temmuz 2010 tarihli ve 27655 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Sigorta ve Reasürans Şirketleri ile Emeklilik Şirketlerinin Teknik Karşılıklarına ve Bu Karşılıkların Yatırılacağı Varlıklara İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik” ile ilgili tereddüt yaratan bazı konulara açıklık getiren, Aktüeryal Zincirleme Merdiven Metodunun (AZMM) uygulanmasına ilişkin usul ve esasları ve hayat branşına ilişkin gerçekleşmiş ancak rapor edilmemiş muallak tazminat karşılığına ilişkin hesaplama esaslarını açıklayan ilgili Genelgelerdeki bazı hususların sektörde doğurduğu tereddütlerin giderilmesi amaçlanmıştır. SEKTÖR DUYURULARI 4 Mart 2010: “Sigorta ve Reasürans ve Emeklilik Şirketlerinin Hizmet Alımlarının Raporlanmasına İlişkin Sektör Duyurusu” (Duyuru No:2010/8) ile reasürans ve emeklilik şirketlerinin kendi bünyelerinde yürütmedikleri hizmet alımına ilişkin bilgilerin raporlanmasına ilişkin hususlar açıklanmıştır. 2 Nisan 2010: “2010/8 Sayılı Sektör Duyurusu ile Talep Edilen Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketlerinin Hizmet Alımlarının Raporlanmasında Uyulacak Esaslara İlişkin Sektör Duyurusu” (Duyuru No: 2010/14) ile Hazine Müsteşarlığı’na, Sigortacılık Kanununun 28 inci maddesinin sekizinci fıkrası kapsamda yapılacak raporlamaya esas konular açıklanmıştır. 11 Haziran 2010: “Mobil İmzaya İlişkin Sektör Duyurusu” (Duyuru No: 2010/19) ile sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri tarafından mobil imza ile Hazine Müsteşarlığı’na iletilebilecek tablolar ve gönderim yöntemi hakkında bilgi verilmiştir. 6 Temmuz 2010: “Sigorta ve Reasürans Şirketleri ile Emeklilik Şirketlerinin Teknik Karşılıklarına ve Bu Karşılıkların Yatırılacağı Varlıklara İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmeliğin Yürürlük Tarihi Hakkında Sektör Duyurusu” (Duyuru No: 2010/22) ile Aktüeryal Zincirleme Merdiven Metodu’nda yapılacak değişikliklerin 30 Eylül 2010 tarihi itibarıyla yürürlüğe gireceği bildirilmiştir. 7 Temmuz 2010: “Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketlerince SGS Kapsamında Raporlanan Bazı Tablolara İlişkin Sektör Duyurusu” (Duyuru No:2010/21) ile sigorta, reasürans ve emeklilik şirketlerince Sigortacılık Gözetim Sistemi (SGS) kapsamında raporlanan tablolarda 30 Haziran 2010 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere uygulanacak değişikliklere ilişkin açıklamalar yapılmıştır. 20 Eylül 2010: “Sigorta ve Reasürans Şirketleri ile Emeklilik Şirketlerinin Teknik Karşılıklarına ve Bu Karşılıkların Yatırılacağı Varlıklara İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik Hakkında Açıklamalara İlişkin Sektör Duyurusu” (Duyuru No: 2010/29) ile 28 Temmuz 2010 tarihli ve 27655 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Sigorta ve Reasürans Şirketleri ile Emeklilik Şirketlerinin Teknik Karşılıklarına ve Bu Karşılıkların Yatırılacağı Varlıklara İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik”in kazanılmamış primler karşılığı, muallak tazminat karşılığı ve dengeleme karşılığı başlıklı maddelerine ilişkin açıklamalara yer verilmiştir. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu 5.2 Özel Emeklilik Sistemleri ile İlgili Gelişmeler Makedonya Fonlanmış Emeklilik Sistemleri Denetim Kurumu Destek Projesi Avrupa Birliği katılım öncesi yardım programı (IPA) kapsamında, Makedonya Fonlanmış Emeklilik Sistemleri Denetim Kurumu’na (MAPAS) teknik yardım sağlamayı amaçlayan destek projesine EGM’nin de dahil olduğu konsorsiyum hizmet sağlayıcı olarak seçilmiştir. EGM, BNB Danışmanlık ve Hacettepe Üniversitesi’nin oluşturduğu konsorsiyum proje için başvuran toplam 8 aday arasından finale kalarak proje için uygun bulunmuştur. Makedonya’da 1 Ocak 2003 tarihinden itibaren işgücü piyasasına girenler için zorunlu olan ikinci basamak emeklilik sistemi, bireysel hesaplarda izlenen birikimlerin özel emeklilik şirketleri tarafından yönetilmesi esasına dayanmaktadır. 2002 Temmuz ayında kurulan MAPAS katılımcıların hak ve menfaatlerini korumak amacı ile emeklilik şirketleri ve emeklilik fonlarının denetlenmesi görevini yürütmektedir. İlgili proje, Kurumun iş süreçleri ve denetleyici aktivitelerinin, personel yetkinliğinin geliştirilmesi, fonlanmış emeklilik sistemlerinin düzenleyici ve denetleyici otoritesi olarak uzun dönemli istikrarının sağlanması amaçlarını taşımaktadır. Bu kapsamda stratejik iş planlarının oluşturulması, risk bazlı denetim sistemi altyapısının hazırlanması, bilgi yönetim sistemleri ve güvenlik unsurlarının geliştirilmesi konularında çalışmalar yapılacaktır. Uluslararası Organizasyon Üyelikleri Ülkemizi temsilen Hazine Müsteşarlığı, Uluslararası Özel Emeklilik Düzenleyici ve Denetleyicileri Kuruluşu (IOPS) üyeliğinin yanı sıra, aynı kuruluş nezdinde, İcra Komitesi üyeliğini de sürdürmektedir. Diğer uluslararası kurumlarla olan programların koordinasyonunun sağlanması, üyelerin oylarına sunulacak emeklilik denetleme konularında prensip, standart ve iyi uygulama örneklerine yorum ve tavsiye verilmesi, alt komitelerin çalışma programlarının ve bütçelerinin ön onayı, üye başvurularının değerlendirilmesi, mali kaynakların doğru muhasebeleştirilmesi Komitenin görevleri arasında yer almaktadır. Bunun dışında Hazine Müsteşarlığı, OECD nezdinde Özel Emeklilik Çalışma Grubu büro üyeliğini de yürütmektedir. Kafkaslar ve Orta Asya Ülkeleri Çalıştayı Hazine Müşteşarlığı ve IOPS işbirliği ile düzenlenen ve ülkemizin ev sahipliğini yaptığı Kafkaslar ve Orta Asya Ülkeleri Çalıştayı, 25–26 Şubat 2010 tarihlerinde İstanbul’da Azerbaycan, Beyaz Rusya, Gürcistan, Kırgızistan, Moğolistan, Tacikistan temsilcileri, Kanada, Maldivler’den uzmanlar ve IOPS üye ülkelerinden Arnavutluk, Avustralya, Şili, Macaristan, Kazakistan, Ukrayna’nın katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Toplantıda, bölgede gelişmekte olan özel emeklilik sistemleri için etkin ve sağlam bir denetim altyapısının oluşturulması için gerekli konular tartışılmış, bölgedeki sorunlar dile getirilmiş, diğer ülkelerin tecrübeleri ilgili bölge temsilcileri ile paylaşılmıştır. Özel Emeklilik Sistemleri ile İlgili Yayınlar 2010 yılında Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) başta olmak üzere uluslararası kuruluşlar tarafından özel emeklilik alanında hazırlanan yayınlardan seçilmiş olanlar hakkında detaylı bilgi aşağıda sunulmaktadır. OECD Yayınları 2009 Yılı Emeklilik Fonları Yatırım Düzenlemeleri Araştırması Bu araştırma, 2009 sonu itibarı ile OECD ülkelerinde ve bazı OECD üyesi olmayan ülkelerde emeklilik fonları yatırım sınırlamalarını incelemektedir. Toplanan bilgiler, emeklilik fonları ile finanse edilen tüm emeklilik planı türlerini kapsamaktadır. Emeklilik Piyasaları, Sayı 7 2008 yılında yaşanan ekonomik kriz sonrasında, 2009 yılında özel emeklilik piyasalarındaki toparlanma eğilimleri ilgili veriler eşliğinde gösterilmektedir. Mali Piyasalarda Eğilimler, Sayı 98–99 OECD’nin süreli yayınların biri olan Mali Piyasalarda Eğilimler, önemli yerel ve uluslararası mali piyasalarda son altı ay içinde yaşanan eğilimleri ve gelişmeleri incelemektedir. Mali sektörde ve mali piyasalarda yapısal konular ve gelişmeler hakkında altyapısal bilgi ve analizler sunmaktadır. Yayının 98. sayısında, “özel emeklilik sistemlerinde tüketicilerin korunması” ve farklı yatırım stratejilerinin farklı yapılardaki emeklilik birikimlerinin ödeme aşamalarındaki etkilerini inceleyen “belirlenmiş katkı esaslı sistemlerde önceden belirlenmiş yatırım stratejilerinin değerlendirilmesi” başlıklı bölümler bulunmaktadır. Dünya Bankası Yayınları Emeklilik Fonları Performans Ölçümü Fonlanmış emeklilik sistemlerinin yatırım performansının “standart mean variance” yöntemi ile ölçülmesi ile başlayan kitap, ilgili metodun sınırlarına ilişkin tartışmalarla devam etmektedir. Emekliliğe özel karşılaştırma ölçütlerinin belirlenmesi yöntemi ile yapılabilecek daha faydalı ve anlamlı performans değerlendirmesinin önemi vurgulanmıştır. Kitap, performans ölçümü konusunda yeni yaklaşımlar ve ekonomik krizin emeklilik fonlarına etkileri konularında uzmanlar tarafından yapılan yorum ve gözlemleri de içermektedir. 85 Bireysel Emeklilik Sisteminden Seçilmiş Konular 6 6.1 Vergi Teşviği Kullanımı 6.2 Vergi Teşviği Hakkında Sıkça Sorulan Sorular 6.3 Masraf Kesinti Oranları Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNDEN SEÇİLMİŞ KONULAR 6.1 Vergi Teşviği Kullanımı 2010 yılında 3.398 katılımcı aranarak vergi teşviğini kullanıp kullanmadıkları sorulmuş, kullanmayanların nedenleri hakkında bilgi alınmış ve gerektiğinde katılımcılar bilgilendirilmiştir. Bireysel Emeklilik Sistemi’nde, katkı payı ödeme aşamasında sağlanan vergi teşviğiyle, sisteme yatırılan katkılar, belli limitler dahilinde kişinin vergi matrahından indirilebilmekte, böylece katılımcı hem vergi limitlerine daha geç ulaşarak, hem de vergiye tabi gelirini azaltarak vergi indirimi elde edebilmektedir. Araştırmada öne çıkan konulardan bir tanesi, katılımcıların çalışma durumlarına göre vergi teşviği kullanımlarının önemli ölçüde değişiklik göstermesi olmuştur, ki bu durum vergi teşviği sisteminin doğasından kaynaklanmaktadır. Ücretli olarak çalışan katılımcılar, her ay ücretleri üzerinden gelir vergisi ödediklerinden, katkı paylarını gelir vergisinden indirme olanakları bulunmaktadır. Serbest meslek sahipleri ise, yıl sonundaki gelirlerini beyan ettiklerinden, vergi teşviği kullanımı o yıl vergiye tabi matrahın oluşmasına bağlı olmaktadır. Ev hanımları ise, gayrimenkul veya menkul kıymetlerden elde ettikleri gelirlerden vergi matrahı oluşması halinde veya vergi mükellefi olan eşleri vasıtasıyla vergi teşviğinden faydalanabilmektedir. Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM), EGM Çalışma Esasları Yönetmeliği’nin 14. maddesine istinaden katılımcılarla doğrudan veya dolaylı iletişim kurarak anket, inceleme, araştırma ve benzeri çalışmalar yapabilmektedir. Bu görev doğrultusunda EGM bünyesinde 2008 yılında kurulmuş olan İletişim Merkezi, 2010 yılında da bireysel emeklilik sisteminin geliştirilmesi amacıyla sistemdeki katılımcıların eğilimlerini belirlemek üzere anket ve araştırma çalışmalarına devam etmiştir. Bu merkezin 2010 yılında tekrarladığı araştırmalardan biri de Vergi Teşviği Kullanımı ve Karşılaştırması olmuştur. Bu kapsamda, Çalışma Durumuna Göre Vergi Teşviği Kullanımı 70 %60 2009 60 50 Oran (%) 88 2010 %47 40 %34 30 %22 %16 20 %15 10 0 Ücretli Serbest meslek Ev hanımı Örneklem: 2009-2010 döneminde aranan 7.322 bireysel sözleşme sahibi katılımcı. Yukarıdaki grafikte, vergi teşviğinin kullanımını araştırmak ve gerektiğinde katılımcıları bilgilendirmek amacıyla yapılan aramaların sonuçları, 2009 yılında yapılan anketlerle karşılaştırmalı olarak verilmektedir. 2009 yılında 3.924, 2010 yılında ise 3.398 bireysel katılımcı ile telefon yoluyla anket yapılmıştır. Görüşme yapılan katılımcılarda en az 1 yıldır sistemde olma ve en az 3 kez katkı payı ödeme şartı aranmıştır. Bu ankete göre, çalışma durumunu ücretli (özel sektör ve kamu) olarak belirten katılımcıların 2009’da %47’si, 2010’da ise %60’ı vergi avantajından yararlandığını belirtmiştir. Aynı şekilde serbest meslek sahibi olan katılımcılarda da 2009 ve 2010 yılları dikkate alındığında vergi teşviğinin kullanımı %22’den %34’e yükselmiştir. Kendilerini ev hanımı olarak niteleyen katılımcıların ise kullanımında büyük bir değişiklik olmamış ve kullanım %15 civarında kalmıştır. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu Örneklemdeki Katılımcıların Çalışma Durumu 50 %46 45 2009 %41 2010 40 Oran (%) 35 %32 30 %25 25 20 %18 15 %15 %13 10 %8 5 0 %1 Ücretli Serbest meslek Ev hanımı Emekli/Çalışmıyor %1 Diğer Örneklem: 2009-2010 arasında döneminde 7.322 bireysel sözleşme sahibi katılımcı. Örneklemdeki katılımcıların çalışma durumuna bakıldığında ise 2009 yılına göre, 2010 yılında ücretli ve serbest meslek erbabı olan katılımcıların ağırlığının azaldığı, ev hanımı ve emekli/ çalışmayan grubun ağırlığının ise arttığı görülmektedir. Bireysel katılımcılarda vergi teşviği kullanımının 2010 yılı itibarıyla yaklaşık %37 civarında olduğu hesaplanmaktadır. 6.2 Vergi Teşviği Hakkında Sıkça Sorulan Sorular Katkı payı ödeme aşamasındaki vergi teşviğinden kimler yararlanabilir? Teşvikten yararlanabilmek için katılımcının ya da eşi adına katkı payı ödeyen kişinin öncelikle gelir vergisi mükellefi olması gerekmektedir. Gelir vergisi mükellefi olmayan kişiler vergi teşviğinden yararlanamazlar. Teşvikten yararlanacak kişinin kendi adına ya da eşi adına katkı payı ödediği en az bir bireysel emeklilik sözleşmesi olmalıdır. katkı payının en son tabi olduğu vergi dilimi olan %27 ile çarpımı sonucu 972 TL avantaj elde edecektir. Vergi teşviğinden dolayı elde ettiğim kazanç ne kadar? Nasıl hesaplayabilirim? Brüt ücretinizin tutarına ve tabi olunan vergi dilimine göre, ödediğiniz katkı payının %15’i ile %35’i arasında değişen bir bölümü kadar net maaşınızda artış olacaktır. Vergi teşviğinizi, ödeyeceğiniz katkı payı tutarını ilgili dönemde tabi olduğunuz en son vergi dilimi ile ilişkili gelir vergisi oranı ile çarparak hesaplayabilirsiniz. Örneğin ayda 300 TL katkı payı ödeyen ve brüt ücreti 3.000 TL olan bir kişi, ödediği 3.600 TL tutarındaki Vergi matrahından indireceğim katkı payı tutarında limit var mı? Evet. İndirim yapılacak katkı payı tutarı, ücretliler için katkı payının ödendiği ayda elde edilen brüt ücretin %10’unu, yıllık beyanname verenler içinse beyan edilen gelirin %10’unu aşamaz. Bu limitler dahilinde kalsa bile, yıllık toplamı, brüt asgari ücretin yıllık tutarının üstünde kalan katkı payları vergi indiriminde kullanılamaz. Diğer şahıs sigortaları için de prim ödenmesi halinde matrahtan indirim konusu yapılabilecek primler ile katkı payı toplam tutarı brüt ücretin %10’u ile sınırlıdır. Şahıs Ancak katılımcının dahil olduğu son vergi diliminin katkı payı ödemeleri nedeniyle değiştiği, yani bir üstteki dilime geçişinin vergi indirimi nedeni ile gerçekleşmediği durumlarda içinde bulunulan her iki vergi oranının da hesaba dahil edilmesi gerekmektedir. 89 90 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNDEN SEÇİLMİŞ KONULAR sigorta primleri için indirim konusu yapılacak tutar brüt ücretin %5’i ile sınırlıdır. Ayrıca, işverenin ve çalışanın ödediği ve vergi indiriminde kullanılacak prim ve katkı payı tutarları toplamı da ilgili limiti aşamaz. İndirimin kimin tarafından kullanılacağı taraflarca serbestçe belirlenir. Ücretli olarak çalışıyorum. Vergi teşviğinden nasıl yararlanabilirim? Katkı payınızı ödediğinize ilişkin belgeyi işyerinizin ilgili birimine (personel, insan kaynakları, muhasebe) ödeme yaptığınız dönem içinde teslim etmeniz yeterli. Teslim tarihi ile ilgili detaylı bilgiyi işyerinizin ilgili biriminden edinebilirsiniz. Şirket sahibiyim. Vergi teşviğinden nasıl yararlanabilirim? Beyanname verdiğiniz yıl içinde ödediğiniz katkı payına ilişkin makbuzları muhasebecinize gelir vergisi beyannamenize eklenmek üzere teslim edebilirsiniz. Hangi belgelerle vergi teşviğinden yararlanabilirim? Adınız-soyadınız, ödeme döneminiz, ödenen katkı payı tutarınız, ödeme yapılan emeklilik şirketinizin unvanı ve ödemenizin türüne (bireysel emeklilik katkı payı) ait bilgileri içeren banka dekontlarınızı, otomatik para çekme makinesi makbuzlarını, kredi kartı ekstrelerini veya posta çeklerini işyerinizin ilgili birimine teslim ederek vergi teşviğini kullanabilirsiniz. Emeklilik sözleşmesinin bir fotokopisini işvereninizin ilgili birimine verdikten sonra, faks veya e-posta yoluyla size gönderilen makbuz örnekleri ile internetten yapılan ödemelere ilişkin çıktılar da vergi matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilir. Emeklilik şirketlerinin tümü katılımcılarına internet siteleri üzerinden makbuzlara ulaşma imkanı sağlamaktadır. Ayrıca emeklilik şirketlerinin çağrı merkezlerini arayarak makbuzlarınızın gönderilmesini isteyebilirsiniz. Katkı payı makbuzumu hangi tarihe kadar işverene teslim etmeliyim? Vergi teşviği, katkı payının ödendiği ayda ve gelirin elde edildiği dönem ile ilişkiliyse kullanılabilir. Katkı payı ödeme belgenizin teslim zamanını öğrenmek için kurumunuzun ilgili birimine başvurmanız gerekmektedir. İşyerimde ücret hesaplamasını yapan birim bunlarla uğraşamam diyerek verdiğim ödeme makbuzunu kabul etmiyor. Ne yapabilirim? Vergi teşviğini kullanmak size tanınan yasal bir haktır. Yasal hakkınızı kullanmanıza engel olamayacağından işyerinizin ilgili birimlerinin gerekli düzenlemeleri yapması gerekmektedir. Sonuç alamamanız durumunda, Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı ile iletişime geçerek şikayet süreci hakkında bilgi alabilirsiniz. Katkı paylarımı 6 aylık dönemlerde ödüyorum. Ödeme yaptıktan 3 ay sonra ödeme makbuzumu işyerime teslim ettim. Vergi teşviğini nasıl kullanabilirim? Ödediğiniz katkı payları, makbuz teslim tarihinizden sonraki 3 ayda Kanunla belirlenen limitler dahilinde olması kaydıyla vergi matrahınızdan indirim konusu yapılabilir. Aylık brüt ücretiniz 3.000 TL iken 6 aylık döneme ilişkin 600 TL tutarındaki katkı payı tutarınızı Ocak ayında öder ancak Nisan ayında makbuzunuzu teslim ederseniz, kalan 3 aya ilişkin katkı payı tutarının her aya karşılık gelen bölümü (200 TL) brüt ücretinizin %10’unun altında kalacak ve kalan aylarda indirim konusu yapılabilecektir. İlgili makbuzu Haziran ayında teslim etmeniz durumunda ise, vergi teşviğinden yararlanabileceğiniz tutar, 300 TL ile sınırlı olacaktır. İşverenimle net ücret üzerinden anlaştım. Vergi teşviğinden yine de yararlanabilir miyim? Evet. Vergi indiriminden kaynaklanan avantaj size yansıtılacak, net ücretinizde artışa yol açacaktır. Örneğin, 3.000 TL net maaş alıyorsanız, brüt ücretinizin %10’u olan 411 TL katkı payını Ocak ayında yatırmanız ve ilgili belgeleri işyerinizin ilgili birimine süresi içinde teslim etmeniz durumunda, net maaşınızda 62 TL artış olacaktır. İlerleyen aylarda, değişen brüt ücretinize göre avantajınız da değişecektir. Ücretimi peşin alıyorum. Katkı payı ödediğimde ilgili ayın maaşı çoktan hesaplanmış oluyor. Avantajdan nasıl yararlanabilirim? Ücretinizi peşin alıyorsanız, verdiğiniz makbuz bir sonraki aya ilişkin ücretinizde indirim konusu yapılır. Şirket ortağıyım. Eşim ve kendi adıma ödediğim katkı payları için vergi teşviğinden yararlanabilir miyim? Evet. Şirket ortağı ya da kurucusu iseniz kendiniz ve eşiniz adına ödediğiniz katkı paylarını yıllık vergi beyannamesinde “şahıs ve bireysel emeklilik sigorta primleri” satırına yazarak beyan ettiğiniz gelirden indirebilirsiniz. Örneğin vergiye tabi geliriniz 20.000 TL ise, kendiniz ve/veya eşiniz adına ödediğiniz toplam 2.000 TL’yi %20 gelir vergisine tabi olan vergi matrahınızdan indirerek 400 TL vergi teşviği elde edebilirsiniz. Ancak, ilgili katkı payı tutarını ticari kazancınızın tespitinde gider olarak indiremezsiniz. Serbest bölgede çalışıyorum. Katkı payı ödemelerimi vergi indiriminde nasıl kullanabilirim? İstihdam ettikleri personele ödediği ücretler gelir vergisinden istisna olan bir kurum bünyesinde çalışıyorsanız, herhangi bir gelir vergisi matrahınız oluşmadığından vergi teşviğiniz da olmayacaktır. Diğer gelirleriniz için beyanname veriyorsanız, ödediğiniz katkı payı tutarınızı beyana tabi gelirinizden indirerek avantajdan yararlanabilirsiniz. Çalışanlarımız adına katkı payı ödüyoruz. Nasıl bir avantajımız olur? Çalışanlarınız adına ödediğiniz katkı payı tutarını ticari kazancınızın tespitinde gider olarak indirebilirsiniz. Ancak çalışanlarınızın vergi matrahından indirebileceği kendi ödedikleri katkı payı tutarı ile sizin indirim konusu yaptığınız katkı payı toplamının brüt asgari ücretin yıllık tutarını ve ilgili aydaki brüt ücretin %10’unu aşamayacağını, hayat, ölüm, kaza, hastalık, sakatlık, işsizlik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta poliçelerine ödenen primler için belirlenen %5’lik sınırın da %10’luk limit içinde değerlendirilmesi gerektiğini unutmayın. Aylık toplamı asgari ücretin %30’unu geçmeyen bireysel emeklilik katkı payı tutarları prime esas kazanca dahil edilmez. Bu limiti aşan tutar, brütleştirilerek SGK matrahına dahil edilir. Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu 6.3 Masraf Kesinti Oranları Tanımlanmış katkı esaslı emeklilik sistemlerinde katılımcının birikimlerini doğrudan etkileyen masraf oranları, emeklilik sisteminin denetleyicileri tarafından da karşılaştırma amaçlı kullanılmaktadır. Masraf kesinti oranını, diğer tüm şartlar eşit olmak kaydıyla, yapılan kesintilerin toplam kesintisiz birikime oranı olarak da tanımlamak mümkündür. Bu tanıma göre masraf kesinti oranı aşağıdaki formülle hesaplanmaktadır. Kesintisiz Birikim-Kesintili Birikim Masraf Kesinti Oranı = Kesintisiz Birikim Eşdeğer yıllık kesinti, süre sonunda elde edilen birikime ulaşılırken uygulanan, Fon İşletim Gideri kesintileri dahil tüm kesintilerin oluşturduğu toplam kesinti yükünün yıllık tek bir kesintiye indirgenerek hesaplanmasıdır. Dünyada emeklilik sistemleri incelendiğinde genellikle, gönüllü sistemlerde zorunlu sistemlere göre kesinti oranlarının daha yüksek olduğu görülmektedir. Ayrıca, henüz yeterli büyüklüğe ulaşmamış sistemlerin doygunluğa ulaşmış sistemlere göre, az sayıda hizmet sağlayıcının olduğu sistemlerin rekabetin yaşandığı sistemlere göre kesintilerinin daha yüksek olduğunu söylemek mümkündür. Öte yandan, masraf kesinti oranlarının, katkılar üzerinden alınan yönetim gideri kesintisi ya da sisteme girişte bir kez alınan giriş aidatı gibi kesintilere kıyasla, varlıklardan alınan fon işletim giderlerine daha duyarlı olduğu görülmektedir. Aşağıdaki grafikte, yatırımcının yıllık 1.200 TL olmak üzere 20 yıllık bir tasarruf süreci içinde olduğu ve yatırımın yılda %8 (fon işletim gideri kesintisi öncesi) getiri sağladığı varsayılmakta ve masraf kesinti oranı hesaplanmaktadır. Giriş aidatları, sonuçları çok az etkilediğinden, göz ardı edilmiştir. Buna göre, %4 yönetim gideri kesintisi ve yıllık %2 bir fon işletim gideri kesintisine tabi olan bir yatırımcının birikimi, 20 yılda %20-%30 arasında masraf kesinti oranına tabi olmaktadır. 31.12.2010 tarihi itibarıyla BES’te geçerli olan ortalama yönetim gideri kesintisi (%4) ve yıllık fon işletim gideri kesintisi (%2,28) kullanıldığında ise masraf kesinti oranı %27,5 olmaktadır. Ancak bu yaklaşım, bazı kısıtlayıcı varsayımlar kullandığından dolayı eleştiri de almaktadır. Yatırım ve katkı payı aşamasındaki vergi teşviklerini göz önüne almaması ve alternatif yatırım aracında (pratikte var olmayan) kesintisiz getiriyi kullanması başlıca eleştiri noktalarını oluşturmaktadır. Öte yandan emeklilik sistemlerinin karmaşık yapısından dolayı, sunulan hizmet ve faydalar, vergi teşvikleri gibi konular ülkeler ve sistemler arasında farklılık göstermekte ve tüm büyüklükleri tek bir oranla (masraf kesinti oranı) ifade eden bir yaklaşımla, tüm bu karmaşık yapıların karşılaştırmalı incelenmesi her zaman mümkün olmamaktadır. Kesinti Tiplerine Göre Masraf Kesinti Oranının Değişimi %0-%10 %20-%30 %10-%20 %30-%40 Masraf Kesinti Oranı (20 yıllık) 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0 1 2 3 4 5 6 Yönetim Gideri Kesintisi (%) 7 8 Yıllık Fon İşletim Gideri Kesintisi 3,5 91 7 Emeklilik Şirketleri Almanağı Pension Companies’ Almanac 94 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu EMEKLİLİK ŞİRKETLERİ ALMANAĞI Emeklilik Şirketi İletişim Bilgileri/Pension Company Contact Details Genel Müdürlük/Headquarters AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. Telefon, Faks/Telephone, Fax Abide-i Hürriyet Cad. Bolkan Center No: 211 K: 2-3 34381 Şişli, İSTANBUL (212) 368 17 00, (212) 291 06 22 - 23 WEB Sitesi/WEB Site www.aegon.com.tr Adres/Address Toplam Sermaye Tutarı (TL)/Total Capital (TL) 133.000.000 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder AEGON TURKEY HOLDING B.V. %100,00 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder AEGON WONINGEN NOVA B.V. %0,00 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder AEGON INTERNATIONAL B.V. %0,00 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder USFH - NEZAM B.V. %0,00 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder AEGON TSJECHIE HOLDING B.V. %0,00 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder Emeklilik Şirketi İdari Kadrosuna İlişkin Bilgiler/Executive Staff Yönetim Kurulu Başkanı/Chief Executive Officer Dr. Gabor Tibor KEPECS Yönetim Kurulu Başkan Vekili/Deputy Chief Executive Officer Michal Kazimierz BIEDZKI Üyeler/Members Venelin Angelov YANAKIEV, Peter Zoltan MAHIG, Gabor Andras HAVAS, Uğur TOZŞEKERLİ Genel Müdür/General Manager Uğur TOZŞEKERLİ Telefon, Faks/Telephone, Fax (212) 368 17 03, (212) 291 06 22 e-mail Adresi/e-mail Address ugur.tozsekerli@aegon.com.tr Atanma Tarihi/Date of Appointment 30 Temmuz 2008/ July 30, 2008 Genel Müdür Yardımcıları/Assistant General Managers Zeka BİRMAN, Cenk GÜRER, Tankut EREN, Özge BÜYÜKUĞURLU Koordinatör/Coordinator Emeklilik Branşı Ruhsat Tarihi/Date of Pension Operation License 1 Ağustos 2003/ August 1, 2003 Emeklilik Şirketi İletişim Bilgileri/Pension Company Contact Details AVIVASA EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. Genel Müdürlük/Headquarters Telefon, Faks/Telephone, Fax Saray Mah. Küçüksu Cad. Akçakoca Sok. No: 8 34768 Ümraniye, İSTANBUL (216) 633 33 33, (216) 634 38 88 WEB Sitesi/WEB Site www.avivasa.com.tr Adres/Address Toplam Sermaye Tutarı (TL)/Total Capital (TL) 35.779.197 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder HACI ÖMER SABANCI HOLDING A.Ş. %49,83 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder AVIVA INTERNATIONAL HOLDINGS LIMITED %49,83 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder DİĞER/ OTHER %0,34 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder Emeklilik Şirketi İdari Kadrosuna İlişkin Bilgiler/Executive Staff Yönetim Kurulu Başkanı/Chief Executive Officer Zafer KURTUL Yönetim Kurulu Başkan Vekili/Deputy Chief Executive Officer Andrea MONETA Üyeler/Members Hakan AKBAŞ, David Angulo RUBIO, Ertan FIRAT, Meral EREDENK, Adam Jack USZPOLEWICZ, Hayri ÇULHACI Genel Müdür/General Manager Meral EREDENK Telefon, Faks/Telephone, Fax (216) 633 33 33, (216) 634 31 22 e-mail Adresi/e-mail Address meral.eredenk@avivasa.com.tr Atanma Tarihi/Date of Appointment 31 Ekim 2007/ October 31, 2007 Genel Müdür Yardımcıları/Assistant General Managers Selim AVŞAR, Mustafa Fırat KURUCA, Ali Önder LÜLÜ, Berkant DİŞCİGİL, Emre GÜNERMAN Emeklilik Branşı Ruhsat Tarihi/Date of Pension Operation License 7 Temmuz 2003/ July 7, 2003 Individual Pension System 2010 Progress Report PENSION COMPANIES’ ALMANAC ALLIANZ HAYAT VE EMEKLİLİK A.Ş. ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş. Bağlarbaşı, Kısıklı Cad. No: 13 34662 Altunizade, İSTANBUL (216) 556 66 66, (216) 556 67 77 İş Kuleleri Kule 2 Kat: 16-18-19-20 34330 Levent, İSTANBUL (212) 317 70 70, (212) 317 70 77 www.allianz.com.tr www.anadoluhayat.com.tr 20.000.000 250.000.000 ALLIANZ GROUP %86,00 TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. %62,00 TOKIO MARINE AND NICHIDO FIRE INSURANCE CO. LTD. %11,00 ANADOLU ANONİM TÜRK SİGORTA ŞİRKETİ %20,00 ALLIANZ SİGORTA A.Ş. %2,00 MİLLİ REASÜRANS T.A.Ş. %1,00 DİĞER/ OTHER %1,00 HALKA ARZ %17,00 Dr. Rüşdü SARAÇOĞLU Mahmut MAGEMİZOĞLU Enrico CUCCHIANI Salih KURTULUŞ Klaus DUHRKOP, Candemir ÖNHON, M. Kemal OLGAÇ, Tadaharu UEHARA, Cornelius Alexander Ioannis ANKEL, Lars HEIBUTZKI, Ahmet TURUL, Ömür ŞENGÜN Mete UĞURLU, A. Yavuz EGE, Yalçın SEZEN, Emre DURANLI, Ömer KARAKUŞ, A. Erdal ARAL, Nilgün İSKENDER Ömür ŞENGÜN Mete UĞURLU (216) 556 60 36, (216) 556 67 56 (212) 317 70 03, (212) 279 05 01 omur.sengun@allianz.com.tr meteugurlu@anadoluhayat.com.tr 19 Nisan 2010/ April 19, 2010 30 Ocak 2006 / January 30, 2006 Arzu GÜLER, Ayşegül OKTAY, Melda ŞUAYİPOĞLU, Solmaz ALTIN, Tolga GÜRKAN Uğur ERKAN, Engin Murat YÜKSEL, Oğuz Haluk SOLAK, Orhan BOZKURT 1 Ağustos 2003/ August 1, 2003 7 Temmuz 2003/ July 7, 2003 Ayhan SİNCEK DENİZ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. ERGO EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. Salih Tozan Sok. Karamancılar İş Merkezi No: 16 A Blok 34394 Esentepe, İSTANBUL (212) 370 15 00, (212) 336 33 76 Tophanelioğlu Cad. İsmail Zühtüpaşa Konağı No:11 34662 Altunizade, İSTANBUL (216) 544 00 00, (216) 544 00 10 www.denizemeklilik.com.tr www.ergoturkiye.com 24.500.000 60.000.000 DENİZBANK A.Ş. %99,86 ERGO GRUBU HOLDİNG A.Ş. %100,00 EURO SİGORTA A.Ş. %0,10 Andreas Matthias KLEINER %0,00 Ayla TOPRAK %0,01 Thomas Herbert SCHÖLLKOPF %0,00 Yeşim TOPRAK %0,01 Dr. Jochen Karl Friedrich MESSEMER %0,00 Sevgi TOPRAK TUNGA %0,01 Rainer Marcus HUBER %0,00 Dirk G. M. BRUNEEL Mehmet Akın KOZANOĞLU Hakan ATEŞ Dr. Stefan PASTERNAK Gökhan ERTÜRK, Gökhan SUN, Murat ÇELİK, Fatih ARABACIOĞLU, R. Deniz YURTSEVEN Recep AKKAYA, Sedef KORKMAZ, Zeynep Berna TÖREN R. Deniz YURTSEVEN Recep AKKAYA (212) 370 15 03, (212) 336 33 76 (216) 544 01 01, (216) 544 01 13 deniz.yurtseven@denizemeklilik.com.tr 30 Mart 2007/ March 30, 2007 26 Haziran 2009/ June 26, 2009 Fatih ÇELİK, Volkan TERZİOĞLU Başak BİLAN ÜLKER, İbrahim Sabri ERDEM, Haşim KILIÇ 21 Mayıs 2009/ May 21, 2009 20 Ağustos 2008/ August 20, 2008 recep.akkaya@ergoturkiye.com 95 96 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu EMEKLİLİK ŞİRKETLERİ ALMANAĞI Emeklilik Şirketi İletişim Bilgileri/Pension Company Contact Details Genel Müdürlük/Headquarters Adres/Address Telefon, Faks/Telephone, Fax FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. Sahrayıcedit Mah. Halk Sok. No: 48 Kozyatağı 34734 Kadıköy, İSTANBUL (216) 468 03 00, (216) 368 74 16 WEB Sitesi/WEB Site www.finansemeklilik.com.tr Toplam Sermaye Tutarı (TL)/Total Capital (TL) 40.000.000 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder FİNANSBANK A.Ş. %100,00 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder FİNANS PORTFÖY YÖNETİM A.Ş. %0,00 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder FİNANS FİNANSAL KİRALAMA A.Ş. %0,00 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder FİNANS YATIRIM MENKUL KIYMETLER A.Ş. %0,00 IBTECH Uluslararası Bilişim ve İletişim Teknolojileri Araştırma, Geliştirme, Danışmanlık, Destek San. ve Tic. A.Ş. %0,00 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder Emeklilik Şirketi İdari Kadrosuna İlişkin Bilgiler/Executive Staff Yönetim Kurulu Başkanı/Chief Executive Officer Mehmet Ömer Arif ARAS Yönetim Kurulu Başkan Vekili/Deputy Chief Executive Officer Üyeler/Members Leonidas THEOKLITOS, Adnan Menderes YAYLA, Erkin AYDIN, Ajlan SÖZÜTEK Genel Müdür/General Manager Ajlan SÖZÜTEK Telefon, Faks/Telephone, Fax (216) 463 03 43, (216) 368 74 16 e-mail Adresi/e-mail Address ajlan.sozutek@finansemeklilik.com.tr Atanma Tarihi/Date of Appointment 4 Temmuz 2007/ July 4, 2007 Genel Müdür Yardımcıları/Assistant General Managers Aşkın DÜŞÜNDERE, Tülay AKOVA, Ayfer SALTAN Emeklilik Branşı Ruhsat Tarihi/Date of Pension Operation License 11 Nisan 2008/ April 11, 2008 Emeklilik Şirketi İletişim Bilgileri/Pension Company Contact Details GROUPAMA EMEKLİLİK A.Ş. Genel Müdürlük/Headquarters Telefon, Faks/Telephone, Fax Groupama Plaza Eski Büyükdere Cad. No: 2 34398 Maslak, İSTANBUL (212) 367 67 67, (212) 367 68 68 WEB Sitesi/WEB Site www.groupama.com.tr Adres/Address Toplam Sermaye Tutarı (TL)/Total Capital (TL) 54.874.831 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder GROUPAMA SA %37,37 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder GROUPAMA SİGORTA A.Ş. %43,50 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder GROUPAMA INVESTMENT BOSPHORUS HOLDING A.Ş. %10,02 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder T.C. ZİRAAT BANKASI PERSONEL VAKFI %9,11 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder TAREKS-TARIM ÜRÜNLERİ ARAÇ GEREÇ İTHALAT VE İHRACAT A.Ş. %0,00 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder M. Emin ATASAGUN %0,00 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder Emeklilik Şirketi İdari Kadrosuna İlişkin Bilgiler/Executive Staff Yönetim Kurulu Başkanı/Chief Executive Officer Pierre Paul Joseph Leon Marie Ghislain LEFEVRE Yönetim Kurulu Başkan Vekili/Deputy Chief Executive Officer Mehmet AYDOĞDU Üyeler/Members Gérard Jean Henri Michel JOALLAND, Jean-Louis Henri Jules LAFFRAT, Alain Andre Felix BRUNET, Mümin AKYOL, Christian Louis COCHENNEC Genel Müdür/General Manager Ali Yılmaz YILDIZ Telefon, Faks/Telephone, Fax (212) 367 62 02, (212) 367 61 04 e-mail Adresi/e-mail Address y.yildiz@groupama.com.tr Atanma Tarihi/Date of Appointment Genel Müdür Yardımcıları/Assistant General Managers 1 Ocak 2010/ January 1, 2010 Elisabeth GEHRINGER, Gündoğdu Şenol ÜNEN, Ramazan ÜLGER, Şebnem ULUSOY, Esra BOZKURT Emeklilik Branşı Ruhsat Tarihi/Date of Pension Operation License 1 Ağustos 2003/ August 1, 2003 Individual Pension System 2010 Progress Report PENSION COMPANIES’ ALMANAC FORTIS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GARANTİ EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. Eski Büyükdere Cad. No: 209 Tekfen Tower 34394 4. Levent, İSTANBUL (212) 319 32 00, (212) 357 00 90 Mete Cad. No: 30 34437 Taksim, İSTANBUL (212) 334 70 00, (212) 292 37 00 www.fortisemeklilik.com.tr www.garantiemeklilik.com.tr 54.100.000 50.000.000 BNP PARIBAS ASSURANCE %100,00 T. GARANTİ BANKASI A.Ş. %84,90 CARDIFASSURANCE RISQUES DIVERS %0,00 EUREKO BV. %15,00 CARDIF ASSURANCE VIE %0,00 DİĞER/ OTHER %0,1 Jean-Bertrand Marie LAROCHE %0,00 Gerard Christian BINET %0,00 Jean-Bertrand Marie LAROCHE Ergun ÖZEN Gerard Cristian BINET Gökhan ERÜN Pascal Raymond PERIER, Philippe Marcel Antoine ALLEMAND, Pierre Jean Marie de Portier de VILLENEUVE Johannes Antonius NİJSEN, Hayrullah Murat AKA, Muammer Cüneyt SEZGİN, Ali Fuat ERBİL, Mehmet SEZGİN, Erhan ADALI, Faruk Nafiz KARADERE İzzet Cemal KİŞMİR Erhan ADALI (212) 319 32 00, (212) 357 00 90 (212) 334 70 15, (212) 292 38 01 cemal.kismir@teb.com.tr / cemal.kismir@cardif.com erhana@garantiemeklilik.com.tr 23 Şubat 2011/ February 23, 2011 Sema AKÇA, Nazif Orhan PAMİR, Mehmet Sinan ERİŞEN, Ebru TAŞÇI FİRUZBAY 19 Eylül 2005/ September 19, 2005 26 Ağustos 2003/ August 26, 2003 Cemşit TÜRKER, Ömer MERT, E. Yasemen KÖNE, Ahmet KARAMAN 7 Temmuz 2003/ July 7, 2003 ING EMEKLİLİK A.Ş. VAKIF EMEKLİLİK A.Ş. Arapcami Mah. Tersane Cad. No: 5 Karaköy 34420 Beyoğlu, İSTANBUL (212) 334 05 00, (212) 252 77 98 Muallim Naci Cad. No: 22 34347 Beşiktaş, İSTANBUL (212) 310 37 00, (212) 310 39 99 www.ingemeklilik.com.tr www.vakifemeklilik.com.tr 45.000.000 26.500.000 ING Continental Europe Holdings B.V. %99,99 T. VAKIFLAR BANKASI T.A.O %53,90 DİĞER %0,01 (ING Verzekeringen Intertrust II BV- ING GÜNEŞ SİGORTA A.Ş. %37,00 Verzekeringen Intertrust III BV- ING Verzekeringen Intertrust IV VAKIFBANK PERSONELİ ÖZEL SOSYAL GÜVENLİK HİZMETLERİ VAKFI %1,00 BV- ING Verzekeringen Intertrust V BV) VAKIF YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. %8,00 DİĞER/ OTHER %0,10 Rigt Hein KLIPHUIS Hasan SEZER John Thomas McCARTHY Halim KANATÇI Tankut Taner ÇELİK, Bram BOON, Jetse Frederik DE VRIES M. İlker AYCI, Mehmet CANTEKİN, Arif DÜLGER, Mehmet BOSTAN Jetse Frederik DE VRIES Mehmet BOSTAN (212) 334 05 01, (212) 251 31 62 (212) 310 37 37, (212) 310 39 99 jetse.devries@ingemeklilik.com.tr mbostan@vakifemeklilik.com.tr 17 Mart 2010/ March 17, 2010 29 Aralık 2010/ December 29, 2010 Süleyman Sarper EVREN, İhsan ÇEVİK 7 Temmuz 2003/ July 7, 2003 Türker GÜRSOY, Fahrettin BAYRAKTAR, Murat TANRIVERDİ 1 Ağustos 2003/ August 1, 2003 97 98 Bireysel Emeklilik Sistemi 2010 Gelişim Raporu EMEKLİLİK ŞİRKETLERİ ALMANAĞI Emeklilik Şirketi İletişim Bilgileri/Pension Company Contact Details Genel Müdürlük/Headquarters YAPI KREDİ EMEKLİLİK A.Ş. Telefon, Faks/Telephone, Fax Yapı Kredi Plaza A Blok Büyükdere Cad. 34330 Levent, İSTANBUL (212) 336 76 00, (212) 336 79 79 WEB Sitesi/WEB Site www.ykemeklilik.com Adres/Address Toplam Sermaye Tutarı (TL)/Total Capital (TL) 58.000.000 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder YAPI KREDİ SİGORTA A.Ş. %99,93 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder DİĞER/ OTHER %0,07 Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder Sermayedarın Adı ve Hisse Oranı/Name and Share of Shareholder Emeklilik Şirketi İdari Kadrosuna İlişkin Bilgiler/Executive Staff Yönetim Kurulu Başkanı/Chief Executive Officer Tayfun BAYAZIT Yönetim Kurulu Başkan Vekili/Deputy Chief Executive Officer Genel Müdür/General Manager Alessandro M. DECIO H. Faik AÇIKALIN, Ahmet Fadıl ASHABOĞLU, Marco CRAVARIO, Doç. Dr. S.Giray VELİOĞLU (Murahhas Aza) Taylan TÜRKÖLMEZ Telefon, Faks/Telephone, Fax (212) 336 77 45, (212) 336 77 55 e-mail Adresi/e-mail Address tturkolmez@ykemeklilik.com Atanma Tarihi/Date of Appointment 1 Mayıs 2009/ May 1, 2009 Genel Müdür Yardımcıları/Assistant General Managers Umur ÇULLU, Dr. S. Bülent ERİŞ Emeklilik Branşı Ruhsat Tarihi/Date of Pension Operation License 7 Temmuz 2003/ July 7, 2003 Üyeler/Members Bu raporda yayımlanan bilgiler, kaynak gösterilmek şartıyla izinsiz olarak tekrar yayımlanabilir ancak bilgilerin ticari amaçla kullanımı EGM’nin yazılı iznine tabidir. EGM bu raporun hazırlanması sırasında kullandığı veriler ya da dış kaynaklardan temin ettiği bilgilerdeki hata ve eksikler ile basım hataları kapsamında mükellefiyet üstlenmez. Sarıkanarya Sokak No:18 Yolbulan Plaza A Blok Kat: 1 Kozyatağı/İstanbul Tel: (216) 571 66 00 Fax: (216) 571 66 01 www.egm.org.tr ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------