Botanik demo-II-2012
Transkript
Botanik demo-II-2012
Arş.Gör.Uzm.Tuğba GÜNBATAN Farmasötik Botanik Uygulama II Farmakognozi ABD 3. KAT Prof. Dr. Didem Deliorman Orhan Arş. Gör. Dr. Nilüfer Orhan Prof.Dr.Didem DELĐORMAN ORHAN Arş.Gör.Dr.Nilüfer ORHAN Arş. Gör. Uzm. Tuğba Günbatan Arş. Gör. Ecz. Fatma Ayaz Ecz. Esin Budakoğlu Ecz. Fatma AYAZ Ecz. Esin BUDAKOĞLU Farmasötik Botanik Laboratuvarı DĐKKAT !!! • ? Öğrenci yemekhanesinin bir üst katı • Öğrenci panoları (mavi ve kırmızı) – Ders programı – Malzeme listesi – Sınav sonuçları – Tüm duyurular Program: 13 Hafta Devamsı Devamsızlı zlık: %20 Tek vize Çalış malar 20 puan üzerinden alışmalar değ değerlendirilir Lab içi ortalamanı ortalamanın %60’ %60’ı Vizenin %40’ %40’ı Final Laboratuvar Düzeni FÖY Beyaz laboratuvar önlü nlüğü Çizgisiz harita metot defter (Beyaz) – 2 adet fotoğ fotoğraf Yumuş Yumuşak uçlu kurş kurşun kalem, kalem, silgi Lam ve lamel, lamel, pens, toplu iğ iğne, makas Temiz bir tülbent veya gazlı gazlı bez Temizlik bezi GÜEF Farmakognozi ABD Ücreti Alacakların listesi Kaynak kitaplar: • Nevin Tanker-Ankara Üniversitesi Farmasötik Botanik Uygulama • Hüsnü Çakırlar, Palme Yayıncılık, Açıklamalı Genel Botanik Ve Bitki Anatomisi Atlası 1 Farmasötik Botanik Amacımız; ilaç olarak kullanılan veya ilaç hammaddesi elde etmede kullanılan tıbbi bitkileri tanıma, öğrenme DROG Đlaçların hazırlanmasında kullanılan bitkisel veya hayvansal ? bitkileri tanımlamada kullanılan kavramlar ? bitki ve drogların morfolojik ve mikroskobik özelliklerini inceleme (biyolojik) kaynaklı ilkel maddeler Drogların Adlandırılması DROG Latince binomial adlandırma Bitkinin tamamı tamamı herhangi bir parç parçası ası • Kullanılan kaynağın adı - bitki/hayvan/mikroorganizmanın adı • Kullanılan kısım – yaprak, çiçek, toprak altı gövdesi… Bitkide doğal veya bir uyarı sonucunda gelişen/ bir işlem ile e.e. Uygulama Programı Programı Mikroskop Mayalar, Mantarlar, Likenler Yaprak Çiçek Meyve ve Tohum Kabuk, Kö Kök Drog Tanı Tanıma Đğne Đğne Yapraklı Yapraklılar Familya Tayini, Herbaryum • Elde edilen ürün – Reçine, zamk, uçucu yağ… Folia Menthae Mikroskop 1. Mikroskop Ayağı 2. Mikroskop Gövdesi 3. Binoküler Mikr.Tüpü 4. Revolver 5. Makrometrik Vida 6. Mikrometrik Vida 7. Mikroskop Tablası 8. Şaryo 9. Şaryo Kontrol Vidaları 10.Lamba 11.Potansiyometre 12.Kondansatör 13.Objektif 14.Okuler 15.Diyafram 2 Preparat Hazırlama Lam KESĐ Reaktif Materyal Lamel TOZ DROG Isıtma (gerekliyse) Reaktifin tamamlanması Fazla reaktifin temizlenmesi Soğutma Bitkiler Alemi Bakteriler Mavi Algler Algler ve Su Yosunları Mantarlar Kara Yosunları Eğreltiler Tohumlu Bitkiler LĐKENLER Kaya, taş taş, ağ ağaçları ların üzerinde, toprak yüzeyinde HÜCRE Hücre çeperi Lümen Protoplazma • Sitoplazma • Çekirdek • Plastidler • Kloroplast • Kromoplast • Lökoplast MYCOPHYTA Klorofilsiz Gerç Gerçek kök-yaprakları yaprakları yok Heterotrof Parazit veya saprofit Tatlı Tatlı sular ve karada Sporlarla ürer Hif, Hif, Miselyum Bitkilerin Đncelenmesi Gymnospermae Spermatophyta (Açık Tohumlular) (Tohumlu Bitkiler) Angiospermae (KapalıTohumlular) Çöllerden Çöllerden tundralara kadar, deniz seviyesinden alpin alanlara kadar Monocotyledones (Tek Çenekliler) Dicotyledones (Çift Çenekliler) Monokotil Özellikleri kotiledon alg + mantar (ortaklaş (ortaklaşa yaş yaşam)=LĐ am)=LĐKEN kabuk halka Çiçek üyeleri 3’ün katı Tohum 1 çenekli iletim demetleri Gövdede iletim demetleri Yapraklar paralel damarlı 3 Yaprak Gövde veya dal üzerine noduslarla bağlı, yeşil, fotosentez yapan organ Basit Yaprak Bileş Bileşik Yaprak Lamina tepesi= APEX Basit Yaprak lamina Lamina lamina kenarı eksen Lamina kenarı Lamina tabanı= BASĐS stipula foliol Yaprak sapı= PETĐOL dikensi stipula Yaprak tabanı Yaprak Yaprak ayası orta damar Lamina Şekli Yaprak kenarı damar petiol stipula stipulasız yaprak stipulalı yaprak sesil (sapsız yaprak) Yaprak Yaprak Lamina Tabanı Lamina Tepesi akuminat akut obtus trunkat emarginat akuminat oblik obkordat akut sagitat kuspidat obtus hastat mukronat kordat trunkat 4 Yaprak Lamina Kenarı Kenarı Yaprak Gövdeye Bağlanış Yaprak Damarlanma Sistemi Yaprakları Yaprakların Gö Gövde Üzerinde Diziliş Dizilişi Disksel Lamina Yapısı ve Yüzeyi Vertisillat Parç Parçalı alı ve Bileş Bileşik Yapraklar Đnce, zarımsı, yumuşak, sert, derimsi Succulent (su depo eden) Tüy yoksa; glaber Tüy varsa; glandulosus (salgı tüyü) hirtus (uzun zayıf) lanatus (yünlü gibi) pilosus (kısa ince zayıf) kısa-sert keçe gibi 5 YAPRAK (FOLIA) Epiderma Mezofil Palizat P. Sünger P. Bifasyal yaprak Đletim doku F. Belladonnae Monofasyal yaprak Bir yaprağı mikroskopta incelersek… ÇĐÇEK polen tanesi stigma anter flament petal stilus polen tüpü ovaryum ovül sepal reseptakulum pedisel 6 Kaliks=ÇanakYaprak=Sepal Korolla=Taç Yaprak=Petal Serbest -> koripetal Birleşik -> gamopetal Serbest -> korisepal Birleşik-> gamosepal Bazı Familyalara Karakteristik Farklı Çiçek Tipleri miğfer Çiçekte kaliks ve korolla farklılaşması varsa; => SEPAL ve PETAL + => PERĐANT ÖRTÜ dudak Labiatae Farklılaşma yoksa; => TEPAL + => PERĐGON ÖRTÜ veksillum ala ala karina Fabaceae karina Androkeum=Erkek Organ=Stamen Stamen= Anter + Flament Monandr: 1 stamenli Diandr: 2 stamenli…. Poliandr: Çok sayıda stamen Staminot,Staminodyum: Körelmiş stamen Monodelf: Stamenler bir tüp halinde birleşmiş 7 Ginekeum= Dişi Organ=Pistil stigma ovüller PĐSTĐL lşklklşklşklşkş stillus plasenta ovaryum Plasentasyon Ovüllerin ovaryumda dağılımı Çiçek Halkaları alkalarının Reseptakuluma Bağlanışı lanışı Perigin Epigin G G Hipogin G Çiçek Simetrisi Çiçek Formülü I. Kısımların Simgeleri K = kaliks C = korolla A = androkeum G = ginekeum P= Perigon G üst durumlu/ G alt durumlu II. Kısımların sayıları: Aktinomorf (Düzenli) (birden fazla simetri ekseni) a Zigomorf (Düzensiz) (bir simetri ekseni) z K5 = 5 serbest petal C0 = korolla bulunmuyor, petal yok x = farklı sayıda ∞ (sonsuz) = 20 den fazla, çok sayıda 8 Çiçek Formülü Trimer (Monokotil) 3 sepal 6 tepal 3 petal 3+3 stamen 3 (karpelli ovaryum) Karahindiba çiçeği Flos Taraxaci Taraxacum officinalis Çiçek formülü: a P3+3 A3+3 G3 Çiçek diyagramı: Çiçek Durumu=Đnfloresans Çiçek Durumunun Üyeleri Terminal Çiçek Pedisel=Çiçek sapı Brakte (spata,involukrum) Pedunkul=Çiçek durumu sapı Lateral Çiçek durumu Aksilar Rasemoz Çiçek Durumu Basit Rasemoz: Ana eksen büyümesi devamlı Bileşik 1-Rasemus (salkım) 1-Panikula 2-Spika (başak) 2-Bileşik Spika 3-Spadiks (çomak) 3-Bileşik Umbella 4-Amentum (kedicik) 4-Bileşik Korimbus 5-Strobilus (kozalak) 6-Umbella (şemsiye) 7-Kapitulum (baş) 8-Korimbus Simoz: Değişmez bir ana eksen yok 9 Simoz Bostriks Drepanyum Sinsinus Ripidyum ÇĐÇEKLERDE TOZLAŞMA ORKĐDE Dikasyum Pleyokasyum ☺Meyve ve Tohum ☺Kabuk, Kök ☺Drog Tanıma ☺Đğne Yapraklılar ☺Familya Tayini ☺Herbaryum 10