Cildin Mantar Enfeksiyonları - Institut für Medizinische Diagnostik

Institut für Medizinische Diagnostik
Berlin - Potsdam MVZ GbR
Hangi malzemeler analiz edilebilir?
Bir mantar enfeksiyonunun moleküler biyolojik
aşağıdaki malzemeler ile ortaya çıkarılabilir:
•
•
•
kanıtı
Sunan:
Hasta bilgilendirme
Parmak ve ayak tırnakları
Cilt kepekleri
Saçlar (saç kökleri mevcut olmalı)
Örnek alınırken malzemenin tedavi başlangıcı öncesi veya
tedaviye ara verildiğinde alındığına dikkat edilmelidir. Lütfen
hekiminize örneğin merhem veya sprey şeklinde ilaçlar
uygulayıp uygulamadığınızı bildirin.
Mantar enfeksiyonu şüphesinde neler yapılmalı?
• Olası bir enfeksiyonu kendiniz tedavi etmeyin. Aile
hekiminiz veya bir dermatolog ile irtibata geçin ve böylece
bir uzmana danışın.
•
Patojenin bir tanısal test ile belirlenmesini sağlayın.
Böylece doğru etkin madde ile tedavi edileceğiniz de
sağlanmış olur ve tedavinin başarısı da artar.
•
Bir enfeksiyonu yeterince uzun bir süre tedavi ettirin. İlaç
kullanımını erkenden keserseniz enfeksiyon doğru
şekilde geçemeyebilir ve yeniden mantarlar üreyebilir.
•
Enfeksiyonlu bölgeyi kaşımayın. Böylece o bölgede
iltihaplanma olabilir. Ayrıca mantar hücrelerinin vücudun
başka bölgelerine taşınma riski oluşur.
•
Enfeksiyonun büyümesini önlemek için ortak havlu
kullanımından kaçının. Banyoda hijyene dikkat edin ve
mantar hücrelerini öldürmek için kullanılmış giysileri/
havluları mümkün olduğu kadar yüksek sıcaklıklarda
yıkayın.
Muayenehane damgası
Muayene masrafları
Yasal sigortalılar için:
Moleküler biyolojik kanıtın masrafları sağlık sigortaları tarafından
karşılanmaz ve hasta tarafından ödenmelidir.
Özel sigortalılar için:
Eğer alınacak hizmetler daha önce kapsam dışında bırakılmamış
ise masraflar sağlık sigortası tarafından güncel Doktorlar İçin
Ücret Yönetmeliği (GOÄ) uyarınca üstlenilmektedir.
İrtibat
Uta Küsters:
Ulrike Haselbach:
Dr. Thomas Ziegler:
Cildin
Mantar Enfeksiyonları
Moleküler biyolojik
patojen kanıtı
- hızlı ve güvenilir -
u.kuesters@imd-berlin.de
u.haselbach@imd-berlin.de
t.ziegler@imd-berlin.de
Test ile ilgili bilgiler için: www.mycoderm.de
Tıbbi Tanılama Kurumu Berlin - Potsdam MVZ GbR
Institut für Medizinische Diagnostik
Berlin - Potsdam MVZ GbR
Nicolaistraße 22, 12247 Berlin (Steglitz)
Tel (030) 77 001 322, Fax (030) 77 001 332
Info@imd-Berlin.de, www.imd-berlin.de
Friedrich-Ebert-Straße 33, 14469 Potsdam
Tel (0331) 28095 0, Fax (0331) 28095 99
info@imd-potsdam.de, www.medlab-pdm.de
Diğer kan alım noktalarını internet sayfamızdan öğrenebilirsiniz.
Mayıs 2013 itibariyle geçerlidir. Değişiklik yapma hakkı saklıdır.
Laboratuvar tıbbı • Mikrobiyoloji • İnsan genetiği
Transfüzyon tıbbı • Hijyen
Mantar enfeksiyonları – çok yaygın bir halk hastalığı.
Mantar enfeksiyonları (Mikozlar) yaygındır ve kolayca bulaşabilir.
Ciltte en sık rastlanan hastalıklar arasındadır. Her üç Almandan
biri henüz ilerlemiş ve tedavi gerektiren bir mikoza sahiptir.
Erkekler ile yaşlı insanlarda kadınlara veya genç insanlara
nazaran daha sık rastlanır.
Mantarlar nemli vücut bölgelerini severler ve dolaysıyla tercihen
parmak aralarında ve ayak parmakları aralarında çoğalırlar.
Ancak parmak ile ayak tırnaklarında da ürerler, kafa derisinin
kısımlarına yerleşirler, saç ve sakala da bulaşırlar ve cinsel
organlar ile koltuk altlarında da bulunabilirler. Bu tür mikozlara lifli
mantarlar, maya mantarları ve küf mantarları neden olur, lifli
mantarlar burada en önemli rolü oynarlar. Cilt mantar
enfeksiyonların klasik belirtileri arasında aşırı kaşınma, kızarma,
kabarcık oluşumu ve kepek oluşumu bulunmaktadır. İlgili
bölgelerde renk değişimi de olabilir. İkincil olarak tanımlanan
enfeksiyonlara da yoğun kaşıma ile oluşan mikro
yaralanmalardan nüfuz eden ve iltihaplı süreçlere yol açan
bakteriler neden olur.
Ayak ve tırnak mantarları cilt mantarların en sık rastlanan şeklidir
ve sıkça birlikte ortaya çıkarlar. Mantarlı tırnaklar kalınlaşır,
kırılgandır, çatlar, sönüktür ve beyaz sarımsı bir renk alırlar.
Sıkça ciddiye alınmamasına rağmen tırnak mantarı her zaman
ciddi olmayan bir sorun değildir. Tedavi yapılmazsa patojen
engellenmeden tırnağın içine büyüyebilir, ayrışımına neden
olabilir ve sonunda tahrip edebilir. Baş derisi mikozları genelde
çocuklarda, bağışık sistemleri zayıf insanlarda, şeker
hastalarında ve hayvan sahiplerinde ortaya çıkar. Patojenler
birçok durumda hayvanlardan bulaşır ve göze batan, kısmen
kepek şeklinde olan farklı büyüklüklerde enfeksiyon kaynaklarına
neden olabilir. Bu tür mikoz kaynaklarından dolayı patojenler
saçlara da bulaşabilir. Saç köklerine nüfuz edip oradan daha da
yayılırlar. Saçlar sönük, kırılgan olur ve koparlar. İlerlemiş bir
bulaşma saç dökülmesine de neden olabilir (Alopecia).
Resim: Ayak başparmağında (solda) ve koltuk altında mantar
enfeksiyonu (sağda).
Mantarlar nasıl bulaşır?
Mantarlar genelde sporlar üzerinden çoğalır. Evreler uzun süreli
ve dirençlidir. Doğrudan veya dolaylı temas ile ya antropofil
olarak insandan insana ya da zoofil olarak hayvandan insana
bulaşırlar. Zoofil enfeksiyonlardaki önemli enfeksiyon kaynakları
evcil hayvanlar ve ayrıca hayvanat bahçesi hayvanları ile
yararlanılan hayvanlardır. Dolaysıyla zoofil mikoz şüphesi
durumunda hayvanlar da muayene ve tedavi edilmelidir.
Bir patojen, vücutta uygun bir yere yerleştikten sonra lif şeklinde
siğiller halinde (Hifler) çoğalmaya başlar ve cilt yüzeyinden de
daha derin katmanlara ulaşır ve bir mantar ağı oluşturur (Misel).
Yerleşmiş enfeksiyonda sporlar ilgili bölgeden kolayca vücudun
diğer bölgelerine bulaşabilirler, örn. giysiler, havlular veya aşırı
kaşınma yoluyla.
Bazı faktörler mantar enfeksiyonlarının oluşumunu destekler.
Bunların arasında kapalı yüzme havuzlarında çıplak ayakla
dolaşmak, ortak duş kullanımı ve soyunma kabin ile saunalarda
bulunmak vardır. Dar ayakkabı ve sentetik çorap kullanımından
kaçınılmalıdır, zira basınç gören yerler ve aşırı ter oluşumu
mantarlar için ideal çoğalma ortamları yaratır. Bunun dışında
sağlık unsurları da bir rol oynamaktadır. Yaş ile birlikte incelen cilt,
zayıf bir bağışıklık sistemi, metabolizma hastalıkları (örn. şeker
hastalığı) ve kanlanma rahatsızlıkları enfeksiyon olasılığını arttırır.
Tanının koyulması neden önemlidir?
Bir mantar hastalığı ne kadar erken doğru bir şekilde tedavi
edilirse, o kadar hızlı şekilde iyileşir. Böylece vücudun başka
yerlerine ve başka insanlara bulaşması da önlenmiş olur.
Mantar hastalıkları, enfeksiyonun türü ve derecesine göre çok
sert olup uzun süreli tedaviler gerektirebilir. Bir mikozu başarılı
bir şekilde tedavi edebilmek için aşağıdaki unsurlar dikkate
alınmalıdır: Ciltteki mantar enfeksiyonları dışarıdan her zaman
diğer cilt hastalıklarından kesin olarak ayırt edilemez. Tüm
mantar enfeksiyonların aynı şekilde tedavi edilemedikleri de işi
zorlaştırır. Dolaysıyla etkili bir tedavi için doğru etkin maddenin
seçimi yanı sıra nasıl verileceği de önemlidir (merhemler,
spreyler, oje, tentür veya haplar).
Patojenin tanısal kanıtı bir mantar enfeksiyonunu diğer hastalık
nedenlerine karşı sadece harici kılmaz, ayrıca örn. antropofil
veya zoofil patojenin söz konusu olup olmadığını da belirler.
Böylece tedavi için doğru ilacın seçilmesi de sağlanır. Bu da
tedavinin başarısını arttırır ve dayanıklılıkların oluşumunu da
önler.
Tanısal kanıt nasıl bir şeydir?
Mikoz patojenleri standart veya moleküler yöntemler ile
kanıtlanabilir. Standart yöntemler mikroskopik kültürler ile
kanıtlarken, moleküler tanıda patojen-gen (DNA) olup olmadığı
araştırılır. Bu yöntemin avantajları aşağıdaki gibidir:
a) Zamandan tasarruf, zira hızlı şekilde yapılabilmesi
sayesinde örnek alımı sonrası henüz 2-3 günde sonuç
elde edilir.
b) Yüksek bir güvenirlik/güvenlik, zira en düşük miktarlarda
DNA kanıtlanabilir.
c) Geniş patojen yelpazesi, böylece birden fazla patojen aynı
anda analiz edilebilir.