Int~ topIumJar - Edebiyat Fakültesi Dergisi
Transkript
Int~ topIumJar - Edebiyat Fakültesi Dergisi
193 TUR_ıvn1>EıNTtHAlt.LA.RİNVAŞYE'CINSITETıGORE.. , DACndMl . GIRI $w AMAÇ Int~ topIumJar~ '.~'~'~ . dö~~Jehbirş05YatprOblem- dir. Genel oIarak$OSvaıpiGbI_liır,i.n~n:.~aıitŞJar",'.yı~dw genelikletoplumda\ta5vipl~_by.c:tawaritJÖıeu.ıtnita,.r:" . ". , .' o;Itıdhard;t' -', " , . - Genelo.ıarak&ütiindinferin'~biry~t;iı1.lihaya.tfi1ln t~n'yaait oIwju; insanm hayattnakend1$iniP~onYerrnesi"nin~tabıata:&~~' Kuiıı-ıç, intihar ~aytnınkorkUtu(:CJ'oIuş_bfr "'~idir. 'F~,bJtÔri kOrku Yebaskllara "atınen insanlar in~hatederler. . " · '. .' . . . l~tihanngeneJlikletasViP' görrneyettbir~$ 'ot~unu söyfemiştik. Bazı toplumlardabeUikoŞUıIar~ intihara-izii\\'erJldiJinlt~tta-bazari il1Sı1nbnnimihara teşvikedildikltrini gÖriiyoruı. Urneiin;R~'({a ~niBtdiii"kis.yen kişiıittiharnedenlerini ~oYasunar,onlrionay'lfjt.ı~.Kfndistantdad;t "stıı-"by~ gulamasını görmekteyiı. "SUt&e'''. kotaSı ~fcacllnmkecasuunul-ıaze. t~ninde !<endiniyakmasICht.8uda'ffan~diY"~~."ıt".d'k8tri1a benzer örnekleri ç.oğaltm~ mUinkiIndiir.Ötneiitf'J~a'utdıJıerSUÇfirınan ~tini (Sde'~. mek veya~.tanbçtnmak için ''har_iri~'y'teşvikedmrdi.'l , YüzyıllarbOyu ıntitiar!n.çeŞitlideği~l!!feiliŞkisiara'tıh~~ItlF. Genelola: rakintiIWapsifctlôjik açı~ batömu,;ilUib. ,tdM kiştferde,bazı rutUI boXUkluk. lararanmıştlr~<\"J " ". ' . '. " :,.~~ı - r '1897'deintiharkonu-ı.<1eme.lbirçaıış;na~anDurktıeinı'n "Intihar"ım. .--, görüyorui. O~im sonmıfntihar. ~rt' ~rinde ~aI1,1anafaşUrm.utarclanbı. zılan intihankişinin ruhsal ve ~~IY.$Jnda1Q, ~\lkl~ ~ girişilenbir davranışolarak açlklımayaç~hŞlrken, b!rkı~"" <iatOPtoh1saJyap«laki bazı öıel1iklerin bilZl durumlareainsanları ...intib3l'asqttildedili ..~b~flhiŞ.lerdir. EndIi$1I'ileı-' '- miş topfUmlarda,baZlA"Jium1annldşininihtiVaç~ tartıplırken, kjşi"in ~mbraaş-rı tıywnya .iti . araşı.rmabra konu ot.ı..uşıur. ~ yetttince c:ev~ \retmedill iftdlWi etkisi '. aurklWim sonrası, detayhintihar araş~na ratmenaenel. olarakkabul edilen bir iriımar nedenlerijeorisi yoktUr..Gene.ldefiL!«Ik ofbk insandmamş.ları- .. ArqbrmaGöıe~ai Di.~Haee*ite,Univerde.i~~iBöI1knü. 1. Jı;mileDurkbeim.SuiCi4e,1he ~Pre... ~ 19&4..:a~a31. . 194 .J . nın açıklanmasına . . çahşdnuştar. Bu. konw.taetki1i uç senelgörüştensöz ed~bilir. _ i. P$ikoanaltik~klaştnı.Temsil9iWf;;S.fteU4 yatdşun.Qe~ı-rW, II.SoSYaleudJeti~çi . '. C.H. Cooley ve G.H.MeacJ; ve K. Mennin dir. J.M: 8aldWin, . .' . . III. Sosyal' bütÜhleşrneyieSas alan .y~ım_Temşik:iled:J.P. j~tiharınedeR inaıliyOlVzl ~unakar1iwrilebile(ekilk . nemdeve her toplumda «tıyaçtkma5r've ~1iiophimtarin An~~"'çatiıı-lar' proi:JIern obtakIQbü(~iI~i(~ , Gibbs ve- . W.T.Marfin'<Iit. cevap 0fUIJ'ther dö. çotundasosyal ilket~türWdeintiha' :nn oJ~dlğl'6rÜI.ünik1aİ<$itti Jsp;ltett"nsORt~ AI~sQSyOIojuAlfied.\yierkaI)t MadaaastW~da-topIcJ'.iJ1~arın'yarhtlOj ritPO'etmiş'1896'da "tn} Zelanda'e4 ~.. . .. . . 2 t~ , ' TÜrkiye'de. .1974;yilttt4t ()1~,.ı!J11;yilt~ J881ç1~in.k~ir1i i~tistiklerden. ~reniyoruı. .Gel'ç~irtf#4~.. Bunarağmen;he~ \'Jf de d8şünüiheintihat~ ~ ..ı~.tJ.. öJciirdüğiinü ~J1ann&ok üstündedil'. ' n8fUshi1»f.köyiirı~~~ğrşek1initsUftm$a)'~Iar'~~bif~ k.anfr.' çe»karaştlf'ntamevQiğ~~ıerde:.~haru'd4i$tk,',~.'~~ğibir' cut oJdJI{tı' ~4' 'türkive '~kODJlya ~~j~açıd.aft .Yaklaşan.çabşmaiaryok. denecek kadar aıdtr. Me~ut:~J~,in~~anpkildeyadafQiçük lıit"ÖI't1eklerri . ,e-ı' dail'lım ve bötselere.,göre gl'ubumla"t'a~~. .t~ye'din gösterdiği. f.~I1t~.if..cW1a.önce~~~ınif~intibarYakJ~untmlZıt1elirl~- yen .temel ne~..deJ}biri"l'.çaIJ,~~r~...'I~daTültdye'~ki rı yaş,ye,cinSiyetaibldejişbıiier ~ç1SlfJdan'dii...~1t . , intiharla. Ufıt»ttrmaktlf. INTI8ARINTANIMt Inti~lg.jitik4i1...çefitli.tanlrNan vebtJtanımiar .v';'invı tartıŞmalara yol ' açm~şttr.Ortı'Çaidabtincedei,.ıit.aranıanuna_len. $Uihomiçido'yada'sui ipisus homicidum' cteyim~ri.,kUIl"uhrdi.lntiiıar.f.rapçaakinaht (kurban) kelimesindf!ngelir..rçeJ~ttJP Tü~~irrnesi:r.zi~d~mın«leolnwştur. Bu dönem~ 'kindini ~tJetme'f1ii.ıyerin~ 'irtdhaf; kf.II~lmava ~,tIt} . , , Durkheirri'e '..Jôfe. intihar..'.bışitol~~tekttk .birimlerin. bir tOpıaml değitdir. O kendi 'içi~ bit'.'suigerıer1S'~it.k()ft~~fir. Ourktıeirn,~istik,altruis. . tik ve anomikoliNk, üzereÜçtip it1tihar'~In1Iar' DUI1çheim~in teOr'isinintemelinde . sosyal gı'''pladayemrince .1»iitUntetenv:rnil Vey"çOkfa~biitiinleşmiş. olmasının kişiyi intihara ~r6kleyeceji.,tez.i yat~ktad"..Ö~na 8ö.re,kırsal böltelerde, dini . . ~yrek görülür. ilişkı1~ri içi~~ayanlardaintihar RftIPIarda.vegiiqtiiakr:abal,ık . 2 3 ( . . ", - Jacques Choron. Sujçide.Charles s.~r's$Pp$, NewYork,J,,972, 5.9 , Ne~ Arkun; lntihttt'm.P.i~dm.,nikter.~.F.c;~t.. İstanbul, 1978, $.25. .. 195 Iİu görüşler bugil1de'yaygin bir şeküde kabUL:~te~ bizim çakJ~sonuçla. rımız da Türkiye'decte durumun be~ıer.~cf!.tiı..;ıugös.r~ıedir, ~m,belirltdiii bu intihar tiPıerini~yrl tinı~~tıdır.Ge'" ol:.,-ak intihan şöyle Goımlar: "intiharbir kimsenin SOfIUc;Urt ~ ~I~ını bi~oıumlu ya. olumsuz bir davrartışla,dolt'udan veya doIa.ylıc)larak~di,.1 C)iiiftsiiriildernesidir;4 Intifw tanımanayeni"taytar.~~Mawyk. -intihartarIFni. anlamda hayatın tehlikelerine karŞlfge~k f)C)Zitifve akUOtiı kaıilmaveya neptif,wif bir tu. ötQmIer"olarak . tumlakişinin hayatlnamUdahaıe~ ~ÇII,~açlkana~fl!al,tiP taOlmlar.Oaranlam<ta intihar, kişinin bilerc..k,kasıtlı olarakkendi hayatına son vermesidir.ÖlÜn1ÜnÇa.bqlduğu.irıtihaı'royeJifMJ~ıi cteiJktw.Kişi ölUmiiniiyavaş yavaş taaraYabilir.Damı1lşıkişi~I~~ da ş.. deiiidit. Hay~ıotehlik.rjne karşı negatif ve pasif tutum ~nipadaiQtihar,~ııabiz~ı etmektir. Mısıryk, . 'kendini cez'alandırlÇlö1üınyanj"inıihar~mt.oPluıniar~santldlğ,"dan~a yaygındır görüşünüöoe sijrmektedir:ömeğin, temizlİkve sağbk şard'aru1adik'kat bime- rnekbir çok ölümeyo' ıçar.Bt,.ıgenilanbırı4aintihardlf.S . . , ' , ' . i> ' . . "" d MetodoloH : Araştırmamızda yararlanalaniki temel.kayn_Go ilki, 8aşb~kan' lık Devlet btatistik Enstitibütaraftndın 1.7.1~2tarihinden itibareh yer yıl yayınlanma'<ta,olan '~Intiharistatistii<l~!,'! ik~isi ~.1~7~ veJ~7.s,N.UfIJS Sayıtnlarıdır. ",' -o '_, _. . ,:. <.. '..., '.'. '., . . : ,.. .~... _ . . '__ . " ' Intthal" iStatistikle'ri~~vmlentayılarölütnte teşt!~üskapsam dt,ı $OI1Uçlananintiharlardir. intihara , btrıkdmıştJr.' ÇalıŞmamızda, Tdtkiye'de ,intiharolaylarının yaşave .iclıuiyete göre dağılı-' mı", göstermek ve..,nelbir de~rlendirritesift.tyapa&:ıitmekiçitJ1974.1'917 dbmi"deki intihar sayıları kullanllmtştır;BU yIR*'IO;.Çilmen«Nnijintiharla Ilgilitabloların en detaylıolduğuve.sa.decebirdeiişkenle . ilginintiharfrekanslarını kapsayacakşe. kilde düzenlenmit~dUtU'yalJar ofmafar'f4ır.' , DeVletlstatisi;k EıutftüSü yaYanlarn,. veriler iller itibariyle verilmiştir. ÇalışmaR1l~da,Devlet Istatistik EnstitüsU'nün sosyo-ekonomikbCilge' ayınmı ve illerin gÖSterdikJetibenzer özeliklenten yaratlantlata.k Türkiye. onüç tJislFhali" incelenmiştir. Her bölgenin kaPSam ma giren iller şunlat~"': i. Bölge : AttyiD, Giresun, Otdu,ltize,Ti'abZoi1: ii. Bol.. : Kastamonu, Samsun, Sirioı),longufdak; iii, Bölge : Bursa, Çanai<kale,Edime,fstanbUı, K,ocaeU,gwtdareli,Sakarya, Tekirdağ.IV.Bölge" : 'Aydtn;ibltbsir;Oenizli, Itınir,Manu. V: .Böıse : Antatya,Burwr,IIPa.rt'a, MUğla. vı. Böl., 4 'Durkheim. ap. cit..s.~. 5 ThomaaG.. M1II~tL Stıicid~ omt1"he M_iı. ~ ~~--~ ChicagohelS; ' :Adana,Gaıian~,Haıav, lçet. Obic..U7Ô '1;,' of JJit>ililotion; 'nie Urit of ' ' '196 YltoBötıe: Hakkariı Mardib,.SHrtl urt". VIIi. Bölge :AğnIBitlisıKatSıMuş;V~~ . , , '. , ,.~ o , :_-~' ıx.aölge :Erzinçanl(rz.Ut1t;~.I$iVas' . . X.'BöIge': Adw~n..8ingQI.Qiy~f.ElaDğIMaIa~..KahramanmataII0 , ,', -, .,' ".:., - ". ': -"'_.. ',' " ' " :. ,'- :~.: '_" - o"" Tunceli. XI.~<t. Xi (.~IIO. 'Xjıı.~ı. '. . :AAbfa. -&luyÇai1ktn. Ç ,KffJ8hir i To~. Yoıpt,:.. o: AfyorııBIJeQkIEskişe'hi\'',.Itii1'abya;Uşak. . : Kayseri, f(önyal~evş~irJNij..' .Intiharlatın bir ytI1~rutebötgeteregöı'e v.y~datıYtlagö~i farkıdıiı beUtleyebU~ iÇ1h,J914Ytb~ 1'971 ychSonÜna kadaryaş ve. cilf$iyet değişkenlerinegöteintihar orant~rl'(biJt~).~saplanmt'U~~ .ÇahJRWl11ZcW kullandt"'uzinti~ har oranliırl,i~ilW frekan$1ar,nn'tbind.,niifUsı o nl-ırr!fl batidir. o . Yıllak ve bölıeselintihar oranları Qblc)far ...seImevedÜlınete~belirti~yeçaIJ"lnuştJr. inde ve grafdifertegöstenlerek yük. ,; Hipotezler: OiğerÜlke"'r. YaPıl.in mdhar' ç_Jmalarıintiharın buı değişkenlere görebelirli' ö~Jliklerg~djğirii~ld ştlt.Biı bu çalışmaların ışığı altında' TÜfldye'deintib."~.n ..yaşa.< vec'insiye~Iife.' ~Iunfnı şUh;potez'lere da... . yanarak incelemeye çalıştık. ı. YGf : Türkiye'de intiharlaryaş ~P1ar1rıagöre nii.fusaoranlanmış (binde) olarakin Ceiendiği 'zaman. .1 t~..... am intih1")01'''11 1914'de.01(i i~eriI197$~ 1976 ve : . 1977 yıllarındabiru . yÜksele~ .020 oI~ştUf. . . . . . . \ . . . . ,', . . . . ,', J ',. \ ' Yuwıdaki tablodang~uıeÇejigibil1974yıltndaintihcv oranınınen yüksekol~ duğU yaş grubu .032 ile 6S-74~aş:"ubudUf..lS..24yaş grubU ,031'lik 'intihar oranı, ile..ikinci. sırada yeralnW<iad,r.2S.34 ~~grubunun intihatoorat1t.026iken. 34 yaşından ltibaren~inti6.tr ~QOJrıdadüşme eğnimi başl.amak!adtr. 1974 yıbnda in~ihar' oramnm lSyaşIRdan .küÇük oianl;ır hariÇI en düŞÜk'otduju' gt~p 75.79 yaş &rubu iken1.197S~1976vel9n yıHarındabu yaşarUbUnun' intihar orinl tüm yaşgr"pları arası~da en yük$ek deıerl ;ıIiftaktadtr.Genel cbako'Türkiye'c;te 19740-197 s~ 1976 < 1~7 , ve. 1977Vıltanrtln ~rbirinde 15 yaşmaltı~ intihar oranı çok ~ktür'. örneğin, 1974'de .op2,1971. i!e,.OOl dir.'Bunakarş..tk,15-24yaş grubWıdaintihat 65 yap kadar.OLarıgruJ?lariçi~fjftYüksek~ere$ahip~l~ktadJr.'15 yaştan itibaren incelenen yılların ber. birinde inuharoranlarında büyijkb~ artış görülmektedir. TABLO: 1 :n tiharlarırıY* Göre DatUımı Yaş Grupları' Yıllar 75-79 80+ .032 .013 .017 .025 .081 .063 .051 .'O23 .03'0 .040 .048 .033 .028 .024 ..037 .059 .032 -15 15-24 26.34 3/$-"44 45.54 55,-64 65-74 ~016 ,.OQ2 .031 .026 .Oıı .021 .023 .020 .00;1 .040 .028 .024 .025 1976 .020 .004 .osı .028 .027 1977 .020 .001 .040 .029 .023 T()~. 1974 '1975 -- ' Ayrıc:a,in~lenen y'8;;1rtn het biri~6S;yaşıDdanitibareh' larında belirginbir ahl,djkl<atimiziçekme.ktedir.(GFaftk 1,2; 3, 4) ~. .." <!,',- ',- ',' intihar oran- . , , Intihar oranı. orq yaş.gru~Ylldattyı1a çQk,az değişme göstermekte, 15-24,65:ve yukart yaşwuplanncijn dah3diifük değerl~:almaktadtr. Türkiyege,nelinde 1S yaşındanküçük olantarhariç diğerr yaş gruplar.,..n hepsinde intihar oranları 1974.y,ltnagôre arttş gOstermi$tir.' Bölgeler ,açIStndan:intihar--Yaş ilişkisi )ru:eteninc:e, 1914 yıltncb i. ~de . 25-34 yaş gru~nunintihar_oranı.030 Ile dibr~ 8f:uplanndanyiikselair.Aynı yıl içinde, sadece LU. \'e fV.bC»geIei.'SyaŞl~küçiıklerin tır. ~tihanl'larasdanmtş- . Intiharlar genelolarak, her bölgede 15 yaŞtatl itibaren art~, bti artıŞ bazı bölgelerde 24yaşırlSonUl\a, baZllannda.34 ~J1It, sonunabdaı- devametmektedir. Buıum yanında dikkati çeken birhusus tall."I..., 1V., V., VI., VU.,~. ve XIII. böl,gelerde65 yaŞindan it~nintihar OraÔtarl~tf\')'ÜkSelme gösterdiJidlr-.,.tX.ve X. bölgelerde 8& ve yukarı yaşlafda-(jiğer y.iş ..UJ'Ian~m,iki katı kadarbirintihar oranına rasdanmakıadır. Genel olarak diyebiliriz .ki; onuç b&lJeriin yed'ısin* 15-34 yaş grubunun intilworanı ,diter yaş~anndan Yu~tir: YukarJda lieliı;ttiiimiz tJölgelerin~mtm hepsinde -hasta1lk.nedeiıiYıeJntihara sık ~dan"'l'tır. Ayrıc:a. bu bölgelerdeaile .çimslzJili~riinet~birintihilnedeni otııtıi 15-34 Yaş intihar ora- nırm yüksekliğinibirötçijdeaçıklığaka~uşturrnaktadtr. '. . . 1975.yıhrıdabırÖnc;ekiytla~re~intibarOQD'nda.Q04'1Uk birartış görül- mektedir. 8ötgelerar.rdağılff1ıda ye.di'böfpde,'5-7tya,gnıbunda oldUkça yük,sek intihar ~bUlunr,u.lş~. fll.b~.btI «an .065 deienni almaktadır. Bu bölgede ertönemfi intih;u nedeni de-hastalık olarak kaf$ttWla Ç1kmaktadır.6 \ 197J' yılın. in~tnsrkg~!f .,uı.,'V., . .x.,X!., ve XIII. bölgelerde 198 60 .~ 'so i 40- .a: 1 ı 30 < 20 o .. ... . i IQ ~ GaıfIk l: ".. arıipl8rıaGild ~ .I!~' t ~.~.. iGRUPlARI . ~. (oil )18'7. Gıa8k2: Y..G~ ~ı-ı-_""I'f("') 101& YAŞ 199. + c YAŞ i (;RUPlARI . GıalUt 3: Ya, Gru~ GIIn tatııı.o-ı...(JJ~) 19'1& -, J ... 7.,. '" 7 , ... -;:I; ... I!t.~ l ... '" '" N i i :a:c . Graftk4: Y.. - (kupılırıııa 06.. t..-ıhw oıaııı-n (BInde) 19'1'1 +, i YAŞ GRlJII'LAIU _ 200 : . ~f.::::::~f;; ~:::..~~:i:: :::::: _ . bölgeJere göre çok yüksektir~Her ild böıgede .te.en önemliintihar nedeni hastalık. . . . . tır. 1~76 yılında da önceki yıııardaolduiu gibi 15 yaşııldan önce intihar çok seyrek görülmektedir. . . - , ' 1917 ydıAda t5~24yaşgrubunun .intihar oranı Vijksekli~inikorumağadevam etmekte, bunun yanında V., X. v~,XJU. bölgelerde 7S-79.'yaşgrubunun intiharları :::.~~~~~;i~~;:::.:O::=:::i~:Zk$~::i::I~:;.~~~~r: . hasıahk birinCi derecede önemli inti1w'nedenio~kgöıe,çarpmaktıdır. , , . .. . ., .. '- i Sonuçolarak, TürkJy~'deintiharlr1 Fnç (1~-'34) ve yaşlı niifuS1asık görülen ~j, birtoplumsalolay oIduiu ifade edilebilir.: / , i 2. Cin,iyet :.Ciosiyetei)a.ğlı intmarfre~slarl!\, ';üfusaoranlanrmş. olarak =~9~~~r.:r:'~I~i::~~»:~~~:':=~:=: sık görülmektedir.Kadın intiharlarlntndah~ sı,kgörlitdüğübU böl~lerde en belirgin intiharnedeniaile .çin)Siıliğidir. " 1~7S yıbnda erkeklerdeintiharın ka~lnJardandıhasık ,örüldüğü böl.lersırasıyla IV., xıı. ve,III. bölgelerdir.ll" ~ LV.bölgelerde haStıltkerk,eklei'ifli.ntiharlannda öJJen1libir nedenollnaktadır. ~Iardaintihar oranll1uıyüli-,sekolduğubölgeler de X., XJI., ve ıv. bölgeıeröır. Bu bölgelerdeaile geçimsiıliği nedeniyle intihar yaygınd'ır~ , . ' ' " .1976 ytl.nda.,baZlböltelerde(V.,Vlltve" IX.bijl.ler) kadın intihar oranları erkek intihar oranıarindan yü,ksek Q'makla birlikte diier,bö.lgelerin tiJmünde erkek in, tiharoranları Cla:hayöksekdeterahJ)aktadtr~, ' 1977 yılımı gelinditindey.,VI.,Vlt, VDI. veX:bölgel~ıio kadınintihar oram erkek inıiharorariından YÜkSekdeğerler almaktadır. ' Incelediğillıiı 1974~191S-1'76ve 1977y,Ularınfhher'birinde V. ve VIII.bölgelerin kadın intihar oranları ~rkekintihar oranlarından yüksekbulunmuştur.Oiğer böl.lerincinsiyete göre intiharoranlarıyddan yıla'değişiklik göstermekle birlikte er!cek intiharoranları dahaYÜksektir. -TÜRKİYE'DEKI KARşlLAşnRlLMASI . 'tNTIH~l.ARIN '. BAZI .. ARAŞ~ '. .' SONUÇLARıYLA , , ' Yaş, cinşiyet ve medeni halıibi d~işken.lerl, intihararasındakiilişki gqnümüze '. .' ... kadarbirçqkaraştırmaya konuolmuşttır. ' '. , '6, Tülin teIiDoIdOll Tesi. T~lo.8. ',. Ibid. Tablo 9. -' '\ ' 201 . Yaş: iniilWUey.ııarasmdat(iiliŞ1CiYi,""Uafjnaraşıırmaıat içinde en önemlilerinde~biti,iı)dhar. i$_ti~~riı1~i1It.'de.fa .~ti1OOrkhfim'in' 'Intihar'isimli çaltşmastdır.Duf~im,' yaşaJcil)ştYe. .ve .~. '-"göreintihar ôranfan arasındaki farkhlıktart gösterme)'e çahşmqtır~183S:18iı4'yttlart-aias~Fr~'daloo.OOOnüfusta intiharöranlarınl' ~1eyenf>urld1eiin'e'göre; çOaiklukyılJannda. intihar'çok seyrektir. Intihar ~i ~en yqnblrli"te~...veenytikseıtdeğ«iniya,hhk. . " ; '_ .- ~~ -:~ -~ _-'~.,-<"-,_~_:.,t,--' c-.""":_ ~--, : ", ',1' " . ta alır. ÖFneğ in, 16 yaşın attında.20tan 34.5, kad~ erkek-mtif1M(H'anl '8~cve' Yukarı yaŞlarda . ise'.1ikC;i1~~lo1fD!Jştur.8 , ", "'. . OubUnise, :1959 Hayat t5Ütistiklw'hive ..~sayımtn'kUııartal'ak hipoteziQfıt11ariç;n kanit1amtşttr.9 . . yukarıdaki . '. " MenriinF", FarberOw\'eShnekRmTa'g6~/~insarıda ötme,~mecveöl~_ riilmearzular.rrievcuttUt. 8t.tarDılaı'dan-'~fIte arZUSU.yiıtilt azaıtrke,n,.ölme . arzUsUyaş ile.birıikte ar. .BUarıjtll'mıalai, 20--39. 4tf-$9,60ve yüttarı'yaşfarda öhne, öldürme veötd8rülme arzulannı intel~mişJervehe' Udçinste.ötdtirme atztmjYat.ile artıtğ.m görmüşıerctir.ı o "un Yaş ile~ıaldtğı, ö,lmear~~n.işe . .. , . , . ,.,.. .,:. .. ,'.. -:-'," ,.. .. -'.'.- .. - \ .. .. " Aynca489- erkek ve 130bdijjJtıti"'hotQfarber~W ~Shntıidman taraf",. MenninFf" hipotezifte göre:ayn~i1SUt~nIlı1iŞu': BUna gtire,erkekler« intiharnotu yazanlar ôirastrKJaö1dürme'arıusu ge(ıS 8I'UPtJ 9' 31. iken, OrtaYafia b~ oran tiiııınodannadayanarak % 23'e, ,yaşlı'gNpD %.ll'edüşrriJştijı'.-GıMç yapılah karflJaştlr.mııardı: ölcliiriJ~;ır~".1!1'..i"',"ı.buo~.Y.lşta" 16'yl, yaşk grupta ise" tO'a düJmiiş ı8riin~ir.ÖIihe:..2.Usu-""çgrupta" 23 69lunmuşı Qrta.yaşta buorın "35~eyUkseJıni'.ilerf~şfarcfı!)'iil($dMe Jtev..m ederek%S7'ye ,ulaşmıştır ~.I'kbakıştı kadtnlafln~.veö~arıulUilerleyenyaşfaazahna göswrme"w', ötme arzusu-ilerleyen yaşıı dnak~ir. sadete genç-yaştl..uparaSındakioran farklı öldüriiln1ear~, faktörü açlSlO~ı 9rtaY-aş,yaşfigruptar arasındaki oranf~:k1ar-ıöfrne arzusuJaRtiriiaçlSti1dattô~mtUxdunmuştıl-. Farberowv'eShneidrnan';~l&llrakk"ı~39 ~eder ,.va da imfhar 1!ğiUmi g~SOf1tICUfta . ~ ara5Indaintihaı'aıeşeb. -tı-Şlardtr. ., . '1.ı '. . , EJi..Po~JJ'~1937__t9S6 y.,1an~ ve yukal'l.yaş1arcRHen. ız. .42~ I~nmiritifıat T.'daintiharl;ıc:ı inceJemişj14 ~tıfiin{~tUr. l~.AraJtırma so" nuçlarına göre, her ..10C).09Oııiifus~Ydlık.'ortıataınaorii1.13~O;'yetiıkinbeyızerkek,.lerde 27.().beyaıkadtnlatda 6.6,negt'o erkekaerde ise 2.1dit. PoweR, bubulgiJlarml ayrıca her .100.00.0 nüfQ$ta vaş"uplar~a JÖ!e. ~titıarQrantan..afti.inde gö~ermiş. 8 DwJdıenn,cOp.ciı:,6,29. 9 LOUlJ..Dublirı. Sr.ticille:ASociolo,Icııl,411t!..i~tat~ieolstudy. 1be Ronald Pıesa, " New York, 19&9,6. lOEdwin S,. 9ıneidmaııi .\'c N.k Fatt»erow, R.E..Litınan '. ScienceHouse,NewYorJe,197o.lı.Ui&. ~ The ~chology of Suicide. 11. Ibid;,6.>178. 12. Elwil1H.Po\V8D. "()ccupation,Status and Sulcide: Tow..~.The İtIdefinitioD of Anogıie" AmetlcaaSociolQliCai Review,:Voı:ıS,NuD\. 2, Apıil.lil68, 6. 181-139. ' , c '. 202 .Oranıyaş-ile tir. Buna .gÖl:ç~erke~'!!ç. kaclıntarda44 V.1fA $QOtj_ :~inıı-birlikte Vüksefmekte,'SC)nradüş'*Yf'tt;ılljt~~,..~klerdeSS-64 va, grubunda yeniden ,hafif. bir',Yt.ikse1megÖster~~.~mar. btıtği~m'4S..,.S4Vaş grubqnda: belinnektedir.. Y~nız kadtniar_3S-,..A4 yaş_.~~ ',~~viyesjneulaşaJ1 intihar oram erk.eJder« ,aynı _~viyeye 6s.ve.Y9IWıt'aşı ~taJ..ktadtr. Araştır. ma sonuçları. erkekfer4e 65, y~ semr. settbw,arttt!.wtntlatidaise 40 yap~ .' sona düşrne9IdUğu~&9.~~d.r.' . . iAtihar~yaş-ilişkisinin birçok araşttl"lT!~~inc::eıendiğ~nsöz etmiştik. Bu Il'aJt.trmacdardartbiri.ifeTh"omaş.~k.ttr. ,(ttıa&öre, kadın erkek herkes oIgunlaŞtPhayattrt sorui'nhJIu1d-ı-tm)'ijkferı4ikçejfJtJharoranldaartmaktadır. Her iki cins içinde kritik yaşbuhiğdatJaşlar'.Fa:1<aıyaşilerteYip:sorumJuluk~tttkç'a I<acJtnve, erkeğinIYuıuru gittikce ~zuJur. B\.ISQv:aşa!(adar.~ Bu yaşta yeni ihtiyaçlar. yeni problef1'ler~~çtkat.~ Y~ııltk.u~JuIc.yat1tıinSJı kaLma duYSu~.hisseditmeye"ba.ve k r O ç l a h J i j ~ f t b göriilıneye . . . başlar .13, ',.. . ,,_ __ . . _ _ __ _ ~ O': _: _ __ _:_ _ '_. ' . : __ ~_ _,' _ ,_,..',:_ _ __ _ _ o ,_',"', . Bııı araştumaCl",- -:'__ da betli,bir ~şgr.u~intjh&n incdemi,ıer~. örneğin. MorseHi,2ı-soyaşlaf ar.awı.üıtihaıejitimuteıı mijtit. O'~ göre.21yaştnen yüktek ~Vi. tan itib.,eıı int~rtliliın~ ~tmaya' ba1~i4b-.,..SO:~"'ar'" yeye ulaşmaktadtl'.14 . . ' -- . . ,. . . ~ . Belli 'bir.yaJgI'ubu~ int.i~ .kltiınri~ıev~..aş"rn-aJardansözeder'1<en Bierr:e'inaraştırmasına da .k!.~ deıiı;ıjJebj6(..8.rr'~IJtJif"e'de 7()-80ya~gru~unda. 19Z1ntihart nedenler~JÖfe,Slntflamtşı.r~ 192 inlu...nJ3fi erkek,S4'ü de kadmintiharıdır.Her iki,cinste.psik()~.y~ft btkkıf1ltk, fiziksel rahatSlz"k.."r ı~ IQybtve işiteilgili problem~ J1edeniy~mti"'n ~ok$tk -aörlildiiiüsaptanmt$tlr: , ... . . . .': Türkiye'de yaşintibar ititf'isi. i~ıen;~ıce gQıiittJjj.ş~iir'I<i, intihar.larınenst,k görildiiiü yaş grubu n':"')4 yaş FUbudur. 15 yaşınattındaertÇek ve~Jnlarda intihar -seyrek görülürken)15,ya1t!1 intitJlr oi'inJ'yiiksehntyebaş~ta, 34 yaşından itiba. ren de oran düşmeeiili~ göstermek_jr .64~ŞlfJdanitibitren 15...34 ya, grubunUiı oranına yaklaşaCak şekildebir arinıa'-görÜlmliJtÜr.8()veyıık.ar'1 yaş1arda, 1Sya"n al. tmdaOlantar~n(tah.aSlkmtihar ğfSriilıt1ektectir~.ISaı.b9lJeterde' 15-24' yaş grubununiotibarların enYOğWlotduğu~YaJ.gritbuol~n Y~"'A4a' 4S~54. yaş. .grubu ' 35':"'44ya1 grUbtlndaiıdahaYül<sekinti~Oranına.s3hipgöröt~tUr._ " ._' Diğer iilkelerde Yapltan ç.a1lşmi!larda;intih"ar'Wın ~}'Oğm ol(Juğu yaşlar 20--64 yaş arasinda.1i~göTedeiişmekte(lir :lJizllt1çı-ı"masonuçJarl~zagöre lürkiye'. bu yığıltm lS-<!4,6Sve YUkar1yaş~da0Jmaktadtf.GeneI olarak Türkiye'de intiharın bu bitgilertŞığt aıtmda;.t;ç veyaş1i~ ~bitdavranış oldUğunu , ..., söyJemekmiinikiindüt. _ .. 13. Thomasq.~k.Sıı-iclcıe..,dTMM_nin'DfC.iviluation.rrıı.Vni, Chicago Press, Chicago: 1970, ş.ıi ıl. Ibid., s. 28. . ; , . . ~ .. 203 . . Cinşiyet:Cinsiyetinbharçaf1şmalal'mdaen-sık anaıuleğişkenlerdel'ı biridir; Ourkhelm çalışmasinda-din, aile, ekQl'lomi,p9iiıika ve askerlik üzerinde odaklaşmış, yaş ve ,cibsiyetile,dQIay"oIar.kAtıi~bir$OSY.gtur. DUrkheim'in Fransa'da,.',1835-44 .\lıUan' atastndaAOO.OQOnüf~ Jı:ftihat oranıiVISln.fl~ göre. tiimyaşgruplarında-.~rkelderlqcltnlal'danüç"'a .~faıla.- intih., etmek.dirier. 1~ ' , , Maris, Şikago araştırmaslf1dl.eı'klJk4<adI!l.,intjharoranu)l,~rkeriyat_da. 2:1. ortayaşta 3:1 olarak ptermiştir. Marif'egÖre, erkek~qdtnlartn intihar metodları onlarııı, intihat,giidiierinifLfar1dl~tın'YaI1S1ttr.f(ad8l1Jardasıatiibiitüo~mesi <tatıa,ıi~ evliU~,erkek inti~ları ile ,intihar.ıljyöndeU.işkilidjr. ".ınintihar... ise iş probteroJerineGevapttr. Kadtolannaks~.w.r ötr-negıye5i ile intil1arateşebbüs ederler. Maris, hert OO.DOO-oiiftmaintihar me-tQtlu--:Çjh5iy~inşk.fsinilÖrnıeye çalışmıştır.fUinois'de (19S9-&3jyaJiJtığt 9-ış~.~:sonuç_larına göre;erkeklera~li silahları, kadtnlar zehiri intihar et~kiçio, ctahasıl<kultantrlar.Erkek~r"ve kadın17. . larda ikinci deretede sık kutlanılanmetod kendiniasarilkötdürmedlr. ' E.H. PoWeJl'in TUlsa'da yaptığı çalı}manın sonuçlarına göre. herl00.0()(fnü. 18 fusu erkek mtiharorant kadın ifltihar oranının mr'kaçkatıkadardır. 1959 yıtındaki int1har istatistikleri'ni i~feven Oyrıes. Clarl<ve O inItz'e göre, Amerika Birleşik Oevletleri'ndeher yaş gi'Ubund~erkeklerl<aQ~f.ıra,oranfi dahasik intihar ~rTer. 8()yaşında erkeklerde ayiılyaştakf'IQdlnlara~iıIa10'bt fazla intb - , har görülmektedir. 19 ' " Thomas>Masaryk ise, genelolarak erkeklerin kactırilard!m Qatıa sık irıtihar et- tiklerini, bu or~n yaklaşık 1/3okluğ.mu belirtın.ektedir.2() .' ,<_'..- ..'_ :' ',. "..:. :,_ i \ ,,_,. " Intihar konusuyla ilgiienmiş araş.rmacılar~I\~Jne'1J.jen1eo tümü.erke.kintihar' .. '," ""'C oran,ınınkadınintiharoranını.aştiğıkonusun~anıaŞlrı.v:'- ': Ayrıca, kadın' intihartarının glmeftifdcfeVtllik,riek.iı1tltıartarının da iş p,oblemlerin e cevap otarakortaya çıktığı teıl dt'yaygfri'bir~kifde1kabul görniü~r. Türkiyetdeintihar ,otanla.,. genelolarak' i~Celeridiıi 'ıa~,.,19'14-77dönemin-, de etkekintitW or,tfun kadın mtih~f orah'ndanyüksekOl~i,(ngôfÜlür.Bu hUSUs, diğer, Ülkelerde, yapılanıraştırma sonuçları .ile aynı paralerdedır. -Bötgeler tek tek in, Gelendiği ıcıma.n 'bazı böJgeter~ kadınmtihar'oranlOın erkek ,Intihar oranınıaştıiı HL 1;: . Durkh"im.op. cit~~19,5ı.~.~9., " Ronald W.Mar~. Sociiiı Foree. in Urbtın Silicide" The" Dorse~PressJloınewood, , ",', i969. 18. 19. 20. 8.,97. ' Powell. QP,cit-., 1958, s,.137.., Russell R.Dynes,' A.C.Clark, S:Dinitz. , New York, 1964, s. 604.' Masaryk.op.cit~, 197.0, s. 25-27; . ' SoeialI+o-blems..oxforcı, Uni.Presa. --~..- 204 . göıiiliir. öm~ğin, 1975yıltodii alt, bölgede kadttt;atiharoranurkek i,ntiharoranın.dan yüksektir. Bu tür bOtge say..sı 1916 yılında ~kiiken~1977 yılında beşbölgede . kadın intiharoran1dahayüksek~lunmqıttK.~ı'. . . \ , Ayr,ca,. inti~~'-Cin~yetitişkisiintiharnedenieri'açlSl!1<fan 'iR~lendiğizaman~ erkeldeıde hastalık,' kadırilardaaUegeçimsizliliı--iylt irıtiharsıkgijriil.uektediı'. Erkekltrdeaile . geçimsizliğive geçimtorluğu-daönem~l intiharnedenleri,arasında. sayılabilir. Buna ek olarak ba~talığmher iIÇicins için de önemli intihar nedeni ~duğunu beUrtmekgerekir. intiharnedenı'fi örtemteı:ine;JÖfeStraIanırsaistediği kimse ile evlenernep1eveôğrenimbaprlsııbiJ gerek Tiirtd.yeiçin.genef olarak, gerelç,setek. tek bölgeler aç1Slndan ıonlarda yer aIn1aıaaa.rfar. özeltikıe öğreni~başartSlzlığl bizim sıralamam,zda intiharlarln;çokJqiçükbirkıSmlr!Jn ftedeni olarak en ,SC)I1da yer almaktadır. QğrenimbaşarlSlzlığl' vegeçim.zdtlUiudiier üI~lerde yapılan araştır- . malarınsonuçlarma'benzer'-ot.ak, T1irkiYe'.kadanıarcı.ı çok erkeklerinintiftarlarındi etkin olmaktadJr. Bunuhyarıında. istedi i kimse ile~vfetıememe dutumu Türkiye'de erk~klerden ziyade ktdtntarl.intiftA;~enbirneden:olarak karşun.za 22 . çıkmaktidır: " SONUÇ Daha önce açıldamava 'çalışlldığıgibi,dlıer~keterdeYt1.Ş .~ cinsiyetleilgili olarak yapılan intihar. a~ıL~~","sonuçlatıbizim ç,!,ışma $Onuçlan~;ı:ta hemen . . hemen c\ynıparaleldedir;' Çalışmamızda, çok. genÇ yaşta .ve k.ıdtn1arctaintı1W oran..'düşük bulunmuştur. Genelolarak çalışım 5ql\tiçlarlndadikkatjçeken bir npkta, . genç yaşta (15-34) iritiharor~ınınyÜksek oIdujubOlgelercte aUe"seçims,iz'iğinin de etkin bir intihar nedeni olarak (.)tt1yaçıkmasıdır. : .. '.: / . Inti.haroranIOVU1W; yaşa~dtjI.lımt.iJıtihannsadece8ençlere has biridavfanış olmayıp,.be~li biryaştan i~ibar~~ya baJI~ığıDt~$termiştir. Hatta,1974 yılındaintihann' en sık görüldüğüyaş grubu 65~i4iken, 1975 19'76 ve 1977 yılla-. rında 7S...,.79 yaş grubunun,i"tihiır. oranlarıdiler, yaş artıplan arasındaen yüksek ~eğereSahip olmaktadır.eu yıllarda 15~24'y;q. grubU ikinçi, 25:-34 yaş grubtı da' . üçünrosıraday,,,, almaktadır. .' .C, ',_: , :",' . ~. ,,_._'-,' ,,- 'i , ':, , _, -,' " ı:>iğe~.ülkeler~oIduğugibi.Tiirkiye'de de 'çok genç yaşta (15 yaşın altında) intihar seyrek göriil~kwdir. rurkiye genelinde 24 yaşa k.ıdarartımgös.ren intihar oranlar., 24 yaşı.ndan itibaren.d'tişineye"aşlounakta, 64 yaşından itibaren.de .tekrar yükselmektedir. .:" " Bölg.e~...tek. tek inçelendiği ~an, " "f '. " V. (Antalya, Burdur, Isparta, Muğla), 2 ı. lc;li, op.cit..TABLO.13-14. 22, -Ibid. Tablo 24 30. '~ . , 205 BiojöI,Ojyarbakır, .Eiazıl, vm.-(A,ğn, Bitl~" Kars, ~ş,Van>"~'(~~J Malatya,Kahrarm~ş.1urJCeli)~ye 'XU.(~fyÖnf. BHci.İ'.f:skişehiı:, KüW'ya, Uşak) böljelerdeôı,eIJ.ikle'1916 ve 1917 yıllarında7$-:,79 J(iII~"" . if!tiIW oranları bötgeiçp,de"ebôlaelerj1l'asuıdadi~yaş&flJPlattndım .. 'daha-yüksek değer- "- leraldı~göriihnüştür. I.Bötgede {Artvin, Giresun, OrdU,.Rize, TrabZOlf),genel olarak tiimYiş,.-uplannda' in1iharoramdiijlikWunmU§tUt".Bu bô~,254Yat grubuııdainti1w' sıklığı .djler yaşıardan faztadır.Aynı.. böta&~,75yapt'ldansonra intihar saı;Jece.~197 6 've 1977Ydwmda ıörükıtiiştiir.80 ve, yatl..~ifttibatfnen SJkgörütdliğüSakarya,tekirböJgelerUı. (Bursa~Ç~kka1e,Edit'ne,~uJ'Ko~,Kırktareti, Aağ), iv~' (AYiSln,~ıkesir, DeniZli, Izmir,"Mlnisa),X.(A4.waman. Bingöl~Diyarbra. "kır,Elazıj,MalatyaKahramapmaraş, TW1CeIi}.veXI.(~..a.8oIu,Çaı1kırıj Çorum, Kırşehir,-Tokat, Yozpı)böl~dir.Aynça,.JII., IV...Y.(Anta(ya, DUrdQr,ISWta, MUğla), X., XI; ve XHi.(Kayseri:Kon-ta, Nevşemr,~j~}bÖ~rde topıamintihar yiik$ek olan oranı diğer;,b5lFlerdM Yüksektk.ıv .,X.veXtft,~.~""oIarak intiharoranlarıtUmyaş grupl~ dağıln'uşbiriıa1~. XIJ.(Afypn, BiI~ik,Eskişe.ye hir, Kütahya, Uşak) bölgede 15-24 Yilfgl'ub~intihM 0Tan11974-197S-1916 Hatay~ 1971 yıltannın ''herbkinde .5.0'" altt~diitmemi$tir; VI._ (Adana,~P, .OU'dtn, 1915'de içel) bölgede, 1~14 ytfırıda/4S...S4yışgi1lb~n4f1tiharoraAI .093'e YÜk$ebniştir.1974' den 1977 'ye. gefinifiiittde,intiharIIJ75-"-79;ŞOve yutwı yaŞıatdaki .intihar oranlanda !tk, grupta ~1)13'den.059'-', ikinti gruptaise .019'dan -.032'ye yükselmittir. _ ptiışı:nanuzın ~odoIoijsihde belhildiği gibi, 11. bôıgede Samsıın ve Zonguı. daıÇUl. B()lged~Istanb~lvei~it; 'V..tW~e b."it.,xt iJölgedeAnkara,XIII. olduğu il. bölge~ Kayseri gibi nüfusyoğuiduju ... faZla" $it1ayive. ticaretin.ge1jşmiş , . . . leı yer almaktadır: .. Şehirde çok yönlü etkileşin.ı.ıjtiçingesijrekli. FekMJet.tıaJindeolan kişi, ailesi dışında her 3in ayr~iyi tanunadağıbirçok k~şiy. de format jUşki içindedir. Bunıkı yanında ~dının iliderek~sayıda iŞgücüne~Jm-aı,oıiJe sorumtulupaek OLarak iş sorumlutuğunun katıhnasnilegeçimsizliğiniolu,msuz yönde ~tkileyenfaktörler arasındasaydabil1r.Kerıtlqme veendüscriJeşme~uçu ail!!,in geieneksel fonksi~onlartndan ~ziları başb kUrum~ de'l.fedif$işt1ıldedir.~kirdek ailedeartık yaşlı anne ve babaların.ge~kselailedekiy...ıeri kaybotmayabaşlamaktad,r~'Onları banndıracak kw:uml,arda ülitemiıde.ye~~inf;egeli~i,tir~Kendinfve getfceğini güvence içinde gÖrmeyen yaşıtkişilerin intihara~rneferi iht~manbiç ~ uzak. görijnmemektedir. HeleYattilik .bastakklabirieşirse bUihtimai dahada kuvvedene. bilir. . . Çok nedenti bir sosyal gerçek olduğunustk sık~krarladığımsz .intihannbüyük. şehirlerdes. göriilmesi ayrıcagerek Dur~iftt'in gerekSePark ve Biıriess'inileri siii'diiklerigibi, .birinci). ilişkıterin' yerirti:ataııfot'nıa.ifişiiferin'kişmif1. eşin Öfümü, , bopnma, has1altk, aite JlIçimsiiUğ1 ıibiduruınlarda1htiyaçiarına yeterince cevap .. J verememesi"edeniyle olabilir. _ . _ 206' , jntihar-cinsiyet"ilişlôsiincettmii'ken.~'., yttkad(ntarınetkek~ dahasık intihar ettikleri 'göriil4i~ 8Un~:ek~ =çaf1tmanm-bil'başkabölümiihde,cinsiyete göre intiharnedenıeri'U1cetendi~(~\ae~~~((fyeh_kkadantarda, seçim . zotluğuda erRelCferdeenö$ti~lw betirıniştir..Öğrenim başarısızllğı nedeniyle iotitW, Türkiye'ı- her .jki'.çimin intiharındada'çcok',seyrek . .görülmüştür. . 23 " . . Inc:etenen1'14-..19n-1976~.t'917.Yt..~ihep5in~ . V.(Ant,atya,Bı.-dur, Isparta" MU,..) ve \1IU.IA.trlfBitlisF~,JtUt,Vill1l~kadtn'1ntihar {)!'ant erkek intihar oran~ ',yjiksekJju&unmuştUr.191J Ye-l~76~1Itdıı iX., (Ertinean, Ermrum,Gümüşbane,Sivas)bölFtin:bcIly\intJbıV..~ _kek ,intihai' oranan~an yüksektir.'Bu bölgedeenbeli'1it1intit'\.,rledeRi~",,'k\leaite geçimsiZlijidir. .24 LV. (AydlO,BakkeSir, Denizli Uzmir , Manjsar~X'~(4.ra,Bohı,çantart: KırşehiraTokat,YoıpUb~terincelerlertydWt.ı ç.ot~ bb'indnnyüksek intihatera- nınasahiptir.,OiletbölPJeriri"~lÖre~tıar.'aaı.mtarIYd_Vtla l'Üi1Ümarzeıı-ıktebirlikte~~Qtarık daha'Yüksekkalnıaktacttr. ,.~,'k1t1~()rat'u , ,.~, dcığijikp. intihar cwanından , ' ' 1'oplamnüfusta .dı8fmlZ;lttafIQ:,çeşitlr.nede.nıerıola~ir.(jrAeğin,üJ . arası a*'altıkır göstermiştir,ki, ek~ik"tiiyiinıesonUQIQf1aya harlartnen ônemırbenrteyidsktir. ' " kefer çıkan ,anomi ,inti-, ' , Detaylı intihar çaltşn1alan,intiharfn fiıjksel~zbk,alkOlizm~.adam öfelir. me ve ekonomik başanSltltkla da JlgiI' QI~ .v." t»ı durumiardan ~r birininsos' yal ilişkilerink~"'ına ,nedenoldUjunubelirtlnişl~rdir. ,. Kişinin,intiharlQda,yatımlZın " . b;ışlridanberi~'Slk+e~jtmlz gibi birden fazı.jfaktöretkili olabilir.SoJYo.nomik,~türef,'veClinietllenl~i birlik. dikKate . almakintiharnedenlerininaçıklığabvuştUru-lt'tWlt1da~~arh oI~göriijündeyiı. JUetistik: Yö"m,ıle;.II8~. 1975. 1. Arıcl,Kusnü: Cjban Matb, AnIwa, ',' '" . ., ," - 2. BarcIay,OeorpW; . " Tecltııiq~801 Populetioft AMly_JolmWi!ey CoiJıP., NewYorlç.J.$58. : ' , 3.. Blalock Hu.berOt SociarSttlt~.Mc 19n. 4. Bizidemeir; Harryand 23.. tçlitopoCU..s. 77;-9Ô. 2L Ibid, TAgtO: 24-26. Ora...HüIB(,~k and Şans . " Cotnp., New Yor~. ",,'. RicjıatdM. StePbentlOn.. The, AncıJyıi.of Socitıl Sy.tem#. Holf, Rinebıırd aJUl.\ViJ1stonInc., New York, 1967. ' . i Principles b/Demog;Y,phy. New York, 1969. 5. B9gue,J}onald J. 207 i I .John!Wiley i and sOns, Ine., . ~.Dublin, Lois J. .. 7. Durkbeim, Emile. 8;' Dyoes, Rusell R., 9. Goode, William J. and 10. İçli, Tiiliıt. 11. Keleş, Ru~n. 12. Maris, Ronald W. F9rces SQcial in Urban SuiciJer 'i i i Homewood,1~69. 13. Masaryk.Tbomas G; 14. Powell, Elwin H. Sucide and The Meani1t8,of ~icago Press, Chicago, 1970. "Qccupati1>n,Statı..' Redefinition,Of 23, Nu. Dorsey Press, . ' CirilizGtion. The UnL. of ,i ~nd. . Anomien. 'Ibe ~uicide. ~. . 2, April19f)8.' TowQrd Sodo. Review, 'Ibe. Vol. Iı' 15. Sbneidman, Edwin 8., N.L.Fa:rbeı'Ow, R,J!:' Litman; TheiP.ycholollY Suicide. Sclenee House, N~wYo~k, 1970. of 16. Simon, Julian L. BGSic Research - MethOch in Solew 8ciences. ı. ~use, New ,York, 1969. 17. DJ.E. 1974 -Intıhtr .htatistik1eri. Yay., Ankaı-, 1917. 18. D.I.E. litatistikleri. 1975 tnti"'" Yay..;Ankaı)a, 1977. Detlet İstatistik Enstitiisii. i ' i et., DeVi ' İstatistik Enstitüsii i, 19. D.ı.E. 1976 Detlet i. i Yay., 20; DJ.E. ln.tihGr Istatistikleri. Ankara,i,9.1'8.. 1970 Nüfus Sayımı. 197~' 21. 'D.I.E. 1975 Nüfus Sayım,. 1977. '. Devlet. Devlet . j ,, İstat1stik i İstat~tik i Random İstatistik Enstitüsü Ens. . Yay., Ankara, Ens, Yay., Ankara, . l