Eksamensarkiv
Transkript
Eksamensarkiv
Eksamen 23.05.2013 PSP5570 Tyrkisk nivå III Elevar og privatistar / Elever og privatister Nynorsk/Bokmål http://eksamensarkiv.net/ http://eksamensarkiv.net/ http://eksamensarkiv.net/ Oppgåve/Oppgave 1 Aşağıda “Ferhat ile Şirin” adlı hikaye metnini okuyun ve konu ile ilgili buradaki soruları mümkün olduğunca kendi ifadenizle cevaplayın. 1. Öyküsü anlatılan olay nerede geçmiş? 2. a) Mehmene Sultan ne işle uğraşırmış? b) Mehmene Sultan’ı en çok düşündüren şey ne imiş? 3. Mehmene Sultan memleketi nasıl yönetiyormuş? 4. Şirin nasıl bir insanmış ve Mehmene Sultan’ın nesi oluyormuş? 5. Mehmene Sultan başustasından ne yapmasını istemiş? FERHAT İLE ŞİRİN Hey, hey yine hey de hey! Köroğlu gibi girip söze, özleri bağlayalım öze, bir aşk öyküsü anlatalım size. Duyan duymayana, okuyan okumayana anlatsın ve de bu güzel halk öyküsü, yıllar, yüzyıllar boyu yaşasın. Sözün uzunu yalansız olmaz! Onun için, elimden geldiğince, kısa yoldan anlatacağım. Zaman zaman içinde ve zamanlardan birinde, Amasya sultanlıktı. Sözü yasa, eylemi halka tasa olana “sultan” derler. Yani, o kişi, sultan olduğu ülkeyi dilediğince yönetir. Ve de çoğu “zülüm”le, azı da “bilimle” yönetir. İşte, Mehmene Sultan da Amasya’yı bilimle yönetmeye çalışıyordu. O zamanlarda, bir sultan öldü mü, erkek çocuğu yoksa, yerine en büyük kızı geçerdi. Mehmene Sultan da bu töre uyarınca sultan olmuştu. “Sultan dediğin erkek olur, kadının sultanlığından ne çıkar?” Böyle derseniz, kınarım sizi. “İş bilenin, kılıç kuşananın”demişler. Sultan işini bildikten sonra kadın olmuş, erkek olmuş, değişir mi? Hem de derim ki size, bu Mehmene Sultan, öyle, bildiğiniz gibi değil. Bilmediği iş, avlamadığı kuş yok. Yaman, yürekli. Buyruğu yasa ama, yasadışı buyruğu az. Her neyse... Mehmene Sultan yönetime geçtikten sonra, usu eren, gözü görenlerden birkaç danışman edinmiş, vezir yaptıklarını da iyilerden seçmişti. Sultanlığını sağlamlaştırdı. Yakınında yöresinde bulunan beylikleri, sultanlıkları da korkutur oldu. Bunlar, “Aman, şu Mehmene Sultan bize ilişmesin de bin yaşasın” demeye başladılar. Sıralı sırasız, armağanlara boğdular. Böylece, onun dostluğunu kazanıp, yönetimlerini sağlama almak istiyorlardı. Mehmene Sultan’a gelince... O, yöresindeki beylere savaş edecek değildi ki. Onun savaşı kendisiyleydi. Demem o ki, savaş mavaş görmüyordu gözü. “Neden ki?” derseniz... Söyleyeyim: Soyunu geleceğe taşıyacak bir çocuğu olmamıştı. İlk sıralar “çocuk da çocuk!” diyordu ya, sonraları daha iyi düşünmeye başladı. Doğada bütün ağaçlar meyveli miydi? Ama, hepsinin de gölgesi vardı. İnsanlar, o ağaçların gölgelerinde oturup, mutlu Eksamen PSP5570 Tyrkisk nivå III Side 4 av 8 http://eksamensarkiv.net/ oluyorlardı. Mehmene Sultan, kendini koyu gölgeli, yüce bir ağaç saydı. Ve karar verdi: Yaşadığı sürece, halkını mutlu edecekti. Öte yandan, Mehmene Sultan’ın çocuğu yoktu ya, bir yeğeni var dı ki, dünya güzeli küçük bir kızdı. Taş bebek derler hani, öyle bir çocuktu. Adı da kendi gibi güzeldi, Şirin’di. Daha şimdiden, aya “sen doğma ben doğayım!” diyordu Şirin. Mehmene Sultan, mutluluğu onda bulmuştu. Şirin için yapamayacağı yoktu. El bebek, gül bebek büyütüyordu onu. Mola verdiği yere saray yapıyordu. Sevgi oldu mu böyle olmalı işte. Şirin, Mehmene Sultan’ın sarayında el üstünde büyüyedursun, günün birinde, Mehmene Sultan ona bir köşk yaptırmak istedi. “Büyüyünce kendi başına oturmak ister” diye... “ Kız dediğin çabuk büyür, başına buyrukluk ister” diye... Böyle düşünen Mehmene Sultan, başustasını çağırıp, ona, “ustabaşı” dedi, “Şirin’e bir köşk isterim senden. Ama benimkinden aşağı olmayacak. Aşağı da ne, daha güzel olacak benimkinden. Şu yeryüzünde bir benzeri bulunmayacak. Dillerde söylenecek.” .............. Metin, Ali Püsküllüoğlu’nun Türk Halk Öyküleri Kitabından derlenip uyarlanmıştır Türk Dil Kurumu Yayını Redigert for Utdanningsdirektoratet 2013 Eksamen PSP5570 Tyrkisk nivå III Side 5 av 8 http://eksamensarkiv.net/ Oppgåve/Oppgave 2 a) Yukarıda okuduğunuz metnin sana en ilginç gelen bölümü neresidir? Niçin? İlginç bulduğun bölümü kendi cümlelerinle açıklayarak kısaca yaz. b) Aşağıda verilen deyimlerin anlamlarını kendi ifadenizle açıklayarak yaz. - işini bilmek. - armağanlara boğmak. - gözü savaş mavaş görmemek. - el üstünde büyütmek. - kendi başına buyruk olmak. Oppgåve/Oppgave 3 Aşağıda verilen 3 sorudan sadece birini seç ve seçtiğin konu ile ilgili kapsamlı bir yazı yaz. Yazdığın yazıya uygun bir başlık koymayı unutma! 1. Halk öykülerini daha uzun yıllar yaşatmak için sizce neler yapılabilir? Bu konu hakkındaki görüş ve önerilerini içeren bir yazı yaz. 2. İçinde yaşadığımız toplumdaki aile politikasını nasıl değerlendiriyorsun? Göçmen kökenli aileleri de kapsayacak şekilde iyi bir aile politikası nasıl olmalıdır? Bu konu hakkındaki görüş, düşünce ve önerilerini içeren bir yazı yaz. 3. Sana göre, bir insanın “ADAM” olabilmesi için neler yapması, nasıl davranması gerekir? Toplumda yararlı bir insan olabilmek için gerek sana ve gerekse diğer gençlere ne gibi öğüt ve nasihatlar veriliyor? Bu konuyu içeren bir makale veya hikaye yaz. Eksamen PSP5570 Tyrkisk nivå III Side 6 av 8 http://eksamensarkiv.net/ Blank side Eksamen PSP5570 Tyrkisk nivå III Side 7 av 8 http://eksamensarkiv.net/ Schweigaards gate 15 Postboks 9359 Grønland 0135 OSLO Telefon 23 30 12 00 utdanningsdirektoratet.no http://eksamensarkiv.net/