endoprotezler - Prof. Dr. Cemil YILDIZ
Transkript
endoprotezler - Prof. Dr. Cemil YILDIZ
DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ 26 Aralık Cumartesi 2015, Gazimağusa - K.K.T.C. ENDOPROTEZLER Prof.Dr.CemilYILDIZ ORTAK AMACIMIZ Protezler Biomateryaller İmplants Hastalarımızın sağlık & mutluluğunu arttırmak ENDOPROTEZ • ENDO+PROSTHESIS • İNTERNALPROTEZ Kaybolmuşbirvucütparçasınınyerinevucütiçinekonulan sunibircihazdır. ‘‘anar&ficialdevicetoreplaceamissingbodilypartthatisplacedinsidethebody’’ 1950 -1975 bioMATERYAL 1975 - 2000 BİOMATERYAL 2000- BİOmateryal Biomateryaller Nerede Kullanılır? Hastalıklı veya hasarlanmış parçaların replasmanında Total Kalça Replasmanı Total Diz Replasmanı Total Ayak Bileği Replasmanı Total Omuz Replasmanı İyileşme yardımında Kemik Plakları, İM Rodlar, Vidalar, Çapalar, Dikişler Fonksiyonu arttırmak için Hepsi ENDOPROTEZ • • • • • • Total / Parsiyel Kalça Protezi Total / Parsiyel Diz Protezi Total Omuz Protezi Total Dirsek Protezi Total Ayak Bileği Protezi Küçük Eklem Protezleri Ne Amaçla Kullanılır ? Rekonstrüksiyon • Bazı tip kırıklar • Dejeneratif Eklem Hastalıkları • Kemik-Eklem Defektleri (Tümör, kırık sekeli ) ŞEMSİYETERİM OSTEOARTRİTNedir? • Osteo≈Kemiksel • Artro≈Eklem • İAs≈İl,hap ≈Kireçlenme ≈Artroz ≈YıpranmaArtri& ≈Dejenera&fEklemHastalığı OSTEOARTRİT Tanım? • Düşükseviyelienflamasyoneklem kıkırdağınınyıpranmasıveyayokolmasına yolaçansinovyalsıvınınazalmasıile karakterizebirkliniksendromdur. ‘‘Wear&Tear’’ EklemKıkırdağı • Avasküler • Anöral • AlenfaAk • Şok absorbe eder • Sürtünmeyi azaltır OSTEOARTRİT Tanım? • Sinovyaleklemlerdekıkırdakkaybı (kondropaA)veeşlikedenperiarAkülerkemik tutulumubulgularıilekarakterizedurum olaraktanımlanabilir. KEMİK&EKLEMCERRAHİSİ OSTEOARTRİT • Enyaygıngörülenkıkırdakhastalığıdır, • Ensıkdiazabilitenedenidir, • YaşamkalitesiniazalZr OSTEOARTRİT 21millionAmerikalıOA,kıkırdak dejenerasyonunuönlemekveyatersine döndürecektedaviihAyacıgiderekartmaktadır! 2030:67milyonerişkin(ABDerişkinnüfüsunun%25)! KIKIRDAĞIN KENDİSİNİTAMİR KAPASİTESİ DEJENERASYON BALANS/İMBALANS DİNAMİKPATOLOJİKSÜREÇ KlinikolarakbakXğımızda… • Yavaşilerleyen • Hızlıilerleyen Ağrı ¤Deformite ¤Fonksiyon kaybı ¤Eklem sertliği ¤Tutukluğu GONARTROZ ¤KasZayıflığı ¤Lokal hassasiyet ¤Eklem hipertrofisi ¤Krepitasyon TEDAVİDEKİ AMACIMIZ • Ağrıyı ve inflamasyonu azaltmak • Hareket açıklığını arttırmak & korumak • Fonksiyonel bağımsızlığı sağlamak Fonksiyon • >90°sandalyedenkalmak • >105°merdivençıkmak • >120°tamfonksiyon FTR TIBBİTEDAVİ EKLEMİÇİ ENJEKSİYONLAR TIBBİTEDAVİ • Semptomlarıazaltan • Hastalığınseyriniyavaşlatan/iyileşAren PARASETAMOL • 1995 ACR kılavuzunda ilk basamak! • Bu kararda üç faktör önemli: Ø Ucuz Ø GİS yan etkileri az Ø Parasetamol ile ibuprofen ve naproksen arasında fark olmadığını gösteren randomize kontrollu çalışmalar! • Bradley ve ark. N Engl J Med 1991 Williams ve ark. Arthritis Rheum 1993 NSAİİ • Alevlenmelerde(aşırıağrı,eklemdeefüzyon arZşıveeklemhareketaçıklığınınazaldığı) etkilidir. • RuAnvekronikkullanılmamalıdır! • Biraydanfazlakullanılmamalıdır! • COX-2selekAfolmayan(ibuprofen,diklofenak) • COX-2selekAf(rofekoksib,selekoksib) İNATÇIATAKLARDA • Opioidanaljezikler • Tramadol(37.5mg)+Parasetamol(325mg) -GündeenazalXsaatarayla3-4tane NutrasöAkler • GLUKOZAMİN,KONDROİTİN,ASU,YEŞİLÇAY • İÇERİKLEREDİKKAT! NUTRASÖTİK ETKİMEKANİZMASI GLUKOZAMİN KONDROSİTLERDENGAG, SİNOVİOSİTLERDENHYALURONİK ASİTÜRETİMİNİARTTIRIR DOZ GÜNDE1500gr KONDROİTİNSÜLFAT KIKIRDAKHASARIYAPAN ENZİMLERİİNHİBEEDER(ANTİ KATABOLİK) GÜNDE800mg GLUKOZAMİN/ SİNERJİTİKETKİ KONDROİTİNSÜLFAT KOMBİNASYONU 1500mg+1200mgX1 1000mg+800mgX2 ASU(Avakado Soybean Unsaponifable) HIZLIETKİSAĞLAR GÜNDE300mg MATRİKSSENTEZİİNHİBİSYONUNU ÖNLER GELENEKSEL TAMAMLAYICI ve ALTERNATİFTIP UYGULAMALARI (CAM) EKLEMÇEVRESİLOKALANASTEZİK &PROLOTERAPİ • Eklemçevresinedaireselolarak1-2cc%1’lik Lidokain,birerhawaarayla7kezuygulanması • Proliferantsolüsyonların(Dekstroz,Lidokain SF)dizçevresinedaireselolarakhawalıkveya 3hawaarayla4-6seanshalindeuygulanması • HasanDoğan:KronikDejenera&fEklemAğrılarındaLokalAnasteziklerinUzunEtkileri. TOTBİDDergisi,2007;cilt6sayı:3-4:131. • Proloterapi:HasanDoğan(Ed),İnterXpYayınevi,2014. EKLEM İÇİ ENJEKSİYONLAR STEROİD • GüçlüanAenflamatuaretki • Hyaluronikasitsenteziniinhibeederler • Sinovyalpermeabiliteyivebunabağlıolarak daeffüzyonmiktarınıazalZrlar *Enyaygın:Triamsinolon&me&lprednizolon • Uğur M et ark. Diz Dejeneratif Osteoartritli Hastalarda İntraartiküler Hyaluronik Asit ile İntraartiküler Metil Prednizolon Asetatın Etkinliklerinin Karşılaştırılması. The Eurasian Journal of Medicine. 2007: 39:185. Ø 1960’lıyıllardaniAbaren…. Ø 1974Peyronveark…. PRP (Trombositten Zengin Plazma) SONUÇ OLARAK… HAFİF&ORTA GLUKOZAMİN/ KONDROİTİNSÜLFAT/ ASU GONARTROZ CİDDİ GLUKOZAMİN/ KONDROİTİN SÜLFAT/ASU PARASETAMOL NSAİİ (OralveTopikal) NSAİİ (Oralve/veya Topikal) GÜÇLÜ ANALJEZİKLER (Kısasüreli) EKLEMİÇİ ENJEKSİYONLAR EKLEMİÇİ ENJEKSİYONLAR HAFİF& ORTA GONARTROZ KİLO VERME HASTAEĞİTİMİVE AKTİVİTE MODİFİKASYONU ZORLAYICIOLMAYAN AEROBİKEGZERSİZLER/ GÜÇLENDİRMEEĞİTİMİ BREYSLEME ORTEZ CİDDİ KİLOVERME (UYGUNSA) HASTAEĞİTİMİVEAKTİVİTE MODİFİKASYONU ZORLAYICIOLMAYAN AEROBİKEGZERSİZLER/ GÜÇLENDİRMEEĞİTİMİ BREYSLEME/YÜRÜME YARDIMI ORTEZ ±FİZİKTEDAVİ FİZİKTEDAVİ UĞRAŞITEDAVİSİ HipOA(septomaAk) OSTEOARTHRITIS ArZkbizimeklemlerideğişArme gereksinimizvardır! ArtroplasA/Replasman CerrahisidekiAmacımız ü Ağrıyıgidermek ü Maksimumeklemhareketaçıklığınıarjrmak ü Fonksiyonlarıvemobiliteyidüzeltmek TotalEklemReplasmanı • Ortopedikcerrahideenyaygın olarakyapılanveenbaşarılı ameliyatlardanbirisidir.(Kliniksonuçlar veimplantsağkalımınagöre) TotalEklemReplasmanı • ‘‘maliyet-etkinlik’’ açısındanZptakitüm cerrahilerdenenuygun olanıdır! TotalEklemReplasmanı Primary and Revision TJA Procedures Performed in the US 2500000 Number of Procedures Projections* 2000000 1500000 Primary TJA Revision TJA 1000000 500000 0 2000 2005 2010 2015 Year 2020 2025 2030 TotalKalçaProtezi SementliProtez SementsizProtez Teknik:TotalKalçaProtezi • Femurboynu rezeksiyonuyapılır. Teknik:TotalKalçaProtezi • Asetabularreaming • Asetabularkomponen,n yerleş,rilmesi Teknik:TotalKalçaProtezi • Femoralkomponen,n Reaming/broşlanması • Femoralkomponen,n yerleş,rilmesi Teknik:TotalKalçaProtezi • Femurbaşıimpaksiyonu n Final implant KalçaOA(semptomaAk) 89kişi/100,000/yıl 300,000totalkalçaproteziyıl/ABD Metal-Polie0len PolieAlenaşınmasıgençhastalardaki enönemlisorundur! PolieAlenAşınmasınaBağlıDebris KomponentGevşemesi Metal-on-MetalKalçaProtezi Erkenaşınma Etrafkasvedokuiçine metaldebrislerinyayılması Çevredokularınhasarveölümü Metalhastanınkanıiçine yayılması NekroAkdokularvemetalozisdebrisi MedicinesandHeathcare productsRegulatoryAgency 8000mağdurX$250.000 Biomateryaller GÜVENLİ EMNİYETLİ EKONOMİK Doğal Biomateryaller ✪ Dahaaztoksisiteveenflamasyonayolaçarlar Bio/seramikler ✪İnert ✪Dayanıklı ✪Biouyumlu èBioakAf Seramik--Seramikyüzey Seramik--Seramikyüzey Kişiyeözelimplantlar✔ Makine Parkımız GATA METÜM DizOA(semptomaAk) 240/100,000/yıl TotalDizProtezi 2010yılında,600,000üzerindetotaldizproteziABD’deyapılmışZr. DizAnatomisi DizProtezi—İmplantlar Patellar component Polimerik Biomateryaller ✪ İstenilenşekillerdekolayüreAlebilir! DizProtezi—Kemikkesileri DizProtezi—İmplantların yerleş0rilmesi DizProtezi—Final • Ameliyattekniğibaşarıdaçokönemlidir! Tek Kompartman Hastalığı Eklem aralığında daralma Unikondiler Diz Artroplastisi UDA • Medial veya lateral eklem yüzeyinin, tüm bağların korunarak değiştirilmesidir F Kesin karar diz açıldıktan sonra verilmelidir. • Uygun bir teknikle yetersiz tespit ve erken gevşeme önlenecektir. F Fleksiyon ve ekstansiyonda paralel olmalı Ameliyat Sonrası Rehabilitasyon • CPM: Cerrahi yapılan gün • Fizik Tedavi: İlk gün Ø Koruyarak tam yük verme Ø Aktif destekli kas kuvvetlendirme Ø ROM egsersizleri Ø Günlük yaşam aktiviteleri Total Eklem Replasmanı Başarısızlık nedenleri • • • • • • • Taşıyıcı yüzeylerin aşınması Aseptik/mekanik gevşeme Osteoliz Enfeksiyon İnstabilite Peri-prostetik kırık İmplant Kırılması Başarısızlık Ne Zaman Olur? • Erken (<10%) – Dislokasyon – Enfeksiyon – İmplant yetmezliği • Geç (> 5 yıl post op) – Eklem yapan yüzeylerin aşınması – Osteoliz – Mekanik gevşeme – Peri-prostetik kırık • • • • • • • • • • • • Siyatik Sinir Paralizisi Ekstre Eşitsizliği İliopsoas sıkışması Heterotopik ossifikasyon Osteoliz Squeaking Kan transfüzyonu Psödotümor Vasküler yaralana Periprostetik enfeksiyon Dislokasyon Periprostetik kırıklar İMPLANTABAĞLI • • • • • • • • • • • • • • Patellar maltracking İnstabilite (tibio-femoral) Sertlik Extensor mekanizma yırtığı Nörolojik yaralanma (peroneal sinir) Vasküler yaralanma Yara komplikasyonları Metal hipersensitivitesi Heterotopik ossifikasyon Kan kaybı ve anemi Polietilen aşınması Periprostetik enfeksiyon Periprostetik kırık Patellar klunk İMPLANTABAĞLI Kırık! TER Başarısızlığı • İmplant ömrü • Genç /daha aktif hasta grubu Katastrofik PE Aşınması • Catastrophic failure is most commonly seen TKA UZUN SÜRE DAYANAN İMPLANTLARA ihtiyacımız var ✔ Biomateryaller EKONOMİK GÜVENİLİR DAYANIKLI YARA YERİ ENFEKSİYONLARI (SSI) • Yılda 300.000 vakadan fazla ( US Center for Disease Control) • • • • Direk maliyet ≈ $ 1 billion İndirek maliyet ≈$ 10 billion 5 kat fazla tekrarlayan hastaneye yatış! 2 kat mortalite! Periprostetik Eklem Enfeksiyonu • Primer total diz artroplastisi (TDA) sonrası %1 - %2 • Revizyon TDA sonrası %6 • Primer total kalça artroplastisi (TKA) sonrası %0.3 - %1.3 • Revizyon TKA sonrası %3 MALİYET:$60.000to$100.000tedavibaşı Periprostetik Eklem Enfeksiyonu Biofilme – bağlı bakteriyel enfeksiyonlar Enfeksiyon + Kemik kaybı CİDDİ ve HAYATİ ÖNEMİ OLAN KOMPLİKASYON! EklemYüzeyAşınmaları AsepAk/MekanikGevşeme Osteoliz Allograft Peri-ProsteAkKırık • Sri:PPfracture Dislokasyon/İnstabilite UDA & Sorunlar L PE aşınması L İlerleyici patellofemoral artrit L Karşı kompartman dejenerasyonu TEDAVİDEKİ AMACIMIZ • Ağrıyı ve inflamasyonu azaltmak • Hareket açıklığını arttırmak & korumak • Fonksiyonel bağımsızlığı sağlamak Özet • Endoprotezlerçokyaygınolarakve başarıylayapılmaktadır. • Başarıbirçokfaktörebağlıdır! MÜKEMMEL YÜZEY HALA YOK! Tasarım Materyal özellikleri Biouyumluluk BAŞARI