Xyllella yaprak yanıklığı Hastalığı ( Xylella fastidosasbsp pauca ceppo)
Transkript
Xyllella yaprak yanıklığı Hastalığı ( Xylella fastidosasbsp pauca ceppo)
Xyllella yaprak yanıklığı Hastalığı ( Xylella fastidosa sbsp pauca ceppo) Bakteriyel bir hastalık olan Xyllella yaprak yanıklığı Hastalığı ( Xylella fastidosa sbsp pauca ceppo) son yıllarda italya zeytinciliğini ciddi olarak tehdit etmektedir. Güney-doğu İtalyanın Apulia bölgesinde görülen bu hastalık zeytinliklerde yapraklarda yanıklar, bitki dallarında kısmi kurumalar ve bitki ölümleri ile kendini göstermektedir. Apulia bölgesindeki yaklaşık 8000 hektarlık zeytinliklerde büyük ekonomik zararlara neden olmuş ve Salento yarımadasında yaklaşık 90.000 hektarlık alan hastalık ile bulaşma riski taşımaktadır. Lecce şehrindeki zeytinliklerin tamamı bu hastalık ile bulaşık durumda olup 2015 yılı Nisan itibari ile 1 milyonun üzerinde bitki ölümü gerçekleşmiştir.Hastalık İtalyada ilk olarak 2010 yılında görülen Xylella fastidosa sbsp pauca ceppo, 2013 yılı ekim ayında acil salgın hastalık olarak ilan edilmiştir. Hastalığın italyaya Honduras ve Kostarika üzerinden süs bitkileri ve kahve bitkisi aracılığıyla taşındığı tespit edilmiştir. Hastalık etmeni, gram negatif bakteri olan X.fastidiosa’nın farklı konukçularda oluşturduğu hastalıklar farklı isimlerle bilinmektedir. Bunlardan en önemlileri; Asmada Pierce hastalığı (Pierce disease), Turunçgilde alacalı kloroz (Citrus variegated chlorosis), Bademde yaprak yanıklığı (Almond leaf scorch), Şeftalide Phony hastalığı (Phony peach disease), Erikte yaprak yanıklığı (Plum leaf scald) ve Zakkum yaprak yanıklığı (Oleander leaf scorch)’dır. Hastalığın dünyaya yayılımı Amerika kıtası üzerinden geniş alanlara yayıllan bu hastalığın şu ana kadar 4 türü tespit edilip tanımlanmıştır. Hastalık özellikle köpük böcekleri olarak bilinen (Philaenus spumarius, Neophilaenus campestris, Euscelis lineolatus), Sarı ağaç kurdu (Zeuzera pyrina) ve Parazit funguslar (Phaeoacremonium e phaeomoniella spp) aracılığıyla taşınmaktadır. Ayrıca, zeytinde görülen Xyllella yaprak yanıklığı hastalığı ( Xylella fastidosa sbsp pauca ceppo) badem, zakkum, kiraz, biberiye, akasya ve katır tırnağı ve bir çok yabancı otlarda konukçu olarak tespit edilmiştir. Konukçu bitkilerdeki vektor ve yabancı ot kontrolü hastalık ile mücadelede büyük önem taşımaktadır. Ülkemiz için stratjik öneme sahip zeytin, zeytinyağı üretiminin risk altında olmaması için bu hastalığın bulaşmasını engelleyecek önlemlerin alınması önem taşımaktadır. Bu konuda, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının Gıda Kontrol Genel Müdürlüğü Bitki ve Bitkisel Ürünler Sınır Kontrol Dairesi Başkanlığınca bulaşmaya neden olabilecek konukçu bitkilerin ithalatında kontrollerin yapıldığı bilgisi edinilmiştir.