Schwann Hücreleri
Transkript
Schwann Hücreleri
Schwann hücreleri, •Büngner bantlarını oluşturarak rejenere olan sinire bir yol oluştururlar, •Birçok trofik faktör salgılayarak sinir hücresinin sağ kalmasını sağladığı gibi aksonun da büyümesine yardımcı olur, •Myelin üretimini sağlayarak sinir impulslarının iletiminde aktif rol oynarlar. DıĢ epinöryum Ġç epinöryum Perinöryum Endonöryum SEDDON SINIFLAMASI Nöropraksi Aksonotmezis Nörotmezis SUNDERLAND SINIFLAMASI Minimal yapısal değiĢiklik Prognoz:Günler-haftalar içinde tam spontan iyileşme (başlangıç) – kan-sinir bariyeri bozulması • >20 mmHg →periferik sinirde kanlanma bozulur •perinöryumda endotel hücrelerinin bağlantıları zayıflar, geçirgenlik artar,endonöriyal ödem olur •interstisiyal ortam basıncı artar →kan akımı azalır •dokunma duyu kalitesi bozulur (parestezi) …… – demiyelinizasyon • myelin kalınlığının azalması ile karakterizedir •duyu dermatomunda uyuĢukluk artmıĢ, •hareket ve güç kaybı baĢlamıĢ, ama kaslarda erime yok •ağrı genellikle yok •EMG de distal duyu latansları artmaya baĢlar SUNDERLAND SINIFLAMASI Bazal lamina intakt, akson bütünlüğü kaybolmuĢ Prognoz:Birkaç ayda spontan tam iyileşme Ģiddetli olgular – aksonal kayıp • Wallerian dejenerasyon, akson kaybı, •ileri derecede duyu kaybı •innerve ettiği kaslarda erime, fonksiyon kaybı •ağrı +++ SUNDERLAND SINIFLAMASI Akson+endoneurium+bazal lamina hasarı Prognoz: Hafif-orta derecede kayıpla spontan geri dönüş DEVAMLILIĞI OLAN NÖROMA (NEUROMA-IN-CONTINUITY) SUNDERLAND SINIFLAMASI Akson+bazal lamina+endoneurium+perineurium hasarı Prognoz: Orta-ağır derecede kayıpla spontan geri dönüş SUNDERLAND SINIFLAMASI Sinirin tüm yapılarında bütünlük kaybı Prognoz: Mikrocerrahi tedavi uygulanmadan geri dönüş mümkün değil S.E. MACKINNON Waller A: Experiments on the section of the glossopharyngeal and hypoglossal nerves of the frog, and observations of the alterations produced thereby in the structure of their primitive fibers. Phil Trans Roy Soc 140:423–429, 1850 Augustus Volney Waller (1816-70) N. Normal hücre C. Kromatolizis görülen hücre Hücre gövdesinde, nükleusta perifere doğru yer değiştirme, nükleolusta şişme, Nissl cisimciklerinde çözülme meydana gelir. Kromatolizis Fragmante olmuş akson Myelin artıkları Endoneurium Schwann hücresi Sinir hasarı meydana gelen bölge Aksoplazmadaki neurofilamanlar ve mikrotubuluslar proteolitik enzimler tarafından dezentegre olurlar. Myelin artıkları ve parçalanmış aksonlar Schwann Hücreleri tarafından temizlenmeye başlanır. Travmaya sekonder olarak bölgesel kapiller permeabilite artar. Damar dışına makrofaj göçü olur. Makrofajlar da debridman sürecine aktif olarak katılarak ivme kazandırırlar. Endonöriyal Mast hücreleri Hasar sonrası 2 hf. hızlı proliferasyon Histamin, seratonin Kapiller permeabilite artışı Makrofaj infiltrasyonu Makrofajlar, dejenere olan kalıntıların debridmanından başka salgıladıkları bazı maddeler ile (örn. interlökin-1β) NGF gibi bazı büyüme faktörleri için üretimin tetiğini çekerek hem nöron sağ kalımı, hem de akson rejenere olması için çok önemli bir rol oynarlar. Neurotrophins •Nerve Growth Factor (NGF) •Brain Derived Neurotrophic Factor (BDNF) •Neurotrophin 3 (NT3) •Neurotrophin 4/5 (NT4/5) Neuropoietins (Neurokines) NÖROTROFĠK FAKTÖRLER •Ciliary Neurotrophic Factor (CNTF) •Leukemia Inhibitory Factor (LIF) Insulin-like Growth Factors 1-2 (IGF-1, IGF-2) Transforming Growth Factors •Transforming Growth Factor (TGF ) •Transforming Growth Factor 1-3 (TGF 1, TGF 2, TGF 3) •Glial Cell Line-Derived Neurotrophic Factor (GDNF) •Neurturin (NTN) •Persephin (PSP) Fibroblast Growth Factors •Acidic Fibroblast Growth Factor (FGF-1) •Basic Fibroblast Growth Factor (FGF-2) •Fibroblast Growth Factor-5 (FGF-5) Diğer faktörler •Platelet-Derived Growth Factor (PDGF) •Stem Cell Factor (SCF) Schwann hücresi Makrofaj Makrofajlar ve Schwann hücreleri günler-haftalar içinde Wallerian dejenerasyonu tamamlarlar. Schwann hücrelerinin mitotik aktivitelerinde artış görülür. Bu hücrelerde hızlı bir proliferasyon ve diferansiyasyon meydana gelir. Büngner bantları Çoğalan Schwann hücreleri sütunlar oluştururlar Büngner bantları Bu sütunlar büyüyen akson filizleri için yol oluştururlar. Hasar zonunu aşan filizler Büngner bantları boyunca büyümelerini sürdürürler. Wallerian dejenerasyonu ve proksimal aksonal rejenerasyonu sırasında gelişen kollajen fibrilleri Schwann hücrelerinin bazal laminası dışında depolanarak endonöral tüpün kalınlaĢmasına neden olur. Endonöral tüp iç çapı azalır Bu, nihai aksonal çapı kısıtlayarak akson boyutunda ve myelin kalınlığında kalıcı azalmaya sebep olur. BÜYÜME KONĠSĠ Paul C. Letourneau Minnesota Universitesi Tımothy M. Gomez Wisconsin Universitesi Her akson filizinin ucunda filopodlardan oluşan öncü bir yapı bulunur Büyüme konisi Bazal membran Endoneurium Ekstraselüler matriks, Schwann hücrelerini saran bazal membran ve endoneuriumdaki kollagenden oluşur. Distal segmentteki Schwann hücreleri ve onların bazal laminasında bulunan Laminin ve Fibronectin adlı glikoproteinler aksonların uzamasında ve rejenere olmasında anahtar rol oynarlar. Schwann hücre yüzeyindeki (rejenere olan sinire ait) Integrin adlı reseptörlere bağlanarak sinir hücresinin yapışma(adezyon)sı sağlanır. Bu sinir morfolojisi ve myelinizasyonu için çok önemlidir. Nikotinik asetil kolin reseptörleri kas lifi membranı üzerinde uniform olarak dağılmışken, motor nöronun aksonu temas ettikten kısa bir süre sonra bu bölgede kümelenerek nöromuskuler bağlantıyı oluştururlar. Bu oluşumda ve reseptörlerin kümeleşmesinde nöron gövdesinde sentezlenip aşağı iletilen ve büyüme konisi tarafından salgılanan agrin adlı proteinin çok önemli bir rolü vardır. ÖZET • Temizlik • Hücre gövdesinde yapı elemanlarının sentezi • Büyüme konisindeki yapışma substratlarının distalde Schwann hücre BMına yapışması • Nöromuskuler bağlantının oluşturulması TEġEKKÜRLER