VII. Hafta 18.11.2008
Transkript
VII. Hafta 18.11.2008
Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Büyük Hayvan Cerrahisi Ders Sunusu – VII. Hafta 18.11.2008 BÜ YÜ U. Prof. Dr. O. Sacit GÖRGÜL Öğr. Gör. Dr. Göksen ÇEÇEN ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI BÜ YÜ U. Rektum ve Anüs Hastalıkları ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI BÜ YÜ U. Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Prolapsus Ani; anüs mukozasının prolabe olması ve anal sfinkterin boğması sonrasında ödemleşme ile karakteristik patolojisidir. Prolapsus Recti; rektumun anüsten kısa yada uzun bir kısmının prolabe olmasıdır. Bu patoloji sabit olan anal sfinkterden peristaltiği artmış rektum kısmının bir invaginasyon benzeri prolapsusu olgusudur. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI BÜ YÜ U. Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Anal sfinkterin boğması ile ve dış etkiler ile dışarıda kalma süresine bağlı olarak travmatik yaralanmalar ve dolaşımın bozulmasına bağlı olarak gangrenleşme gibi patolojiler gelişebilir Prolapsus ani ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Nedenleri • Hazırlayıcı Nedenler – Anüs sfinkterinin gevşekliği – Rektum mukozasını rektum kaslarına bağlayan perirektal bağdokunun zayıflığı • Yapıcı Nedenler BÜ YÜ U. – Şiddetli ıkınma – Konstipasyon, paraziter irkiltiler, sancı, sıcak ve irkitsel lavmanlar, operasyon için yatırılan hayvanlarda anestezi ve tespitin iyi yapılamaması, kuyruğun bükülerek rektuma tampone edilmemesi ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Semptomlar BÜ YÜ U. • Anüsten dışarı sarkan belirli büyüklükte kangalvari şekilde, mukoza ile kaplı, eski olaylarda rengi morarmış, üzerinde yer yer doku parçaları bulunan şişkin bir çıkıntı ile karakterizedir • Çıkıntının ucundaki delikten her zaman sulu dışkı çıkışı gözlenir ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Prognoz BÜ YÜ U. • Olayın eski yada yeni oluşuna, enfekte ve nekroze olup olmadığına göre değişir • Uç kısımda nekroz şekillendiğinde prognoz şüphelidir hatta olumsuz kabul edilir • Anüs sfinkterinin kısa sürede çıkan rektum kısmını boğması nedeniyle kısa sürede ödem ve gangren gelişimi özellikle atlar için olumsuzdur, diğer hayvanlar daha dayanıklıdır ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI • SAĞALTIM (yeni olgularda) BÜ YÜ U. – Dekompresyon – Red – Tespit ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Prolapsus ani et recti sağaltımı • • U. ılık) el ile ya da sargılarla ılımlı basınç uygulaması Ilımlı hareketlerle red işlemi Elle ya da irrigasyon yapılarak düzeltme Tütün kesesi ağzı dikişi (48-72 saat sonra alınır) Ikınmaları önlemek için analjezikler Diyet uygulanır BÜ YÜ • • • Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI • Mekaniksel temizlik ve antisepsi • Epidural anestezi • Dekompresyon (% 30 -50 dekstroz sol. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI U. BÜ YÜ ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI BÜ YÜ U. Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Rectum Amputasyonu ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Rectum amputasyonu sedasyon ve epidural anestezi yada genel anestezi altında yapılır BÜ YÜ U. • Ilık su ile yıkama /antiseptik solusyon ile antisepsisi • Kuyruk kaideden itibaren steril dolanımlar ile uç kısma kadar sarılır, kranial yönde sabitlenir • Rektumun sağlam kısmına ulaşmak için anal sfinkterden 2-3 cm dışarıya çekilir • Lümen çapına uygun kauçuk silindir lümene yerleştirilir ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI BÜ YÜ U. Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI • Sağlıklı rectum dokusunda ve anal sfinkterden 1 cm mesafede tüm katlardan geçen “yatay U” dikişleri yardımıyla dört noktada tespit dikişi uygulanır (amputasyon sonrası sağlıklı kısmın pelvis boşluğuna kaçmasını önlemek için) • Tespit dikişinden 0.5-1 cm mesafeden bistüri ile gangrenleşmiş kısım rezeke edilir • Takiben tespit dikişleri arasına yeterli sayıda absorbe edilemeyen bir dikiş materyali ile basit ayrı dikişler uygulanır ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI BÜ YÜ U. Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Rectum amputasyonu aşamaları ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI BÜ YÜ U. Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Rectum amputasyonu aşamaları ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI BÜ YÜ U. Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Rectum amputasyonu aşamaları ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI BÜ YÜ U. Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI • Yara hattına antibiyotik pomad uygulandıktan sonra anal sfinkterden pelvik boşluğa red edilir • Ikınmalara karşı tütün kesesi ağzı dikişi uygulanır • Postoperatif diyet ve antibiyotik, • Ikınmalara karşı analjezik ve spazmolitik ilaçlar kullanılır • Tütün kesesi ağzı dikişi 24-48 saat sonra uzaklaştırılır ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI U. BÜ YÜ ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI U. BÜ YÜ ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Klinik Bulgular (Atresia coli) • Anüs bulunmasına karşı yavrunun U. • • • • dışkılayamaması Sık sık ıkınması Bağırması Abdominal iki taraflı gerginlik Radyolojik ve US bulgular ile desteklenen tanı • Anüs bulunmaması, ancak hayvanın ıkınmaları BÜ YÜ sırasında perianal bölgede bir şişkinliğin şekillenmesi atresia ani bulgusudur ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Atresia ani sağaltımı U. • Epidural ya da infiltrasyon anestezisi • Perineal bölgede deri ensizyonu • Rectuma ulaşmak için diseksiyon • Rectum punksiyonu • Rectum ensizyonu • Rectum mukoza ve serozasından BÜ YÜ geçen basit ayrı dikişlerle çepeçevre deriye tespit ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI + U. Ensizyon şekilleri BÜ YÜ Atresia ani operasyonu ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI U. BÜ YÜ Buzağı ve kuzuda atresia ani ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Atresia coli sağaltımı (anüspreaternaturalis) • Genel anestezi • Sol açlık çukurluğu ventro kaudalinde U. • • BÜ YÜ • • • laparatomi Karın boşluğunda eksplorasyon Atresik kolonun laparatomi açıklığına çekilmesi Atresik kolonun karın duvarı kaslarına retensiyon dikişleri ile tespiti Atresik kolonun ensizyonu Atresik kolon mukoza ve serozasından geçen basit ayrı dikişlerle kaslara ve deriye iki kat halinde tespiti ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI BÜ YÜ U. Atresia coli ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI BÜ YÜ U. Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Üriner Sistem Hastalıkları ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Ġdrar taĢları (urolithiasis) • Genellikle erkek hayvanlarda rastlanır • Atlarda çoğunlukla karbonatlı taşlar (sarı- BÜ YÜ U. kahverengi renkte ve dış yüzleri pürüzlü), sığırlarda fosfat (beyaz renkli, yumuşak ve yüzeyleri düz) ve silisli taşlar görülmektedir • Taşın oluşumuna idrarın kolloid ve kristalloid yapısı arasındaki dengenin bozulması neden olur, buna da mukoza parçacıkları, epitel hücreleri ve kan pıhtıları gibi organik bir matriks odak teşkil eder • Ayrıca üriner sistemde idrarın birikmesine neden olan hastalıklar ve A vitamini yetmezliği oluşumu kolaylaştırır ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI U. Böbrek (nefrolit) Üreter (kalkuli üretralis) V.urinaria ( kalkuli vesikalis) Urethra (ürolit – ürolitiyazis) BÜ YÜ • • • • Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Sınıflandırma ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI U. BÜ YÜ ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Semptomları • İdrar yaparken güçlük, sırtta kamburluk • Sancı (sık sık yatıp kalkma, arka ayakları ile U. • BÜ YÜ • • • karnına vurma) Preputium ucundaki kıllara idrar kumları yapışır İdrar genelde kanlıdır Dışarıya atılamayan idrar ruptura neden olabilir yada asendens olarak böbreklere basınç yapar ve işlevini engeller, hayvanda üremi başlar Sığırlarda fleksura sigmoidea da, atlarda ise arcus ischiadicus önünde intrapelvik üretrada görülür ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Obstruktif urolityazis için kritik bölge + + Flexura sigmoidea BÜ YÜ U. a b Uretrotomi için seçim yeri ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Tanı • Büyük hayvanlarda rektal muayene ile U. • • • • BÜ YÜ • mesane dolgunluğunu tespiti Üretra kateterizasyonu ile tıkanıklığın saptanması İdrarın fiziksel ve kimyasal analizleri Kandaki üre düzeyinin kontrolü Direkt ve kontrast radyografiler US muayene Klinik muayenelere ilave olarak tanı koymada destekleyicidir ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Sağaltım BÜ YÜ U. • Profilaktik • Konservatif • Operatif sağaltım ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI U. Tek yönlü beslenmeden kaçınılması Konsantre yem yanı sıra kaba yem verilmesi Yemleme öğünlerinin muntazam olması Yemlerde protein dengesine dikkat edilmesi Rasyonda Ca / P dengesinin 1-0 / 2.0 olması Su tüketimini artırıcı önlemler alınması (tuz) Vit. A ilavesi Koyun başına 5 g/ gün NH4 Cl ilavesi BÜ YÜ • • • • • • • • Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Profilaktif Sağaltım ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Obstruktif Urolityazis Sağaltımı • Medikal sağaltım BÜ YÜ U. * Fenotiyazin grubu trankilizanlar (acepromazin, propionyl promazin) * Spazmolitik ilaçlar (Buscopan compositum, novalgin ) * Parsiyel obstruksiyonlarda diüretikler (kontrollü !) * İdrar yolu antiseptikleri * Antibiyotik ve sulfonamidler ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Obstruktif Urolitiyaziz Sağaltımı BÜ YÜ U. • Operatif Sağaltım * Ascendens kateterizasyon * Proccessus urethralis amputasyonu * Urohidropropulsyon * Urethrotomi * Urethrostomi * Penis amputasyonu * Sistotomi * Parapenil urethral penetomi ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI V. vulva a. vestibulum vulvae b. vagina c. klitoris d. diverticulum suburethrale e. urethra BÜ YÜ U. Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Vesica urinaria kateterizasyonu (inek) ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Erkek ruminantların kateterizasyonu (ascendens kateterizasyon) • Özellikle penis prolapsusu sağlayacak sedatif uygulaması ( • • • • • • BÜ YÜ U. • propionyl promazin – combelen v.b.) Ostium preaputiale çevresi kılları kesilir Preaputium derisi kaudal yönde çekilirken, glans penis kaymaması için gazlı bez yardımıyla tutularak dışarı çekilir Penis bir yardımcı tarafından tutulurken, uygun çaplı ve mandrenli uretral kateter (antisepsisi sağlanmış ve kayganlaştırıcı jel uygulanmış) orificium urethra externa’dan, urethral pasaja ılımlı hareketlerle sokulur ve ilerletilir Kateter scrotal bölge, flexura sigmoidea ve arcus ischiadicus bölgelerindeki urethral dirseklenmelerde biraz geri çekilir ve tekrar ilerletilir Kateterin v. Urinaria içerisine girmesi ile dayanım ortadan kalkar ve mandrenin geri çekilmesi ile idrar akışı sağlanır Bu uygulama diyagnostik amaçlı olarak urethral pasajın açıklığını saptamaktada kullanılır. Amaç sağlandıktan sonra mandren kateter lümenine yerleştirilir ve kateter ılımlı hareketlerle geri çekilerek çıkarılır ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI • Urethral U. • kateterizasyon (ascendens ve descendens) V. Urinaria’nın abdominal punksiyonu (trokar ile ya da Foley kateri uygulaması) Vesica urinarıa’nın rectal yolla abdominal punksiyonu (Flora trokarı ya da Foley kateteri ile) ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI BÜ YÜ • Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Kateterizasyon ve Sistosentez Yöntemleri rectal Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI BÜ YÜ U. ERKEK GENİTAL ORGAN HASTALIKLARI ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI U. BÜ YÜ ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Testis Keseleri ve Testislerin Hastalıkları • Scrotum derisi yara, flegmon, apse, nekroz ve • • • neoplasileri Testislerin yangısı (orchitis) Gizli testislilik (kriptorşismus) * Abdominal * İnguinal Hidrosel (processus vaginalis içerisinde seröz BÜ YÜ U. eksudat toplanması) • Varikosel (Plexus panpiniformis’de v.spermatica interna’nın variköz genişlemesi) • Hematosel ( Processus vaginalis içerisnde kan toplanması) ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI U. BÜ YÜ ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Testislerin yangısı (orĢitis) • Eksojen nedenler – Kontüzyon ve yaralar testisin doğrudan yangılanmasına neden olur • Endojen nedenler BÜ YÜ U. – Ruam, bruselloz ve tuberküloz gibi hastalıklar metastatik orĢitise sebep olurlar – Yine strongylus edentatus ve parafilaria multipapillosa gibi paraziter irkiltiler de yangısal bozukluklara neden olur ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI OrĢitis Semptomları • Akut OrĢitisler – Testisler ĢiĢ, ağrılı ve sıcaktır – Hayvan bacaklarını açarak yürür, hatta topallar – Yangı seyrek olarak apseleĢebilir – Genel durum bozukluğuda bulunur U. • Kronik OrĢitisler BÜ YÜ – Testis kesesi yavaĢ yavaĢ ĢiĢer ve sert bir yapı gösterir – Isı ve ağrı azdır ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI OrĢitis Sağaltımı • Akut OrĢitisler – Hayvan dinlendirilir – Ilık antiseptik yaĢ kompresler uygulanır – Subakut dönemde pom camphree ve iode iodure gibi merhemler sürülür • Kronik OrĢitisler BÜ YÜ U. – Günde 2-3 defa 15-20 dk testis keseleri üzerine ılık duĢlar – Septik ve gangrenli yangılarda antibiyotik kullanılır – Sonuç alınmaz ise kastrasyon yapılır ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI KriptorĢismus U. • keslerine inmesi gerekir Bazı durumda keseler 15. aya kadar inmeyebilir, bu süre sonunda inmeyen testisler karın boĢluğunda kalırlarsa ABDOMĠNAL, inguinal kanalda kalırlarsa ĠNGUĠNAL kriptorĢidi olarak adlandırılırlar Seyrek olara testisler vücudun herhangi bir yerinde yerleĢebilirler, bu duruma ECTOPĠA TESTĠS adı verilir BÜ YÜ • Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI • Gizli testislik • Genellikle erkek domuz ve atlarda rastlanır • Atlarda normal olarak testislerin 10-11. aylarda ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI KriptorĢismus Semptomları • Kastrasyon yapılmamıĢ hayvanda testislerin BÜ YÜ U. bir yada ikisinin birden keselerinde görülmemesi ile kendini belli eder • KriptorĢitli hayvanlar yaĢıtlarına göre daha fazla hırçın, ısırgan ve saldırgan olurlar • Bu huylarının alıĢkanlık göstermesi durumunda 2 yıl içerisinde operatif sağaltım yapılması önerilir ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI • • • • Testislerin keselerine inmemesi Hayvanın saldırgan olması Testis keseleri ve inguinal kanalların dıĢarıdan palpasyonun Abdominal olanda testisleri karın boĢluğunda saptayabilmek için rektal palpasyon Rektal palpasyonda karın içindeki testisler orta çizginin sağ yada solunda pelvisin önünde, anulus inguinalis’in yakınlarında kuru bir incir tanesi Ģeklinde, basınca duyarlı, hareket edebilen yumuĢak ĢiĢkinlikler olarak bulunurlar Bazan da büyümüĢ kistik tümoral oluĢumlar Ģeklinde yer alabilirler • BÜ YÜ U. • Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI KriptorĢismus Tanı • SAĞALTIM OPERATĠFTĠR ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Hydrosel / hematosel Semptomlar • Akut olaylarda testis keselerinde hafif sıcaklık ve ağrı • ġiĢkinlik, fluktuasyonlu (bazen 2-3 katı büyüklükte) • Kronik olgularda ĢiĢkinlik yavaĢ yavaĢ geliĢir ve U. Dinlendirme, soğuk ve ılık duşlar, sonuç alınamayan durumda kastrasyon yapılır BÜ YÜ • bununla ilĢkili testislerde atrofi vardır Hematoselde palpasyonda hafif ağrılı hamurumsu kıvamlı bir ĢiĢkinlik palpe edilir ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Prepusyum ve Penis Hastalıkları • • U. • • kongenital ya da edinsel darlığı nedeniyle penisin prepusyum içerisinde hapsolması) Parafimozis(paraphimosis) ( Penisin, prepusyum dıĢına çıkması sonrasında, prepusyal boĢluğa dönememesi) Balanitis (penis yangısı) Balanopostitis (prepusyum ve penisin birlikte yangılaĢması) Penis yaraları Penis ve prepusyum neoplasileri BÜ YÜ • Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI • Prepusyum mukozasının yangısı (postitis) • Fimozis (phimosis)(Ostium preputiale’ nin ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Postitis ve Balanitis Etiyolojisi • En önemli neden preputium içinde smegma toplanmasıdır • U. • BÜ YÜ • • (smegma: talg, epiteller ve idrar tortularından oluĢur, fena kokulu yağlı irkitsel bir maddedir), idrar fermantasyonu smegma oluĢumunu kolaylaĢtırır Kastrasyon sonrası ödemli ĢiĢkinlikler Preputium tümörleri penisin dıĢarı çıkmasını önleyerek etki eder Smegma zamanla yapıĢkan, hamurumsu ve kabuk gibi bir hal alır bundan glans penis taĢları Ģekillenebilir Ahır zeminin dışkı ve idrarla bulaşık olması ve sürekli preputiumun uç kısmının bunlar ile irkiltisi ile oluşan yangı balanitese kadar yol açar ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI U. • • • Çoğunlukla preputium şişmiş kanalı daralmıştır Basınca duyarlıdır Bazı kısmlarda ulkuslar şekillenebilir Daha sonraları preputium kalınlaşır ve halkavari sikatriksiyel bir oluşum şekillenir, sonuçta preputial delik daha da daralır İdrar akışı engellenebilir Hayvan sancılanır Mesane ve böbrek yangılarına neden olur BÜ YÜ • • • • Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Postitis ve Balanitis Semptomları ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Postitis ve Balanitis Sağaltımı U. • Profilaktif sağaltım • Bakım koşullarının iyileştirilmesi • Küratif sağaltım • Penis ve preputiumun mekanik temizliği • Antiseptik solusyonlar ile irrigasyon • Antibiyotik pomad uygulamaları • Sikatriksiyel oluşumlarda preputiumun BÜ YÜ ensizyonu / kama tarzında eksizyonu ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI U. BÜ YÜ ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI BÜ YÜ U. Peniste tümör ve ekstirpasyonu ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI U. Kanlı kastrasyon * Açık * Kapalı • Kansız kastrasyon * Burdizzo pensi ile * Elastratör ile 45 güne kadar ! * Kimyasal intratestiküler Glserol, etanol CaCl2 , steroidler vb (Biyolojik-organik hayvancılık için sakıncalı ! ) BÜ YÜ • Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI Kastrasyon ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI U. BÜ YÜ ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI BÜ YÜ U. Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI ligatür ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI Ü. K CER V HA R ET YV AH ER AN İ A İNR N CE AB FA RR İL KÜ AH İM LT İS DA ES İB L İ İL I İM DA LI U. BÜ YÜ ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI
Benzer belgeler
RC Ders sunusu- VII. hafta (11.11.08)
• Operatif Sağaltım * Ascendens kateterizasyon * Proccessus urethralis amputasyonu * Urohidropropulsyon * Urethrotomi * Urethrostomi * Penis amputasyonu * Sistotomi * Parapenil urethral penetomi
DetaylıBüyük Hayvan Cerrahisi Ders Sunusu – VIII
Prof.Dr. O. Sacit GÖRGÜL Prof.Dr. Deniz SEYREK-İNTAŞ Öğr.Gör.Dr. Göksen ÇEÇEN ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ CERRAHİ ANABİLİM DALI BÜYÜK HAYVAN CERRAHİSİ BİLİM DALI
Detaylı