Türkiye Cumhuriyeti` nin 86. Yılı Kutlu Olsun
Transkript
Türkiye Cumhuriyeti` nin 86. Yılı Kutlu Olsun
Ekim 2009 / Sayı: 2 T.C. Kocaeli Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kulübü Aylık Online Dergisi - www.koujmk.com KOUJMK Türkiye Cumhuriyeti’ nin 86. Yılı Kutlu Olsun Tanıtım KOÜ & UMUTTEPE Kapak Resmi: Prof. Michael S. // http://www.uncwil.edu/earsci/ Yeni Bir Umut TORYUM Pratik Bilgiler BUZLU SU Jeoloji KUTUPLARDAKİ BUZLAR ERİRSE? T.C. Kocaeli Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kulübü Aylık Online Dergisi - www.koujmk.com KOUJMK T.C. Kocaeli Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kulübü Aylık Online Dergisi Sahibi T.C. Kocaeli Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kulübü Ekim 2009 / Sayı: 2 Kocaeli Üniversitesi & Umuttepe Merkez Yerleşkesi Tanıtım 2 Açılım Eğlence 3 Dev Platform Yolda Haber 4 Toprak Aşınması Jeoloji 5 Garip Bilimsel Haberler Bunları Biliyor Musunuz? 6 İtalya’ da Ters Dönmüş Volkan Bulundu Haber 8 Toryum Jeoloji 9 Editör Onur Soysal Yazı Ekibi Çiğdem Sabuncu Hilal Mutlu Merve Çıldır Murat Sarışen Grafik & Tasarım Enes Zengin Katkıda Bulunanlar Okan Irgaç İletişim Bilgileri; Posta Adresi: Eski İstanbul yolu 10.km T.C. Kocaeli Üniversitesi Umuttepe Merkez Yerleşkesi Mühendislik Fakültesi (1) İzmit/Kocaeli 41380 E-mail: koujmk@gmail.com Web: www.koujmk.com Bu dergi T.C. Kocaeli Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kulübü tarafından aylık olarak www.koujmk.com web sitesi üzerinden yayınlanır. Dergi içeriği kaynak gösterilerek kullanılabilir. Buzlu Su İle Kilo Verin Günlük Pratik Bilgiler 10 Kutuplardaki Buzlar Erirse Jeoloji 11 Türkiye Cumhuriyeti’ nin 86. Yılı Kutlu Olsun Cumhuriyet Bayramı 12 Tanıtım 2 Kocaeli Üniversitesi & Umuttepe Merkez Yerleşkesi Üniversitemizin kısa tarihçesi ve merkez yerlekemiz hakkında kısa bilgiler; 1976 yılında Kocaeli Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi adı altı nda Elektrik ve Makine Fakülteleri, Temel Bilimler Fakültesi ve Yabancı Diller Enstitüsü kurulmuştur. Kurulan bu kurumlar, 1982 yılında Yıldız Üniversitesi'ne Kocaeli Mühendislik Fakültesi olarak bağlanmış 3 Temmuz 1992 tarih ve 3837 sayılı kanun ile Kocaeli Üniversitesi adını almıştır. Temmuz 2008 tarihi itibariyle; 170 profesör, 104 doçent, 453 yardımcı doçent, 294 öğretim görevlisi, 169 okutman, 668 araştırma görevlisi, 47 uzman olmak üzere toplam 1905 akademik, 989 idari personeli olan Kocaeli Üniversitesi'nin 11 fakülte, 7 yüksekokul, 1 devlet konservatuvarı, 19 meslek yüksekokul ve 3 enstitüsü bulunmaktadır. Temmuz 2008 itibariyle 43.183 öğrencisi ile eğitim-öğretimini sürdürmektedir. ? Bugün üniversitemiz; 11 Fakülte, 7 Yüksek Okul, 1 Devlet Konservatuarı, 3 Enstitü, 18 Meslek Yüksekokulu ve 51.000 öğrencisi ile eğitim öğretimine devam etmektedir. ? Türkiye’de bir üniversite yerleşkesinin tamamının ilk defa projelendirilmiş, ilk 4 yılda açılışı yapılmış ve 8 yıl içinde bitirilmesi planlanmıştır. ? Üniversitemizdeki tüm mekanik cihazlar otomasyona bağlı olup, yerleşke dışından bile kumanda edilebilmektedir. ? Umuttepe Yerleşkesi otomatik bahçe sulama sistemine sahiptir. ? Türkiye’de ilk defa bizim üniversitemizde bir arıtma tesisi kurulmuştur. ? Türkiye’nin en modern kongre ve kültür merkezlerinden biri Üniversitemize aittir. ? Umuttepe Yerleşkesi’nin 800 dönümlük arazisinin sit alanı içine girmektedir ve yakında burada arkeolojik çalışmalar başlayacaktır, (Umuttepe Yerleşkesinin toplam alanı 6500 dönümdür. Sit alanı içerisine giren bölümde herhangi bir yapılaşma söz konusu değildir.) ? KOÜ Tıp Fakültesi Hastanesinin depreme dayanıklı olarak yapılmış ve binada 250 izalatör ve 2500 amortisman kullanılmıştır. ? Türkiye’de engelli öğrencilerimiz için merdiven asansörler ilk defa Üniversitemiz Fen-Edebiyat Fakültesi’nde kullanılmaktadır. ? Türkiye’deki Kredi Yurtlar Kurumu yurtlarından en modern ve donanımlıları Umuttepe yerleşkemiz içinde bulunmaktadır. ? Umuttepe Yerleşkesi’ndeki sanat eserleri Güzel Sanatlar Fakültesi Heykel bölümü tarafından uluslararası yarışmalar için yapılmıştır. ? Umuttepe yerleşkemizdeki Atatürk Anıtı Güzel Sanatlar Fakültesi öğretim üyelerinden Yrd.Doç. Nevzat Atalay tarafından planlanarak altı ay içinde bitirilmiştir. Ayrıca dekorasyon çalışmaları aynı fakülte tarafından yürütülmüştür. ? Karamürsel’de Barbaros Denizcilik Yüksek Okulu kurulmuştur. Böylece Karamürsel’deki okul sayımız 4’e yükselmiştir. ? Erasmus öğrencileri ve Öğretim Üyeleri için Anıtpark ve Umuttepe yerleşkesinde misafirhane çalışmaları devam etmektedir. Kaynak: www.kocaeli.edu.tr T.C. Kocaeli Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kulübü Aylık Online Dergisi - www.koujmk.com Ekim 2009 / Sayı: 2 Eğlence 3 Açılım Bir tanecik yurdumda, bir açılım rüzgârıdır ki tozu dumana katmış gidiyor. Yurt içi, yurt dışı, siyasi, dini, kitlesel, bireysel, etnik, epik, didaktik, ampirik her türlü açılım yapılırken, şu rüzgar biraz da bizi yellesin istiyoruz. Az şöyle açılın… Benim paket önerim şöyledir; ? Eş dost, akraba ve çevrede bulunan insanlar tarafından, “Sen bilirsin” ile başlayıp her türlü taşın, metalin, nesnenin sorulması yasaklansın. Evrende her şey, insan bile topraktan gelip toprağa gider, o kadar şeyi bilsek zaten okumazdık. ? Çekiç fiyatları düşürülsün, mümkün değil ise, “ya ben onu sanayide on liraya yaptırırım.” Önermesi tedavülden kaldırılsın. ? Büyütece Lup denmesin, komik oluyor, üst üste söyleyin, “lup lup lup” bak çok komik… ? Üniversitelerde diksiyon dersleri verilsin veya jeolojik terimler söylenebilir hale getirilsin. ? Ülke şartlarının sıkıntılı olduğu su götürmez bir gerçek. Kızların nazı, erkeklerin cazından geçilmiyor güzel yurdumda, bu yüzden herkese iş ve eş imkânı sağlansın. ? Mohs Skalası’ nın puanları düşürülsün. ? Düzgün nişan alınabilen dürbünlü spor ayakkabılar üretilsin. ? Bülent Ersoy takılarını satıp Türkiye' nin dış borcunu ödesin. ? Öğrencilere PS3, xBox, Wii ve Laptop yardımı yapılsın, burs bağlansın. ? Yaptığımız esprilere gülünsün (bu dâhil) ? Milla Jojovic bir dahaki sayıya röpörtaj versin. ? Ajdar Eurovision' a katılsın. Bu açılıma da, diğer açılımlar gibi özenle yaklaşılmasını istiyor, insanlarımızın bu konudaki duyarlılığına güveniyoruz. Aksi takdirde biz hayatımızda hiçbir değişiklik olmadan devam edecek, paşa paşa okuluma gideceğiz. Hazırlayan: Okan Irgaç T.C. Kocaeli Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kulübü Aylık Online Dergisi - www.koujmk.com Ekim 2009 / Sayı: 2 Haber 4 Dev Platform Yolda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Norveç'ten gelecek büyük bir petrol arama platformunun Aralık ayında Sinop'a ulaşacağını bildirdi. Bakan Yıldız, Maden Tetkik Arama (MTA) Genel Müdürlüğü ile TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası işbirliğince düzenlenen 2. Uluslararası Karadeniz Bölgesi Jeoloji Sempozyumu öncesinde gazetecilerin sorularını yanıtladı. Yıldız, Karadeniz'de sürdürülen petrol ve doğal gaz arama çalışmalarının ne durumda olduğuyla ilgili soruyu yanıtlarken, TPAO ve Petrobrass ile yapılan anlaşmaların artık somut adımlara dönüşmeye başladığını söyledi. Bu kapsamda petrol ve doğal gaz arama çalışmalarında kullanılmak üzere Norveç'ten bu ay içinde büyük bir petrol arama platformunun yola çıkacağını ifade eden Yıldız, Aralığın ortalarında Sinop açıklarında olacak. Platformun 120 metre uzunluğunda kulesi var. Platformun İstanbul'dan geçişinde ve arama çalışmalarına başlaması sırasında tören düzenlemeyi planlıyoruz" diye konuştu. Karadeniz'de sürdürülen arama çalışmalarından oldukça umutlu olduğunu anlatan Bakan Yıldız, bu kapsamda 450 milyon dolar civarında bir yatırım yapılacağını söyledi. Akçakoca'da da doğal gaz arama çalışmalarının devam ettiğini, burada bulunan doğal gazın Türkiye'de kullanılan miktarın 40'ta 1'ine denk geldiğini ifade eden Yıldız, bu miktarı artırmayı planladıklarını kaydetti. MTA'nın Karadeniz'in altındaki jeolojik yapıyı tespit etmek amacıyla sismik arama gemisiyle ilgili olarak 60 milyon dolarlık yatırım planladıklarını belirten Bakan Yıldız, şöyle konuştu; "Bu rakam bu konsepte göre düşük gelebilir ama yapacağı iş son derece önemli. İki yol içinde gelecek olan bu geminin yerini kiralama yöntemiyle bunu yapıyorduk ama artık bizim gerek depremle ilgili gerek jeoloji ile ilgili yapacağımız çok fazla araştırma var. İki boyutlu sismik araştırmalar böylece üç boyutluya da geçebilecek. O açıdan bunu son derece önemsiyorum." Bakan Yıldız, Petrobrass ile yapılan bu sondaj çalışmaların 2-3 yıl sürebileceğini sonuçta ciddi rezervlere ulaşabileceklerini söyledi. Bu konuda her zaman temkinli demeç verdiklerini ifade eden Yıldız, Karadeniz'de hem petrol hem de doğal gaz ile ilgili çalışmaların kesintisiz devam edeceğini söyledi. Bakan Yıldız, rüzgar santralleri ihalesiyle ilgili soru üzerine de EPDK'nın yarışma yönetmeliğiyle alakalı bütün ayrıntıları açıkladığını belirtti. "Şu ana kadar 600'e kadar müracaatın 76 bin megavat civarında başlayan öyküsünü bu yıl sonuna kadar nihayetlendirmek istiyoruz" diyen Bakan Yıldız, bu konuda teknik değerlendirmeleri Enerji İşleri Etüd İdaresi'nin yapacağını kaydetti. Kaynak: Anadolu Ajansı T.C. Kocaeli Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kulübü Aylık Online Dergisi - www.koujmk.com Ekim 2009 / Sayı: 2 Jeoloji 5 Toprak Aşınması Yüzyıllar boyu yağmurun, rüzgârın, don olaylarının, hattâ insanların etkisiyle yerkabuğunun görünümü yavaş yavaş değişmiştir. Bütün bu doğal ya da yapay kuvvetler zamanla en sert kayaları bile parçalayabilir ve böylece Dünya'nın yüzey şekillerini tümüyle değiştirebilir. Bitmez Tükenmez Bir Etki Yerkürenin bizim bulunduğumuz bölgelerinde su en önemli aşındırma etkenidir. Yağmur suları vadilerin yamaçlarından dereler halinde akar ve ırmaklarla akarsuların yataklarında toplanarak geçtiği yerde vadiler açar. Suyun bazı kayaları (özellikle kireçtaşı kayalarını) oyarak düdenler ve mağaralar meydana getirdiği de olur. Aynı şekilde deniz suları da yalıyarların tabanlarını aşındırır ve sonunda yalıyar çökerek «geriler». Dağlarda ve soğuk iklimli bölgelerde don olayının aşındırıcı etkisi çok güçlüdür. Toprağın çatlaklarından içeriye sızan su donunca hacmi genişler ve kayaları içten parçalar. Bu soğuk bölgelerde karların oluşturduğu buzullar da geniş vadiler oyan önemli bir etkendir. Özellikle hızını ve şiddetini kesecek hiç bir engelin bulunmadığı çöllerde rüzgârın etkisi çok fazla olur. Yerden kaldırdığı kum tanelerini yüzey şekillerinin üzerine savuran rüzgâr, kayaların diplerini aşındırır ve koskoca kayaları bir mantar biçimine sokabilir. Nihayet, çevresindeki doğadan düşüncesizce yararlanmaya kalkışarak, rüzgârın önüne büyük bir engel olarak çıkan tepeleri ya da ormanları ortadan kaldıran, suların toprağa sızmasını kolaylaştıracak galeriler açan insanoğlu da, bütün bu aşındırma olaylarının etkisini arttırmakta yardımcı olur. Böylece aşındırma olayları hiç durmaksızın '''Dünya'nın yüzey şekillerini bozar ve değiştirir; yeryüzünün görünümünü durmadan değiştirir. Toprak Aşınmasına Karşı Korunma İnsanoğlu, tarlasını ve evini korumak için toprak aşınmasıyla savaşmak zorundadır. Dağların yamaçlarında, yağmur ve kar sularının akıp gitmesi için enlemesine hendekler^ açar. Ovalarda, rüzgârı engelleyecek sıra halinde ağaçlar diker. Tepelerin eteklerini ve kıyı kumullarını ağaçlandırarak toprağın ya da kumun kaymasını önler. Deniz akıntılarını yavaşlatan dalgakıranlarla kıyıları denizin etkisinden korur. Nevada'da (A.B.D.) «Fil Kayası». Don, yağmur suları ve toz-toprak taneciklerini de sürükleyen şiddetli rüzgâr el ele vererek, bu kaya parçasını bir heykeltıraş gibi yontmuş ve ortaya, pek de dengeli olmayan biçimiyle âdeta bîr sanat eseri çıkmıştır: günün birinde, doğanın yonttuğu bu taştan hayvan da, aşınma etkisiyle yok olacaktır. Nevşehir dolaylarındaki ünlü peribacaları, toprak aşınmasının en belirgin görüntülerindendir. Kiminin tepesinde sert kaya parçalarından birer takke bulunan, kiminin içi oyularak konut veya kilise haline getirilmiş bu garip taşlar, yağmur sularının aşındırdığı tüflerden (yumuşak yanardağ kayacı) oluşmuştur. Kaynak: www.genbilim.com T.C. Kocaeli Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kulübü Aylık Online Dergisi - www.koujmk.com Ekim 2009 / Sayı: 2 Bunları Biliyor Musunuz? 6 Garip Bilimsel Bilgiler Bozuk Paraları Deri Kokutuyor... Bozuk paralara dokunduktan sonra neden kokuyor? Aslında koku yapanın metalin kendisi değil, derinin metalle temasından sonra salgıladığı hormon. Kızıldeniz Yarıyılıyor... Kızıldeniz' in üzerinde bulunduğu plakadaki değişiklikler denizin şeklinin de değişmesini sağlıyor. Arap tektonik plakası ve Afrika plakası birbirinden ayrıldıkça deniz de yarılıyor. Etiyopya ve Eritre'nin kuzeydoğusunu Afrika Kıtası’ ndan yırtan oyuk yıllar sonra yeni bir denizin oluşumuna bile sebep olabilir. Amazon Nehri Çark Etti... Amazon Nehri tarihte birkaç kere fikrini değiştirdi. Güney Amerika' nın efsanevi nehri genelde doğuya, Atlantik Okyanusu' na doğru akıyor. Fakat biliminsanları geçtiğimiz yıl keşfetti ki Amazon bir zamanlar doğuya akıyormuş. T.C. Kocaeli Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kulübü Aylık Online Dergisi - www.koujmk.com Ekim 2009 / Sayı: 2 Bunları Biliyor Musunuz? 7 Garip Bilimsel Bilgiler Balinaların da Şivesi Var... İnsanların farklı bölgelerde yaşaması farklı şiveleri de doğurmuş. Ya farklı denizlerde yaşayan balinaların farklı şiveler 'konuşmasını' nasıl açıklarız? Bilimadamları denizaltı mikrofonlarıyla Kuzeydoğu Pasifik' te balinaları dinlediler, ve buradaki balinaların Batı Pasifik' te yaşayanlardan daha farklı sesler çıkardıklarına şahit oldular. Sebebi mi ? Hala bilinmiyor! İmdat Çağrısı S.O.S.’ in Anlamı Nedir? Çok kişi “Save Our Ship” gemimizi kurtar; “Save Our Soul” ruhumuzu kurtar; gibi sözcüklerin kısaltılmışı sanır. Oysa ki hiçbiri değildir. Tamamen telgrafın ilk ortaya çıktığı zamandan kalan bir kodlamadır. Mors alfabesinin kullanılmaya başlaması ile birlikte çok kolay akılda kalması için 1908 yılında 3 çizgi, 3 nokta, 3 çizgi olan S.O.S. seçildi. Bir Hafta Niçin 7 Gündür? Babilliler 7 günlük haftayı zaman birimi olarak kullanıyorlardı. İlk çağlarda bilinen beş gezegen ile güneş ve ayın sayısının 7 oluşu bu sayıyı gizemli ve uğurlu kılıyordu. Daha sonra dinlerde göğün 7 kat oluşu ve doğadaki ana renk sayısının 7 oluşu, müzik notalarının 7 oluşu sayının önemini daha çok belirtti. Daha sonra Fransa takvim yapısını değiştirerek hafta sayısını 10 yaptı ama kabul görmedi. Rusya 5 günlük hafta uygulamasına geçti ama o da tutmadı. Sonunda bir hafta yine 7 gün olarak kaldı. T.C. Kocaeli Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kulübü Aylık Online Dergisi - www.koujmk.com Ekim 2009 / Sayı: 2 Haber 8 İtalya’ da Ters Dönüş Volkan Bulundu... İtalya' nın kuzeyinde Milano ve Torino arasında yeralan Valsesia Vadisi' nde tarihi bir keşif yapıldı. Bölgede Dallas Üniversitesi Rektör Yardımcısı Jeoloji Uzmanı Prof. James Quick ve Trieste Üniversitesi Petrografi Uzmanı Prof. Silvano Sinigoi başkanlığında yapılan araştırmalar sonucu dünyada bir ilk kez Valsesia Vadisi' nde ters dönmüş bir süper volkan bulundu. Trieste Üniversitesi Petrografi Uzmanı Prof. Silvano Sinigoi, bugüne kadar dünyada birçok süper volkan bulunduğunu anlatırken, “Buluşumuzu tek kılan ise, ilk kez süper volkanın yerin altındaki bülümünü görebilecek olmamız. Kısacası ters dönmüş bir süper volkanla karşı karşıyayız. Bunu Alplerin oluşumuna borçluyuz. Böylece 25 kilometre dipte bulunan bölüm, şu anda yeryüzünde. Yani bu buluşla süper volkanın 25 kilometrelik yer altında kalan bölümünü inceleme şansına sahip olacağız. Yani dünyada ilk kez bir süper volkanı besleyen yapıyı inceleme şansına sahibiz” diye konuştu. Bu süper volkanın 290 milyon yıl önce aktif halde olduğunu ve bu süreçte atmosferi yoğun etki eltında bırakacak patlamalar olduğunu anlatan Prof. Silvano Sinigoi, aktif sürecin tamamlanması ile volkanın çöktüğünü belirterek, “İlk incelemelerimize göre, okullarda volkanik sistem üzerine anlatılanları değiştirmek zorunda kalacağız. Olay anlattığımız kadar basit değil. Ancak bir süre sonra daha gerçekçi veriler hakkında konuşacağız” dedi. TARİHİ KEŞİF İtalya Ulusal Volkanik ve Jeofizik Araştırmaları Enstitüsü' nden Prof . Giovanni Orsi olayı 'Tarihi bir keşif' olarak nitelendirirken, “Aktif volkanların çalışma sistemlerini ortaya çıkarabilmesi açısından çok önemli bir buluştan sözediyoruz. Bilime tutacağı ışığın yanı sıra güncel yaşama da katkısı büyük olacak. Böylece özellikle Vezüv ve Etna Yanardağı gibi aktif volkanların bulunduğu bölgelerde alınacak etkin tedbirler, bir çok insanın hayatının kurtarılması açısından çok büyük önem teşkil edecek” diye konuştu. SÜPER VOLKAN SENARYOSU Yaklaşık 50.000 yılda bir gerçekleştiği sanılan 'süper volkan' patlamalarının dünya yaşamını etkileme gücüne sahip olduğu konusunda bilim adamları görüş birliği içerisinde. Patlamanın ardından yeryüzü kül, atmosfer ise güneşin geçmesini yıllarca engelleyecek olan bir sülfürik asit tabakasıyla kaplanıyor böylece güneş ışınları yeryüzüne ulaşamıyor ve gündüzle gece birbirine karışıyor. Bunu takiben yıllarca sürecek bir “volkanik kış” dönemi ve dondurucu soğuklar kendini gösteriyor. Tarihte en çok hasar yaratan süper volkan 74.000 yıl önce Endonezya' nın Sumatra Adası' ndaki Toba' da meydana geldi. Son süper volkan olayı ise 26.500 yıl önce Yeni Zelanda' daki Taupo' da yaşandı. İngiliz bilimadamlarından bazıları önümüzdeki 65 yıl içinde dünyanın, yeni bir süper volkan olayıyla karşı karşıya kalacağını savunuyor. T.C. Kocaeli Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kulübü Aylık Online Dergisi - www.koujmk.com Ekim 2009 / Sayı: 2 Jeoloji 9 Toryum Türkiye, Bor zenginliğinin ardından şimdi de ondan binlerce kat daha değerli yeni bir maden ile gündemde. Adı Toryum, dünyanın en temiz ve güvenilir enerji kaynağı, Türk toprakları dünya Toryum yataklarının yüzde 65' ine sahip. Ekonomik krizin ağır faturasını ödemeye çalışan Türkiye dünyanın en değerli maden yataklarının üzerinde oturuyor. En güvenli ve temiz enerji kaynağı olarak bilinen Toryum rezervleri açısından Türkiye' nin tek başına lider ülke olduğu ortaya çıktı. Son günlerde ülkede toryum fırtınası esiyor. Maden bilimciler, ülkedeki toryum yataklarının değerlendirilmediğinden yakınan bilim adamları, bir çuval toryumla bir şehri ısıtmanın mümkün olduğunu, ülkede bir milyon ton petrole eşdeğer toryum rezervi bulunduğunu iddia ediyorlar. Peki toryum nedir? Ne işe yarar? Ülkemiz için ne ifade ediyor? TORYUM NEDİR ? Toryum 1828 yılında İsveçli kimyacı J.J.Berzelius buldu. 1880' li yıllardan bu yana ise Lüks lambalarında ışık olarak kullanılmaktadır.Türkiye' de ise ilk defa Hüseyin Kaplan isimli bir mühendisin ortaya çıkardığı bilinir. 1700 °C de eriyen, kurşun renginde, havada bozulmaz, atom enerjisi kaynağı olarak kullanılan radyoaktif bir elementtir. Toryum tabiatta bulunan yüz on kadar elementten biridir, saflaştırıldığında alüminyum, çelik görünümündedir. Toryum tek başına nükleer yakıt olarak kullanılamaz. Atom numarası : 90 Atom ağırlığı : Yaklaşık 232 g/mol Yoğunluk: 11,7 g/mL Kısaltması: Th. TORYUMUN REZERVLERİ Dünyanın tespit edilebilen 1.200.000 tordur, bunun ise 789.000 tonu Türkiye’ de bulunmaktadır. Türkiye de bulunan toryum rezervleri Eskişehir, Sivrihisar, Beypazarı, Kızılcaören,Malatya ve Sivas' tadır. Türkiye' nin dışında ise Avustralya' da, Hindistan' da,Norveç' te, ABD' de, Kanada' da, Güney Afrika' da, Brezilya' da bulunmaktadır. TORYUMUN İŞLENMESİ ve TEKNOLOJİSİ Toryumu halen işleyen ve mamul hale getiren herhangi bir işletme mevcut değil ise de; Toryum' un çevrecilerden menfi tepki almayan, temiz bir enerji kaynağı olması, gerekli teknolojik gelişme sağlandığında, bir çuval Toryum ile belkide bir şehrin ısıtılması ve enerji ihtiyacının giderilebilecek olması, Toryum' un bilim insanları tarafından üzerinde çalışılması gereken bir element olması için yeterlidir. Bor'da olduğu gibi, Toryum içinde ham olarak üretip mamul olarak almamak için Türkiye en kısa zamanda gerekli tedbirleri almalıdır. Türkiye' de araştırma ve geliştirme, yani AR-GE için 40 veya 50 milyon dolar gibi bir paranın bütçeden ve başka kaynaklardan ayrılması yeterli olmaktadır. Elimizde bulunan Toryum sayesinde bütün iç ve dış borcumuzu beş yüz küsur defa ödeyecek bir potansiyele sahiptir. Toryum Türkiye' nin enerji sorununu tamamen çözecek bir miktardadır. ? Toryum Uranyum'un alternatifi bir enerji kaynağıdır. ? Toryum Uranyum gibi patlama riski olmayıp, çevreci ve temiz bir enerji kaynağıdır. ? Toryumun atıklarını radyoaktif olmayan elementlere dönüştürmek mümkündür. ? Toryum Türkiye'nin enerji sorununu tamamen ve yüz yıl süre ile çözebilecek bir enerji kaynağıdır. ? Toryum ülkemiz için 120 tirilyon dolar gibi bir ekonomik değer ifade etmektedir. ? Toryum Petrolden ve Uranyumdan daha temiz ve çevreci bir enerji kaynağıdır. ? Toryum'un dünyadaki toplam rezervinin yarısından fazlası ülkemizdedir ve Dünya Türkiye'ye toryum konusunda mecburdur. ? ToryumYüksek sıcaklıklarda magnezyumun direncini artırmak amacıyla alaşımlarda, ? Elektronik cihazlarda ve aydınlatmada tungsten filamanların kaplanmasında, ? Yüksek ısıya dayanıklı potaların yapımında, ? Yüksek kaliteli kamera merceklerinde, ? Nükleer teknolojide kullanılmaktadır. Kaynak: Anadolu Ajansı T.C. Kocaeli Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kulübü Aylık Online Dergisi - www.koujmk.com Ekim 2009 / Sayı: 2 Günlük Pratik Bilgiler 10 Buzlu Su ile Kilo Verin Formunuzu korumanın birçok yolu var ama soğuk su neden kalori yakmada bu kadar etkili? Uzmanlar özellikle ne diyordu? "Günde en az 2 litre su için!". Vücut sağlığımız için su içmeliyiz ancak amacımız kilo vermek ise sadece su yeterli değil buzlu su içmelisiniz! Kilo vermek isteyenler gün boyunca mutlaka buzlu su, buzlu çay veya buzlu meyve suları tüketmeli. Bunun sebebi vücudunuz buzlu içeceği ısıtıp vücut derecesine çıkarabilmek için ekstradan kilo kalori yakıp enerji sağlamak zorunda kalacaktır. "Kilo vermek için neden buzlu su içmeliyim?" diye merak edenler için cevap hemen geliyor. Buzlu su içmek vücut sisteminizi, vücut ısınızın düşmesini engellemek için metabolizmanızı hızlandırmaya zorlar. Örneğin, 340 ml'lik bir bardakla günde 8 bardak buzlu su içiyorsanız fazladan 200 kalori yakıyorsunuz demektir. Bu da kilo vermenizi hızlandırır. Ekstra Kalori Yakıyor Eğer su içmeyi sevmiyorsanız, buzlu suyu limonla tatlandırmayı deneyin. Bu arada, fazla su içmek vücudu şişirir, daha kilolu gösterir gibi yanlış bilgileri aklınızdan silip atın. Su içmek karaciğer ve böbreklerin temizlenmesine, toksinlerin atılmasına yardımcı olan en önemli içecektir. Takvim Gazetesi’ nde yer alan habere göre, vücut şişkinliği az su içmekten kaynaklanır. Sadece buzlu su ile kalmıyor tabii, sıcak yaz günlerinde mutlaka bir iki bardak buzlu yeşil çay tüketmek isteyebilirsiniz. Bağışıklık sistemimizi koruyabilecek en etkili destek antioksidanlardır. Bu nedenle güneş yükseldikçe antioksidanların sağlığımız için önemi artar. Yeşil çay içindeki flavonoidler (antioksidan) sayesinde yaşlanmanın etkilerini yavaşlatırken, buzlu tükettiğiniz için ekstra kalori de yakma fırsatı bulursunuz. Kaynak: Takvim Gazetesi T.C. Kocaeli Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kulübü Aylık Online Dergisi - www.koujmk.com Ekim 2009 / Sayı: 2 Jeoloji 11 Kutuplardaki Buzlar Erirse Kutuplardaki buzulların hepsi erirse dünya yüzeyindeki deniz seviyesinin ne kadar yükseleceğini hesap etmek geometri ve matematik yardımıyla oldukça kolaydır ama yükselen suların karalar üzerinde ne kadar yer kaplayacaklarını hesaplamak pek kolay değildir. Karaların kıyı şekilleri ve kıyıdan itibaren yükseklikleri ve eğimleri o kadar farklıdırlar ki ancak yaklaşık değerler elde edilebilir. Yeryüzünde toplam 37,5 milyon kilometreküp hacminde buz tabakası vardır. Su buzdan biraz daha yoğun olduğundan, buzun tamamen erimesi sonucu ortaya 33 milyon kilometreküp su çıkar. Okyanusların yüzölçümü 363 milyon kilometrekaredir. Eğer bu yüzey alanını sabit yani yükselen deniz seviyesinin karalara doğru yayılmadığını kabul edersek, buzların önemli bir kısımlarının da zaten su altında olduklarını hesaba kattığımızda, bu ilave su kütlesi sonucu deniz seviyesinin 90 metre civarında yükseleceği ortaya çıkıyor. Şüphesiz yükselen sular karalara da yayılacaklarından ve çok geniş bir alan su altında kalacağından, denizlerin yüzey alanı daha genişlerdi. Ayrıca bu ilave su kütlesinin getireceği ağırlık yükünün altında okyanus tabam da biraz çökecektir. Bu hususlar göz önüne alındığında, kutupların erimeleri sonucu deniz seviyesinin yükselmesinin 90 metre değil 60-70 metre civarında olacağı öngörülebilir. Dünyadaki buzların yüzde 85-90'ı güney kutbundadır. Burada buzlar denizin altında 600 metreye kadar inerler. Buradaki buzların erimeleri ile tüm dünyadaki deniz seviyesinin 60 metre yükseleceği hesap ediliyor. Kuzey kutbu ise altında hiçbir kara parçası olmaksızın, denizin üstünde yüzen bir buz kütlesidir. Buradaki buzların erimelerinin deniz seviyelerini pek fazla etkileyeceği sanılmıyor. Bunlar donmuş deniz suyu kütleleri olup denizin üstünde kalan kısımları zaten birkaç metredir. Ancak kuzey kutbu civarındaki Grönland'da ciddi bir buz stoku bulunmaktadır. Sadece bu bölgedeki buzların erimelerinin de deniz seviyesine 7,0-7,5 metre etki edeceği sanılıyor. Bu toplam 70 metre civarındaki su yükselmesi insan yaşamı bakımından çok ciddi sonuçlara yol açar. Deniz kenarındaki bir gökdelenin 20. katının bile üstüne çıkacak su seviyesi, yeryüzünde nüfus yoğunluğu en fazla olan, en gelişmiş bölgelerin su altında kalacağı anlamına gelir. Bu arada denizlerde tuzlu su ortamında yaşayan canlılara ne olur derseniz, eriyen buzların meydana getirdiği tatlı suyun kütlesel hacmi, okyanusların toplam hacmi yanında yüzde 2 gibi küçük bir oranda kaldığından, deniz hayatı çok değişmez. Araştırmacılar kutuplardaki erimeleri hassasiyetle takip ediyorlar ve olası bir çevre felaketine dikkat çekiyorlar. Zaten dünyamız jeolojik tarihi boyunca, karaların buzullarla kaplandığı buzul çağlarını yaşadığı gibi tüm buzulların eriyip okyanusların yükseldiği zamanlan da yaşamış. Zamanımızda kutuplardaki buzlar yine erime safhasındalar. Uydu kaynaklı araştırmalara göre kuzey kutbu denizindeki buz tabakasının yüzde 20'sinin 2050 yılına kadar eriyeceği saptanmış. Hızlanmanın nedeni olarak ozon tabakasının incelmesi ve atmosferdeki karbondioksit seviyesinin yükselmesi gösteriliyor. Kaynak: www.genbilim.com T.C. Kocaeli Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kulübü Aylık Online Dergisi - www.koujmk.com Ekim 2009 / Sayı: 2 Cumhuriyet Bayramı 12 Türkiye Cumhuriyeti’ nin 86. Yılı Kutlu Olsun Lozan' ın kabulü ve barışın sağlanması ile geride Türk Devleti' nin siyasal yapısını belirleyecek devlet şeklinin ve adının ne olacağı sorunu kaldı. T.B.M.M.' nin varlığı ile egemenliğin kayıtsız - şartsız ulusa ait olan, insan haklarına dayanan bir devlet sistemi kurulmuştu. Fakat gerek halkın, gerekse Meclis içinde bulunanların büyük kısmı Padişah'a dinsel ve geleneksel bağlarla bağlıydılar. Padişah' ın işgal ettiği Saltanat - Hilafet makamı yüzyıllardır kökleşmiş bir teokratik sistemdi. 1300 yılından beri de Osmanoğullarından başka hiçbir aile iktidar olmamıştı. Egemenlik biri dinden, diğeri gelenekten gelen iki kaynaktan çıkıyor ve Padişah' ta toplanıyordu. Gerçi İttihat Terakki bu gücü kırmıştı, fakat sistemin özünü, yani egemenliğin kaynağını ve kullanılış biçimini değiştirememişti. Egemenliğin, tanrı hakları sisteminden, insan hakları sistemine geçişin bir sonucu olarak Padişah' tan ulusa geçişi, bir ilke ve ülkü olarak Amasya Genelgesi'nde ortaya konmuş ve 23 Nisan 1920' de T.B.M.M.' nde somutlaşmıştı. Teşkilat-ı Esasiye Kanunu da bu temel üzerine oturmuştu. Kurtuluş Savaşı ulusal bağımsızlık yanında ulus egemenliğini de açık bir biçimde ortaya koyduğu için Padişah daha başından beri milliyetçilerin amansız düşmanı kesilmişti. M. Kemal Paşa Padişah' ın ihanetini bildiği halde, henüz zamanı olmadığı için Padişah' ı hedef almadı. Genç subaylık yıllarından beri inandığı ve Erzurum' da Mazhar Müfit' e not ettirdiği "Cumhuriyet" inancını "Ulusal bir sır" olarak sakladı. Kurtuluş Savaşı içinde "Cumhuriyetçi" bir düşünceyi ortaya atmak, iç parçalanmaya yol açacağı için bu yola gitmedi. Hatta Sivas Kongresi sırasında "Cumhuriyet" ilan edelim önerilerini red etmişti. Fakat Kurtuluş Savaşı' nın Başkomutanı, Türk Ulusu' nun kurtarıcısı M. Kemal, Türkiye' nin siyasal yapısını değiştirmenin ilk adımını Saltanat' ın kaldırılmasını sağlamakla attı. Saltanat' ın kaldırılışına en yakın arkadaşları bile karşı çıkmışlardı. Meclis' te tutucu kanat direndiyse de, M. Kemal Paşa' nın kararlı ve sert tutumu sonucu Saltanat'ın kaldırılışı sağlandı. Fakat onun bu sert tutumu endişe doğurdu. Bunun bir başlangıç olduğunu görenler çeşitli yöntemlerle M. Kemal Paşa'yı engellemeye çalıştılar. 2 Aralık 1922'de Meclis'e muhalif grup tarafından bir öneri verildi. "İntihab-ı Mebusan Kanunu"nda değişiklik yapılmasını isteyen önergede "Büyük Millet Meclisi'ne üye seçilmek için Türkiye'nin bugünkü sınırları içindeki yerler halkından olmak ve seçim çevresine yeni gelenlerin ise en az beş yıl oturmuş olmaları" gerektiği kanun hükmü haline getirilmek isteniyordu. M. Kemal Paşa'yı milletvekili seçilmekten yoksun bırakmak isteyen bu önerge üzerine söz alan M. Kemal Paşa, doğum yerinin Türkiye'nin sınırları dışında kaldığını ve bir yerde beş yıl oturmadığını belirttikten sonra, düşmanlara karşı savaştığını, vatanı kurtarmak için hiç bir yerde beş yıl oturamadığını hatırlatıp, ulusun sevgisisi kazanmış bir insan olmasına rağmen kendisini yurttaşlık haklarından yoksun bırakmak isteyen bu kimselerin bu yetkiyi kimden aldıklarını sordu. Önerge red edildi. Mustafa Kemal'in kamuoyu yoklaması yapmak üzere 14 Ocak 1923'de Batı Anadolu'da bir geziye çıkmasını fırsat bilen muhalif grup, O'nun Ankara'dan ayrıldığının ertesi günü "Hilafet-i İslamiye ve Büyük Millet Meclisi" başlıklı bir broşür yayınladılar. Broşürün önceden hazırlanmış olduğu ve M. Kemal'in Ankara'dan ayrılmasını fırsat bilerek dağıtıldığı anlaşılıyordu. Broşürün ana fikri, islam kamuoyunun son gelişmelerden (Saltanatın Kaldırılışı) büyük ızdırap içinde bulunduğu, Hilafet'in hükümet demek olduğu ve Hilafet'in hukuk ve görevlerini yok etmenin hiç kimsenin, hiç bir meclisin elinde olmadığı esaslarına dayanıyor, "Halife Meclisin, Meclis Halife'nindir." sözleriyle bitiriyordu. Yürütme yetkisinin Halife'ye verilmesini ve Meclis'in aldığı kararların ve kanunların Halife'yi bağlamayacağı, dolayısıyla Meclis'in çıkardığı Saltanat ve Hilafet ile ilgili yasaların meşru olmadığı görüşü savunuluyordu. Bu bildiri, M. Kemal'e ve O'nun gerçekleştirmek istediği devrime bir tepki idi. T.C. Kocaeli Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kulübü Aylık Online Dergisi - www.koujmk.com Ekim 2009 / Sayı: 2 Cumhuriyet Bayramı 13 Türkiye Cumhuriyeti’ nin 86. Yılı Kutlu Olsun İzmit' e gelen M. Kemal, din ve hilafet konusunda yaptığı açıklamada "Türkiye Büyük Millet Meclisi Halife' nin değildir ve olamaz, Türkiye Büyük Millet Meclisi yalnız ve yalnız Ulusundur." dedi. T.B.M.M.nin büyük programı nı n tam bağımsızlık, kayıtsız şartsız ulusal egemenlik esaslarına dayandığını, teokratik devlet biçiminin ve buna bağlı bütün toplumsal düzenin ve çıkarların yıkılacağını belirtti. 16 Ocak' ta yaptığı toplantıda, Hilafet' in dinle ilgisi olmadığını, siyasi bir mevki olduğunu, idare-i maslahatçılıkla devrim yapılamayacağını belirttikten sonra "Devrimin kanunu mevcut kanunların üstündedir. Bizi öldürmedikçe, bizim kafamızdaki cereyanı boğmadıkça başladığımız devrim ve ilerleme bir an bile durmayacaktır" diyerek gericilere gerekli yanıtı verdi. Basınla iyi ilişki kurmak istediği için İzmit' te yaptığı basın toplantısında, "Devrim" yapılacağını açıklarken, Meclis' te birliğin sağlanması için "Müdafaa-ı Hukuk Gurubu" nun gerekli olduğunu bunun dışındaki grupların yararlı olmadığını belirtti ve İttihatçılardan ülke yararı için politikaya karışmamalarını istedi. Bu sırada Annesi Zübeyde Hanım' ın ölüm haberi geldi. İzmir'de annesinin mezarı başında devrimci inancını "Ulusal hakimiyet uğrunda canımı vermek benim için bir vicdan ve namus borcu olsun" sözleriyle bir kez daha yineledi. Bu sırada Lozan' ın ilk görüşmeleri kesildiği için İsmet Paşa ile Ankara'ya döndü. Meclis' te gizli oturumlar çok sert geçti. Trabzon mebusu Şükrü Bey' in Topal Osman tarafından öldürülüşü, M. Kemal' e saldırılara yol açtı. M. Kemal'i kendilerine buyük engel gören, tutucu, gerici, ittihatçılar, çıkarcı gruplar, O' na karşı muhalefette birleşiyorlardı. Yakın arkadaşlarından Rauf Bey, Kazım Karabekir, Refet Bele, Ali Fuat Paşa' lar da yavaş, yavaş yanından ayrılıp, Hilâfetçilere kuvvet veriyorlardı. Saltanatı geri getirmek isteyen gericilerin çalışmaları karşısında arkadaşlarının kendisini yalnız bıraktığını gören M. Kemal, 20 Mart 1923' te Konya'da yaptığı bir konuşmada Türkiye'yi Ortaçağ karanlığına çekmek isteyen gericilere karşı tutumunu açıkça şu sözleriyle belirtti: "Eğer onlara karşı benim şahsımda bir şey anlamak isterseniz, derim ki, ben şahsen onların düşmanıyım. Onların olumsuz yönde atacakları bir adım, yalnız benim şahsi imanıma değil, yalnız benim amacıma değil, o adım benim ulusumun hayatıyla ilgili, o adım benim ulusumun hayatına karşı bir kasıt, o adım ulusumun kalbine yöneltilmiş zehirli bir hançerdir. Benim ve benimle aynı fikirde olan arkadaşlarımın yapacağı şey mutlaka o adımları atanları tepelemektir... Sizlere bunun da üstünde bir söz söyleyeyim. Örneğin eğer bunu sağlıyacak kanunlar olmasa, bunu sağlayacak meclis olmasa, öyle olumsuz adım atanlar karşısında herkes çekilse ve ben kendi başıma yalnız kalsam; yine tepeler ve yine öldürürüm." Cumhuriyet' e doğru gidiş bu kararlı sözlerle açıkça görülüyordu. M. Kemal Paşa, 8 Nisan 1923' de dokuz ilkede görüşlerini toplatarak, programını belirlerken, siyasi biçimlenmeyi de hazırladı. Savaş zamanının T.B.M.M.' nin görevi son bulmuştu. Bu sebeple Meclis kendini dağıtıp, seçime gitme kararı aldı. M. Kemal, dağılmadan önce Meclisten 15 Nisan' da, Saltanatı geri getirmeye çalışanları vatan haini kabul eden bir kanun değişikliği ile "Hıyanet-i Vataniye Kanunu" na, ileride gerekirse yine İstiklal Mahkemeleri kurma fırsatını veren bir ek getirdi. Yeni kurulacak Meclis' te kuvvetli bir kadro oluşturmayı ve böylece Cumhuriyet' i ilan etmeyi düşünen M. Kemal' in bu çalışmaları yakın arkadaşlarının kendisinden uzaklaşmasını hızlandırdı. Rauf Bey ve arkadaşları, M. Kemal' in partiler üstü kalmasını, politikaya karışmamasını, önererek, O' nu pasif duruma getirmek istiyorlardı. Rauf Bey'in İsmet Paşa ile aralarının açılması da bu ayrılığın başka bir yönü idi. Lozan'dan dönen İsmet Paşa' yı karşılamak istemeyen Rauf Bey Başbakanlık' tan bile istifa etti. T.C. Kocaeli Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kulübü Aylık Online Dergisi - www.koujmk.com Ekim 2009 / Sayı: 2 Cumhuriyet Bayramı 14 Türkiye Cumhuriyeti’ nin 86. Yılı Kutlu Olsun Yeni devletin başkentinin neresi olacağı da bir sorundu. Ankara 1920' den beri bu işi yapıyordu. Merkezi ve güvenli durumu ortada idi. Meclis'te uzun tartışmalardan sonra 13 Ekim' de Ankara başkent olarak oy çokluğu ile kabul edildi. Cumhuriyet'in ilanına bir adım daha yaklaşılmıştı. M. Kemal' e Cumhuriyet'in ilanına fırsat veren bir hükümet buhranı oldu. Başbakan Fethi Okyar Bey'e karşı Meclis' te muhalefet oluşması üzerine M. Kemal, "Erkan-ı Harbiye Umumiye Riyaseti Vekili Fevzi Paşa"nın dışında kabinenin istifasına karar verdi ve 27 Ekim'de uygulandı. Mevcut sisteme göre her bakan Meclis tarafından tek tek seçiliyordu. İstifa eden bakanlar yeniden seçilirlerse, görev kabul etmeyeceklerdi. Bu sırada Rauf Bey, Kazım Karabekir, Ali Fuat, Refet Paşalar İstanbul'da bulunuyorlar ve temasları, Halife'ye yakınlık gösterileri oluyordu. Ankara' da ise kabine kurulamıyordu. Bu gelişmeler üzerine "Cumhuriyet İlanı" ile işi kökünden çözmeye karar veren M. Kemal 28 Ekim gecesi Çankaya'da İsmet Paşa ve bazı kimseleri toplantıya çağırdı ve "Yarın Cumhuriyeti ilan edeceğiz." diyerek kararını açıkladı. Misafirlerin ayrılmasından sonra İsmet Paşa'yı alıkoydu ve birlikte, Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'nda gerekli değişikliği sağlayacak önergeyi hazırladılar. Ertesi gün saat 10'da Parti grubunda yapılan toplantıda, M. Kemal Paşa Genel Başkan olarak Hükümet buhranının mevcut sistemden kaynaklandığını, bunun çözumünün istikrarlı bir sistemde olduğunu belirtttkten sonra değişiklik önergesini okuttu: * Türkiye Devleti'nin Hukümet şekli Cumhuriyettir * Türkiye Devleti, Büyük Millet Meclisi tarafından idare olunur * Türkiye Devleti, Hükümetin inkisam ettiği idare şubelerini İcra Vekilleri (Bakanlar Kurulu) vasıtasıyla idare eder. Bu önerge Parti toplantısında tartışıldı Büyük Millet Meclisi'nin aynı akşam (29 Ekim 1923) saat 18:45'de yaptığı toplantıdan sonra 20.30'da "YAŞASIN CUMHURİYET" sesleri arasında Cumhuriyet ilan olundu ve yeni Türk Devleti'nin adı kondu. "TÜRKİYE CUMHURİYETİ". Hemen arkasından da Türk Ulusu'nun kurtarıcısı Gazi M.Kemal oy birliği ile Cumhurbaşkanı seçildi. Kürsüye gelen Cumhurbaşkanı M. Kemal, kendisini Cumhurbaşkanı seçen Meclis'e teşekkür ettikten sonra "Son yıllarda Ulusumuzun fiili olarak gösterdiği kabiliyet ve istidat, kendi hakkında kötü düşüncede bulunanlarınn ne kadar tedkikten uzak görünüşe önem veren insanlar olduğunu pek güzel ispat etti. Ulusumuz kendisinde bulunan nitelikleri ve değeri, hükümetin yeni adıyla uygarlık dünyasına çok daha kolay gösterebilecektir. Türkiye Cumhuriyeti, dünyada işgal ettiği yere layık olduğunu eserleriyle ispat edecektir... Türkiye Cumhuriyeti mutlu, başarılı ve muzaffer olacaktır." sözleriyle konuşmasını tamamladı. M. Kemal Cumhurbaşkanı seçildiğinde henüz 42 yaşındaydı. Cumhuriyetin ilk Başbakanı İsmet Paşa oldu. T.C. Kocaeli Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kulübü Aylık Online Dergisi - www.koujmk.com Ekim 2009 / Sayı: 2 Cumhuriyet Bayramı 15 Türkiye Cumhuriyeti’ nin 86. Yılı Kutlu Olsun 19 Mayıs 1919'da Samsun'da başlayan yeni ve bağımsız, bir Türk Devleti kurmak savaşı dış ve iç düşmanlara karşı başarıyla sonuçlanarak Türkiye Cumhuriyeti kuruldu. Kurtuluş Savaşı'nın inanç ve başarısı nasıl Atatürk'ün eseri idiyse, Cumhuriyet de yine O'nun eseri idi. İleriki yı llarda bunu şu sözleriyle belirtti. "Benim en büyük eserim Türkiye Cumhuriyeti'dir." Bir zamanları n muhteşem Osmanlı İmparatorluğu, gerek iç gerekse dı ş etkenlerin sonucunda 18. y.y.'dan itibaren hı zlı bir çökuntüye girdi. Kapitülasyonlar sebebiyle Avrupa devletlerinin açı k pazarı durumuna geldi. Rusya ve Avusturya'nı n devamlı saldı rı ları sonunda savaşları kaybederken, önemli topraklarını elden çıkardı. İmparatorluğun bu çöküntüsünü gören Padişahlar, İmparatorluğu kurtarmak için ıslahat önlemlerine başladı lar. Fakat yalnı zca askeri olan bu önlemler etkili olamadı . III. Selim'in başlattı ğı Nizam-ı Cedit ise 1807'de gerici bir ayaklanma ile son buldu. 19. y.y.'da çöküntü büyük hı zla sürerken, Fransı z Devrimi'nin ortaya koyduğu ulusal bağı msı zlı k ve egemenlik akımları, Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanlar'da yaşayan Hristiyan azınlıklarını etkiledi ve bagımsızlık isteklerini kamçıladı. Sırp, Yunan ve hatta Mısır ayaklanmaları İmparatorluğun iç bünyesini sarstı ve bunlar giderek bağımsı zlık veya özerklik kazandılar. Bu yüz yılda Rus tehlikesi karşısında İngiltere ve Fransa Osmanlı İmparatorluğu'nun toprak bütünlüğünü koruma potikası izlediler. Kı rı m Savaşı 'nda bu politika sonucu Rusya'ya savaş bile açtı lar. 1838 ticaret anlaşması ile imparatorluk ekonomik bakımdan batının eline geçerken, 1854'den sonra başlayan dış borçlanma ile, 1881'de mali iflasa ve batı nı n mali denetimine girdi. II. Mahmut Islahatı ve Tanzimat da İmparatorluğun kurtuluşu için çözüm olmadı . Genç Osmanlı lar'ı n çalı şmaları 1876'da Kanun-u Esasi'nin ilanı nı hazı rladı . Birinci Meşrutiyet yaşama fı rsatı bulamadan 1877-78 Osmanlı -Rus savaşı bu dönemin sonunu hazı rlarken, Abdülhamid'in "İstibdatı " başladı . Bu tarihten sonra İngiltere de koruyucu politikası nı terk etti. Ermeni konusu da ilk kez gündeme geldi. Osmanlı İmparatorluğu bundan sonra Almanya'ya yanaştı . Alman siyasi, askeri ilişkisi, Alman ekonomik ihtiraslarını da getirdi. Bağdat Demiryolu projesi bunu simgeledi. 20. y.y.'a girilirken Abdülhamid'e karşı başlayan Genç Türk hareketi gittikçe kuvvetlendi ve 1908'de II. Meşrutiyeti getirdi. Fakat 31 Mart gerici ayaklanması ile 1909'da iç buhran yaşandı. II. Meşrutiyet de İmparatorluğu kurtaramadı. Osmanlıcılık, İslamcılık, Batıcılık ve Türkçülük akımlarının çatıştığı bu dönem, içte buhranlar, anarşi yaratı rken, dı şta da Trablus ve Balkan Savaşları 'nda büyük yenilgi ve tüm Makedonya'nı n kaybı ile sonuçlandı . 1914 yılında başlayan Birinci Dünya Savaşı'na Almanya yanında giren İmparatorluğun kaderi de çizilmiş oldu. Bu savaştan çok ağır kayıplarla yenik çıkan Osmanlı İmparatorluğu Mondros Ateşkesi ile kayıtsız şartsız teslim oldu. T.C. Kocaeli Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kulübü Aylık Online Dergisi - www.koujmk.com Ekim 2009 / Sayı: 2 Cumhuriyet Bayramı 16 Türkiye Cumhuriyeti’ nin 86. Yılı Kutlu Olsun Yüz yıldan beri süren Doğu Sorununun çözümü, Avrupa'nın Hasta Adamının mirasının paylaşılması ile Türk Ulusu'nun dünya siyasi tarihindeki varlığı ortadan kaldırılmak isteniyordu. Savaş içinde gizli anlaşmalarla, İngiltere, Fransa, Rusya ve İtalya Osmanlı İmparatorluğu'nun paylaşılmasını kararlaştırmışlardı. Fakat Rusya'da devrim çıkınca anlaşmalar önemini yitirdi. Türk Ulusu'nun hakkında karar verecek en büyük kuvvet İngiltere idi. İngiltere Batı Anadolu'yu Yunanistan'a veriyor, Doğuda bir Ermenistan ve Kürdistan kurmak istiyor, Türk yurdunun geri kalan yerlerini de Fransa ve İtalya ile paylaşıyordu. Ülkenin yağmalanmasına boyun eğen Padişah ve Hükümet, kurtuluşu İngiliz himayesinde görüyorlardı. Halk ve aydınlar çaresizlik içinde, çoğunluk kadere boyun eğmiş görünüyordu. Kurtuluş çareleri arayanlar Padişah - Halifesiz bir çare düşünemiyordu. Kurtuluşu Amerikan mandasında görenler veya yörelerinin kurtuluşunu sağlamak için çalışanlar vardı. Birinci Dünya Savaşı'nın sonundaki perişan ve çaresiz durumda, bir tek insan, M. Kemal topyekün kurtuluş ve tam bağımsız yeni bir Türk Devleti kurmak düşüncesiyle Samsun'a geldi. O'nun yola çıktığı sırada ise Yunanlılar İzmir'i işgal ediyorlardı. Padişah ve Hukümet ise İzmir'i Yunanlılara veren İngilizlerin hala körü körüne her isteğine boyun eğiyorlardı. Düşmanla işbirliği yapan Padişah ve İstanbul Hükümeti'nin bu tutumları karşısında M. Kemal, ulusal bağımsızlık ve ulusal egemenlik savaşının esaslarını Amasya'da ulusu ve orduyu Padişah - Halifeye karşı ayaklandırmak şeklinde belirledi. Erzurum ve Sivas Kongreleri'nde de bu esaslar içinde yeni bir Türk Devleti'nin kuruluşunun ulusal bilinçlenme, idari, siyasi örgütlenmesini de gerçekleştirdi. Misak-ı Milli ile bu esaslar İstanbul'da bir kez daha ortaya konunca İngilizler, İstanbul'u işgal ettiler. Bundan yılmayan M. Kemal, Ankara'da ulusun meşru iradesinin eseri olan ulusal egemenlik prensibini B.M.M. ile ortaya koydu. Fakat bütün bunların gerçekleşmesi çok büyük güçlükler ve olanaksızlıklar içinde yapılıyordı. Bir yandan İtilaf Devletleri ve Yunan saldırısı ve baskıları bir yandan Padişah ve İstanbul Hükümeti'nin M. Kemal ve B.M.M.'ni gayri meşru ilan etmesi, Türk Ulusu'nu olumsuz yönde etkiledi. Türk Ulusu, yüzlerce yıldan beri dini ve geleneksel iktidar kabul edilen Padişah - Halife ile bu değerleri yıkan ve yerine ulusal, egemenlik değerleriyle ulusu bir araya toplamak isteyen M. Kemal hareketi arasında bir süre bocaladı. Yer yer B.M.M.'nin otoritesine karşı ayaklanmalar çıktı. Doğu Anadolu'da Ermenilere, Güneyde Fransızlara karşı savaşıldı. Batıda Yunan Taarruzu ve iç ayaklanmalara karşı Kuva-yı Milliye ile çözüm bulan B.M.M. daha sonra düzenli ordu kurar. I. ve II. İnönü Savaşları ile ilk askeri başarılarını sağladı. Diğer yandan dış ilişkilerde Sovyetler Birliği ile Moskova Antlaşması'nı imzaladı. Sakarya Meydan Savaşı'nda Yunan Ordusu'nu yendi. Fransa ile de anlaşan Türkiye İtilaf blokunu da parçaladı. 26 Ağustos 1922'de başlayan ve 9 Eylül'de İzmir'de Yunan Ordusu'nun denize dökülmesi ile son bulan Büyük Taarruz, Türkiye gerçeğini ve Türk Ulusu'nun yenilmez azmini bütün dünyaya kanıtladı. Askeri başarısını Mudanya Ateşkesi ve Lozan Antlaşması ile de onaylattı. Emperyalizme karşı yapılan bağımsızlık savaşını kazanan, "Türk Mucizesi"ni yaratan Türkiye'nin bu başarısı bütün Mazlum Uluslara örnek oldu. M. Kemal Kurtuluş Savaşı'nın bittiği yerde; Türkiye'nin çağdaşlaşma savaşını başlattı. 1 Kasım 1922'de Saltanat'ın kaldırılışı ve 29 Ekim 1923'de Cumhuriyet'in İlanı ile Türkiye yeni devlet sistemini Fransız Devrimi ile ortaya konan insan haklarına dayanan "Ulusal ve Laik Devlet"i gerçekleştirmiş oldu. Ancak, çağdaş devlet ve ülke olma mücadelesi için Türk Devrimi'nin başarılması için Cumhuriyet döneminde Atatürk 'ün yeni mücadele vermesi gerekiyordu. Kaynak: Ergün AYBARS, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi 1, Ege Ün. Basımevi, 1986, ss. 359-366 http://www.meb.gov.tr/belirligunler/29ekim/yazilar/cumhuriyet_ilani.htm T.C. Kocaeli Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kulübü Aylık Online Dergisi - www.koujmk.com Ekim 2009 / Sayı: 2