Transatlantik Eğilimler
Transkript
Transatlantik Eğilimler
Transatlantik Eğilimler Temel Bulgular 2008 Transatlantik Eğilimler 2008 Ortakları İÇİNDEKİLER Temel Bulgular 2008.............................................................................................................................................................3 Birinci Bölüm: Bush Yönetiminin Mirası ve Önümüzdeki ABD Seçimleri........................................................................6 İkinci Bölüm: Transatlantik Öncelikler ve Güçlüklere Dair Görüşler................................................................................9 Alt Başlık: NATO ve Afganistan...................................................................................................................................13 Üçüncü Bölüm: Başkanlık Seçimleri Öncesi Amerikalı Seçmenler...................................................................................15 Dördüncü Bölüm: Çalkantılı Türkiye.................................................................................................................................19 Beşinci Bölüm: Sonuç..........................................................................................................................................................23 Notlar...................................................................................................................................................................................24 T R A N S AT L A N T İ K E Ğ İ L İ M L E R 2 0 0 8 | Temel Bulgular 2008 G eorge W. Bush’un başkan olarak son yılında, ABD Ulusal İstihbarat Tahmini’nin alınmasından sonra Avrupalı ve Amerikalı siyaset yapıcılar pragmatik İran’daki politika seçeneklerine dair desteği irdeledik. Geçen tutumlarını sürdürmüş ve Irak ile ilgili geçmişteki görüş sene Mart ayında Vladimir Putin’in başbakan, Dmitri farklılıklarını bir kenara bırakarak Afganistan, Irak ve Medvedev’in devlet başkanı olmasından sonraki geçişi küresel ekonomide karşılaşılan ortak güçlüklerle ilgili takiben ve Kosova’nın bağımsızlığıyla ilgili endişelerin işbirliğini vurgulamışlardır. Aynı zamanda, ABD’deki ve Gürcistan ile Rusya arasında yeni patlak veren silahlı başkanlık yarışında yer alanlar pek çok kişinin geleceğe çatışmanın ışığı altında Amerikan ve Avrupalı tutumları bakıp Kasım 2008 seçimlerinin transatlantik ilişkiler izlemeye devam ediyoruz. Ayrıca Amerikalıların yeni bir için ne anlama geldiğini sormasına neden olmuşlardır. Amerikan başkanının karşılaşacağı bir dizi siyaset sorununa Avrupa ile ilgili görüşleri çok ‘sıcak’ bir konu olmasa yönelik potansiyel desteğini öğrenebilmek için farklı da; Senatör Barack Obama ve Senatör John McCain tutumları da araştırıyoruz. Amerika’nın müttefikleriyle olan ilişkilerini tamir etmesi ve yurtdışındaki inanılırlığını düzeltmesi gerektiğinden söz Türkiye’deki gelişmelere yakın ilgi gösteriyoruz. İktidardaki etmişlerdir. ABD’nin son yıllarda imajında meydana gelen Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) geçen sene Haziran’da bozulma dikkate alınacak olursa, gelecek ABD başkanı kim yapılan seçimleri ezici bir çoğunlukla kazanmış olmasına olursa olsun, yeni ABD yönetimiyle beraber transatlantik rağmen Türkiye’nin laiklik taahhütlerini tehdit ettiği ilişkileri geliştirme fırsatına sahip olacaktır ama Avrupalı endişelerinden dolayı, Anayasa Mahkemesi’yle karşı liderlerden de daha fazla şeyler talep edebilecektir. karşıya kaldı. Üniversitelerde türbana izin veren yasanın Yeni ABD yönetimiyle işbirliği yapılabilecek potansiyel reddettikten sonra Mahkeme, başkanı tarafından ‘ciddi bir alanlar nelerdir ve hangi anlaşmazlık alanları varlığını uyarı’ olarak nitelendirilen ancak partiyi kapatmayan bir sürderecektir? Kamuoyu, gelecek Amerikan başkanı ve karara vardı. Geçen sene ABD, Türkiye’nin Irak sınırında Avrupalı liderlerin yeniden canlandırılan bir transatlantik meydana gelen şiddet olaylarıyla ilgili endişelerini gündeme neleri dahil etmesini istemektedir? paylaşmış ve Avrupa Birliği de Fransa Devlet Başkanı Nicolas Sarkozy’nin liderliğinde Akdeniz Birliği girişimini Bu senenin Transatlantik Eğilimleri’nde transatlantik başlatmıştır. önceliklere yönelik ABD ve Avrupa’nın tutumunu, önümüzdeki günlerde gerçekleşecek ABD seçimleri ışığında Transatlantik Eğilimler Amerikan ve Avrupa kamuoyuna irdeleyeceğiz. ABD’nin imajındaki düşüşün sürekli hale yönelik her yıl yapılan kapsamlı bir araştırmadır. Oylama geldiğine dair işaretler var mıdır yoksa iyileşme mümkün ABD’de ve aşağıda yer alan 12 Avrupa ülkesinde yapılmıştır: müdür? Uluslararası endişelerle ilgili eğilimleri, hem Bulgaristan, Fransa, Almanya, İtalya, Hollanda, Polonya, ABD’de hem de Avrupa’da, enerji fiyatları ve ekonomik Portekiz, Romanya, Slovakya, İspanya, Türkiye ve Birleşik karmaşanın siyasi gündemi terörizmden uzaklaştırdığı bir Krallık. Araştırma, Marshall Fonu ve Compagnia di zamanda analiz ettik. Artan şiddet ve istikrarsızlık ışığında San Paolo’nun bir projesi olup Luso-Americana Vakfı, hem NATO ve Afganistan misyonuna yönelik desteği, hem BBVA Vakfı, ve Tipping Point Vakfı’nın destekleriyle de İran’ın 2003’de nükleer silah programını bıraktığına dair gerçekleştirilmiştir. T R A N S AT L A N T İ K E Ğ İ L İ M L E R 2 0 0 8 | ARAŞTIRMANIN TEMEL BULGULARI kuruluşlar içinde Rusya ile işbirliğini kısıtlama AŞAĞIDAKİLERİ İÇERMEKTEDİR: konusunda Amerikalılardan daha isteksizdirler. ð Avrupalıların yüzde kırk yedisi Senatör Barack ð Geçen seneye göre yüzde dört artışla Avrupalıların Obama’nın seçilmesi halinde Amerika Birleşik yüzde elli yedisi NATO’nun ülkelerinin güvenliği için Devletleri ile Avrupa arasındaki ilişkilerin iyileşeceğine gerekli olduğunu düşünürken, araştırmanın yapıldığı inanmakta iken hemen hemen benzer bir yüzde (%49) on iki ülkenin sekizinde bu artış tespit edilmiştir. Bu da McCain’in seçilmesi halinde ilişkilerin aynı kalacağını 2002’den beri ilk defa Almanya ve Polonya’da NATO’ya düşünmektedir. yönelik desteğin azalma eğiliminin sonu olmuş ve Fransızların NATO’ya verdiği desteği de 2002 düzeyine ð Avrupalıların yüzde altmış dokuzu Senatör Obama’yı çıkarmıştır. tercih ederken yüzde 26’sı Senatör Mc Cain’i tercih etmektedir. Avrupalıların yüzde yirmisi iki adayın da şansı olduğunu düşünmektedir. ð Afganistan’ı istikrara kavuşturmaya yönelik politika seçenekleri arasında Amerikalılar ve Avrupalılar ekonomik yeniden yapılanma projeleri (sırasıyla ð Araştırmaya dahil edilen tüm ülkelerde ABD ile daha %73 ve %79), Afgan polis ve askeri güçlerine eğitim yakın işbirliği olması gerektiğini düşünen Avrupalıların yardımı (%76 ve %68) ve uyuşturucu üretimiyle yüzdesinde mütevazı bir artış görülürken 2006’da %27 mücadele (%70 ve %76) için destek vermektedir. Buna olan rakam özellikle Bulgaristan, Hollanda ve Birleşik karşın, Amerikalıların %76’sı Taliban’a karşı mücadele Krallık’daki önemli artışlarla %31’e yükselmiştir. operasyonlarını da desteklerken, Avrupalılar arasında bu oran % 43’dür. ð Amerikalılar ve Avrupalılar uluslararası terörizm ve uluslararası ekonomik sorunların gelecek ABD başkanı ð İklim değişikliği Senatör McCain’i ve Senatör Obama’yı ve Avrupalı liderler için önde gelen öncelik olması tercih edenler arasındaki ayırımı en fazla arttıran endişe gerektiğini belirtirken, Avrupalılar iklim değişikliğine, olmuştur. Obama’yı tercih edenler küresel ısınmadan Amerikalılar ise Orta Doğu’ya işaret etmektedir. kişisel olarak etkilendiklerini bildirirken (+%22), McCain’i tercih edenler kişisel olarak uluslararası ð Amerikalıların yüzde seksen dördü ve Avrupalıların terörizmden (+%5), İran’ın nükleer silahlara sahip %72’si Rusya’nın Orta Doğu’ya silah sağlamadaki olmasından (+%8) ve İslami köktendincilikten (+%9) rolüyle ilgili endişelerini belirtmektedir. Amerikalıların etkilendiklerini belirtmişlerdir. yüzde altmış dokuzu ve Avrupalıların % 58’i Rusya’nın komşularına olan davranışları nedeniyle endişe ð Senatör Barack Obama’yı tercih eden Amerikalıların duymaktadır. Rusya’nın enerji sağlayıcı olarak rolüne %56’sı ABD ile Avrupa Birliği arasında güvenlik ve dair endişeler ABD’de %3 artarak %61, Avrupa’da %5 diplomasi alanında işbirliği olmasını talep ederken, bu artarak %64 olmuştur. oran John McCain’i tercih edenler arasında %43’dür. ð Avrupalılar, Ukrayna ve Gürcistan gibi komşu ð Senatör John McCain’i tercih edenler Rusya konusunda demokrasilere güvenlik yardımı sağlama ve Rusya Senatör Obama’yı tercih edenlerden daha endişelidir. içindeki demokratik güçlere desteği arttırma konusunda Rusya’nın enerji sağlayıcı olarak rolü (McCain %65 ve Amerikalılardan daha istekli iken, uluslararası Obama %60), Rusya’da demokrasinin zayıflaması (sırasıyla %75 ve %65), Rusya’nın komşularına karşı davranışı (%73 1 Başka türlü belirtilmedikçe Avrupa’daki yüzde oranları Avrupa12’ye atıfda bulunmaktadır ancak aynı ülkeleri zaman içerisinde kıyaslayan uzun vadeli eğilimleri tartıştığımız ve mevcut AB üyelerinin görüşlerini incelediğimiz sorular istisnadır. | T R A N S AT L A N T İ K E Ğ İ L İ M L E R 2 0 0 8 ve %66), Rusya’nın Orta Doğu’ya silah sağlamadaki rolü (%89 ve %81) ve Rusya’nın Balkanlar’daki rolü (%56 ve %49) bu endişeleri oluşturmaktadır. ð Geçtiğimiz bir yılda, Türklerin Avrupa Birliği’ne karşı 24’dür. Amerika Birleşik Devletleri’nin liderliği için de olumlu hisleri 7 puan artarak 33 derece, Amerika bu oranlar %6 (her gün), %9 (bazen), ve %7 (hiç) olarak Birleşik Devletleri’ne karşı hisleri ise 3 puan artarak 14 kaydedilmiştir. derece olmuş ve 2004’den beri görülen soğumanın sonu böylece gelmiştir. ð Yanıt veren Türklerin yüzde kırk sekizi Türkiye’nin uluslararası konularda yalnız hareket etmesini isterken, ð Türklerin transatlantik ilişkilerle ilgili görüşleri dine %20 AB ülkeleriyle, % 11 Orta Doğu ülkeleriyle, % 3 bağlılık ile bağlantılı değildir. Şöyle ki, her gün düzenli ABD ile, % 1 ise Rusya ile beraber hareket etmesini olarak beş vakit namaz kılanlar arasında Avrupa istemektedir. Birliği’nin liderliğine yönelik istek %21 iken, bazen beş vakit namaz kılanlar için % 23, hiç kılmayanlar için % T R A N S AT L A N T İ K E Ğ İ L İ M L E R 2 0 0 8 | Birinci Bölüm: Bush Yönetiminin Mirası ve Önümüzdeki ABD Seçimleri B u yılın Transatlantik Eğilimler araştırması, hem ABD’NİN DÜNYA LİDERLİĞİNE DAİR AVRUPALILARIN GÖRÜŞÜ ABD’de hem de Avrupa’da kamuoyunun, George W. Bush başkanlığı altında bir portresini sunmakta, hem de 80 2009 yılında yeni bir Amerikan başkanı ile transatlantik ilişkiler için Amerikan ve Avrupalı beklentilerini ortaya koymaktadır. Politika yapma düzeyinde ilişkilerde görülen 64 son gelişmelere rağmen, Avrupa kamuoyu ABD’ye karşı 60 yıllarda belgelenmiştir ancak yine de gelecek ABD başkanına, transatlantik ilişkilere dair, hangi kamuoyu görüşleri miras kalacaktır? Transatlantik ilişkilerdeki esaslı kaymalarla veya Bush yönetiminin politikalarıyla Yüzde eleştirel tutumunu korumuştur. ABD’nin imajındaki bozulma bu araştırmayla ve başka araştırmalarla geçen İstenmektedir İstenmemektedir 70 49 58 57 58 59 57 50 45 40 30 36 31 39 37 36 36 bağlantılı kamuoyundaki son değişiklikler sürecek midir? Amerikalılar ve Avrupalılar Senatör Obama’nın veya Senatör McCain’in başkan olması durumunda ABD Avrupa ilişkileri için neler beklemektedir? Avrupa Birliği ile 20 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Tablo 1 ilgili görüşler ABD’nin görüşlerindeki kaymadan etkilenmiş midir? AVRUPALILAR ABD’DEN ZİYADE BAŞKANI ELEŞTİRMEYE DEVAM ETMEKTEDİR BUSH’UN İKİNCİ DÖNEMİNDE ABD’NİN İMAJI 2002 yılından beri Avrupalıların dünyada ABD liderliği ile DEĞİŞMEMİŞTİR Başkan Bush’un görüşleri arasında ayırım yaptıkları görül- Avrupalıların dünyada ABD liderliğine yönelik eleştirel mektedir. 2002 yılında Avrupalıların %64’ü ABD liderliğini görüşü 2004 yılından beri hiç değişmemiştir. 2002 yılında isterken sadece %38’i Başkan Bush’un uluslararası politika- Avrupalıların %64’ü dünyada ABD liderliğini ‘isterken’ ve % larla ilgili tutumunu onaylamıştır. Bu yüzde yirmilik boşluk 31’i ‘istemezken’, bu oranlar 2004 yılında tersine dönmüş ve ABD ve Başkan Bush ile ilgili görüşler daha da eleştirel o zamandan beri hemen hemen sabit kalmıştır. 2008 yılında hale gelmesiyle neredeyse sabit kalmıştır. 2008 yılında Avrupalıların %36’sı, ABD’nin dünya liderliğini ‘isterken’, % Avrupalıların %36’sı ABD liderliğine olumlu bakmakla 59’u istememektedir. 2002 yılından beri araştırma yapılan beraber sadece %19’u Başkan Bush’un uluslararası politika- ülkelerde en keskin düşüş Polonya’da ve Almanya’da olmuştur. larla ilgili tutumunu onaylamıştır. ABD’de ise %37 Başkan 2002 yılında ABD liderliğini isteyenlerin yüzdesi Polonya’da Bush’un uluslararası politikalarla ilgili tutumunu onay- 64 iken bu rakam 2008 yılında 34’e düşmüştür. Almanya’da larken, %59 onaylamamıştır. Rakamlar geçen seneye göre ise 2002’de %68 olan oran 2008’de %39’a gerilemiştir. (Bakınız neredeyse hiç değişmemiştir. (Bakınız Tablo #2) Tablo #1). | T R A N S AT L A N T İ K E Ğ İ L İ M L E R 2 0 0 8 80 ilişkilerin daha yakın olmasını isteyenlerin yüzdesinde AVRUPALILARIN AMERİKAN LİDERLİĞİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNE KARŞI BAŞKAN BUSH HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ gerektiğini düşünenlerin genel olarak yüzdesi 2006 yılında 27 iken 2008’de 31’e çıkmış, en büyük artış +%13 Amerikan liderliği isteği Başkan Bush’a onay 70 64 60 mütevazı bir artış olmuştur. İlişkilerin daha yakın olması ile Bulgaristan’da, +%9 ile Hollanda’da ve +%7 ile Birleşik Krallık’da görülmüştür. Avrupa’nın daha bağımsız olması gerektiğini düşünen Avrupalıların yüzdesi 2006 yılındaki 50 52’den 46’ya gerilemiştir. Amerikalıların büyük bir yüzdesi Yüzde 45 40 (%47) ortaklığın daha yakın hale gelmesi gerektiğini 38 36 30 30 39 düşünmektedir. (Bakınız Tablo #3) 36 36 24 21 20 37 DAHA AZ AVRUPALI İLİŞKİLERİN KÖTÜLEŞTİĞİNİ 18 19 17 10 DÜŞÜNMEKTEDİR Avrupalıların büyük bir yüzdesi (%46) ABD ile Avrupa arasındaki ilişkilerin son yılda aynı kaldığını düşünürken, 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Tablo 2 ilişkilerin kötüye gittiğini düşünenlerin yüzdesi 2007 yılında %34’den 2008’de %29’a gerilemiştir. Önemli düşüşler %43’den (2007) %29’a İtalya’da ve %32’den (2007) DAHA YAKIN İLİŞKİLER İSTEYEN AVRUPALI %22’ye Fransa’da görülmüştür. Aynı zamanda ilişkilerin SAYISINDA MÜTEVAZI ARTIŞ daha iyi olduğunu düşünenlerin oranı Fransa’da %17’den Avrupalıların büyük bir yüzdesi Avrupa’nın güvenlik ve (2007) %33’e, Romanya’da %19’dan (2007) %30’a çıkmıştır. diplomasi alanlarında ABD’den daha bağımsız bir yaklaşım Amerikalıların yüzde onu ilişkilerin geliştiğini, %41’i aynı benimsemesini isterken, araştırma yapılan tüm ülkelerde kaldığını, %43’ü ise kötüleştiğini düşünmektedir. ABD İLE AB ARASINDA DAHA YAKIN ORTAKLIK OLMALI 70 ROMANYA POLONYA İTALYA BULGARİSTAN İSPANYA BİRLEŞİK FRANSA AVRUPA 12 KRALLIK HOLLANDA ALMANYA SLOVAKYA PORTEKİZ TÜRKİYE ? 2006 ? 2008 60 50 51 52 45 Yüzde 40 41 35 37 37 37 34 30 34 31 30 27 20 10 26 24 26 23 19 17 25 25 22 17 19 12 9 0 Tablo 3 T R A N S AT L A N T İ K E Ğ İ L İ M L E R 2 0 0 8 | AVRUPALILARIN ÇOĞUNLUĞU OBAMA’YI TERCİH Almanya’dan gelmiş (%86), onu İtalya (%83) ve Hollanda ETMEKTEDİR izlemiştir (%81). AB liderliğine yönelik destek geçen yıla Avrupalıların yüzde altmış dokuzu Senatör Obama’yı tercih göre Birleşik Krallık’da % 71’den %60’a, Polonya’da %76’dan ederken, %26’sı McCain’i tercih etmektedir. Obama en %69’a düşmüştür. Bulgaristan’da destek bu yıl %66’dan %71’e çok Fransa (%85), Hollanda (%85) ve Almanya’da (%83) çıkmıştır. Destek Amerikalılar arasında da yüksek olmuş, tercih edilmektedir. McCain ise Portekiz (%35), Hollanda 2008’de %68 AB liderliğini desteklerken bu rakamın %75’ini (%33), İspanya (%33) ve Birleşik Krallık’da (% 33) en yüksek Demokratlar, %65’ini Cumhuriyetçiler oluşturmuştur. oranları elde etmiştir. Avrupalıların yüzde yirmisi her iki adaya da eşit şans tanımaktadır. OBAMA SEÇİLECEK OLURSA AVRUPALILAR İLİŞKİLERİN GELİŞECEĞİNİ DÜŞÜNÜYOR Avrupalıların yüzde kırk yedisi Senatör Obama’nın seçilmesi halinde Amerika Birleşik Devletleri ile Avrupa OBAMA SEÇİLECEK OLURSA, İLİŞKİLER... arasındaki ilişkilerin iyileşeceğine inanırken, %29 ilişkilerin aynı kalacağını, % 5’i ise kötüleşeceğini düşünmektedir. Senatör McCain seçilirse %11 ilişkilerin gelişeceğini, %49 aynı kalacağını, %13 ise kötüleşeceğini belirtmektedir. (Bakınız Tablo 4). ABD global liderliğini istemeyen Avrupalıların %50’si Obama seçilecek olursa ilişkilerin İYİLEŞİR AVRUPA VE AMERİKALILARIN İŞBİRLİĞİ YAPMAK İÇİN YETERLİ ORTAK DEĞERLERİ VARDIR Avrupalıların yüzde elliyedisi ve Amerikalıların %67’si ABD ve Avrupa’nın uluslararası sorunlarda işbirliği KÖTÜLEŞİR ? Avrupa 12 ABD 50 47 40 40 ilerleyeceğine, %10’u da McCain seçilecek olursa ilişkilerin ilerleyeceğine inanmaktadır. AYNI KALIR 60 30 29 28 23 20 10 5 0 yapmaya yetecek ölçüde ortak değerlere sahip olduğunu belirtirken, Avrupalıların %37’si ve Amerikalıların %23’ü MCCAIN SEÇİLECEK OLURSA, İLİŞKİLER... ABD ve Avrupa’nın çok farklı değerlere sahip olduğunu, bu nedenle işbirliğinin imkansız olduğunu belirtmişlerdir. Bu yüzdeler 2004 yılından beri neredeyse hiç değişmemiştir. 2004 yılında Avrupalıların %60’ı ve Amerikalıların %71’i Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’nın yeterli ortak değerleri olduğuna inanırken, Avrupalıların % 34’ü ve Amerikalıların % 21’i işbirliğini imkansız olarak İYİLEŞİR 60 AVRUPALILAR VE AMERİKALILAR AB LİDERLİĞİNİ 20 olmuştur (%75). AB liderliğine yönelik en büyük destek 49 ABD 52 10 21 11 0 Tablo 4 | T R A N S AT L A N T İ K E Ğ İ L İ M L E R 2 0 0 8 KÖTÜLEŞİR 40 30 AB liderliğine yönelik Avrupa desteği 2008’de de yüksek Avrupa 12 50 nitelendirmiştir. DESTEKLEMEYE DEVAM ETMEKTEDİR. AYNI KALIR 20 13 İkinci Bölüm: Transatlantik Öncelikler ve Güçlüklere Dair Görüşler A BD ve Avrupa kamuoyunun gelecek Amerika Birleşik silah programına 2003’te son verdiğini duyurmuştur ama Devletleri başkanının ve Avrupalı liderlerin üzerin- Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa, İran’ın nükleer silah de durmasını istediği konular nedir? Irak’daki durum, ki edinme çabalarını engellemeye devam etmiştir. Son aylarda ABD dış politikasının ana konusunu oluşturmaktadır, ABD İran’la yaşanan diplomatik duraklama dönemine son transatlantik gündemde yer almamaktadır. Uluslararası vermiş ve Cenevre’deki müzakerelere kıdemli bir temsilci terörizmle mücadele halen süren bir endişedir ancak göndermiştir, ancak bu müzakerelerden olumlu bir sonuç yükselen enerji maliyetleri ve ekonomik karmaşa son yılın elde edilememiştir. Siyasi liderlikle ilgili değişikliklerin transatlantik tartışmalarında kaymaya neden olmuştur. ortasında kalan Rusya ise transatlantik gündemde yerini Afganistan’da yaşanan şiddet olaylarındaki ciddi artışla koruyarak enerji sağlayıcı rolü ve Kosova’da müdahale teh- ilgili olarak Amerikan ve Avrupalı liderler NATO içinde didi, Rusya ile Gürcistan arasında bu yılın araştırmasından birlik taahhüdü ve yük paylaşımı konularını tartışmışlardır. sonra ortaya çıkan silahlı çatışma nedeniyle endişe kaynağı Aslında bir ABD Ulusal İstihbarat Tahmini İran’ın nükleer olmaya devam etmiştir. ÖNÜMÜZDEKİ ON YILDA AŞAĞIDAKİ TEHDİTLERDEN KİŞİSEL OLARAK ETKİLENME OLASILIĞINIZ NEDİR? 100 ENERJİ BAĞIMLILIĞI BÜYÜK BİR EKONOMİK KRİZ ULUSLARARASI TERÖRİZM Avrupa 12 İRAN’IN NÜKLEER SİLAHLARA SAHİP OLMASI İSLAMİ KÖKTEN DİNCİLİK KÜRESEL ISINMA ABD 90 87 80 87 82 82 78 70 Yüzde 60 50 69 69 67 62 53 52 47 40 30 20 10 0 Tablo 5 T R A N S AT L A N T İ K E Ğ İ L İ M L E R 2 0 0 8 | GELECEK ABD BAŞKANI VE AVRUPA LİDERLERİ İÇİN ÖNCELİKLER 60 ULUSLARARASI TERÖRİZM İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ULUSLARARASI ORTA DOĞU’DAKİ SORUNLARIN EKONOMİK ÇÖZÜLMESİ SORUNLAR Avrupa 12 NÜKLEER SİLAHLARIN YAYILMASI AFGANİSTAN’DA İSTİKRAR ÇİN İLE İLİŞKİLER RUSYA İLE İLİŞKİLER ABD 50 40 43 42 41 Yüzde 37 39 33 30 28 20 21 18 17 15 14 10 10 8 7 4 0 Tablo 6 ENERJİ VE EKONOMİ İLE İLGİLİ ORTAK ENDİŞELER TERÖRİZM VE EKONOMİK SORUNLAR Amerikalılar ve Avrupalılar enerji bağımlılığı ve uluslararası TRANSATLANTİK GÜNDEMİN EN ÜSTÜNDE YER ekonomik sorunların kendilerini kişisel olarak en ALMAKTADIR çok etkileyen tehditler olduğunu ifade ederken, iklim Avrupalılar ve Amerikalılar uluslararası terörizm ve değişikliği ve uluslararası terörizm ile ilgili farklı görüşler uluslararası ekonomik sorunların gelecek ABD başkanı ve bildirmişlerdir. Amerikalılar en çok enerji bağımlılığından Avrupalı liderler için öncelik olması gerektiğini belirtirken, (%87), büyük bir ekonomik krizden (%87) ve uluslararası iklim değişikliği ve Orta Doğu konularında farklılık gös- terörizm ile İran’ın nükleer silahlara sahip olmasından termektedirler. Amerikalıların yüzde kırk ikisi uluslararası (%69) etkilendiklerini belirtirken Avrupalılar kişisel olarak terörizmi en önemli iki öncelikden biri olarak nitelen- en çok küresel ısınmadan (%82), enerji bağımlılığından dirirken, %39 uluslararası ekonomik sorunları, %33 ise Orta (%82) ve büyük bir ekonomik krizden (%78) söz Doğu’daki sorunları dile getirmiştir. Avrupalılar arasında etmişlerdir. Avrupalıların yüzde altmış ikisi kişisel ise %43 uluslararası terörizmi iki öncelikten biri olarak olarak uluslararası terörizmden etkilendiğini belirtirken; nitelendirmiş, % 41 iklim değişikliğine, % 37 ise uluslararası Amerikalıların %67’si küresel ısınmadan etkilendiğini ekonomik sorunlara değinmiştir. (Bakınız Tablo #6) söylemişlerdir. Uluslararası terörizmle ilgili endişeler Amerikalılar için beş puan, Avrupalılar için dört puan AVRUPALILAR TEHDİTLERE ABD İLE ORTAK KARŞI azalırken uluslararası ekonomik sorunlarla ilgili endişeler KOYMAK İSTEMEKTEDİR Amerikalılar arasında yedi puan Avrupalılar arasında ise 13 Avrupalıların büyük çoğunluğu (%67) Avrupa Birliği’nin puan artış göstermiştir. (Bakınız Tablo #5) uluslararası tehditlerle yalnız değil ABD ile ortak baş etmeye devam etmesi gerektiğini belirtmiştir. Bu görüş en fazla İtalya’da (%73), Romanya’da (%71) ve Almanya, Bulgaristan 10 | T R A N S A T L A N T İ K E Ğ İ L İ M L E R 2 0 0 8 RUSYA’DAKİ GELİŞMELERLE İLGİLİ ENDİŞELER 100 RUSYA’NIN ORTA DOĞUYA RUSYA’DAKİ DEMOKRASİNİN RUSYA’NIN KOMŞULARINA RUSYA’NIN ENERJİ RUSYA’NIN BALKANLARDAKİ SİLAH SAĞLAMADAKİ KARŞI DAVRANIŞI SAĞLAYICISI OLARAK ROLÜ ROLÜ ZAYIFLAMASI ROLÜ Avrupa 12 ABD 90 84 80 70 72 70 69 64 Yüzde 60 58 58 50 61 51 51 40 30 20 10 0 Tablo 7 ve Hollanda’da (68%) desteklenmiştir. Amerikalıların AMERİKALILAR ENERJİ FİYATLARI ARTSA BİLE yüzde yetmiş beşi ise ABD’nin uluslararası tehditlerle AB BAĞIMLILIĞI AZALTMAKTA AZ DA OLSA DAHA ile beraber başa çıkmasında mutabıktır. (%82 Demokratlar, İSTEKSİZDİR %71 Cumhuriyetçiler). İstikrarlı enerji temini için hangi yaklaşımı tercih ettikleri sorulduğunda Amerikalıların büyük bir yüzdesi (2007’den NÜKLEER İRAN ENDİŞESİ AZALIYOR altı puan azalma görülerek %48), iç piyasada enerji fiyatları İran’ın nükleer silahlara sahip olması endişesi Avrupa’da çok ciddi artsa bile başka ülkelere enerji bağımlılığının yedi puan azalmıştır. Azalma Fransa ve Birleşik Krallık’da azaltılmasını tercih etmektedir. Avrupalıların görüşleri ise sekiz puan, Almanya’da 14 puan olmuştur. Amerikalılar hükümetleri demokratik olmasa da enerji üreten ülke- ve Avrupalılar diplomatik çabaların İran’ı nükleer silah lerle işbirliğinin artırılması (%35) ve diğer ülkelere enerji sahibi olmaktan caydırmakta yetersiz kalması halinde bağımlılığının azalması (%35) arasında bölünmeye devam diplomatik baskının arttırılması gerektiğini belirtmişler, etmektedir. ancak askeri güç kullanma seçeneği üzerinde farklı görüşler bildirmişlerdir. Avrupalıların yüzde kırk yedisi diplomatik RUSYA İLE İLGİLİ ENDİŞELER PAYLAŞILMAKTA VE baskının arttırılmasını desteklerken askeri güç kullanımını ARTMAKTADIR düşünmemektedir. Avrupalıların %21’i ise diplomatik Amerikalıların yüzde seksen dördü, Avrupalıların da baskıların arttırılmasını ve güç kullanma seçeneğinin de %72’si Rusya’nın Orta Doğu’ya silah sağlama rolünden mevcut olmasını tercih etmiştir. Buna karşın Amerikalıların endişe duyarken 2007’den beri bu rakamda ABD’de beş % 49’u diplomatik baskının arttırılmasını ve askeri güç puan, Avrupa’da yedi puan artış olmuştur. Rusya’nın kullanımı seçeneğinin mevcut bulunmasını desteklerken, enerji sağlayıcısı olarak rolü ABD’de üç puan artarak %61, %27 baskının arttırılmasını ama güç kullanılmamasını Avrupa’da ise beş puan artarak %64 olmuştur. Bu artış, Romanya’da %12, Fransa’da %9 ve Birleşik Krallık’ta %8 istemiştir. T R A N S A T L A N T İ K E Ğ İ L İ M L E R 2 0 0 8 | 11 olarak gerçekleşmiştir. Amerikalıların %69’u ve Avrupalıların %58’i Rusya’nın komşularına karşı davranışlarından endişeli iken (bu yüzdeler geçen seneden beri pek değişmemiştir), en yüksek endişe %71 ile Polonya, %69 ile Birleşik Krallık ve %68 ile Almanya’da saptanmıştır. Avrupalılar arasında Rusya’da demokrasinin zayıflamasından doğan endişe aynı kalırken (%58) Amerikalılar için beş puan azalarak %70 olmuştur. Rusya’nın Balkanlar’daki rolü hem Amerikalılar hem de Avrupalıların %51’i tarafından dile getirilen en az endişe edilen durum olmuştur. (Bakınız Tablo #7) RUSYA’DAN EN ÇOK ALMANYA ENDİŞE DUYMAKTADIR Rusya’nın enerji sağlayıcı olarak rolü, Rusya’da demokrasinin zayıflaması, Rusya’nın komşularına karşı davranışı, Rusya’nın Orta Doğu’ya silah sağlamadaki rolü ve Rusya’nın Balkanlar’daki rolü açısından Almanya 0 ile 100 arası bir ölçekte 64 ile en yüksek endişeyi sergilemiştir (100 en yüksek endişeye işaret etmektedir). Almanya’yı 62 ile İtalya ve Birleşik Krallık, 60 ile ABD izlemiştir. En az endişe duyanlar 40 ile Bulgaristan, 45 ile Slovakya ve 49 ile Türkiye’dir. AVRUPALILAR RUSYA’YI İZOLE ETMEYİ DAHA AZ İSTEMEKTEDİR Avrupalılar, Ukrayna ve Gürcistan gibi komşu demokrasilere güvenlik yardımı sağlama konusunda Amerikalılardan daha isteklidir (Avrupa %67, ABD %58) ve Rusya içindeki demokratik güçlerin de desteklenmesini istemektedirler (%65 ve %61). Ancak Rusya ile uluslararası kuruluşlarda işbirliğinin sınırlanması konusunda Avrupalılar, Amerikalılardan daha isteksizdir (%38 ve %47). Avrupa’da Rusya içinde demokratik güçlerin daha fazla desteklenmesi en çok Almanya tarafından istenirken (%79), onu %78 ile İspanya, %75 ile Hollanda izlemiştir. Komşu demokrasilere güvenlik yardımı sağlama konusunda en istekli %80 ile İspanya ve Portekiz, %79 ile İtalya ve Hollanda olmuştur. Rusya ile uluslararası kuruluşlarda işbirliğinin kısıtlanmasını en çok Portekiz desteklerken (%51), onu %49 ile İtalya, %45 ile Birleşik Krallık ve %45 ile İspanya izlemiştir. (Bakınız Tablo #8) RUSYA İLE İLGİLİ OLARAK AŞAĞIDAKİ EYLEMLERE GEÇİLMESİNİ ONAYLIYOR MUSUNUZ? 80 UKRAYNA VE GÜRCİSTAN GİBİ KOMŞU DEMOKRASİLER İÇİN GÜVENLİK SAĞLAMA RUSYA İÇİNDEKİ DEMOKRATİK GÜÇLERE DESTEĞİ ARTTIRMA Avrupa 12 ULUSLARARASI KURULUŞLARDA İŞBİRLİĞİNİ KISITLAMA ABD 70 67 65 60 58 61 50 Yüzde 47 40 38 30 20 10 0 Tablo 8 12 | T R A N S A T L A N T İ K E Ğ İ L İ M L E R 2 0 0 8 Breakout: NATO and Afghanistan NATO VE AFGANİSTAN Geçen sene, ABD Savunma Sekreteri Robert Gates NATO’nun ‘iki düzeyli’ bir ittifaka dönüşme riskinden söz etmiş ve pek çok Avrupalının ‘NATO’nun Irak’a ve NATO HALA GEREKLİ Mİ? 80 Afganistan’a müdahalesinden endişe duyduğunu ve bu 76 farklı tehdit tipini algılamakta zorlandığını’ ifade etmiştir. 74 Avrupalı liderler ihtiyatlı yanıt vermişler, Alman Şansölyesi 64 1,000 birlik daha yollayacağını açıklamış olmasına rağmen 61 zirvesini takiben Afganistan’a 700 ek birlik daha yollamış ve akabinde Fransa’nın NATO’nun askeri kanadına tekrar Yüzde söz etmiştir. Fransa Devlet Başkanı Sarkozy ise NATO 70 68 Angela Merkel Almanya’nın Afganistan’a sonbaharda ek Almanya’nın Afganistan’daki katkısının sınırlarından 73 70 60 Birleşik Krallık Almanya Polonya Fransa 65 62 64 61 57 56 58 64 62 59 56 55 52 51 50 48 47 katılacağını duyurmuştur. 46 NATO’YA AVRUPA DESTEĞİ ARTIYOR 40 2002 2007 yılından beri yüzde dört artışla Avrupalıların yüzde Not: 2003 verileri ABD İçişleri Bakanlığı, Araştırma Ofisi’nden alınmıştır. elli yedisi NATO’nun hala ülkelerinin güvenliği için gerekli Tablo 9 olduğunu söylemiştir. Araştırma yapılan 12 ülkede de artış görülürken artış rakamları, %11 İspanya, %7 Almanya ve %7 Fransa olarak gerçekleşmiştir. Böylece 2002’den beri Almanya ve Polonya’da NATO’ya azalan destek eğilimi sona ererek NATO’ya Fransız desteği 2002 yılı düzeyine çıkmıştır. ABD’de NATO’nun hala ülke güvenliği için gerekli olduğunu düşünenlerin oranı %59’dur ve bu rakam son 2003 2004 2005 2006 2007 2008 ittifakın askeri harekata karar vermesi halinde, birlik gönderilmesini destekleyenlerin yüzdesi 82 olup, tüm NATO ülkelerinin birlik göndermeseler bile askeri harekatın maliyetlerini paylaşması gerektiğine inanılmaktadır. AFGANİSTAN’DA SAVAŞ DIŞI SEÇENEKLERE DESTEK yıllarda pek de değişmemiştir. (Bakınız Tablo #9) Afganistan’da istikrarı sağlamaya yönelik politika seçenekleri ASKERİ VE MALİ YÜKÜN PAYLAŞILMASINA DESTEK yeniden yapılanma projeleri için güvenliğin sağlanması (%73 Avrupalıların çoğunluğu (57%) ittifakın askeri bir harekat yapması halinde tüm NATO ülkelerinin birlik göndermeleri gerektiğini onaylarken, yüzde elli sekizi birlik göndermemeleri halinde bile bir harekatın mali yükünü tüm NATO ülkelerinin paylaşmaları gerektiğine işaret etmiştir. Birlik gönderme açısından en fazla destek Birleşik Krallık (%82), Hollanda (%82) ve Portekiz’den (%68) gelmiştir. Bir NATO askeri harekatının mali yükünün paylaşılmasına en yüksek destek %82 ile Hollanda’dan gelmiş, onu %80 arasında Amerikalılar ve Avrupalılar, daha çok ekonomik ve %79), Afgan polis ve askeri güçlerinin eğitimine yardımcı olunması (%76 ve % 68) ve uyuşturucu üretimiyle mücadeleye (%70 ve %76) destek vermektedir. Buna karşın, Amerikalıların %76’sı Taliban’a karşı operasyonlar yürütülmesini desteklerken bu oran Avrupalılar için %43’tür. (Bakınız Tablo #10). Avrupa’da silahlı mücadeleye yönelik en büyük destek %69 ile Hollanda, %64 ile Birleşik Krallık ve %53 ile Portekiz’den gelmektedir. ile Birleşik Krallık ve %67 ile Romanya izlemiştir. ABD’de AVRUPALILARIN SİYASİ GÖRÜŞLERİNDEKİ KÜÇÜK http://www.nytimes.com/2008/02/09/world/asia/09gates. html http://www.dw-world.de/popups/popup_printcontent/0,,3508727,00.html Senatör McCain ile Senatör Obama’yı tercih eden FARKLILIKLAR Avrupalıların görüşlerinde siyasi konularda pek az T R A N S A T L A N T İ K E Ğ İ L İ M L E R 2 0 0 8 | 13 farklılıklar vardır. Örneğin, McCain’i tercih eden oran %46 olmuştur. (Bakınız Tablo #11). Obama’yı tercih Avrupalıların %65’i NATO’nun ülkelerinin güvenliği için eden Avrupalılar solcu (%82) ve sağcı (%64) olarak kendini gerekli olduğunu düşünürken, Obama’yı destekleyenlerde tanıtan kişilerin çoğunluğundan oluşmaktadır. McCain’i bu oran %61’dir. Afganistan’daki politika seçenekleri silahlı destekleyen Avrupalıların % 31’i kendini sağ kanatta, % 21’i mücadele dışı seçenekler için neredeyse aynıyken, silahlı ise sol kanatta gördüklerini söylemişlerdir. mücadele seçenekleri için yüzde üç oranında bir değişiklik göstermiştir ki, McCain’i destekleyen Avrupalıların %49’u Taliban’a karşı silahlı mücadele operasyonlarının desteklenmesini söylemiş, Obama’yı destekleyenlerde bu AFGANİSTAN’DAKİ SEÇENEKLERİN DESTEKLENME ORANLARI 90 EKONOMİK YENİDEN YAPILANMA İÇİN GÜVENLİĞİ SAĞLAMA UYUŞTURUCU ÜRETİMİYLE MÜCADELE AFGAN GÜÇLERİNİN EĞİTİMİNE YARDIMCI OLMA Avrupa 12 80 79 70 ABD 76 76 73 70 76 68 60 Yüzde TALİBAN’A KARŞI MÜCADELE ETME 50 40 43 30 20 10 0 Tablo 10 NATO VE AFGANİSTAN İLE İLGİLİ AVRUPA GÖRÜŞLERİ NATO HALA GEREKLİ AFGAN POLİS VE ASKERİ GÜÇLERİNİN EĞİTİMİ UYUŞTURUCU ÜRETİMİYLE YENİDEN YAPILANMA MÜCADELE İÇİN GÜVENLİLK SAĞLAMA McCain’i destekleyen Avrupalılar 90 80 75 70 Yüzde 60 65 75 80 TALİBAN’A KARŞI MÜCADELE Obama’yı destekleyen Avrupalılar 81 84 85 61 50 40 30 20 10 0 Tablo 11 14 | T R A N S A T L A N T İ K E Ğ İ L İ M L E R 2 0 0 8 49 46 Üçüncü Bölüm: Başkanlık Seçimleri Öncesi Amerikalı Seçmenler B u yılın Transatlantik Eğilimleri’nde, Amerikalıların Obama’nın seçilmesi durumunda ABD ile Avrupa arasındaki transatlantik ilişkilerden beklentilerine ve adayların ilişkilerin ilerleyeceğine inanmaktadır. Senatör McCain görüşlerinin transatlantik gündemdeki politikalara yönelik seçilirse, Amerikalıların %52’si ve Avrupalıların %49’u tutumlarında farklılık yaratıp yaratmadığına odaklandık. ilişkilerin aynı kalacağını düşünmektedir. Obama seçilecek Hem Senatör McCain hem de Senatör Barack Obama son olursa ilişkilerin düzeleceğini düşünen Amerikalılar arasında yıllarda ABD’nin yurtdışındaki imajında meydana gelen siyasi partiler açısından önemli farklılık görülmektedir. (%66 bozulmanın farkındadır ve müttefikleriyle ilişkilerini tamir Demokratlar ve %20 Cumhuriyetçiler). McCain seçilirse etmek arzusundadır. İki aday da ABD’nin iklim değişikliği ilişkilerin aynı kalacağını düşünenler arasındaki fark ise ile ilgilenmesi, işkenceyi reddetmesi ve Küba, Guantanamo daha azdır (%50 Demokratlar ve %57 Cumhuriyetçiler) Körfezi’ndeki gözaltı merkezini kapatması gerektiğini düşünmektedir. Ancak iki aday, Irak ve Afganistan’a ULUSLARARASI TEHDİTLERE DAİR FARKLI yönelik stratejilerde, ABD’nin nükleer programıyla ENDİŞELER ilgili olarak İran’la pazarlık yapıp yapmaması konusunda Senatör McCain ve Senatör Obama’yı tercih eden anlaşamamaktadır. Senatör McCain veya Senatör Obama’yı Amerikalıları en çok farklılaştıran konu iklim değişikliği destekleyenler, uluslararası tehditler veya yeni bir başkanın endişesidir. Obama’yı tercih eden Amerikalılar kişisel olarak ve Avrupalı liderlerin sahip olması gereken öncelikler iklim değişikliğinden McCain’i tercih edenlere göre daha hakkında farklı görüşlere sahip midir? Avrupa Birliği ile fazla etkileneceklerini bildirmişlerdir (+%22). McCain’i ter- NATO’yu aynı şekilde mi görmektedirler? Enerji bağımlılığı, cih edenler ise Obama’yı tercih edenlere kıyasla uluslararası yeniden ısrarcı bir Rusya veya güç kullanımı gibi transat- terörizmden (+%5), İran’ın nükleer silahlara sahip lantik gündemde yer alan pek çok güçlükle ilgili farklı mı olmasından (+%8) ve İslami köktendincilikten (+%9) kişisel düşünmektedirler? olarak daha fazla etkileneceklerini belirtmişlerdir. Enerji bağımlılığı ve büyük bir ekonomik krizle ilgili endişelerde ADAY TERCİHLERİ PARTİYE VERİLEN GÜÇLÜ ise fark yoktur (Bakınız Tablo #12). DESTEĞİ YANSITMAKTADIR Amerika Birleşik Devletleri’nde, Amerikalıların çoğunluğu TRANSATLANTİK ÖNCELİKLERDE FARKLI hem Senatör McCain’e hem de Obama’ya ilgili partiler çer- VURGULAR çevesinde yoğun destek vermektedir. Yanıt verenlerin yüzde Amerikalılar genel olarak gelecek Amerikan başkanı ve elli altısı McCain’i tercih ederken (%89 Cumhuriyetçiler ve Avrupalı liderler için önceliklerde mutabık olsalar da bu %27 Demokratlar), yüzde elli dört Obama’yı desteklemiştir. önceliklerin sıralanması ABD başkan adaylarına göre (%82 Demokratlar ve %27 Cumhuriyetçiler). Amerikalıların farklılık göstermektedir. McCain’i tercih eden Amerikalılar yüzde yirmi dördü iki adaya da destek vermektedir. arasında uluslararası terörizm gelecek ABD başkanı ve Avrupalı liderler için %50 oranında en önemli iki öncelikten DAHA AZ AMERİKALI OBAMA SEÇİLİRSE İLİŞKİLERİN biri olarak nitelendirilirken, %36 uluslararası ekonomik GELİŞECEĞİNİ İNANMAKTADIR sorunları, %31 Orta Doğu’daki sorunların çözülmesini Avrupalılardan (%47) daha az Amerikalı (%40), Senatör ve %21 nükleer silahların yayılmasını endişe olarak dile T R A N S A T L A N T İ K E Ğ İ L İ M L E R 2 0 0 8 | 15 ÖNÜMÜZDEKİ ON YIL İÇİNDE AŞAĞIDAKİ TEHDİTLERDEN ETKİLENME OLASILIĞINIZ NEDİR? 100 ENERJİ BAĞIMLILIĞI BÜYÜK BİR EKONOMİK İRAN’IN NÜKLEER KRİZ SİLAHLARA SAHİP OLMASI ULUSLARARASI TERÖRİZM KÜRESEL ISINMA İSLAMİ KÖKTEN DİNCİLİK ? McCain’i tercih edenler ? Obama’yı tercih edenler 90 88 89 87 90 80 70 82 75 74 67 69 Yüzde 60 60 59 50 50 40 30 20 10 0 Tablo 12 getirmektedir. Senatör Obama’yı tercih eden Amerikalıların MCCAIN’İ DESTEKLEYENLER ARASINDA %44’ü uluslararası ekonomik sorunları gelecek ABD Başkanı AFGANİSTAN SEÇENEKLERİ DAHA FAZLA KABUL ve Avrupalı liderler için en önemli iki öncelikten biri olarak GÖRMEKTEDİR nitelendirmekte, onları %38 ile uluslararası terörizm, %35 Her iki grupta da tüm seçeneklerle ilgili destek üçte iki ile Orta Doğu’daki sorunların çözülmesi ve %28 ile iklim düzeyinde olmasına rağmen Senatör McCain’i tercih eden değişikliğini öncelik görenler takip etmektedir (Bakınız Amerikalılar, Afganistan’daki politika seçeneklerine daha Tablo #13). fazla destek vermektedir. McCain’i destekleyenlerin yüzde yetmiş sekizi ekonomik yeniden yapılanma projeleri için DAHA FAZLA OBAMA DESTEKÇİSİ DAHA YAKIN güvenliğin sağlanmasını isterken (Obama’yı destekleyenlerde İLİŞKİLER İSTEMEKTEDİR bu oran %73’tür), %80 Afgan polis ve askeri güçlerine eğitim Senatör Obama’yı tercih eden Amerikalıların %56’sı desteği verilmesini (Obama’yı tercih edenlerde %74) ve %75 Amerika Birleşik Devletleri Avrupa Birliği arasında güvenlik uyuşturucu üretimiyle mücadeleyi desteklemeyi (Obama’yı ve diplomasi konularında ortaklığın daha yakın olması tercih edenlerde %67) istemiştir. McCain’i tercih edenlerin gerektiğine inanırken Senatör McCain’i tercih edenler %84’ü Taliban’a karşı operasyon düzenlenmesini destekle- arasında bu oran %43’tür. Obama’yı tercih edenler %48 mektedir (Obama’yı tercih edenlerde %73). oranında ilişkilerin geçen seneye oranla daha kötüye gittiğini düşünürken, McCain’i tercih edenlerin %45’i ilişkilerin aynı MCCAIN’İ DESTEKLEYENLER İRAN’DA GÜÇ kaldığına inanmaktadır. KULLANILMASINA DAHA SICAK BAKIYOR İran’ın nükleer silahlara sahip olmasını engelleyecek diplomatik seçeneklerin başarısızlığa uğraması halinde Senatör 16 | T R A N S A T L A N T İ K E Ğ İ L İ M L E R 2 0 0 8 GELECEK ABD BAŞKANI VE AVRUPALI LİDERLER İÇİN AMERİKA’NIN ÖNCELİKLERİ 60 ULUSLARARASI TERÖRİZM ULUSLARARASI EKONOMİK SORUNLAR ORTA DOĞU’DAKİ SORUNLARIN ÇÖZÜLMESİ NÜKLEER SİLAHLARIN YAYILMASI ÇİN İLE İLİŞKİLER McCain’i tercih edenler 50 İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ RUSYA İLE İLİŞKİLER Obama’yı tercih edenler 50 44 40 37 Yüzde AFGANİSTAN’DAKİ İSTİKRARI SAĞLAMA 30 36 35 31 28 20 21 16 10 18 14 13 13 14 4 0 3 Tablo13 Obama’yı tercih edenlerin %34’ü ve Senatör McCain’i edenler Obama’yı tercih edenlere göre az bir yüzde farkıyla tercih edenlerin %25’i ABD ve Avrupa’nın diplomatik Rusya içerisindeki demokratik güçlerin desteklenmesini baskıyı arttırmasını ama askeri güç kullanmamasını (McCain %66, Obama %61), komşu demokrasilere güvenlik istemektedir. Obama’yı tercih edenlerin %41’i ve McCain’i yardımı sağlanmasını (%63 ve %59) ve Rusya ile uluslararası tercih edenlerin %54’ü ABD ve Avrupa’nın diplomatik kuruluşlarda işbirliğinin kısıtlanmasını (%51 ve %47) daha baskıyı arttırmasını ve güç kullanma seçeneğini elinde fazla istemektedir. (Bakınız Tablo #14) bulundurmasını istemektedir. McCain’i ve Obama’yı tercih eden Amerikalıların sadece küçük bir yüzdesi (McCain MCCAIN’İ TERCİH EDENLER DEMOKRASİNİN %3 ve Obama %5) İran’ın nükleer silah geliştirmesine karşı TEŞVİK EDİLMESİNİ DAHA FAZLA çıkmamaktadır. DESTEKLEMEKTEDİR Amerikalıların yüzde otuz sekizi Amerika Birleşik MCCAIN’İ DESTEKLEYENLER RUSYA’DAN DAHA ÇOK Devletleri’nin diğer ülkelerde demokrasinin kurulması ENDİŞE DUYUYOR için çaba göstermesi gerektiğini düşünürken %56 Senatör McCain’i tercih eden Amerikalılar Senatör buna katılmamaktadır. Demokratların %32’si ve Obama’yı tercih edenlere göre Rusya’dan daha fazla Cumhuriyetçilerin %54’ü ABD’nin demokrasinin teşvik endişe etmektedir. Rusya’nın enerji sağlayıcı olarak rolü edilmesindeki rolünü desteklerken, Demokratların %63’ü ve (sırasıyla) McCain %65, Obama %60, Rusya’da demokra- Cumhuriyetçilerin %39’u buna karşı çıkmıştır. Bu yüzdeler sinin zayıflaması (%75 ve % 65), Rusya’nın komşularına geçen seneden beri neredeyse hiç değişmemiştir ve bu sene karşı davranışı (%73, %66), Rusya’nın Orta Doğu’ya silah ilk defa 2005 yılından beri demokrasinin teşvik edilme- sağlamadaki rolü (%89 ve %81) ve Rusya’nın Balkanlar’daki sine yönelik destek azalmamıştır. Senatör McCain’i tercih rolü (%56 ve %49) bu endişeler arasındadır. McCain’i tercih eden Amerikalıların %47’si demokrasinin teşvik edilme- T R A N S A T L A N T İ K E Ğ İ L İ M L E R 2 0 0 8 | 17 RUSYA’DAKİ GELİŞMELER İLE İLGİLİ ABD’NİN ENDİŞELERİ RUSYA’NIN ORTA DOĞUYA RUSYA’DAKİ DEMOKRASİNİN RUSYA’NIN KOMŞULARINA RUSYA’NIN ENERJİ RUSYA’NIN BALKANLARDAKİ SİLAH SAĞLAMADAKİ KARŞI DAVRANIŞI SAĞLAYICISI OLARAK ROLÜ ROLÜ ZAYIFLAMASI ROLÜ McCain’i tercih edenler 90 80 89 81 70 60 Yüzde Obama’yı tercih edenler 75 73 65 66 65 60 56 50 49 40 30 20 10 0 Tablo 14 sinin ABD’nin rolü olması gerektiğini söylerken, Senatör daha az Amerikalı bu ifadeyi kuvvetle desteklerken daha Obama’yı tercih edenlerde bu oran %33 olmuştur. fazlası ciddi olarak karşı çıkmaya başlamıştır. Amerikalılar arasında bu ifadeyi kuvvetle kabul edenlerin oranı %55’den SAVAŞI BAZEN GEREKLİ GÖREN AMERİKALILAR 2008’de %40’a düşmüş, kuvvetle karşı çıkan Amerikalıların ARASINDA YUMUŞAMA oranı ise %7’den %16’ya çıkmıştır. Senatör McCain’i Amerikalıların neredeyse dörtte üçü 2003 yılından beri tercih edenlerin %82’si bazı koşullar altında adaleti elde yinelenen ‘bazı koşullar altında adaleti elde etmek için etmek için savaşın gerekli olduğuna inanmakta, %47 bu savaş gereklidir’ ifadesine onay vermektedir (2008’de ifadeyi kuvvetle kabul etmektedir. Senatör Obama’yı tercih %74). Avrupalılar için bu oran %29’dur. Bu süre içinde, edenler içinde ise %68 kabul etmekte, %29 kuvvetle kabul varılan mutabakatın yoğunluğunda kayma olmuş ve etmektedir. 18 | T R A N S A T L A N T İ K E Ğ İ L İ M L E R 2 0 0 8 Dördüncü Bölüm: Çalkantılı Türkiye S on yıllarda gözlemciler, 2003’de Irak savaşı esnasında derece görmeye devam etmiştir. Son yılda, Türkiye’nin ABD ile yaşadığı kriz sonrasında ve Avrupa Birliği Avrupa Birliği’ne karşı sıcaklığı 7 derece artarak 33 derece ile ilişkilerin gerilmesi nedeniyle Türkiye’nin Batı olmuş, ABD’ye karşı da üç derece artarak 14 dereceye ittifakından uzaklaşmaya başladığına dair endişelerini ulaşmıştır. Bu, 2004’den beri hem ABD hem de AB’ye dile getirmişlerdir. İktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi karşı gittikçe azalan sıcaklık eğiliminin sonu olmuştur. (AKP) Haziran 2007 seçimlerinde %47 ile tekrar seçilmiş olmasına rağmen bir-iki ay içerisinde Anayasa Mahkemesi, Türk Anayasası’nın laiklik ilkesini ihlal ettiği gerekçesi ile TERMOMETRE: TÜRKLER’İN DİĞER ÜLKELERE KARŞI HİSLERİ partinin kapatılmasını talep eden bir davanın açılmasını onaylamıştır. Avrupa Birliği, AKP’nin kapatılmasının AB 100 üyelik müzakerelerini tehlikeye sokacağı yönünde ikaz90 da bulunmuş, ABD Devlet Bakanı Condoleeza Rice ise “Ortak değerler paylaştığımız bu Hükümet ile çalışmaya 80 devam edeceğiz” demiştir. Akabinde Anayasa Mahkemesi AKP tarafından kabul edilmiş olan ve üniversitelerde (2007’den beri değişen sıcaklıkları) 80° Türkiye (–6) 70 türban kullanılmasını serbest bırakan yasayı geri çevirmiş fakat partiyi kapatmamayı tercih etmiş, bunun yerine 60 “ciddi bir uyarıda” bulunmuştur. Geçen sene TürkAmerikan ilişkileri, Bush yönetiminin PKK’yı “düşman” Tarafsız 50 olarak nitelendirmesi ve Kuzey Irak’ta gerçekleşen Türk askeri operasyonlarına destek vermesi sonucunda resmi 40 düzeyde gelişme göstermiştir. Avrupa Birliği ise Fransa Devlet Başkanı Nicolas Sarkozy’nin önderliğinde bir 30 44° Filistinliler (+2) 33° Avrupa Birliği (+7) 32° İran (+2) 31° Çin (+3) Akdeniz Birliği girişimi başlatmıştır. Bu proje, işin başında 20 Türkiye’nin endişe duyduğu bir proje olmuştur çünkü AB üyeliğini engelleme yolu olarak düşünülmüştür. Proje, en 10 sonunda Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımıyla başlatılmıştır. 18° Rusya (–3) 14° ABD (+3) 8° İsrail (+3) 0 TÜRKİYE BAŞKALARINA KARŞI BİRAZ DAHA SICAK 100 derecelik bir termometre ölçeğinde Türkiye diğerlerinin tümünden neredeyse 40 derece fazla olarak kendini 80 DİĞERLERİNE KARŞI BESLENEN HİSLER Tablo 15 http://www.state.gov/secretary/rm/2008/06/105690.htm T R A N S A T L A N T İ K E Ğ İ L İ M L E R 2 0 0 8 | 19 beğenirken, beğenmeyenlerin yüzdesinde 12 puan düşüş Türkiye’nin İran’a duyduğu sıcaklık da iki derece artarak 32 derece olmuştur. Amerikalılar Türkiye’ye duydukları olmuş ve bu rakam %71 olarak gerçekleşmiştir. Yine yanıt sıcaklığı 47 derece olarak değerlendirirken, Avrupalılar 43 verenler arasında NATO’nun gerekli olduğuna inananların derece demişlerdir. (Bakınız Tablo #15) sayısı en düşük Türkiye’de olmuştur ama %38 geçen seneye göre yüzde üçlük bir artış demek olduğundan 2004’den beri TÜRKİYE HALEN ABD VE AB LİDERLİĞİNE VE gözlenen düşme eğiliminin sonu gelmiştir. NATO’YA ELEŞTİREL YAKLAŞIYOR Türkiye’de araştırmaya katılanlar dünyada Amerika DİNE BAĞLILIK, TRANSATLANTİK BAĞLARLA İLGİLİ Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği’nin liderlik etmesini GÖRÜŞLERİ ŞEKİLLENDİRMEMEKTEDİR en çok eleştiren yanıtları vermeye devam etmişlerdir. Yanıt Yanıt verenlerin günde beş vakit namaz kılması, bazen kılması verenlerin sadece %8’i ABD liderliğine olumlu bakarken, ve hiç kılmaması ile değerlendirilen dine bağlılığın Türklerin %22 AB liderliğini tercih etmiştir. Cevap verenlerin sadece transatlantik ilişkilere dair görüşlerinde ciddi bir fark %8’i Başkan Bush’un uluslararası konulardaki tutumunu TÜRKİYE’DE DİNE BAĞLILIK VE SİYASİ TUTUMLAR 60 AB LİDERLİĞİ İSTENMEKTEDİR ? Günde beş vakit namaz kılar TÜRKİYE’NİN AB’YE GİRMESİ OLUMLUDUR Bazen günde beş vakit namaz kılar NATO HALA GEREKLİDİR ? Hiç beş vakit namaz kılmaz 50 45 40 41 41 39 Yüzde 34 30 20 21 23 24 10 0 Tablo 16 20 | T R A N S A T L A N T İ K E Ğ İ L İ M L E R 2 0 0 8 40 yaratmadığı görülmüştür. Örneğin, Avrupa Birliği liderliğinin üyeliği ile ilgili görüşleri farklılık göstermektedir. %36’sı istenmesi ile ilgili olarak düzenli olarak günde beş vakit AB üyeliğinin iyi bir şey olduğunu, %38’i kötü bir şey namaz kılanlar (%21), bazen kılanlar (%23) ve hiç kılmayanlar olduğunu ve %26’sı da ne iyi ne de kötü bir şey olduğunu (%24) arasında pek önemli bir fark bulunmamaktadır. Bu düşünmektedir. (Bakınız Tablo #18) rakamlar ABD için sırasıyla düzenli namaz kılan, bazen kılan ve kılmayanlar için %6, %9 ve %7 olarak gerçekleşmiştir. Ek AVRUPALILAR VE TÜRKLER TÜRKİYE’NİN BATI’NIN olarak, beş vakit düzenli namaz kılanlar arasında AB üyeliğini BİR PARÇASI OLMADIĞINDA MUTABIKTIR olumlu karşılayanların oranı %41 iken, bazen kılanların Avrupalıların yüzde elliyedisi ve Türklerin de %55’i yüzdesi 41 ve kılmayanların %45’tir. NATO’nun gerekli Türkiye’nin çok farklı değerleri olduğunu ve bu nedenle olduğuna inananların yüzdesi ise düzenli namaz kılanlarda aslında Batı’nın bir parçası olmadığını belirtmişlerdir. Bu %34, bazen kılanlarda %39 ve hiç kılmayanlarda %40 olarak ifadeye en büyük destek Almanya’dan gelmiş (%76), onu tespit edilmiştir. (Bakınız Tablo #16) Fransa (%68) ve İtalya (%61) takip etmiştir. Amerikalılar bu görüşe katılmamaktadır. ABD’de yanıt verenlerin büyük BÜYÜK ÇOĞUNLUK ÜNİVERSİTELERDE TÜRBANIN bir yüzdesi Türkiye’nin Batı’nın bir parçası olacak ölçüde YASAKLANMASINA KARŞI ÇIKMAKTADIR Batı ile ortak değerlere sahip olduğuna inanmaktadır (%41). Türkiye’de yanıt alınan kişilerin yüzde yetmişi üniversitelerde türban takmanın yasaklanmasına karşı çıkmaktadır. TÜRKİYE’NİN AB ÜYELİĞİNE YÖNELİK AMERİKAN Bu rakam, beş vakit düzenli namaz kılanlar için %80, DESTEĞİ AZALMAKTADIR bazen kılanlar için %72 ve hiç kılmayanlar için %52 olarak Türkiye’nin AB üyeliği ile ilgili Türk ve Avrupalı görüşleri gerçekleşmiştir. aynı kalmış ve yanıt veren Türklerin büyük çoğunluğu (%42) üyeliği iyi bir şey olarak nitelendirmiş, Avrupalıların TÜRKİYE’DEKİ TEHDİT ALGILAMALARI AZALIYOR %45’i ise ne iyi ne de kötü bir şey olarak değerlendirmiştir. Türkiye’de yanıt veren kişiler kişisel olarak en çok büyük Amerikalılar arasında Türkiye’nin AB üyeliğini iyi olarak bir ekonomik krizden etkileneceklerini belirtirken (%72) görenlerin yüzdesinde sekiz puanlık bir düşüş olmuş ve bunu %70 ile küresel ısınma ve %65 ile uluslararası terörizm rakam %32’ye gerilemiştir. Amerikalıların büyük bir yüzdesi izlemektedir. Türkiye’nin tehdit algılamaları geçen seneye (%46) 2007 yılına göre %10 artışla Türkiye’nin üyeliğini ne kıyasla baştan aşağı değişmiştir. Daha az sayıda Türk kişisel iyi ne de kötü olarak değerlendirmiştir. Avrupalıların yüzde olarak küresel ısınmadan etkileneceğini belirtirken (-%14), altmışı ve Amerikalıların da %48’i Türkiye’nin Avrupa uluslararası terörizm (-%14), İslami köktendincilik (-%10), Birliği’ne gireceğini düşünürken bu rakam yanıt veren büyük bir ekonomik kriz (-%9) ve enerji bağımlılığı (-%5) Türkler arasında sadece %26 olarak tespit edilmiştir. onları takip etmiştir. (Bakınız Tablo #17) TÜRKİYE ULUSLARARASI KONULARDA YALNIZ HAREKET ETMESİ GEREKTİĞİNE İNANIYOR Türkiye’de cevap verenlerin büyük bir yüzdesi (%48), Türkiye’nin uluslararası konularda yalnız hareket etmesi gerektiğine inanırken cevap verenlerin %20’si Avrupa Birliği ile, %11’i Orta Doğu ülkeleriyle, %3’ü ABD ile %1’i de Rusya ile beraber hareket edilmesi gerektiğine inanmaktadır. Ancak Türkiye’nin uluslararası konularda yalnız hareket etmesi gerektiğine inananların Avrupa Birliği Toplam olarak Türk nüfusunda %35 düzenli olarak beş vakit namaz kıldığını, %44 bazen kıldığını, %18 de hiç kılmadığını belirtmiştir. T R A N S A T L A N T İ K E Ğ İ L İ M L E R 2 0 0 8 | 21 TÜRKLERİN TEHDİT ALGILAMALARINDAKİ DÜŞÜŞLER 100 BÜYÜK BİR EKONOMİK KRİZ KÜRESEL ISINMA ULUSLARARASI TERÖRİZM ENERJİ BAĞIMLILIĞI İRAN’IN NÜKLEER SİLAHLARA SAHİP OLMASI İSLAMİ KÖKTEN DİNCİLİK ? 2007 ? 2008 90 80 84 81 70 79 72 70 65 Yüzde 60 64 59 50 62 49 47 40 37 30 20 10 0 Tablo 17 ULUSLARARASI KONULARDA TÜRKİYE KİMİNLE İŞBİRLİĞİ YAPSIN... Avrupa Birliği 20% Orta Doğu 11% Türkiye tek başına hareket etmeli 48% TÜRKİYE YALNIZ HAREKET ETSİN DİYENLER İÇİN AB ÜYELİĞİ... İyidir 36% Kötüdür 38% ABD 3% Rusya 1% Yukarıdakilerin hepsi 4% Bilmiyorum 13% Tablo 18 22 | T R A N S A T L A N T İ K E Ğ İ L İ M L E R 2 0 0 8 Ne iyi ne kötü/Bilmiyorum 26% Beşinci Bölüm: Sonuç T ransatlantik Eğilimler, George W. Bush’un başkanlığı dönem başkanlığında göreceli olarak daha kolay olmuş olsa sırasında Amerika Birleşik Devletleri’nin Avrupa’daki da gelecekteki Amerikan başkanı Afganistan’da istikrarın imajı hakkında zorlayıcı bir portre ortaya koymakta ve zaten sağlanması ve Rusya ile ilişkilerin yürütülmesi de dahil bir 2004 yılından beri düşük rakamların görüldüğü ABD’nin dizi küresel güçlükle ilgili olarak kesinlikle tekrar dışarıdan küresel liderliğine olan inançla ile ilgili ciddi bir düşüşü yardım almaya çalışacaktır. gözler önüne sermektedir. Diğer kamuoyu araştırmaları 2008’in başında yapılan önseçimlerde ABD’nin imajında Amerikalılar ile Avrupalılar uluslararası tehditler ve yukarıya doğru bir hareketlenmeye işaret etse de Haziran’da önceliklerle ilgili tamamen farklı dünya görüşlerine sahip gerçekleştirdiğimiz araştırmada değişiklik görülmemesi, görünmemektedir ancak politika değişiklikleri mevcut- bu ilerlemenin geçici olduğunu ortaya koymaktadır. Aynı tur. Avrupalılar Senatör Obama’yı tercih ederken bizim zamanda bu araştırma, Avrupalıların Amerika Birleşik bulgularımız bunun; örneğin Afganistan’da Taliban Devletleri’nin görüşlerini başkanın politikalarından ayrı ile mücadele için birlik gönderilmesi gibi, Obama’nın düşünmeleri nedeniyle, Başkan Bush ile ilgili eleştirel Amerikan destekçileri tarafından tercih edilen politikaların düşüncelerin Amerikan karşıtlığına dönüşmediğini de onaylanması anlamına gelmediğini göstermektedir. Bu göstermiştir. İrlanda’nın kurumsal reformla ilgili Lizbon Anlaşması’nı reddetmesinden sonra Avrupa Birliği’nin küresel bir aktör Yeni bir başkan için beklentilerin dengelenmesi Atlantik’in olarak nitelendirilmesiyle ilgili soru işaretlerinin kafa- iki yakasında da kim seçilirse seçilsin gerekli olacaktır. larda olduğu bir dönemde gerçekten çok büyük önem Eğer Senatör Obama seçilecek olursa, Avrupalılar ken- taşımaktadır. Türkiye iktidardaki Adalet ve Kalkınma disinden bir Amerikan başkanından beklenebileceği Partisi’nin kapatılmamasını öngören Anayasa Mahkemesi gibi daha fazla çok taraflı eylemler gerçekleştirmesini kararı ile krizin eşiğinden dönmüştür. Bu karar, AB bekleyeceklerdir. Senatör McCain seçilecek olursa daha az üyeliğiyle ilgili ilerleme potansiyeli vaad etmektedir. Avrupalı ilişkilerde iyileşme olacağını düşünmesine rağmen McCain, seçilecek olursa “ABD’nin en büyük önceliklerin- Amerika Birleşik Devletleri’nde Kasım’da yapılacak seçim- den birinin transatlantik ortaklığı yeniden canlandırmak” lerle ilgili olarak kamuoyu, 2002’den beri gerçekleştirilen olacağını bildirmiştir. Amerikalılar Avrupalıların ABD’ye Transatlantik Eğilimler içinde yer alan bulguları yönelik eleştirilerinden bir gecede vazgeçeceklerini değerlendirme şansı bulacak ve son değişikliklerin geçici düşünebilmektedirler ancak bu pek de muhtemel değildir. mi yoksa kalıcı mı olduğuna dair fikir edinecektir. Amerika İki tarafın da Irak ile ilgili olarak birbirlerine baskı uygu- Birleşik Devletleri’nin bozulan imajının iyileşmesine ve lamamak adına zımni bir anlaşma yapmaları, Bush’un ikinci transatlantik işbirliğinin tekrar canlanmasına yönelik beklentiler Avrupalıların ve Amerikalıların birbirle Bakınız Ocak 2008 tarihli BBC araştırması http://news. bbc.co.uk/2/hi/americas/7324337.stm and ARD Nisan 2008 tarihli Deutschland araştırması http://www.infratest-dimap. de/?id=39&aid=160#ue3. http://www.foreignaffairs.org/20071101faessay86602-p30/johnmccain/an-enduring-peace-built-on-freedom.html rine karşı hissettikle-rinden ziyade küresel güçlüklerle şekillenecektir. Atlantik’in iki yakasındaki ve dünyanın diğer yerlerindeki gözlemciler gelişmeleri yakından takip edecektir. T R A N S A T L A N T İ K E Ğ İ L İ M L E R 2 0 0 8 | 23 Notlar 24 | T R A N S A T L A N T İ K E Ğ İ L İ M L E R 2 0 0 8 Araştırma Yöntemi Araştırma için anketi TNS Opinion; Bulgaristan, Polonya, Slovakya, Romanya ve Türkiye haricindeki tüm ülkelerde Bilgisayar Destekli Telefon Mülakatları yöntemiyle gerçekleştirmiştir. Sözü geçen ülkelerde telefon penetrasyonu daha düşük olduğu için yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Her ülkede rasgele seçilen 18 yaş ve üstü yaklaşık 1000 kadın ve erkek ile görüşülmüştür. Görüşmeler, 4 Haziran 2008 ile 24 Haziran 2008 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın yapıldığı 13 ülkenin her birindeki ulusal örnekleme dayalı sonuçların %95 oranında güvenilir olduğu ve örnekleme ve rasgele hatalara bağlı hata payının artı eksi 3 puan olduğu söylenebilir. Avrupalı deneklerin toplamı içinse (n 12022), hata marjı + veya - % 1 puandır. Araştırmanın yapıldığı 13 ülkede ortalama yanıt oranı %20.4’tür. Avrupa rakamları her ülkedeki erişkin nüfusun büyüklüğüne göre ağırlıklandırılmıştır. Başka türlü belirtilmedikçe kıyaslamalı veriler Transatlantik Eğilimler 2003-2007 ve/veya Worldviews 2002’den elde edilmiştir. (www.transatlantictrends.org). Verilerin işlenmesi tamamlandığında, araştırma ile ilgili veriler Michigan Üniversitesi’nde bulunan Üniversitelerarası Siyasi ve Sosyal Araştırmalar Konsorsiyumu’na (Inter-University Consortium for Political and Social Research - ICPSR) teslim edilmiştir ve araştırmacılar ve diğer ilgili kişilerce elde edilebilmektedir. 2002 ila 2007 yıllarına ait verilere ICPSR’dan ulaşılabilir. Daha fazla bilgi için lütfen www.icpsr.umich.edu adresindeki ICPSR kataloğunu inceleyiniz. Avrupa Ortalamalarına Dair Notlar: Zaman içerisinde araştırmaya yeni Avrupa ülkeleri dahil edilmiştir. Yeni ülkelerin eklenmesi Avrupa çapındaki ortalamaları değiştirmişse de, istatistiksel olarak anlamlı bir etki yaratmamıştır. Bu nedenle, sonuçların anlaşılmasını kolaylaştırmak için çeşitli ortalamaları tek bir ortalamanın parçasıymış gibi değerlendirilmiştir. Avrupa 6 ve Avrupa 7 ortalamaları AB9’un parçası olarak, A10’un ortalaması A12’nin parçası olarak listelenmiştir. Daha fazla bilgi için lütfen aşağıdaki tabloya bakınız. Avrupa Ortalamaları Çizelgesi : YIL ORTALAMA ÜLKELER 2002 AB 6 (EU6) Fransa, Almanya, Italya, Hollanda, Polonya ve İngiltere 2003 AB 7 (EU7) AB 6 ile aynı + Portekiz 2004–2006 AB 9 (EU9) AB 7 ile aynı + İspanya ve Slovakya Avrupa 10 2004–2005 (E10) AB 9 ile aynı + Türkiye Avrupa 11 2006 (E11) AB 9 ile aynı + Bulgaristan ve Romanya Avrupa 12 2006-2008 (E12) Avrupa 10 ile aynı + Bulgaristan ve Romanya www.transatlantictrends.org Luso-Americana Vakfı, BBVA Vakfı ve Tipping Point Vakfı’ın desteği ile gerçekleştirilen bir German Marshall Fund of the United States ve Compagnia di San Paolo projesidir.